Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi

CEMALOGLU, NECATI; ERTÜRK, Abbas

Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi

Necati CEMALOĞLU, (Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Abbas ERTÜRK (MEB Polatlı Anadolu Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi, Ankara, Türkiye)

Türk Eğitim Bilimleri Dergisi

3 0

Yıl: 2007 Cilt: 5 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 345 - 365 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi

Öz:

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında görev yapan öğretmen ve okul yöneticilerinin maruz kaldıkları yıldırmayı cinsiyet açısından incelemektir. Araştırma, tarama modelindedir. Araştırmanın örneklemini 2004-2005 eğitim-öğretim yılında Ankara’nın 4 merkez ilçesinde görevli 347 öğretmen ve okul yöneticisi oluşturmaktadır. Veriler, öğretmenlerin maruz kaldıkları yıldırmanın sıklığını ölçmek için 5’li Likert türü ölçekten oluşan anketle toplanmıştır. Araştırmada frekans (f), yüzde (%), kay-kare ($X^2$) ve t-testi hesaplanmıştır. Araştırmanın sonucunda; ilköğretim okullarında görev yapan erkek öğretmenler, “Kendini gösterme ve iletişim, sosyal ilişkiler, itibara saldırı, yaşam kalitesi ve mesleki durum” alt boyutlarında kadın öğretmenlere göre daha fazla yıldırmaya maruz kaldıkları, bu kişilere yönelik yıldırmaya başvuranların dörtte üçünün erkek, dörtte birinin ise kadın olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelime: yıldırma cinsiyet değişkeni öğretmenler okul yöneticileri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Arpacıoğlu, G. (2003). İşyerindeki Stresin Gizli Kaynağı: Zorbalık ve Duygusal Taciz. İnternet’ten 23.09.2004 tarihinde elde edilmiştir. http://www.hrdergi.com.
Aslan, M. (1995). Öğretmenlerin Örgütsel Stres Kaynakları: Yayımlanmamış doktora tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ataklı, A. (1999). Öğretmenlerde Stres ve İş Memnuniyeti. Çağdaş Eğitim Dergisi, 146 (3), 16-32.
Baltaş, A. ve Baltaş, Z. (1998). Stres ve Başa Çıkma Yolları, İstanbul: Remzi Yayınları.
Baltaş, A. (2003). Adı Yeni Konmuş Bir Olgu: İşyerinde Yıldırma . İnternet’ten 25.8.2004 tarihinde elde edilmiştir. http://www.baltas-baltas.com/ makaleler.asp? makaleid=166
Bjorkqvist, K.; Osterman, K. ve Hjelt-Back, M. (1994). Aggression among university employees. Aggressive Behavior, 20, 173-184.
Borg, G. M. ve Riding J. R. (1991). Occupational stress and job .satisfaction among school administrators. Journal Of Educational Administration, 31 (1), 4-21.
Boyle, G. J.; Borg, M. G.; Falzon, J. M. ve Baglioni, A. J. (1995). A structural model of thedimensions of teacher stres. British Journal of Educational Psychology, 65 (2), 49-67.
Brodsky, C. (1976). The Harassed Worker, Toronto: Lexington Books DC Heath and Company.
Capel, S. A. (1991). A longitudinal study of burnout in teachers. British Journal of Educational Psychology, 61, 36-45.
Clarke, J. (2002). Maymuncuk, İşyerinde İletişim ve Politika, İstanbul: Mess Yayınları.
Davenport, N.; Schwartz, R. ve Elliott, G. (2003). Mobbing: İşyerinde Duygusal Taciz. (Çev. Osman Cem ÖNERTOY), İstanbul: Sistem Yayınları.
Demir, K. (1997). Orta Öğretim Okullarında Okul Yöneticisi ve Öğretmenlerin Stres Kaynakları: Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Dick, R. Van ve Wagner, U. (2001). Stres and strain in teaching: A structural equation approach . British Journal of Educational Psychology, 71, 243-259.
Einarsen, S. (2000). Harassment and Bullying at Work: a Review of The Scandinavian Approach. Aggression and Violent Behavior, 5 (4), 379-401.
Einarsen, S. ve Raknes, B. I. (1997). Harassment in the workplace and the victimization of men. Violence and Victims, 12, 247-263.
Einarsen, S.; Matthiesen, S. B. ve Skogstad, A. (1998). Bullying, burnout and well-being among assistant nurses. Journal of Occupational Health and Safely - Australia and New Zealand, 14, 563-568.
Einarsen, S.; Raknes, B. I.; Matthiesen, S. B. ve Hellesoy, O. H. (1996) Bullying at work and its relationships with health complaints. Moderating effects of social support and personality. Nordisk Psykologi, 48, 116-137.
Einarsen, S., ve Skogstad, A. (1996). Bullying at work: Epidemiological findings in public and private organizations. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5, 185—201.
Field, T. Bullying in a Public Sector Organisation Being Privatised. İnternet’ten 25.5.2004 tarihinde elde edilmiştir. http://www.bullyonline.org/personal.htm.
Friesen, D.; Prokop, C. M. ve Sarros, J. C. (1988). Why teachers burn out. Educational Research Quarterly, 12, 9-19.
Friesen, D. ve Sarros, J. C. (1989). Sources of burn out among educators. Journal of Organizational Behaviour, 10, 179-188.
Kayum, A. (2002). İlköğretim okulu yöneticilerinin örgütsel stres Kaynakları: Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kyriacou, C. ve Sutcliffe, J. (1978). A model of teacher stres Educational Studies, 4, 1-6.
Leymann, H. (1990). Mobbing and psychological terror at workplaces. Violence and Victims, 5, 119-126.
Leymann, H. (1993). Mobbing. Hamburg, Rowohlt.
Mikkelsen, E. ve Einarsen, S. (2002a). Relationships Between Exposure To Bullying at Work and Psychological and Psychosomatic Health Complaints: The Role of State Negative Affectivity and Generalized Self-Efficacy. Scandinavian Journal of Psychology, 43, 397-405.
Mikkelsen, E. ve Einarsen, S. (2002b). Basic Assumptions and Symptoms of Post-Traumatic Stres Among Victims of Bullying at Work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 11 (1), 87-111
Millî Eğitim Bakanlığı APK Kurulu Başkanlığı. (2005). 2004-2005 Millî Eğitim İstatistikleri. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
Namie, G. (1999). The Workplace Mobbing. İnternet’ten 25.05.2004 tarihinde elde edilmiştir. http://www.bullyonline.org/personal.htm.
Nield, K. (1996). Mobbing and well-being: Economic and personal development implications. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5, 239-249.
Özdayı, N. (1990). Resmî ve Özel Liselerde Çalışan Öğretmenlerin İş Tatmini ve İş Streslerinin Karşılaştırmalı Analizi: Yayımlanmamış doktora tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi. İşletme Fakültesi.
Pehlivan, İ. (1993). Eğitim Yönetiminde Stres Kaynakları: Yayımlanmamış doktora tezi: Ankara: Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Tutar, H. (2004). İşyerinde Psikolojik Şiddet (Mobbing) Nedenleri İnternet’ten 13.01.2004 tarihinde elde edilmiştir. http://www.yenibir.com/ kariyerdestekkendinintanı/ 0,,lmt-0@lc-1,00.asp
Tümkaya, S. (1996). Öğretmenlerde Tükenmişlik; Görülen Psikolojik Belirtiler ve Başa Çıkma Davranışları: Yayımlanmamış doktora tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Vandekerckhove, W. ve Commers, M. (2003). Downward Workplace Mobbing: a Sign of The Times? Journal of business Ethics, 45: 41–50.
Yücetürk, E. (2003). Örgütlerde Durdurulamayan Yıldırma Uygulamaları: Düş Mü? Gerçek Mi? İnternetten 14.05.2004 tarihinde elde edilmiştir. http://www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt=226
Zapf, D. (1999). Organizational, Work Group Related and Personal Causes of Mobbing / Bullying at Work. International Journal of Manpower, 20, 70-85.
Zapf, D.; Knorz, C. ve Kulla, M. (1996). On the relationship between mobbing factors, and job content, social work environment and health outcomes. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5, 215-237.

APA	CEMALOGLU N, ERTÜRK A (2007). Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi. , 345 - 365.
Chicago	CEMALOGLU NECATI,ERTÜRK Abbas Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi. (2007): 345 - 365.
MLA	CEMALOGLU NECATI,ERTÜRK Abbas Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi. , 2007, ss.345 - 365.
AMA	CEMALOGLU N,ERTÜRK A Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi. . 2007; 345 - 365.
Vancouver	CEMALOGLU N,ERTÜRK A Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi. . 2007; 345 - 365.
IEEE	CEMALOGLU N,ERTÜRK A "Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi." , ss.345 - 365, 2007.
ISNAD	CEMALOGLU, NECATI - ERTÜRK, Abbas. "Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi". (2007), 345-365.

APA	CEMALOGLU N, ERTÜRK A (2007). Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 345 - 365.
Chicago	CEMALOGLU NECATI,ERTÜRK Abbas Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 5, no.2 (2007): 345 - 365.
MLA	CEMALOGLU NECATI,ERTÜRK Abbas Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, vol.5, no.2, 2007, ss.345 - 365.
AMA	CEMALOGLU N,ERTÜRK A Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2007; 5(2): 345 - 365.
Vancouver	CEMALOGLU N,ERTÜRK A Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2007; 5(2): 345 - 365.
IEEE	CEMALOGLU N,ERTÜRK A "Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi." Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, ss.345 - 365, 2007.
ISNAD	CEMALOGLU, NECATI - ERTÜRK, Abbas. "Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi". Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 5/2 (2007), 345-365.