İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi

KURUÜZÜM, Ayşe; ÇELİK, Nilgün

İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi

Ayşe KURUÜZÜM, (Akdeniz Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Antalya, Türkiye)

Nilgün ÇELİK (Muratpaşa Lisesi, Antalya, Türkiye)

Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

6 0

Yıl: 2005 Cilt: 2005 Sayı: 29 Sayfa Aralığı: 137 - 146 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi

Öz:

Bu çalışmanın asıl amacı, liselerde çalışan öğretmenlerin iş doyumunu belirleyen faktörleri ikinci mertebeden faktör analizi modeli ile açıklamaya çalışmaktır. İkincil amaç ise, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Genel Lise ve Anadolu Liselerinde görev yapan öğretmenlerin iş doyumu faktörlerindeki farklılık veya benzerlikleri araştırmaktır. Araştırma, Antalya merkez ilçede bulunan Anadolu Liseleri ve Genel Liseleri kapsamaktadır. Veri toplama aracı olarak kullanılan anket, tabakalı örnekleme yöntemine göre seçilen 216 öğretmene uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin istatistiksel çözümlemeleri için, t testi, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, ikinci mertebeden faktör analizi kullanılmıştır. Faktör analizi sonucunda öğretmen iş doyumunu belirleyen on faktör bulunmuştur. Birinci mertebe faktör analizi sonucunda elde edilen on faktörden özet bir yorum sağlamak amacıyla ikinci mertebe faktör analizi yapılmış ve üç faktör elde edilmiştir. Bu faktörler sırasıyla, iletişim, rehberlik ve meslek memnuniyeti faktörleridir. Anadolu ve Genel Liselerde çalışan öğretmenlerin iş doyumlarının okul yönetimi, öğrenci, beklentinin karşılanması ve kariyer danışmanlığı boyutlarında farklılık gösterdiği görülmüştür. Diğer altı boyutta istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır.

Anahtar Kelime: iş tatmini faktör analizi öğretmen beklentileri

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Analysing the Factors That Determine Teacher Job Satisfaction by Second Order Factor Model

Öz:

The main aims of this research are to find out the factors determining job satisfaction via second order factor analysis. The latter goal is to investigate the differences and similarities between job satisfaction factors of Anatolian and public high schools under the administration of Ministry of National Education. The research includes Anatolian and public high schools in the city of Antalya. As a data collection method, questionnaires were used and 216 teachers were selected by stratified sampling method. For the statistical analysis of the data, t-test, exploratory and confirmatory factor analysis, and second order factor analysis were used. As a result of factor analysis, ten factors that determining teacher satisfaction were found. Second order factor analysis was made to commend on the ten factors obtained from first order factor analysis, and as a result three factors were obtained. These are communication, mentoring and job satisfaction respectively. Significant differences between teacher job satisfactions of Anatolian and public high schools were observed in the school administration, student, confirmed expectation, and career consulting dimensions. Any statistically significant difference among the other six dimensions was not observed.

Anahtar Kelime: teacher expectations job satisfaction factor analysis

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ataklı, A. (1999). Öğretmenlerde stres ve iş memnuniyeti. Çağdaş Eğitim Dergisi, 256, 7-13.
Aydın, M. (1986). Çağdaş eğitim denetimi. Ankara: İM Eğitim Araştırma Yayınları.
Aydın, M. (1988). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
Balcı, A. (1993). Etkili okul kuram, uygulama ve araştırma. Ankara: Erek Ofset.
Baş, T. (2001). Anket. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Bilen, M. (1992). Eğitimde verimliliğe öğretmenin kişilik özelliklerinin etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8.
Bursalıoğlu, Z. (1987). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
Byrne, B. M. (1995). One application of structural equation modeling from two terspectives: Exploring the EQS and LISREL strategies. In Eds., H. R. Hoyle, Structural equation modeling: Concepts, issues and applications. London: Sage Publications.
Cronbach, L. J. (1990). Essentials of Psychological Testing (Fifth Edition). New York: Harper Collins Publication.
Çelik, N. (2004). Öğretmen tatminini etkileyen faktörlerin yapısal denklem modelleme yaklaşımı ile incelenmesi. Antalya, Akdeniz Üniversitesi, yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
Çetinkanat, C. (2000). Örgütsel İklim ve İş Doyumu. Ankara: Anı Yayıncılık.
Evans, L. (2001). Delving deeper into morale, job satisfaction and motivation among education professionals. Educatinal Management and Administration, 29, 291-306.
Fidan, N. ve Erden, M. (1994). Eğitime giriş. Ankara: Meteksan Matbaacılık.
Fişek, K. (1971). Yönetim. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
Günbayı, İ. (2000). Örgütlerde iş doyumu ve güdüleme. Ankara: Özen Yayıncılık.
Hair, J. F., Anderson, R. E., Tahtam, R. L. ve Black, W. C. (1998). Multivariate data analysis (Fifth Edition). New Jersey: Pearson Education.
Ho, J. T. S. (2000). Managing organizational health and performance in junior colleges. The International Journal of Educational Management, 14, 41-48.
Jabnoun, N. ve Fook, C. Y. (2001). Job satisfaction of secondary school teachers in Selangor, Malaysia. IJCM, 11.
Kaplan, D. (1995). Statistical power in structural equation modeling. (Edit H.R. Hoyle) Structural equation modeling: Concepts, Issues and Applications (p.100-117). London: Sage Publications.
Koustelios, A. D. (2001). Personal characteristics and job satisfaction of Greek Teachers. The International Journal of Educational Management, 15, 354-358.
Pang, N. S. K. (1996). School values and teachers’ feelings: A lisrel model. The Journal of Educational Administration, 34, 61-83.
Reyes, P. ve Hoyle, D. (1992). Teachers’ satisfaction with principals’ communication. Journal of Educational Research, 85, 163-168.
Scott, C. ve Dinham, S. (2003). The development of scales to measure teacher and school executive occupational satisfaction. Journal of Educational Administration, 41, 74-86.
Zikmund, W. G. (1993). Business research methods. Dreyden Press.

APA	KURUÜZÜM A, ÇELİK N (2005). İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi. , 137 - 146.
Chicago	KURUÜZÜM Ayşe,ÇELİK Nilgün İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi. (2005): 137 - 146.
MLA	KURUÜZÜM Ayşe,ÇELİK Nilgün İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi. , 2005, ss.137 - 146.
AMA	KURUÜZÜM A,ÇELİK N İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi. . 2005; 137 - 146.
Vancouver	KURUÜZÜM A,ÇELİK N İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi. . 2005; 137 - 146.
IEEE	KURUÜZÜM A,ÇELİK N "İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi." , ss.137 - 146, 2005.
ISNAD	KURUÜZÜM, Ayşe - ÇELİK, Nilgün. "İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi". (2005), 137-146.

APA	KURUÜZÜM A, ÇELİK N (2005). İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2005(29), 137 - 146.
Chicago	KURUÜZÜM Ayşe,ÇELİK Nilgün İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2005, no.29 (2005): 137 - 146.
MLA	KURUÜZÜM Ayşe,ÇELİK Nilgün İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.2005, no.29, 2005, ss.137 - 146.
AMA	KURUÜZÜM A,ÇELİK N İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2005; 2005(29): 137 - 146.
Vancouver	KURUÜZÜM A,ÇELİK N İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2005; 2005(29): 137 - 146.
IEEE	KURUÜZÜM A,ÇELİK N "İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2005, ss.137 - 146, 2005.
ISNAD	KURUÜZÜM, Ayşe - ÇELİK, Nilgün. "İkinci Mertebe Faktör Modeli ile Öğretmen İş Doyumunu Belirleyen Faktörlerin Analizi". Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2005/29 (2005), 137-146.