İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği

Basım, H. Nejat; TATAR, İlker; ŞAHİN HİSLİ, Nesrin

İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği

H. Nejat BASIM, (Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

İlker TATAR, (Kara Harp Okulu, Ankara, Türkiye)

Nesrin ŞAHİN HİSLİ (Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye)

Türk Psikoloji Dergisi

7 4

Yıl: 2006 Cilt: 21 Sayı: 58 Sayfa Aralığı: 1 - 19 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği

Öz:

Bu araştırmanın amacı izlenim yönetimi taktiklerinin kullanımıyla ilişkili olabilecek bazı kişilik değişkenlerini ve demografik faktörleri incelemektir. Stres ortamında çalışılan ve ulusal düzeyde güvenlikten sorumlu bir kamu kuruluşunda yapılan bu çalışmada, personelin kullandığı izlenim yönetimi taktikleri ve bu taktiklerin potansiyel yordayıcıları incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini, söz konusu kurumun Türkiye’nin değişik illerindeki birimlerinde görev yapan ve yaşları 22 ile 51 yıl arasında değişen alt ve orta düzey yönetici durumundaki kişiler (N = 518) oluşturmaktadır. Ölçümler, Türk örneklemleri üzerinde uyarlama çalışmaları yapılmış olan İzlenim Yönetimi Ölçeği, Sosyal Karşılaştırma Ölçeği, Kontrol Odağı Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri ile alınmıştır. Analizler sonucunda, personelin statüsü, görev yeri, çalışma süresi gibi demografik değişkenlerle, kendilik algıları, kontrol odağı inançları, hedeflerine ulaşma düzeyleri ve yaşadıkları stres belirtilerinin, kullandıkları izlenim yönetimi taktikleri ile ilişkili olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelime: stres işyeri sosyal karşılaştırma ölçeği kişilerarası ilişkiler rotter iç-dış kontrol odağı ölçeği araştırma yöntemi denetim odağı örgütsel psikoloji izlenim yönetimi benlik algısı

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Allan, S., & Gilbert, P. (1995). A social comparison scale: Psychometric properties and relationship to psychopathology. Personality and Individual Differences, 19 (3), 293-299.
Ashby, J. S., Kottman, T., & Draper, K. (2002). Social interest and locus of control: relationship and implications. The Journal of Individual Psychology, 58, 52-61.
Balkaya, F., & Şahin, N. H. (2003). Çok boyutlu öfke ölçeği. Türk Psikiyatri Dergisi, '14 (3), 192-202.
Bernardi, R. A. (2001). A theoretical model for the relationship among: stress, locus of control and longevity. Business Forum, 26,3-4,27-33.
Bolino, M. C. (1999). Citizenship and impression management: Good soldiers or good actors? Academy of Management Review, 24, 82-98.
Bolino, M. C, & Turnley, W. H. (1999). Measuring impression management in organizations: A scale development based on the Jones and Pittman Taxonomy. Organizational Research Methods, 2, 187-206.
Cantekin, A. (2003). Etkileme yönetimi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü.
Crane, E., & Crane, F.G. (2004). Usage and effectiveness of impression management strategies in organizational settings. Journal of Group Psychotherapy Psychodrama and Sociometry, 25-34.
Dağ, I. (1990). Kontrol odağı, stresle başa çıkma stratejileri ve psikolojik belirti gösterme ilişkileri.^ayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Dağ, 1. (1991). Rotter'in iç-dış kontrol odağı ölçeği (RÎDKOÖ)'nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği. Psikoloji Dergisi, 7(26), 10 - 16.
Dağ, 1. (1992). Kontrol odağı, öğrenilmiş güçlülük ve psikopatoloji ilişkileri. Psikoloji Dergisi, 7(27), 1-9.
Dağ, 1. (2002). Kontrol odağı ölçeği (KOÖ): Ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması, Türk Psikoloji Dergisi, 17 (49), 77-90.
Demir, K. (2002). Türkiye'deki resmi ve özel lise öğretmenlerinin izlenim yönetimi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Derogatis, L. R. (1992). SCL-90-R: Administration, scoring and procedure manual-II. Baltimore, MD: Clinical Psychometric Research.
Feldman, D. C. & Klich, N.R. (1991). Impression management and career strategies. In R.A. Giacalone, & P. Rosenfeld, (Eds.). Applied impression management (67-79). London: Sage Pub.
Freedman, J. L. (1989). Sosyal psikoloji. (A. Dönmez, Çev.). Istanbul: Ara Yayıncılık.
Gardner, W. L. (1992). Lessons in organizational dramaturgy: The art of impression management. Organizational Dynamics, 33-46.
Gardner, W. L., & Martinko, M. J. (1988). Impression management in organizations. Journal of Management, 14, 321-338.
Gilbert, T., & Trent, D. (1991). Depression in relation to submission and other rank telated attributes. Manuscript submitted for publication.
İzgören, A. Ş. (2004). Dikkat vücudunuz konuşuyor. Ankara: Elma Yayınevi. Iedema, J., & Poppe, M. (1994). The effects of self-presentation on social value orientation. The Journal of Social Psychology, 134, 771-782.
Jones, E. E. (1990). Interpersonal perception. New York: W.H. Freeman and Company.
Jones, E. E., & Pittman, T. S. (1982). Toward a general theory öf strategic self-presentation. In J. Suls, (Ed.). Psychological perspectives on the self (231-261). Hillsdale, NJ: Lawrance Erlbaum.
Küçükkaragöz, H. (1998). ilkokul öğretmenlerinde kontrol odağı ve öğrencilerinin kontrol odağının oluşumuna etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Leary, M. R. (1996). Self-presentation, impression management and interpersonal behavior. Oxford: Westview Press.
Leary, M. R., & Kowalsky. R. M. (1990). Impression management: A literature review and two-component model. Psychological Bulletin, 107 (1), 34-47.
Leary, M. R., & Kowalsky, R. M. (1995). Social anxiety. New York: The Guilford Press.
Lewis, M. A., & Neighbors, C. (2005). Self-determination and the use of self-presentation strategies. The Journal of Social Psychology, 145, 469-489.
Loosemore, M., & Lam, A. S. Y. (2004). The locus of control: A determinant of opportunistic behaviour in construction health and safety. Construction Management and Economics, 22, 385-394.
Martin, K. A., Leary, M. R., & Rajeski, W. J. (2000). Self-presentational concerns in older adults for health and well-being. Basic and Applied Social Psychology, 22(3), 169-179.
Özlale, Y. (1999). Predictive values of stressfull life events, social support and locus of control in depressive symptomology among university students. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Rind, B., & Benjamin, D. (1993). Effects of public image concerns and self-image on compliance. The Journal of Social Psychology, 134, 19-25.
Rosenfeld, P., Giacalone, R. A., & Riordan, C. A. (1995). Impression management in organizations. New York: Routledge.
Rotter, J. B. (1966). Generalized expectancies for internal vs. external control of reinforcement. Psychological Monographs, 80, 1-28.
Sallot, L.M. (2002). What the public thinks about public relations: An impression management experiment. Journalism & Mass Communication Quarterly, 79 (1), 150-164.
Savaşır, I., & Şahin N. H. (1997). Bilişsel-davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Schutz, A. (1998). Assertive, offensive, protective, and defensive styles of self-presentation: A taxonomy. The Journal of Psychology, 132 (6), 611-628.
Silvester, J., Gough, M. F., Anderson, N. R., & Mohamed, A. R. (2002). Locus of control, attributions and impression management in the selection interview. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 75, 59-76.
Siu, O., Spector, P. E., Cooper, C. L., & Donald, I. (2001). Age differences in coping and locus of control: A study of managerial stress in Hong Kong. Psychology and Aging, 75,707-710.
Şahin, N. H., & Şahin, N. (1992). Adolescent guilt, shame and depression in relation to sociotropy and autonomy. World Congress of Cognitive Therapy. Haziran 17-21, Toronto, Canada.
Şahin, N. H., & Durak A. (1994) Kısa semptom envanteri: Türk Gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 44-56.
Şahin, N. H., Durak, A., & Şahin, N. (1994). Occupational stress and job satisfaction: The case of the banking personnel. 23rd International Congress of Applied Psychology, (POODG 88), Temmuz, 17-22, 1994, Madrid, İspanya.
Şahin, N.H., Batıgün, A.D., & Uğurtaş, S. (2002). Kısa semptom envanteri: Ergenler için kullanımı. Türk Psikiyatri Dergisi, 13 (2), 21-32.
Şirvanlı-Özen, D. (1995). Üniversite öğrencilerinde kontrol odağı, cinsiyet ve sınıf değişkenlerinin beden imgesinden hoşnut olma üzerinde etkisi. 3P Dergisi, 3 (3), 163-167.
Steven A., & Gilbert, P. (1995). A social comperative scale: Psychometric properties and relationship to psychopatology. Personality and Individual Differences, 19 (3), 293-299.
Taylor, S. E. (1997). Social psychology. New Jersey: Prentice Hall. Tolan, B. (1991). Sosyalpikoloji. Ankara: Adım Yayıncılık

APA	Basım H, TATAR İ, ŞAHİN HİSLİ N (2006). İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği. , 1 - 19.
Chicago	Basım H. Nejat,TATAR İlker,ŞAHİN HİSLİ Nesrin İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği. (2006): 1 - 19.
MLA	Basım H. Nejat,TATAR İlker,ŞAHİN HİSLİ Nesrin İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği. , 2006, ss.1 - 19.
AMA	Basım H,TATAR İ,ŞAHİN HİSLİ N İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği. . 2006; 1 - 19.
Vancouver	Basım H,TATAR İ,ŞAHİN HİSLİ N İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği. . 2006; 1 - 19.
IEEE	Basım H,TATAR İ,ŞAHİN HİSLİ N "İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği." , ss.1 - 19, 2006.
ISNAD	Basım, H. Nejat vd. "İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği". (2006), 1-19.

APA	Basım H, TATAR İ, ŞAHİN HİSLİ N (2006). İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği. Türk Psikoloji Dergisi, 21(58), 1 - 19.
Chicago	Basım H. Nejat,TATAR İlker,ŞAHİN HİSLİ Nesrin İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği. Türk Psikoloji Dergisi 21, no.58 (2006): 1 - 19.
MLA	Basım H. Nejat,TATAR İlker,ŞAHİN HİSLİ Nesrin İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği. Türk Psikoloji Dergisi, vol.21, no.58, 2006, ss.1 - 19.
AMA	Basım H,TATAR İ,ŞAHİN HİSLİ N İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği. Türk Psikoloji Dergisi. 2006; 21(58): 1 - 19.
Vancouver	Basım H,TATAR İ,ŞAHİN HİSLİ N İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği. Türk Psikoloji Dergisi. 2006; 21(58): 1 - 19.
IEEE	Basım H,TATAR İ,ŞAHİN HİSLİ N "İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği." Türk Psikoloji Dergisi, 21, ss.1 - 19, 2006.
ISNAD	Basım, H. Nejat vd. "İzlenim Yönetiminde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı, Mesleki Hedeflere Ulaşma Düzeyi ve Strea: Bir Kamu Sektörü Örneği". Türk Psikoloji Dergisi 21/58 (2006), 1-19.