Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış

CANGÖZ, Banu

Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış

Banu CANGÖZ (Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi

36 2

Yıl: 2005 Cilt: 22 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 51 - 62 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış

Öz:

Psikoloji bağımsız bilimsel bir disiplin olmadan önce birçok filozof bellek konusuyla ilgilenmiş ve 'Bellek hakkında nasıl bilgi edinebiliriz?' sorusuna yanıt aramışlardır. Belleğin sübjektif ve objektif iki yönü vardır. Bireyin kişisel tarihçesi belleğin sübjektif yönü, çevre ile duyusal motor etkileşim sonucunda üretilen nöral örüntü ise objektif yönüdür. Bu nedenle, bellek kavramı psikoloji, nöroloji, psikiyatri, biyoloji, fizyoloji gibi farklı disiplinlerin de ilgisini çekmeye devam etmiştir. Bilimsel psikolojinin kuruluşunu takip eden yıllarda, bellek kavramı ve bellek süreçleri bilişsel psikoloji kapsamında belli görev ve paradigmalarla tanımlanmıştır. Günümüzde ise bellek teknik olarak, bilişin temel bileşenidir ve bu bağlamda bir süreç olarak bellek, geçmiş yaşantılara ait bilgiyi depolama ve geri getirmeden sorumlu dinamik mekanizmalar anlamında kullanılmaktadır. Bu makalede, bellek kavramının tarihi hakkında kısa bir tanıtım yapılacaktır.

Anahtar Kelime: hafıza psikanaliz psikoloji kavram tarih bilişsel psikoloji felsefe tarihi inceleme

A Brief Study on the Past and Present Approaches to Define the Memory

Öz:

Long before psychology became a separate scientific dicipline, many philosophers delved into the subject of memory and tried to answer the question, "How can we obtain knowledge about the memory?" Studies in the field of memory have always focused on the subjective and the objective dimensions of memory. The individual's personal history forms the subjective dimension, and the nevral patterns generated by the sensory motor interactions with the environment forms its objective dimension. For this reason, the concept of memory has attracted the attention of diverse disciplines, such as psychology, neurology, psychiatry, biology, physiology. Following the establishment of the scientific psychology, the concept of memory and memory processes were defined in terms of tasks and paradigms in the cognitive psychology framework. Nowadays, memory is a major technical component of cognition. In this context, as a process, memory refers to dynamic mechanisms associated with retaining and retrieving information about past experience. In this article, the history of the concept of memory will be described briefly.

Anahtar Kelime: philosophy historical review memory psychoanalysis psychology concept history cognitive psychology

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AtkinsonJLC. & R.M. Shiffrin. (1968). Human memory: A proposed system and its control processes. K.W.Space & J.T.Spence (eds.). The psychology of learning and motivation. Vol.2, New York: Academic Press.
Bahrick, H.P. (1984). "Semantic memory in permastore: Fifty years of memory for Spanish learned in school". JOURNAL OF EXPERIMENTAL PSYCHOLOGY: GENERAL 113: 1-31.
Benjafield, John, G. (1992). Cognition. New Jersey: Simon & Schuster. Boring, Edwin,G. (1957). A History of Experimental Psychology. New York: Appleton-Century-Crofts.
Bower, G.H. & E.R.Hilgard. (1981). Theories of Learning. (5th ed.). New Jersey: Englewood.
Bruce, D.(1985). "The how and why of ecological memory". JOURNAL OF EXPERIMENTAL PSYCHOLOGY: GENERAL 114: 78-90.
Craik, K.J.W. (1947). "The theory of human operator in control systems". BRITISH JOURNAL OF PSYCHOLOGY38:56-61.
Craik, F.LM. & R.Sr LockharL (1972). "Levels of processing: a framework of memory research". JOURNAL OF VERBAL LEARNING AND VERBAL BEHAVIOR 11: 671-684.
Eysenck, Michael, W. (ed). (1990). The Blackwell Dictionary of Cognitive Psychology. Cambridge: Basil Blackwell.
Fodor, Jerry, A. (1986). "The mind-body problem". SCIENTIFIC AMERICAN 244(1): 114-123,
Freud, Sigmund. (1984). Günlük Yaşamın Psikopatolojisi. (Çev.E.Öndoğan). İstanbul: İnkılap ve Aka.
Gedo, J.E. & A, Goldberg. (1994). Zihin Modelleri: Psikanalitik Bir Kuram (Çev.C.İşcan). Ankara: Medikomat.
Gökberk, Macit. (1985). Felsefe Tarihi (5.baskı). İstanbul: Remzi.
Graf, P. & D.L, Schacter. (1985). "Implicit and explicit memory for new associations in normal and amnesic subjects". JOURNAL OF EXPERIMENTAL PSYCHOLOGY: LEARNING, MEMORY AND COGNITION 11: 501-518.
James, William. (1890). Principles of Psychology. Vol. I. New York: Holt Keller, F.S. (1973). The Definition of Psychology (2.baski). New York: Appleton-Century-Crofts.
Klatzky, Roberta, L. (1984). Memory and Awareness: An Information Processing Perspective. New York: W.H.Freeman.
Mesulam, Marcel, M. (2004). Davranışsal ve Kognitif Nörolojinin İlkeleri. (Çev. İ.H.Gürvit). İstanbul: Yelkovan. (Orijinal eser 2000).
Miller, G.A. (1956). "The magical number seven, plus or minus two: Some limits on our capacity for processing information". PSYCHOLOGICAL REVIEW tt: 81-97.
Neisser, Ulric. (1976). Cognition and Reality. San Francisco: Freeman.
Neisser, UIric.(1985). "The role of theory in the ecological study of memory: Comment on Bruce". JOURNAL OF EXPERIMENTAL PSYCHOLOGY: GENERAL 114: 272-276.
Özakpınar, Yılmaz. (1997). Hafıza Yanılmalarının Doğuşu ve İki Ayn Hafıza Kodu Teorisi. İstanbul: Kubbealtı.
Rock, Irvin. (1975). An Introduction to Perception. New York: Mcmillan. Sandier, J, Holder, A.& C, Dare. (1973). "Frames of reference in psychoanalytic psychology: The topographic frame of reference: the organization of the mental apparatus". BRITISH JOURNAL OF MEDICAL PSYCHOLOGY46: 29-36.
Schultz, Duane, P. (1981). A History of Modern Psychology (3.baski). New York: Academic Press.
Sternberg, Robert, J. (1996). Cognitive Psychology. New York: Harcourt Brace. Tulving, Endel. (1983). Elements of Episodik Memory. New York: Oxford University Press.
Underwood, Benton, J. (1957). Psychological Research. New York: Appleton-Century-Crofts.
Zangwill, O.L.(1990). Modern Psikolojinin Gelişimi. (Çev. Y.Özakpınar). Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınlan No:81. (Orijinal eser, 1950).

APA	CANGÖZ B (2005). Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış. , 51 - 62.
Chicago	CANGÖZ Banu Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış. (2005): 51 - 62.
MLA	CANGÖZ Banu Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış. , 2005, ss.51 - 62.
AMA	CANGÖZ B Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış. . 2005; 51 - 62.
Vancouver	CANGÖZ B Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış. . 2005; 51 - 62.
IEEE	CANGÖZ B "Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış." , ss.51 - 62, 2005.
ISNAD	CANGÖZ, Banu. "Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış". (2005), 51-62.

APA	CANGÖZ B (2005). Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22(1), 51 - 62.
Chicago	CANGÖZ Banu Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 22, no.1 (2005): 51 - 62.
MLA	CANGÖZ Banu Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, vol.22, no.1, 2005, ss.51 - 62.
AMA	CANGÖZ B Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2005; 22(1): 51 - 62.
Vancouver	CANGÖZ B Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2005; 22(1): 51 - 62.
IEEE	CANGÖZ B "Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış." Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22, ss.51 - 62, 2005.
ISNAD	CANGÖZ, Banu. "Geçmişten Günümüze Belleği Açıklamaya Yönelik Yaklaşımlara Kısa Bir Bakış". Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 22/1 (2005), 51-62.