Yıl: 2006 Cilt: 25 Sayı: 40 Sayfa Aralığı: 41 - 58 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler

Öz:
Osmanlı’da insan gücü temel faktörlerden biri olduğundan vergi toplama amacıyla tapu tahrir defterlerine kaydedilen ve bu yolla bize intikal eden iş yapmaya muktedir er kişilerin adları ad bilimi (onomastik) çalışmaları için son derece zengin bir veri tabanı oluşturmaya zemin sayılabilirler. Bu makalede tapu tahrir defterlerindeki kişi adlarının (anthroponym) çeşitliliğine dikkat çekilmiş ve etnik, dini, sosyal statü ve sosyo-ekonomik yansımaları incelenmiştir. Bilhassa kişi adları üzerinde çalışma yapacak araştırmacıların dikkat etmeleri gereken hususlar üzerinde durulmuş ve tarafsız bir çalışma yapmanın gerekliliği vurgulanmıştır. Aslında tapu tahrir defterlerindeki kişi adları üzerinde yapılacak çalışmalar bu makalede de işaret edildiği gibi son derece renkli etnik ve dini bir mozaiğe sahip olan Osmanlı Imparatorluğu’nda ve bilhassa insanların huzur içinde yaşadıkları dönemlerde dini ve kültürel etkileşimin kaçınılmaz olduğunu sergiliyecektir.
Anahtar Kelime: etnik kimlik isimler Osmanlı İmparatorluğu kişi adları sosyokültürel etkiler adbilim sosyal durum tapu tahrir defterleri

Konular: Folklor Tarih Din Bilimi Kültürel Çalışmalar

Some Pointers on the Importance of Personal Names in the Ottoman Detailed Cadastral Registers

Öz:
This paper represents the importance of personal names (anthroponomy) as they appear in the Ottoman detailed cadastral registers and some pointers for the researchers in onomastics. As man power was one of the basic factors for the Ottomans, they recorded the names of every adult male capable of doing work as a tax payer regardless of his religion and race. Therefore, an extremely rich data of the personal names has been preserved through these registers. In this article the importance and the variety of these personal names have been pointed out, and their ethno-religious and socioeconomic identities are scrutinized. Researchers in onomastics should pay specific attention to this type of analysis and make every attempt to be impartial in their study of these names. In fact such studies will demonstrate, as it is also emphasized in this article, that the subjects of a multicultural and multi-religious society such as that of Ottoman Empire could not avoid social and cultural interaction so long they lived in peace and serenity.
Anahtar Kelime: Ottoman Empire anthroponym socio-cultural influences onomastics social status ottoman land registers ethnic identity names

Konular: Folklor Tarih Din Bilimi Kültürel Çalışmalar
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adjarian, Dictionary of Armenian Personal Names, 5 cilt, Erevan 1942, cilt II
  • Balta Evangelia, "Rural and Urban Population in the Sancak of Euripos in the Early 16th Century", A~Xcıov Ev~ioıxGıv McaeW ıy , 29/1990-1991, Athens 1992
  • Barkan Ö. L., “Türkiye’de imparatorluk Devrinin büyük nüfus ve arazi tahrirleri ve hakana mahsus istatistik defterleri”, iktisat Fakültesi Mecmuası, II/2, İstanbul 1940
  • Basbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi, Ankara 1992
  • Doğan Aslıhan, Tapu Kadastro Kuyud-i Kadime Arşivi Mufassal, İcmal, Evkaf ve Derdest Defterlerinin Toplu Kataloğu, Ankara 1993
  • Doğru Halime, XV. ve XVI. Yüzyılda Sivrihisar Nahiyesi, Ankara 1997
  • Gökyay O. Saik, “Türkçe Yer Adlarında Kişilerin ve Olayların Payı”, Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, 11-13 Eylül 1984, Ankara: Başbakanlık Basımevi 1984
  • Göyünç Nejat, XVI. Yüzyılda Mardin Sancagı, İstanbul 1969
  • Gülensoy Tuncer, “Orta Asya’daki Türk Yer Adlarının Anadolu’daki İzleri”, XII. Türk Tarih Kongresi, Kongreye Sunulan Bildiriler, II. Cilt, Ankara 1999
  • İnalcık Halil, Hicri 835 Tarihli Suret-i Defter-i Sancak-i Arvanid, Ankara 1954
  • İlhan M. Mehdi, "The Process of Ottoman Cadastral Surveys during the Second Half of the Second Century: A Study Based on the Documents from Mühimme Defters", Anuaral Institutului de Istorie si Archeologie "A. D. XENOPOL", XXIV/1, 1987
  • İhan M. Mehdi, "Nikolaj Todorov and Asparuh Velkov, Situation démographique de la Péninsulé balkanique (fin du XVe s.-début du XVIe s.), Editions de l’Académie Bulgare des Sciences, Sofia 1988, 312 pp. + 1 map", Balkan Studies, 30/1, 1989
  • İhan M. Mehdi, “Tahrir Faaliyeti ve bu Faaliyet Esnasında Karsılasılan Güçlükler”, Ata Dergisi, sayı VII, Konya 1997.
  • İlhan M. Mehdi, ‘“Defter Congress" (Tahrir Defterleri Kongresi)’, Belleten LVIII/221, Ankara 1994
  • İlhan M. Mehdi, Amid (Diyarbakır): 1518 Tarihli Defter-i Mufassal, Ankara 2000
  • İlhan M. Mehdi, "Onaltıncı Asırda Diyarbakır Sehrinin Nüfusu ve Mahallelere Dagılımı", Ziya Gökalp, sayı 62, cilt 11, Haziran 1991, Ankara
  • İlhan M. Mehdi "Onaltıncı Yüzyıl Baslarında Amid Sancagı Yer ve Sahıs Adları Hakkında Bazı Notlar", Belleten, LIV/209, Ankara 1990
  • Iren Beldicieanu-Steinherr, N. Beldicieanu, “Reglement Ottoman concernant le recensement (premiére moitié du XVIe siecle”, Südost-Furschungen, vol. XXXVII, 1978
  • Kurt Yılmaz, “Adana’da 1572 Yılında Kullanılan Türk Erkek Sahıs Adları”, Belleten, LVII/218, 1992
  • Kurt Yılmaz, “Adana Sancagında Kisi Adları”, Ankara Üniversitesi DTCF Tarih Arastırmaları Dergisi, XV/26, 1990-91, Ankara 1991
  • Kurt Yılmaz, “Kozan’da Sahıs Adları”, Belleten, LVIII/223, 1994
  • Kurt Yılmaz, “Kozan (Sis) Sancagı’nda Kisi Adları,” Türk Kültürü Arastırmaları, 28 (1990)
  • Kurt Yılmaz, “Çorum Sancagı Kisi Adları: XVI. Yüzyıl”, Belleten, LIX/224
  • Kurt Yılmaz, “Sivas Sancağında Kişi Adları (XVI. Yüzyıl)”, OTAM, sayı 4, Ankara 1993
  • Lowry Heath, “The Island of Limnos: a Case Study on the Continiuty of Byzantine Forms Under Ottoman Rule”, Continuity and Change in Late Byzantine and early Ottoman Society (edited by Anthony Bryer and Heath Lowry), Dumborton Oaks, Washington 1986
  • Martinovich Nicholas N., “The Turkish Chalabi,” Journal of the American Oriental Society, 54/2 (1934)
  • Mirjafari Hüseyin, "Sufism and gradual transformation in the Meaning of Sufi in Safavid period", İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, İ. H. Uzunçarsılı Hatıra sayısı, sayı 32, 1979
  • Miroglu İsmet, Kemah Sancagı ve Erzincan Kazası (1520- 1566), Ankara 1990
  • Ongan Halit, “Ser’iye Sicillerinde Geçen Türkçe Kisi Adları,” Türk Etnografya Dergisi 1 (1956)
  • Özkaya Yücel, “XVIII. Yüzyıl Orta Anadolu’daki Bazı Kaza ve Mahalle Adlarındaki Degisiklikler”, Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, 11-13 Eylül 1984, Ankara: Basbakanlık Basımevi 1984
  • Tülüveli Güçlü “Honorific Titles in Ottoman Parlance: A Reevaluation,” Journal of Turkish Studies, 11/1 & 2 (2005)
  • Yediyıldız Bahaeddin, “Türkiye’de Yer Adı Verme Usulleri ve Yer – Adı Degisikliklerinin Tarihi Gelisimi”, Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, 11-13 Eylül 1984, Ankara: Basbakanlık Basımevi 1984
  • Yınanç Refet, “XVI. Yüzyılda Doğu Anadolu Şehirlerinin Mahalle Adları”, Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, 11-13 Eylül 1984, Ankara: Başbakanlık Basımevi 1984
  • Yinanç-M. Elibüyük, Maras Tahrir Defteri, A. Ü. OTAM Yayını No. 1, Ankara 1988
  • Yinanç R. -M. Elibüyük, Kanuni Devri Malatya Tahrir Defteri (1560), Ankara 1983
  • Yusufoğlu Mehmet, “Seriye Sicil Defterlerinde Türkçe Kisi Adları,” ANIT 3, Konya (1949)
APA İLHAN M (2006). Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler. , 41 - 58.
Chicago İLHAN M. Mehdi Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler. (2006): 41 - 58.
MLA İLHAN M. Mehdi Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler. , 2006, ss.41 - 58.
AMA İLHAN M Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler. . 2006; 41 - 58.
Vancouver İLHAN M Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler. . 2006; 41 - 58.
IEEE İLHAN M "Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler." , ss.41 - 58, 2006.
ISNAD İLHAN, M. Mehdi. "Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler". (2006), 41-58.
APA İLHAN M (2006). Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler. Tarih Araştırmaları Dergisi, 25(40), 41 - 58.
Chicago İLHAN M. Mehdi Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler. Tarih Araştırmaları Dergisi 25, no.40 (2006): 41 - 58.
MLA İLHAN M. Mehdi Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler. Tarih Araştırmaları Dergisi, vol.25, no.40, 2006, ss.41 - 58.
AMA İLHAN M Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler. Tarih Araştırmaları Dergisi. 2006; 25(40): 41 - 58.
Vancouver İLHAN M Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler. Tarih Araştırmaları Dergisi. 2006; 25(40): 41 - 58.
IEEE İLHAN M "Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler." Tarih Araştırmaları Dergisi, 25, ss.41 - 58, 2006.
ISNAD İLHAN, M. Mehdi. "Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Dair Bazı Örnekler". Tarih Araştırmaları Dergisi 25/40 (2006), 41-58.