Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri

Meral ELÇİ, (Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Kocaeli, Türkiye)
Lütfihak ALPKAN (Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Kocaeli, Türkiye)
Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
7 0
Yıl: 2006 Cilt: 24 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 141 - 170 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri

Öz:
Örgütler üzerindeki pozitif etkisinden ötürü, Örgütsel Vatandaşlık Davranışları (ÖVD), araştırmacıların ilgisini ne kadar çok çekse de, Etik İklimin ÖVD üzerindeki etkileri hakkında göreceli olarak çok az şey bilmekteyiz. Bu çalışma ile Etik İklim ve ÖVD ile ilgili teorik ve ampirik gelişmeler değerlendirilmiş, ÖVD'nin yaygın kabul görmüş boyutları ile (Diğerlerini Düşünme, Nezaket Tabanlı Bilgilendirme, Gönüllülük ve Centilmenlik, İleri Görev Bilinci ve Örgütün Gelişimine Destek Verme) bu tür davranışların en önemli öncüllerinden olduğunu öngördüğümüz örgütlerin Etik İklim tiplerinin dokuz boyutu (Kişisel Çıkar, Kurum Çıkan, Verimlilik, Arkadaşlık, Takım Çıkan, Sosyal Sorumluluk, Kişisel Etik Kurallan, Kurumsal Etik Kurallan ile Kanunlar ve Mesleki Etik Kurallan) arasındaki ilişki, İstanbul'da telekomünikasyon sektöründe çalışan toplam 1174 kişi üzerinde yapılan bir anket çalışmasıyla sorgulanmıştır. Bu sayede örgüt etkinliğini ÖVD vasıtasıyla arttırmada etkili faktörler belirlenmeye çalışılmıştır. Sonuçlara göre, İyilikseverliğin hakim olduğu iklimler (Sosyal Sorumluluk, Arkadaşlık) ile İlkelilik iklimlerinin (Kurumsal Ahlak Kurallan, Kişisel Ahlak Kuralları) ÖVD'yi güçlü bir şekilde pozitif yönde etkilediği ortaya çıkmaktadır. Egoist İklimlerden, Verimliliğin ÖVD'yi pozitif, Kurum Çıkan ikliminin ise ÖVD'yi negatif yönde etkilediği, araştırmadan elde edilen diğer bulgular arasındadır.
Anahtar Kelime: örgütsel kültür örgüt kültürü ölçeği etik iklim etik etik iklim türleri

Konular: Etik Kamu Yönetimi Sosyoloji

The Influences of Ethical Climate on Organizational Citizenship Behaviors

Öz:
Organizational Citizenship Behaviors'(OCBs) positive impact on organizational effectiveness is a well known fact in different settings according to the past literature. However, studies on the effects of the Ethical Climate onOrganizational Citizenship Behaviors are surprsingly rare. This study reviews the theoretical and emprical studies about Ethical Climate and Organizational Citizenship Behaviors, and investigates the relationships among the nine dimensions of Ethical Climate (e.g. Self-interest, Company Profit, Efficiency, Friendship, Team Interest, Social Responsibility, Personal Morality, Company Rules & Procedures and Laws & Professional Codes) and the five dimensions of Organizational Citizenship Behaviors (e.g. Altruism, Courtesy, Sportsmanship, Conscientiousness, Civic Virtue). The relationships are analyzed by means of the data collected from 1174 empolyees working in the telecommunication sector in Istanbul. The results indicate that Benevolent Climates (Social Responsibility, Friendship) and Principled Climates (Company Rules & Procedures and Personal Morality) are positively related to OCBs. While Efficiency impacts OCBs positively, focusing on Company Profit effects OCBs negatively.
Anahtar Kelime: ethics ethical climate types organizational culture organizational culture scale ethical climate

Konular: Etik Kamu Yönetimi Sosyoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Agarwall, J. and D.C. Malloy, (1999) "Ethical Work Climate Dimensions In a Not-For-Profit Organization: An Emprical Study", Journal of Business Ethics, 20, 1-14.
  • Akarsu, B., (1998) Felsefe Terimleri Sözlüğü, (7. Baskı), İstanbul: İnkılap Yayınevi.
  • Arslan, M., (2005) İş ve Meslek Ahlakı, (2. Baskı), Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Barksdale, K. and J. M. Werner (2001) "Managerial Ratings of In-Role Behaviors, Organizational Citizenship Behaviors, and Overall Performance: Testing Different Models of Their Relationship", Journal of Business Research, 51(2), 145-55.
  • Barnett, T.; C. Vaicys, (2000) "The Moderating Effect of Individuals' Perceptions of Ethical Work Climate on Ethical Judgements and Behavioral Intentions",Journal of Business Ethics, 27, 351-62.
  • Bateman, T.S and D.W. Organ (1983) "Job Satisfaction and the Good Soldier: The Relationship between Affect and Employee Citizenship", Academy of Management Journal, 26, 587-95.
  • Bell J., B. Menguc, (2002) "The Employee-Organization Relationship, Organizational Citizenship Behaviors, and Superior Service Quality", Journal of Retailing 78(2), 131-46.
  • Borman, W.C. and S.J. Motowidlo (1997) "Introduction: Organizational Citizenship Behavior and Contextual Performance, Special Issue of Human Performance", Human Performance, 10, 67-9.
  • Brown, P. and Peterson, R.A., (1993) "Antecedents and Consequences of Sales Person Job Satisfaction, Meta-Analysis and Assessment of Causal Effects", Journal of Marketing Research, 30 (February), 63-77.
  • Buchholz, R.A. and.Rosenthal:B (1998) Business Ethics: The Pragmatic Path Beyond Principles to Process, Prentice Hall Inc.
  • Cohen, A, E. Vigoda, (2000) "Do Good Citizen Make Good Organizational Citizens? An Emprical Examination of The Relationship Between General Citizenship and Organizational Citizenship Behaviors In Israel", Administration and Society, 32, 596-625.
  • Cullen, J.B., K.P. Parboteetah, and B. Victor, (2003) "The Effects of Ethical Climates on Organizational Commitment: A Two-Study Analysis", Journal of Ethics 46, 127-41.
  • Dedeoğlu, G., (2001) Etik ve Bilişim, Ankara: Türkiye Bilişim Derneği Yayınları.
  • Fritzsche, D.J. and H. Becker (1984) "Linking Management Behavior to Ethical Philosophy", Academy of Management Journal 27, 166-75.
  • Greenberg, J. and R.A. Baron (2000) Behavior in Organizations, 7th Ed., Newjersey:Prentice-Hall.
  • Hançerlioğlu, O., (1977) Felsefe Ansiklopedisi/Kavramlar ve Akımlar, Remzi Kitabevi Yayınları, Birinci Basım. Cağaloğlu, İstanbul.
  • Homans, G. C: (1950) The Human Group., New York: Harcourt Brace, http://www.tk.gov.tr, http://www.tuted.org.tr.
  • Hunt, W., V. and L., Chonko, (1989) "Corporate Ethical Values and Organizational Commitment in Marketing", Journal of Marketing 53, 79-90.
  • İşbaşı, J.Ö., (2000) "Örgütsel Vatandaşlık Davranışı: Farklı Ölçeklerin Uygulanabilirliğine İlişkin Bir Çalışma", 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Erciyes Üniversitesi, 359-72.
  • Kathura, R. and E. B Davis., (2001) "Quality and Work Force Management Practices: The Managerial Performance Implication", Production and Operations Management, 10(4), 460-78.
  • Loo, R., (2002) "Tackling Ethical Dilemmas in Project Management Using Vignettes", International Journal of Project Management, 20(7), 489-95.
  • MacKenzie, B., P.M Podsakoff,. and M., Ahearae, (1998) "Some Possible Antecedents and Consequences of In-Role and Extra-Role Salesperson Performance". Journal of Marketing, 62.
  • Moorman, R.H. (1993) "The Influence of Cognitive and Affective Based Job Satisfaction Measures on the Relationship Between Satisfaction and Organizational Citizenship Behavior", Human Relations, 46, 759-76.
  • Netemeyer, R.G.; J.S. Boles, D.O. McKee, and R. McMurrian (1997) "An Investigation into the Antecedents of Organizational Citizenship Behaviors in a Personal Selling Context", Journal of Marketing, 61(3), 85-98.
  • Organ, D.W., (1988) Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome, Lexington MA: Lexington Books.
  • Paine, J.B.; D.W., Organ (2000) "The Cultural Matrix of Organizational Citizenship Behavior Some Preliminary Conceptual and Empirical Observations", Human Resource Management Review, 10(1), 45-59.
  • Podsakoff, P.M and B. MacKenzie (1997) "Impact of Organizational Citizenship Behaviors on Organizational Performance: A Review and Suggestions for Future Research", Human Performance, 10, 133-51.
  • Podsakoff, P.M and B. MacKenzieaine, J.B. Paine and D.G. Bacharach (2000) "Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of the Theoretical and Emprical Literature and Suggestions for Future Research", Journal of Management, 26, 516-63.
  • Podsakoff, P.M. and S.B. MacKenzie (1994) "Organizational Citizenship Behavior and Sales Unit Effectiveness", Journal of Marketing Research, 31, 351 -63.
  • Schermerhorn Jr. (1999) Management, (6th Ed.), New York: Wiley.
  • Schwepker Jr, C.H., (2001) "Ethical Climate's Relationship to Job Satisfaction, Organizational Commitment, and Turnover Intention in the Salesforce", Journal of Business Research, 54, 39-52.
  • Shaw, W.H. (1999) Business Ethics Belmont, California: Wadsworth.
  • Simith, C.A., D.W. Organ, J.P. Near (1983) "Organizational Citizenship Behavior: It's Natura and Antecedents", Journal of Applied Psychology, 68, 653-63.
  • Singhapakdi, A., K.L. Kraft, J Vitell and K.C. Rallapalli (1995) "The Perceived Importance of Ethics and Social Responsibility on Organizational Effectiveness: A Survey of Marketers", Journal of Academy of Marketing Science, 23(1), 49-56.
  • Trevino, L.K., K.D. Butterfield and D.L. McCabe (1998) "The Ethical Context in Organizations: Influences on Employee Attitudes and Behaviors", Business Ethics Quarterly, 8, 447-76.
  • Turnipseed, D.L. (2002) "Are Good Soldiers Good? Exploring The Link Between Organization Citizenship Behavior and Personal Ethics", Journal of Business Research, 55(1), 1-15.
  • Upchurch, R.S and :K. Ruhland (1995) "An Analysis of Ethical Work Climate and Leadership Relationship in Lodging Operations", Journal of Travel Research, 34(2).
  • Van Dyne L, L. Cummings, and J. M. Parks (1995) "Extra-Role Behaviors: In Pursuit of Construct and Definitional Clarity", Res. Organizational Behavior, 17,215-86.
  • Van Scotter, J.R. and J. Motowidlo (1996) "Interpersonal Facilitation and Job Dedication As Separate Facets of Contextual Performance", Journal of Applied Psychology, 81, 525-31.
  • Vershoor, C. C, (1998) "A Study of The Link Between A Corporation's Financial Performance and Its Commitment to Ethics", Journal of Business Ethics, 17 (13), 1509-16.
  • Victor, B, J. B. Cullen (1988) "The Organizational Basis of Ethical Work Climates",Administrative Science Quarterly, 33.
  • Victor, B. and J. Cullen (1987) "A Theory and Measure of Ethical Climate in Organizations, In W.C. Frederic (ed), Research in Corporate Social Performance and Policy", Emprical Studies of Business Ethics and Values, Vol. 9, Greenwich: Jai Press, 51-71.
  • Walz, M. and B. P. Niehoff (1996) "Organizational Citizenship Behaviors and Their Effects on Organizational Effectiveness in Limited-Menu Restaurants", J.B. Keys and L.N. Doiser (eds.), Academy of Management Best Papers Proceedings, 307-11.
  • Weber, J., J. E. Seger (2002) "Influences Upon Organizational Ethical Subclimates: A Replication Study of a Single Firm at Two Points in Time", Journal of Business Ethics, 41, 69-84.
  • Wiener, Y. (1982) "Commitment in Organizations: A Normative View", Academy of Management Review, 7,418-28.
  • Williams, L.J. and E. Anderson (1991) "Job Satisfaction and Organizational Commitment as Predictors of Organizational Citizenship and In-Role Behaviors", Journal of Management, 17, 601-17.
  • Wimbush. J.C.; Shepard, (1994) "Toward An Understanding of Ethical Climate: Its Relationship to Ethical Behavior and Supervisory Influence", Journal of Business Ethics, 13, 637-47.
  • Witt, A. (1991) "Exchange Ideology as a Moderator of Job Attitudes-Organizational Citizenship Behaviors Relationships", Journal of Applied Social Psychology 21, 1490-1501.
  • Yoon, M.H. and J. Suh (2003) "Organizational Citizenship Behaviors and Service Quality as External Effectiveness of Contact Employees", Journal of Business Research, 56,597-611.
APA ELÇI M, ALPKAN L (2006). Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri. , 141 - 170.
Chicago ELÇI MERAL,ALPKAN Lütfihak Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri. (2006): 141 - 170.
MLA ELÇI MERAL,ALPKAN Lütfihak Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri. , 2006, ss.141 - 170.
AMA ELÇI M,ALPKAN L Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri. . 2006; 141 - 170.
Vancouver ELÇI M,ALPKAN L Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri. . 2006; 141 - 170.
IEEE ELÇI M,ALPKAN L "Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri." , ss.141 - 170, 2006.
ISNAD ELÇI, MERAL - ALPKAN, Lütfihak. "Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri". (2006), 141-170.
APA ELÇI M, ALPKAN L (2006). Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 141 - 170.
Chicago ELÇI MERAL,ALPKAN Lütfihak Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 24, no.1 (2006): 141 - 170.
MLA ELÇI MERAL,ALPKAN Lütfihak Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.24, no.1, 2006, ss.141 - 170.
AMA ELÇI M,ALPKAN L Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2006; 24(1): 141 - 170.
Vancouver ELÇI M,ALPKAN L Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2006; 24(1): 141 - 170.
IEEE ELÇI M,ALPKAN L "Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri." Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24, ss.141 - 170, 2006.
ISNAD ELÇI, MERAL - ALPKAN, Lütfihak. "Etik İklimin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri". Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 24/1 (2006), 141-170.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 12:19

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları