Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri

KARASU, ABDULLAH; Oz, Mehmet; Acikgoz, Esvet; UZUN, Ayşen; TURGUT, İLHAN; BAŞAR, Haluk; GÖKSOY, A. Tanju

Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri

Abdullah KARASU, (Uludağ Üniversitesi, Mustafa Kemalpaşa Meslek Yüksek Okulu, Bursa, Türkiye)

Ayşen UZUN, (Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Bursa, Türkiye)

Mehmet ÖZ, (Uludağ Üniversitesi, Mustafa Kemalpaşa Meslek Yüksek Okulu, Bursa, Türkiye)

Haluk BAŞAR, (Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Bursa, Türkiye)

İlhan TURGUT, (Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Bursa, Türkiye)

A. Tanju GÖKSOY, (Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Bursa, Türkiye)

Esvet AÇIKGÖZ (Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Bursa, Türkiye)

Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi

2 1

Yıl: 2006 Cilt: 20 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 85 - 87 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri

Öz:

Bu çalışmada, Bursa şartlarında kışlık ara ürün olarak adi fiğ ekilmiş olup yeşil gübre ve ot olarak değerlendirilmiştir. Daha sonra tarladan kaldırılan fiğ ürünü üzerine ayçiçeği ekilmiş ve farklı azot dozları uygulanarak ayçiçeği bitkisinin tane verimi ile bazı tarımsal özelliklerine etkisi incelenmiştir.Deneme, 1999-2002 yıllarında Bursa koşullarında üç yıl yapılmıştır. Çalışmada birinci faktör olarak üç farklı ön bitki uygulaması (fiğ yeşil gübreleme, fiğ ot üretimi ve buğday anızı) ve ikinci faktör olarak azot dozları (0, 4, 8, 12, 16 ve 20 kg N/da) ele alınmıştır.Araştırmanın üç yıllık sonuçlarına göre; ot üretimi amacıyla yetiştirilen fiği izleyen ayçiçeğinden en yüksek tane verimi (227.4 kg/da) elde edilmiştir. Yeşil gübreleme amacıyla yetiştirilen fiği izleyen ayçiçeği 214.4 kg/da, buğday anızı üzerine ekilen ayçiçeği ise en düşük tane verimi (201.8 kg/da) sağlamıştır. Ot üretimi ve yeşil gübre amacıyla yetiştirilen fiğin kontrole göre ana ürün olarak ekilen ayçiçeğinde sağladıkları verim artışları sırasıyla % 12.7 ve % 6.2 civarında olmuştur. Yeşil gübre ve ot üretimi amacıyla yetiştirilen fiği takip eden azotsuz ayçiçeğinden sağlanan verimlerin kontrolde dekara 12 kg azot uygulamasından sonra elde edilen verimlere eşdeğer olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelime: verim adi fiğ fiğ ekim nöbeti yeşil gübreler Helianthus annuus Bursa (şehir) ardı ardına ekim azotlu gübreler tarımsal özellikler ayçiçeği

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Tarımsal Ekonomi ve Politika Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Gıda Bilimi ve Teknolojisi Bitki Bilimleri Orman Mühendisliği Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

The effects of winter interval crop and nitrogenousfertilizer applications on yield and some agronomical traits of sunflower (Helianthus annuus L.)

Öz:

In this research the effects of different nitrogen rates on the yield and some agronomical traits of sunflower subsequent to common vetch grown for green manure and forage production were investigated. Field experiments were conducted on sunflower during three years (1999-2002) in Bursa first factor was previous crop treatment (common vetch as green manuring and forage production, and wheat stubble). Wheat stubble was used as control in previous crop treatment. As second treatment, nitrogen doses; 0, 40, 80, 120, 160 and 200 kg N ha-1 for sunflower were tested in this study.According to the results of three years, the highest seed yield (2274 kg ha-1) was obtained from sunflowers subsequent to common vetch grown for forage production. Sunflowers subsequent to common vetch grown for green manuring gave seed yield of 2144 kg ha-1, while the lowest seed yield (2018 kg ha-1) was produced from sunflowers sown on wheat stubble. Com- mon vetch grown for forage production and green manure increased the the yield of sunflower 12.7 % and 6.2 %, respectively, as compared control. It was found that high yields which were produced from sunflowers without nitrogen aplication subsequent to common vetch grown for green manure and forage production were equal to the yields after 120 kg nitrogenous fertilizer applications per hectare in control.

Anahtar Kelime: green manures Helianthus annuus Bursa sequential cropping nitrogen fertilizers agronomic characteristics sunflowers yields common vetch vetch rotations

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ajai, S., S.P., Sing, Katiyar, R.S., Singh, P.P., Singh, 2000. A., Response of nitrogen and Sulphur on economic yield of sunflower (Helianthus annuus) under sodic soil condition. Indian Journal of Agricultural Sciences, 70(8): 536-537.
Anonim, 1997.Tarım İstatistikleri Özeti. T.C.Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara.
Anonim, 2002a. Bursa Bölgesi İklim Verileri. Bursa Meteoroloji Bölge Müdürlüğü (Yayınlanmamış Kayıtlar), Bursa.
Anonim 2002b. Toprak Analizi Sonuçları. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fa- kültesi Toprak Bölümü, Bursa.
Bindra, A. and P.C., Kharwara,1992. Response of Spring Sunflower (Helianthus annuus L.) to Nitrogen Application and Spacing. Indian Journal of Agronomy, 37 (2): 283-284.
Campiglia, E. and F., Caporali, 1994. Effect of lucerne (Medicago sativa L.) and inorganic and organic fertilizers on the following crops of sunflovers (Helianthus annuus L.) and soft wheat (Triticum aestivum L.), Rivista di Agronomia, 28 (2), 79-86).
Caporali, F. and E., Campiglia, 1993. Innovative research on low-input cropping systems: use of subterranean clover (Trifolium subterraneum L.) as a cover crop and green manure in a wheat (Triticum aestivum L.) -sunflowers (Helianthus annuus L.) rotation, note I, Rivista di Agronomia, 27 (3): 183-190.
Göksoy, A.T., K., Yağdı, R., Doğan, A., Uzun ve N., Yürür, 1999. Bursa koşullarında ayçiçeği için en uygun ekim nöbeti sistemlerinin belir- lenmesi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-19 Kasım 1999, Adana, 2:159-164.
Koç, H. ve Ö.F., Noyan, 1997. Tokat yöresinde azotlu ve fosforlu gübrele- rin ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve verim unsurları üzerinde bir araştırma, U.Ü.Ziraat Fak. Dergisi, 6, 89-97.
Legha, P.K., G., Gajendra and G., Gri, 1999. Influence of nitrogen and sulphur on growth, yield and oil content of sunflower (Helianthus annuus L.) grown in spring season. Indian Journal of Agronomy. 44 (2): 408-412.
Mahboob A., M.A., Nadeem, S., Ahmad, T., Asif, M., Akhtar and A., Tanveer, 1997. Effect of nitrogen on the seed yield and quality of sunflower (H.annuus L.).Journal of Agricultural Research Lahore, 30 (4): 479-484.
Rameshwar, J., G., Gajendra, R., Jat, and G., Giri, 2000. Influence of nitrogen and weed-control measures on weed growth and seed and oil yields of sunflower (Helianthus annuus L.). Indian Journal of Agronomy, 45:1, 193-198.
Salehi, F. and M.J, Bahrani, 2000. Sunflower summer planting yield as affected by plant population and nitrogen application rates. Iran Agricultural Research, 19(1): 63-72.
Özyazıcı, M.A. ve İ., Manga, 2000. Çarşamba ovası sulu koşullarında yeşil gübre olarak kullanılan bazı baklagil yembitkileri ile bitki artıkları- nın kendilerini izleyen mısır ve ayçiçeğinin verim ve kalitesine et- kileri, Turk J. Agric. For., 24, 95-103.
Tomar, H.P.S., K.S., Dadhwal and H.P., Singh, 1996. Oil contet, oil and cake yield and protein content of sunflower (H.annuus L.) as influenced by irrigation nitrogen and phosphorus levels. Indian Journal of Soil Conservation, 24 (3): 215-220.
Tosun, O., 1987. Türkiye’nin tahıl yetiştirme sorunları ve bunların çözüm yolları. Türkiye Tahıl Simp., s.3-7.
Turan, Z. M., 1995. Araştırma ve Deneme Metodları U.Ü.Ziraat Fak., Ders Notları No:62, s.121.
Zubriski, J.C. and D.C., Zimmerman, 1974. Effects of Nitrogen, Phosphorus, and Plant Density on Sunflower. Agron. J., 66: 798- 801.

APA	KARASU A, UZUN A, Oz M, BAŞAR H, TURGUT İ, GÖKSOY A, Acikgoz E (2006). Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri. , 85 - 87.
Chicago	KARASU ABDULLAH,UZUN Ayşen,Oz Mehmet,BAŞAR Haluk,TURGUT İLHAN,GÖKSOY A. Tanju,Acikgoz Esvet Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri. (2006): 85 - 87.
MLA	KARASU ABDULLAH,UZUN Ayşen,Oz Mehmet,BAŞAR Haluk,TURGUT İLHAN,GÖKSOY A. Tanju,Acikgoz Esvet Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri. , 2006, ss.85 - 87.
AMA	KARASU A,UZUN A,Oz M,BAŞAR H,TURGUT İ,GÖKSOY A,Acikgoz E Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri. . 2006; 85 - 87.
Vancouver	KARASU A,UZUN A,Oz M,BAŞAR H,TURGUT İ,GÖKSOY A,Acikgoz E Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri. . 2006; 85 - 87.
IEEE	KARASU A,UZUN A,Oz M,BAŞAR H,TURGUT İ,GÖKSOY A,Acikgoz E "Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri." , ss.85 - 87, 2006.
ISNAD	KARASU, ABDULLAH vd. "Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri". (2006), 85-87.

APA	KARASU A, UZUN A, Oz M, BAŞAR H, TURGUT İ, GÖKSOY A, Acikgoz E (2006). Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(1), 85 - 87.
Chicago	KARASU ABDULLAH,UZUN Ayşen,Oz Mehmet,BAŞAR Haluk,TURGUT İLHAN,GÖKSOY A. Tanju,Acikgoz Esvet Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 20, no.1 (2006): 85 - 87.
MLA	KARASU ABDULLAH,UZUN Ayşen,Oz Mehmet,BAŞAR Haluk,TURGUT İLHAN,GÖKSOY A. Tanju,Acikgoz Esvet Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.20, no.1, 2006, ss.85 - 87.
AMA	KARASU A,UZUN A,Oz M,BAŞAR H,TURGUT İ,GÖKSOY A,Acikgoz E Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2006; 20(1): 85 - 87.
Vancouver	KARASU A,UZUN A,Oz M,BAŞAR H,TURGUT İ,GÖKSOY A,Acikgoz E Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2006; 20(1): 85 - 87.
IEEE	KARASU A,UZUN A,Oz M,BAŞAR H,TURGUT İ,GÖKSOY A,Acikgoz E "Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri." Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20, ss.85 - 87, 2006.
ISNAD	KARASU, ABDULLAH vd. "Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri". Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 20/1 (2006), 85-87.