Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü
Yıl: 2007 Cilt: 4 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 5 - 16 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü
Öz: Bu yazıda sinema filmi üretimi açısından yapım-dağıtım bütünleşmesinin önemi tartışılmakta ve bunun ışığında 1990 sonrası Türk sinemasında dağıtım sektörünün durumu ele alınmaktadır. Film üretiminin yüksek maliyeti ve riskli yapısı, üretilen filmlerin sinema salonlarına dağıtımını önemli bir hale getirmektedir. Bu nedenle yapım-dağıtım bütünleşmesi, Hollywood stüdyoları ya da 1960'ların Yeşilçam'ı örneklerinde görülebileceği üzere, film üretiminin istikrarlı bir biçimde sürdürülebilmesini kolaylaştırır. Hollywood sinemasının çeşitli ülkelerde dağıtım kanallarını elin¬de tutması, uluslararası pazarlardaki egemenliği açısından önemli bir rol oynamaktadır. Türk sinemasında dağıtım sektörü, 1980'lerin sonlarından başlayarak ikisi Hollywood stüdyolarının uzantısı olan üç şirketin elinde kalmış, bu durum Türk sinemasını olumsuz yönde etkilemiştir. Söz konusu şirketler dağıtım kararlarında bağlantılı oldukları yabancı yapımcıların filmlerini gözetmiş, Türk filmlerinin salonlara çıkmasını zorlaştırmıştır. 1990'ların ikinci yarısında Türk popüler sinemasının seyirci çekmeye başlamasıyla, yerli dağıtım kanallarına ihtiyaç artmış ve son bir iki yılda bu yönde gelişmeler gözlenmiştir. Çalışmada bu konular incelenmektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Distribution and Film Industry: Distribution Sector in Post-1990 Turkish Cinema
Öz: This article discusses importance of integration between production and distribution in cinema. It also analyzes film distribution sector in post-1990 Turkish cinema. High production costs and risky returns in cinema makes distribution a crucial sector for survival of film industry. As observed in the examples of Hollywood and 1960s' Yeşilçam, integration of production and distribution makes it easier for film production to continue. The same factor is also observed to play a role in the dominance of Hollywood in global markets. Starting from the end of 1980s distribution channels in Turkish cinema has been dominated by three companies, of which two are owned by Hollywood majors. These companies made the life difficult for Turkish movies by favoring their own products. In the second half of 1990s, with the revival of Turkish popular cinema need for new distribution channels increased and resulted in further developments during the last few years.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abisel N (1994) Türk Sineması Üzerine Yazı¬lar, İmge Kitabevi, Ankara.
- Açar M (1996) Türk Sinemasında Amerikan Hakimiyeti, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, İstanbul, 14: 1186-1189.
- Akdemir A (2006) AFM Sinemaları, Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler Konferansı VII: 'Sinema ve Para', 12.5.2006, İstanbul.
- Allen R C ve Gomery D (1985) Film History: Theory and Practice, McGraw Hill, Inc., New York.
- Dale M (1997) The Movie Game, Biddies Ltd, Guilford and King's Lynn, London.
- Donahue S M (1987) American Film Distribution: The Changing Marketplace, UMI Research Press, Ann Arbor.
- Erkılıç H (2003) Türk Sinemasının Ekonomik Yapısı ve Bu Yapının Sinemamıza Etkileri, Doktora Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enst, İstanbul.
- Evren B (1997) Değişimin Dönemecinde Türk Sineması, Antrakt Yayınları, İstanbul. Hudson P (2000) Foreign Distribs Caught Coin at Argentine B.O. in '99, Variety, 378 (6), 48.
- Işığan İ A (2003) 1970'lerden 1990'lara Türki¬ye'de Sinema Endüstrisi, Yeni Film, 2, 33-41.
- Kırel S (2005) Yeşilçam Öykü Sineması, Babil Yayınları, İstanbul.
- King G (2002) New Hollywood Cinema, Columbia University Pres, New York.
- Landreth J (2005) Taking the Long View, Hollywood Reporter, 390, 17-22.
- Lange A (2003) The Financial Situation of the Various Branches of the European Union Audiovisual Industry, European Audiovisual Observatory, www.obs.coe.int/online_publicati on/expert/taormina_financialsituation.pdf.en.
- Lange, A ve Newman-Baudais S (2003) The Fragmented Universe of Film Distribution Companies in Europe, European Audiovisual . Observatory http://www.obs.coe.int/online_ publication/expert/filmdistcompanies.pdf.en.
- Miller T, Govil M J ve Maxwell R (2001) Global Hollywood, British Film Institute, London.
- Moretti F (2001) Planet Hollywood, New Left Review, 9,90-101.
- Prindle D F (1993) Risky Business: The Political Economy of Hollywood, Westview Pres, Boulder.
- Rekabet Kurulu Kararı, 2005 http://www. rekabet.gov.tr/pdf/05-18-224-66.pdf.
- Rosen S (2002) Hollywood, Globalization and Film Markets in Asia: Lessons for China?, www.asianfilms.org/china/pdffiles/rosen_pdfl. pdf.
- Scott A J (2002) A New Map of Hollywood: The Production and Distribution of American Motion Pictures, Regional Studies, 36.9, 957-975.
- Segrave K (1997) American Films Abroad, McFarland & Company, Inc., Publishers, Jefforson.
- Sinema Gazetesi, 30 Ocak - 12 Şubat 2004, yıl: 15, Sayı: 14-15.
- Sinema Gazetesi, 17 Şubat - 23 Şubat 2006, yıl: 17, Sayı: 17.
- Şahin T (2005-2006) Bir Pazarlama Müdürü Tunç Şahin (söyleşi), Görüntü Sinema, 4, 76-79.
- Ulusay N (2004) Globalization and National Film Industries: The Turkish Case, Boğaziçi Journal, 18 (1-2), 107-119.
- Ulusay N (2005) Transformation in Turkish Cinema and Eurimages, M G Bek, D Kevin (eds.) Communication Policies in the European Union and Turkey: Market Regulation, Access and Diversity, Ankara University, Ankara, 337-376.
- Wilson J M (1998) Inside Hollywood, Writer's Digest Books, Cincinatti.
- Kişisel Görüşmeler Adnan Akdemir (AFM Sinemaları Genel Müdürü) ile 1.06.2006 tarihinde yapılan görüşme.
- Tolga Akıncı (Medyavizyon) ile 29.8.2006 tarihinde yapılan görüşme.
- Metin Anter (Chantier Films sahibi ve Genel Müdürü) 26.12.2006 tarihinde yapılan görüşme Nizam Eren (Özen Film Halkla İlişkiler Müdürü) ile 30.10.2006 tarihinde yapılan görüşme.
- Nizam Eren (Özen Film Halkla İlişkiler Müdürü) ile 27.12.2006 tarihinde yapılan görüşme.
- Ozan Güler (Warner Bros Satış Müdürü) ile 26.12. 2006 tarihinde yapılan görüşme. Atilla Hopanoğlu (UIP) ile yazışma,25.12.2006
- Elif Kaplangı (Mars Sinema Pazarlama Müdürü) ile 27.12.2006 tarihinde yapılan görüşme.
- Temel Kerimoğlu (Beyoğlu Sineması Müdürü) ile 20.12. 2006 tarihinde yapılan görüşme.
- Yusuf Kurçenli (Yönetmen) ile 21.12. 2006 tarihinde yapılan görüşme.
- Tekin Özertem (Umut Sanat Genel Koordinatörü) ile 25.12.2006 tarihinde yapılan görüşme.
- Cevdet Pişkin (Atlas Sinemaları Müdürü) ile 20.12. 2006 tarihinde yapılan görüşme.
| APA | ÇETİN ERUS Z (2007). Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü. , 5 - 16. |
| Chicago | ÇETİN ERUS ZEYNEP Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü. (2007): 5 - 16. |
| MLA | ÇETİN ERUS ZEYNEP Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü. , 2007, ss.5 - 16. |
| AMA | ÇETİN ERUS Z Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü. . 2007; 5 - 16. |
| Vancouver | ÇETİN ERUS Z Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü. . 2007; 5 - 16. |
| IEEE | ÇETİN ERUS Z "Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü." , ss.5 - 16, 2007. |
| ISNAD | ÇETİN ERUS, ZEYNEP. "Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü". (2007), 5-16. |
| APA | ÇETİN ERUS Z (2007). Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü. Selçuk İletişim, 4(4), 5 - 16. |
| Chicago | ÇETİN ERUS ZEYNEP Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü. Selçuk İletişim 4, no.4 (2007): 5 - 16. |
| MLA | ÇETİN ERUS ZEYNEP Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü. Selçuk İletişim, vol.4, no.4, 2007, ss.5 - 16. |
| AMA | ÇETİN ERUS Z Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü. Selçuk İletişim. 2007; 4(4): 5 - 16. |
| Vancouver | ÇETİN ERUS Z Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü. Selçuk İletişim. 2007; 4(4): 5 - 16. |
| IEEE | ÇETİN ERUS Z "Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü." Selçuk İletişim, 4, ss.5 - 16, 2007. |
| ISNAD | ÇETİN ERUS, ZEYNEP. "Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü". Selçuk İletişim 4/4 (2007), 5-16. |
