Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler

GÜVENÇ BERKEM, Gülten; AKTAŞ, Vezir

Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler

Vezir AKTAŞ, (Dicle Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Diyarbakır)

Gülten GÜVENÇ BERKEM (Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi

25 9

Yıl: 2006 Cilt: 23 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 233 - 264 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler

Öz:

Literatür incelendiğinde çocuk ve ergenlerle ilgili olarak genellikle olumlu ve olumsuz davranışların ayrı ayrı çalışıldığı dikkat çekmektedir. Bu çalışmada ergenlik dönemindeki katılımcıların saldırgan davranışları ve olumlu sosyal davranışları ile ilişkisel (ebeveyn ve akranlara bağlanma) ve kişiler arası duyarlık (empati, başkalarının bakış açısına duyarlık ve kişisel sıkıntı) değişkenleri arasındaki ilişki örüntüleri, erken ve orta ergenlik dönemindeki kız ve erkekler için ayrı hiyerarşik regresyon analiziyle incelenmiştir. Araştırmaya Ankara ili Sincan-Saraycık köyünde yaşayan yoksul ailelerden gelip, ilköğretim okuluna devam eden, 11-16 yaş grubu toplam 286 öğrenci (134 kız ve 152 erkek) katılmıştır. Veri toplama araçları olarak; Saldırganlık Ölçeği, Olumlu Sosyal Davranış Eğilimi Ölçeği, Ebeveyn ve Akranlara Bağlanma Ölçeği, Kişilerarası Tepkisellik İndeksi kullanılmıştır. Araştırma bulguları genel olarak, saldırgan ve olumlu sosyal davranışları yordayan yaş, ilişkisel değişkenler ve kişiler arası duyarlık düzeyinin kızlar ve erkekler için farklı örüntüler yansıttığını, yoksul ailelerden gelen katılımcıların saldırganlık eğilimlerinin genelde ana-baba-akranlara bağlanma gibi ilişkisel faktörlerden yordandığını, olumlu sosyal davranışların ise yaşa bağlı gelişimden ve daha çok kişiler arası duyarlık düzeylerinden yordandığını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelime: sosyal psikoloji alan çalışması ergenler bağlanma kişilerarası duyarlılık kişilerarası ilişkiler akran ilişkileri veri toplama yaş saldırganlık olumlu sosyal davranış ebeveyn tutumları toplumsal cinsiyet

Aggression and Prosocial Behavior in Adolescents and Their Relations to Age and Interpersonal Reactivity

Öz:

Literature on aggression and prosocial behaviour in children and adolescents needs further investigation. This study focuses on the relations between age, gender, parental and peer attachment, interpersonal reactivity, aggressive and prosocial behaviour of adolescents. The subjects of the study were 134 female and 152 male students, aged between 11-16, dwelling in Sincan-Saraycık village at the periphery of Ankara. Aggression Questionnaire, Prosocial Tendencies Measure, Inventory of Parent and Peer Attachment, and Interpersonal Reactivity Index were used as techniques for data collection. The results of hierarchical regression analysis separately conducted for males and females revealed that most dimensions of aggressive behaviour in adolescents were negatively predicted by parental attachment while most dimensions of prosocial behaviour were positively predicted by interpersonal reactivity.

Anahtar Kelime: interpersonal relations peer relations data collection age aggression prosocial behavior parental attitudes gender social psychology field survey adolescents attachment interpersonal sensitivity

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

APA	AKTAŞ V, GÜVENÇ BERKEM G (2006). Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler. , 233 - 264.
Chicago	AKTAŞ Vezir,GÜVENÇ BERKEM Gülten Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler. (2006): 233 - 264.
MLA	AKTAŞ Vezir,GÜVENÇ BERKEM Gülten Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler. , 2006, ss.233 - 264.
AMA	AKTAŞ V,GÜVENÇ BERKEM G Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler. . 2006; 233 - 264.
Vancouver	AKTAŞ V,GÜVENÇ BERKEM G Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler. . 2006; 233 - 264.
IEEE	AKTAŞ V,GÜVENÇ BERKEM G "Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler." , ss.233 - 264, 2006.
ISNAD	AKTAŞ, Vezir - GÜVENÇ BERKEM, Gülten. "Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler". (2006), 233-264.

APA	AKTAŞ V, GÜVENÇ BERKEM G (2006). Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 23(2), 233 - 264.
Chicago	AKTAŞ Vezir,GÜVENÇ BERKEM Gülten Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 23, no.2 (2006): 233 - 264.
MLA	AKTAŞ Vezir,GÜVENÇ BERKEM Gülten Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, vol.23, no.2, 2006, ss.233 - 264.
AMA	AKTAŞ V,GÜVENÇ BERKEM G Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2006; 23(2): 233 - 264.
Vancouver	AKTAŞ V,GÜVENÇ BERKEM G Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2006; 23(2): 233 - 264.
IEEE	AKTAŞ V,GÜVENÇ BERKEM G "Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler." Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 23, ss.233 - 264, 2006.
ISNAD	AKTAŞ, Vezir - GÜVENÇ BERKEM, Gülten. "Kız ve Erkek Ergenlerde Saldırgan ve Olumlu Sosyal Davranışlar ile Yaş, İlişkisel Bağlam ve Kişiler- Arası Duyarlılık Arasındaki İlişkiler". Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 23/2 (2006), 233-264.