Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi

DEMİROK, Aliye; açık, yasemin; SEVİNDİK, Feyza; DEVECİ, S. Erhan

Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi

Feyza SEVİNDİK, (Fırat Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu, Elazığ, Türkiye)

S. Erhan DEVECİ, (Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)

Aliye DEMİROK, (Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)

Yasemin AÇIK (Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye)

Sağlık ve Toplum

15 0

Yıl: 2006 Cilt: 16 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 38 - 47 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi

Öz:

Bu araştırma, engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko- sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Elazığ'da engelli çocuklara eğitim veren dört kurum araştırma kapsamına alınmıştır. Veriler, bu kurumlarda çocuğu olan ve anket doldurmayı kabul eden 155 kadına araştırmacılar tarafından hazırlanan anket formunun dağıtılıp, doldurulduktan sonra toplanarak değerlendirilmesi ile elde edilmiştir. Kadınların yaş ortalaması 36.7±7.1 olup, eğitim düzeyi ilköğretim ve altı olanların yüzdesi %86.5'tir. Kadınların %77.4'ü sosyal güvenceye sahiptir. Ailelerinin aylık gelir ortalaması 519.7±365.9 milyon TL'dir. Birden fazla engelli çocuğu olanların yüzdesi %14.8 olup, %5.9 'unun kendi engeli de mevcuttur. Engelli çocuğunun aylık masraflarını karşılayamayanların yüzdesi %56.7'dir. Kadınların %88.9'u engelli çocuğu ile ilgili eğitim almamıştır; %39.7'si kendini yalnız hissetmekte, %47.1'i şimdiki yaşamından memnun olmayıp, %69.1'i de gelecek ile ilgili endişeler taşımaktadır. Kadınların %37.4'ü engelli çocuğun doğumunu evde yaptığını, %6.0'ı engelli çocuğa gebe iken bir hastalık geçirdiğini, %6.6'sı röntgen ışınına maruz kaldığını, %4.6'sı eşi ya da bir başka kişinin şiddetine maruz kaldığını ifade etmiştir. Kadinların eğitim seviyesinin düşüklüğünün yaşamlarından memnun olmama yüzdesini artırdığı saptanmıştır (p<0.05). Sonuç olarak, engelli çocuğu olan kadınların çoğunluğu bu konuda eğitimsiz olup, gelecek endişesi taşıma yüzdesi yüksektir. Ekonomik zorluklar nedeniyle engelli çocuklarının masraflarını karşılamakta zorlanmaktadırlar. Engelli çocuğu olan kadınlara ekonomik, sosyal ve psikolojik destek programları multi-disipliner bir yaklaşım ile planlanmalıdır.

Anahtar Kelime: Değerlendirme çalışmaları Elazığ Engelli kişiler Gelişim yetersizlikleri Anneler Demografi Çocuk Psikoloji Anketler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Oto R. Zihinsel Özürlü Çocukların Aileleri: Aile İşlevleri ve Durumluk Kaygı Düzeyleri. Koşar NG (Editör). Yaşam Boyu Sosyal Hizmet. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksek Okulu, Yayın No: 004, Aydınlar Matbaası, Ankara 1999:224-233.
2. Aydoğan AA. Özürlü Çocuğa Sahip Anne Babaların Umutsuzluk Düzeylerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 1999, Ankara.
3. Akkök F. Özürlü çocukların aileleriyle psikolojik danışma ve rehberlik çalışmaları. Psikoloji Dergisi 1982; 16:3-5.
4. Özkan S. Zihinsel Engelli ve Normal Çocuğa Sahip Annelerin Algıladıkları Sosyal Destek ve Depresyon Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü 2002, Ankara.
5. Kay B. Zihinsel Engelli Ve Engelli Olmayan Çocuğa Sahip Anne Ve Babaların Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Özel Eğitim AD. 2002, Ankara.
6. Özgür İ. Zihinsel özürlü çocuğu olan ailelerin eğitimi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi 1991; 1(6- 7): 165-179.
7. Breslau N, Staruch KS, Mortimer EA. Psychological distress in mothers of disabled children. Am J Dis Child 1982; 136(8): 682-686.
8. Dyson L. Fathers and mothers of school-age children with developmental disabilities: parental stress, family functioning, and social support. Am J Ment Retard 1997; 102(3): 267-279.
9. Cullen L, Barlow JH. A training and support programme for caregivers of children with disabilities: an exploratory study. Patient Educ Couns 2004; 55(2): 203-209.
10.Seltzer MM, Greenberg JS, Floyd FJ, Pettee Y, Hong J. Life course impacts of parenting a child with a disability. Am J Ment Retard 2001; 106(3): 265-286.
11. Gökcan K. Özürlü çocuğa sahip ailelerin beklentileri. http://www.sosyalhizmetuzmani.org/ozurlucocukaileleri.ht m. Erişim tarihi: 07.12.2003.
12. McGaw S, Ball K, Clark A. The effect of group intervention on the relationships of parents with intellectual disabilities. JAppl Res IntDisabil 2002; 15(4): 354-366.
13. Feldman M, Varghese J, Ramsay J, Rojska D. Relationships between social support, stress and mother child interactions in mothers with intellectual disabilities. J Appl Res IntDisabil 2002; 15(4): 314-323.
14. Aksaz KN. Otistik çocukların ve öğretilebilir zihinsel özürlü çocukların anne babalarının kaygı düzeyleri. Psikoloji Dergisi 1990; 7(25):14-20.
15. Tokad M, Sevilir R, Karadağ D. Serebral palsili çocuk ve ailelerinin demografik özellikleri, duygusal yaşantı ve beklentilerinin incelenmesi. Sosyal Hizmet Sempozyumu- Ankara, Kongre El Kitabı 1998; 132-148.
16. Özgür İ. Zihinsel özürlü çocuğu olan ailelerin eğitimi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi 1991; 1(6- 7): 165-179.
17. Özşenol F, Ünay B, Aydın İ, Akın R, Gökçay E. Engelli çocuklara sahip ailelerin psiko-sosyal durumlarının ve beklentilerinin incelenmesi. Gülhane.Tıp Dergisi 2002; 44(2): 188-194.
18. Akkök F, Aşkar P, Karancı AN. Özürlü bir çocuğa sahip anne babalardaki stresin yordanması. Özel Eğitim Dergisi 1992; 1(2): 8-12.
19. Hodapp RM, Dykens EM, Masino LL. Families of children with Prader-Willi syndrome: stress-support and relations to child characteristics. J Autism Dev Disord 1997; 27(1): 11-24.
20. Çoban îçağasıoğlu A. Zihinsel özürlüler özel rehabilitasyon merkezleri, verilen hizmetler ve sosyal hizmet uygulamaları. 8. Halk Sağlığı Günleri. 23-25 Haziran 2003, Sivas. Bildiri Özetleri: 211.
21. Yakar A, Erbaydar T, Sonmaz S. Konya ilinde üniversite hastanesi ve iki özel rehabilitasyon merkezinde izlenen serebral palsili çocukların mediko-sosyal değerlendirmesi. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi 2002; 48(4): http://www.fitr.org.tr/dergi. Erişim tarihi: 07.12.2003.
22. Süzer Ö. Süzer Farmakoloji. Hamilelikte İlaç Kullanımı. Klinisyen Tıp Kitabevleri, 3. Baskı, İstanbul 2005:515-529.
23. Kocatepe K. Röntgen ışınlarının gebelik üzerine etkileri. http://gebelik.org. Erişim tarihi: 28.05.2005.
24. Muhajarine N, D'Arcy C. Physical abuse during pregnancy: prevalence and risk factors. CMAJ 1999 Apr 6; 160(7): 1007-1011.
25. Fisher M, Yassour-Borochowitz D, Neter E. Domestic abuse in pregnancy: results from a phone survey in northern Israel. Isr Med Assoc J 2003 Jan; 5(l).35-39.

APA	SEVİNDİK F, DEVECİ S, DEMİROK A, açık y (2006). Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi. , 38 - 47.
Chicago	SEVİNDİK Feyza,DEVECİ S. Erhan,DEMİROK Aliye,açık yasemin Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi. (2006): 38 - 47.
MLA	SEVİNDİK Feyza,DEVECİ S. Erhan,DEMİROK Aliye,açık yasemin Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi. , 2006, ss.38 - 47.
AMA	SEVİNDİK F,DEVECİ S,DEMİROK A,açık y Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi. . 2006; 38 - 47.
Vancouver	SEVİNDİK F,DEVECİ S,DEMİROK A,açık y Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi. . 2006; 38 - 47.
IEEE	SEVİNDİK F,DEVECİ S,DEMİROK A,açık y "Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi." , ss.38 - 47, 2006.
ISNAD	SEVİNDİK, Feyza vd. "Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi". (2006), 38-47.

APA	SEVİNDİK F, DEVECİ S, DEMİROK A, açık y (2006). Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi. Sağlık ve Toplum, 16(3), 38 - 47.
Chicago	SEVİNDİK Feyza,DEVECİ S. Erhan,DEMİROK Aliye,açık yasemin Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi. Sağlık ve Toplum 16, no.3 (2006): 38 - 47.
MLA	SEVİNDİK Feyza,DEVECİ S. Erhan,DEMİROK Aliye,açık yasemin Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi. Sağlık ve Toplum, vol.16, no.3, 2006, ss.38 - 47.
AMA	SEVİNDİK F,DEVECİ S,DEMİROK A,açık y Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi. Sağlık ve Toplum. 2006; 16(3): 38 - 47.
Vancouver	SEVİNDİK F,DEVECİ S,DEMİROK A,açık y Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi. Sağlık ve Toplum. 2006; 16(3): 38 - 47.
IEEE	SEVİNDİK F,DEVECİ S,DEMİROK A,açık y "Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi." Sağlık ve Toplum, 16, ss.38 - 47, 2006.
ISNAD	SEVİNDİK, Feyza vd. "Engelli çocuğu olan kadınların demografik, psiko-sosyal ve engelli çocuğa ait doğumsal özelliklerinin incelenmesi". Sağlık ve Toplum 16/3 (2006), 38-47.