TY - JOUR TI - İllerin Gelişmişlik Düzeylerini Sıralama ve Sınıflama Bakımından Veri Zarflama Analizi ve Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlerin Karşılaştırılması Üzerine Bir Çalışma AB - Veri Zarflama Analizi (VZA) karar verme birimlerini sıralamada ve sınıflamada geniş kullanıma sahip, oldukça popüler bir analiz olarak karşımıza çıkmaktadır. Çok sayıda girdi ve çıktı değişkeni olması durumunda VZA, çok değişkenli istatistiksel yöntemlere alternatif, parametrik olmayan bir yöntemdir. Bu çalışmada, Türkiye’nin 81 ilinin, gelişmişlik düzeylerini temsil eden 14 sosyo-ekonomik ve demografik değişken bakımından sınıflanma ve sıralanma-sında VZA ve çok değişkenli istatistiksel yöntemler karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. İlleri sınıflama amacıyla çok değişkenli istatistiksel yöntemlerden Diskriminant Analizi ve aşamalı olmayan Kümeleme Analizlerinden K-Ortala-ma Tekniği uygulanmış ve bu yöntemlerin VZA ile ne kadar uyumlu olduklarını tespit etmek için ise Kappa katsayısı kullanılmıştır. İllerin gelişmişlik düzeyle-rine göre sıralanmasında ise çok değişkenli istatistiksel yöntemlerden Temel Bileşenler Analizi (TBA) kullanılmış ve bu yöntemin VZA ile olan sıralama iliş-kisi Spearman sıra korelasyon katsayısı ile test edilmiştir. Analizler sonucunda, hem sınıflama hem de sıralama amacı güdüldüğünde Veri Zarflama Analizi, çok değişkenli istatistiksel yöntemlerle iyi bir uyum sağlamıştır. Bu uyumun genellenebilir ve güvenilir nitelikte olması amacıyla yapılan simülasyon çalış-ması da benzer sonuçlar vermiştir. VZA çok değişkenli istatistiksel yöntemlerin aksine herhangi bir varsayım gerektirmemesi ve araştırmacının isteğine bağlı olarak modele yeni kısıtlar koyabilme esnekliğinin bulunması nedeniyle de araştırmacılara geniş kullanım imkanı sağlamaktadır. VZA’nın bu avantajlarına ve hem gerçek veri hem de simülasyon çalışması sonuçlarına dayanarak çok değişkenli istatistiksel yöntemlerin yerine kullanılabilecek bir yöntem olduğu sonucuna varılmıştır. AU - KARDİYEN, Filiz AU - ÖRKCÜ, H. Hasan PY - 2006 JO - Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi VL - 24 IS - 2 SN - 1301-8752 SP - 127 EP - 152 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/65477 ER -