Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası

AYTAÇ, Ömer

Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası

Ömer AYTAÇ (Fırat Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, Elazığ, Türkiye)

Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

214 52

Yıl: 2007 Cilt: 17 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 199 - 226 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası

Öz:

Mekânlar, dolayısıyla kent mekânları, çoklu sosyal görüngülere sahiptirler. Kentin kamusal mekânları, kente, kentliliğe ve toplumsal olana dair derin çağrışımlar taşır. Kamusal parklar, kafeler, restoranlar, pastaneler, eğlence yerleri vb. mekânlar, kentin gündelik yaşamına sahne olan, kentin nabzının attığı yerlerdir. Kentsel mekânların oluşumu, kentteki mekânsal temsiller, toplumsalın mekân üzerindeki dağılımı vs. gerçekte, mekân ile toplumsal/politik olan arasındaki ilişkiyi de açığa vurur. Kentin kamusal mekânları, bu açıdan, sadece fiziki görünümleriyle kente ait değildirler, aynı zamanda kentin, kentliliğin, toplumsallığın, kamusal olanın, gündelik hayatın ve modernliğin kendisini farklı şekillerde temsiline imkân tanıyan yerler olarak da büyük önem taşırlar. Bu yazıda, mekân retoriği üzerinden, kentin kamusal mekânlarının taşıdıkları toplumsallık ardalanı ve buna dayalı kimlik inşa süreçlerine açıklık getirilmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

Socio/Cultural Geography of Urban Spaces

Öz:

The spaces, especially, urban spaces have multiple social appearances. Public spaces of urban bear deep association related with sociatial, citizentry and urban. Public parks, cafes, restaurants, entertainment centers are places where urban pulses and its are places which are staged daily life of urban. The formation of urban spaces, spatial representations on urban, the ranging of sociatial on space, essentially, reveal relationship between spacies and politic/sociatial. The public spaces of urban, in terms of, not only belong urban with its physical architecture but also carry weight as a places which allow represantions of urban, citizenry, sociatially, one with puplic, everyday life and modernity itself in different ways. In this article, by the spatial rhetoric, it is clarified the sociatial background which public spaces of urban include and process of identity formation based on this.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AGNEW, John (l993), “Representing Space (Space, Scale and Culture in Social Science)”, Place Culture Representation, (Edt.J.Duncan-D.Ley),London&New York: Routledge.
AKIŞ, Tonguç (2002), “Gündelik Hayat ve Kentsel Mekân: Yüksel Yaya Bölgesi’nde Yürümek”, Ankara’nın Kamusal Yüzleri. Başkent Üzerine Mekân-Politik Tezler (Der. G.Arif Sargın), İstanbul: İletişim Yay.
ASLANOĞLU, Rana, (1998), Kent, Kimlik ve Küreselleşme, Bursa: Asa Kitabevi.
AYTAÇ, Ömer (2006), “Mekân(ın) Sosyolojisi: Toplumsalın Yeniden Kuruluşu”, Sosyoloji ve Coğrafya. Sosyoloji Yıllığı 15 (İç.), Ed.E.Eğribel-U.Özcan, İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.
BALİ, Rıfat (2002), Tarz-ı Hayat’tan Life Style’a Yeni Seçkinler, Yeni Mekânlar, Yeni Yaşamlar, İstanbul: İletişim Yayınları.
BANERJEE, Tridib (2001), “The Future of Public Space: Beyond Invented Streets and Reinvented Places”, Journal of the American Planning Association, Wntr, v67 i1.
BAUDRILLARD, Jean (1997), Tüketim Toplumu, Çev.H.Deliçaylı-F.Keskin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
BENHABİB, Seyla (l996), “Kamusal Alan Modelleri”, Çev.D.Şahiner, Cogito, Sayı 8.
BOCOCK, Robert-THOMPSON, Kenneth (eds.) (l992), Social and Cultural Forms of Modernity, Oxford, Blackwell Publishing Ltd.
BROWN, Bruce (1989), Marx, Freud ve Günlük Hayatın Eleştirisi, İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
BUTLER, Judith (1990), Gender Trouble. Feminsm and the Subversion of Identity, London&New York: Routledge.
CALHOUN, Craig, (1994) Social Theory and The Politics of Identity, Social Theory and The Politics of Identity, Ed.by.C.Calhoun, Blackwell Publishers,
CARLIER, Omer, (1999) “Magrib Kahvehanesi: Erkek Sosyalliği ve Yurttaşlık Hareketleri”, Doğu’da Kahve ve Kahvehaneler (Ed.H.D.Gregoire,F.Georgeon) Çev.M.Atik-E.Özdoğan, İstanbul, Yapı Kredi Yay.
CASTELLS, Manuel (2006), Kimliğin Gücü. Enformasyon Çağı:Ekonomi, Toplum Kültür (2.cilt), Çev. Ebru Kılıç, İstanbul, İst, Bilgi Üni. Yayınları
CERTEAU, Michel de (l988), The Practice of Everyday Life, Los Angels and London: University of California Press
CHANEY, David (l999), Yaşam Tarzları, Çev.İ.Kutluk, Ankara, Dost Kitabevi Yay.
ÇABUKLU, Yaşar (2004), Postmodern Toplumda Kriz ve Siyaset, İstanbul, Kanat Kitap.
DEMİR, Erol (2002) “Kamusal Alan ve İmge: Gençlik Parkının Değişen Anlamı”, Toplum ve Bilim, Sayı 94, Güz.
ERGİN, Nilüfer (2001), “Ortak Yaşam Alanı Olarak Heykel”, 21.Yüzyıl Karşısında Kent ve İnsan, Haz. F.Gümüşoğlu, İstanbul, Bağlam Yayınları.
FEATHERSTONE, Mike, (1997) Undoing Culture-Globalization, Postmodernism and Identity, London: Sage Publ.
FISKE, John (1999), Popüler Kültürü Anlamak, Çev.S.İrvan, Ankara, Ark Yay.
FOUCAULT, Michels (l986), “Of Other Spaces”, Diacritics, Spring,
GANNON, Martin J. (2001), Understanding Global Cultures, London: Sage Publication
GARDINER, Michael E. (2000), Critiques of Everyday Life, London&NewYork: Routledge.
GOFFMAN, Erving (l959), The Presentation of Self in Everyday Life, NewYork:Doubleday.
GÖKSU, Sezai (1999), “Zaman Enlemi, Kentsel/Tarihsel Amnezi ve Mekânsal Planlamanın Deontolojisi”, Toplum ve Hekim, Cilt l4, Sayı 3, Mayıs-Haziran.
HABERMAS, Jürgen (1997), Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, Çev. T.Bora-M.Sancar, İstanbul, İletişim Yayınları.
HENDERSON, Karla. A. (l994), “Perspectives on Analyzing, Gender, Women, and Leisure” Journal of Leisure Research, Spring, V 26, N 2.
HIGHMORE, Ben (2002), The Everyday Life Reader, London&NewYork: Routledge
IŞIK, Oğuz (1994), “Değişen Toplum/Mekân Kavrayışları: Mekânın Politikleşmesi, Politikanın Mekânsallaşması” Toplum ve Bilimi, Sayı 64–65, Kış.
KÖMEÇOĞLU, Uğur (2003) “Örtünme Pratiği ve Toplumsal Cinsiyete İlişkin Mekânsal Bir Etnografi” Doğu Batı, Sayı, 23.
KÖMEÇOĞLU, Uğur (2005), “Kamusal Alan: Katılım ve Dışlama Güçleri Arasındaki Diyalektiğin Biçimi”, Sivil Bir Kamusal Alan (içinde), İstanbul, Kaknüs Yayınları.
KURTULUŞ, Hatice (2005), “Kente Bir Sosyo-Mekânsal Ölçek Olarak Bakmak ve ‘Kentsel Dönüşüm’”, Evrensel Kültür, Sayı l64, Ağustos.
LEFEBVRE, Henri (1991), The Production of Space, Çev. N.Smith, Oxford: Blackwell
LEFEBVRE, Henri (1996), “Right to the City”, Writtings on Cities: Henri Lefebvre, Ed. E.Kofman-E.Lebas, Blackwell Publ.
LEFEBVRE, Henri (1998) Modern Dünyada Gündelik Hayat, Çev. I.Gürbüz, İstanbul, Metis Yayınları.
LEFEBVRE, Henri (l991), The Critique of Everyday Life, ing.Çev.John Moore, Verso.
LIGHT, Andrew; SMITH, Jonathan M., (1998), “Introduction: Geography, Philosophy and Public Space” (Ed.) A.Light and J.M. Smith Philosophy and Geography II: The Production of Public Space. Oxford: Rownman and Littlefield Publishers.
NEUMANN, Elisabeth Noelle (1997), “Suskunluk Sarmalı Kuramının Medyayı Anlamaya Katkısı”, Medya, Kültür Siyaset (içinde), Der. S.İrvan, Ankara, Ark Yayınları.
OLDENBURG, Ray (1999) The Great Good Place (Cafes, Coffee shops, Bookstores, Bars, Hair Salons And Other Hangouts At The Heart of A Community), New York: Marlowe Company
PETERS, John D.- CMIEL, Kenneth (l997), “Medya Etiği ve Kamusal Alan”, Medya Kültür Siyaset (içinde), Der. S.İrvan, Ankara, Ark Yayınları.
ROBINS, Kevin (l999), İmaj, Görmenin Kültür ve Politikası, Çev. N.Türkoğlu, İstanbul, Ayrıntı Yay.
ROZENSWEIG, Roy (1991), “The Rise of the Saloon”, Rethinking Popular Culture (Ed.Chandra Mukerji-Micheal Schudson), California: California University Press.
SARGIN, Güven Arif, (2002), “Kamu, Kent, Poliytika”, Ankara’nın Kamusal Yüzleri Başkent Üzerine Mekân-Politik Tezler, Der. G.A. Sargın, İstanbul, İletişim Yayınları.
SCHIVELBUSCH, Wolfgang, (2000), Keyif Verici Maddelerin Tarihi/ Cennet, Tat ve Mantık Ankara, Dost Kit. Yay.
SCOTT, Allen J., (2000), The Cultural Economy of Cities, London: Sage Publications
SENNETT, Richard, (1999), Gözün Vicdanı. Kent Tasarımı ve Toplumsal Yaşam, Çev. S.Sertabiboğlu-C.Kurultay, İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
SENNETT, Richard (1996); Kamusal İnsanın Çöküşü (Çev: S.Durak-A.Yılmaz), İstanbul: Ayrıntı Yay.
SMITH, Dorothy E., (l987), The Everyday World as Problematic: A Feminst Sociology, Northeastern University Press.
SMITH, Philip, (2005), Kültürel Kuram, Çev. S.Güzelsarı-İ.Gündoğdu, İstanbul, Babil Yayınları.
UĞUR, Aydın, (2002 ), Kültür Kıtası Atlası, Kültür, İletişim, Demokrasi, İst: Yapı Kredi Yayınları.
URRY, John, (1999), Mekânları Tüketmek, Çev. R.G.Ögdül, İstanbul, Ayrıntı Yayınları
VANEIGEM, Raoul, (1996), Gençler İçin Hayat Bilgisi El Kitabı: Gündelik Hayatta Devrim, İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
WILSON, Elizabeth, (1992), “Görünmez Flaneur”, Çev. F.Çulha-A.Bora, Birikim, Sayı 43.
YENAL, N.Zafer, (1996), “Bir Araştırma Alanı Olarak Yeme-İçmenin Tarihi ve Sosyolojisi”, Toplum ve Bilim, Sayı 71, Kış.
ZENGEL, Rengin (2002), “Yeni Binyılda Kentsel Açık Mekânlarda Kimlik Arayışı”, Arredamento Mimarlık, (11).

APA	AYTAÇ Ö (2007). Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası. , 199 - 226.
Chicago	AYTAÇ Ömer Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası. (2007): 199 - 226.
MLA	AYTAÇ Ömer Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası. , 2007, ss.199 - 226.
AMA	AYTAÇ Ö Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası. . 2007; 199 - 226.
Vancouver	AYTAÇ Ö Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası. . 2007; 199 - 226.
IEEE	AYTAÇ Ö "Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası." , ss.199 - 226, 2007.
ISNAD	AYTAÇ, Ömer. "Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası". (2007), 199-226.

APA	AYTAÇ Ö (2007). Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 199 - 226.
Chicago	AYTAÇ Ömer Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17, no.2 (2007): 199 - 226.
MLA	AYTAÇ Ömer Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.17, no.2, 2007, ss.199 - 226.
AMA	AYTAÇ Ö Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2007; 17(2): 199 - 226.
Vancouver	AYTAÇ Ö Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2007; 17(2): 199 - 226.
IEEE	AYTAÇ Ö "Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası." Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, ss.199 - 226, 2007.
ISNAD	AYTAÇ, Ömer. "Kent Mekanlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası". Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17/2 (2007), 199-226.