Yıl: 2006 Cilt: 22 Sayı: 3-4 Sayfa Aralığı: 25 - 29 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi

Öz:
Özet: Hayvancılık günümüzde geleneksel üretim olmanın çok ötesinde hızla değişerek tüketime yönelik bir etkinlik halini almıştır. Bunun sebebi tüketicilerin üründe kalite ve emniyet talep etmelerinin yanı sıra, aynı zamanda hayvan gönencine de ilgi gösterilmesidir. Veteriner hekimliği etiği bir yönüyle, veteriner hekimleri içersin ya da içermesin hayvanların tedavisiyle ilgili bir çok moral durumu; ayrıca doğrudan veteriner hekimler ve onlarla ilişkili insanlarla ilgili olan ve mesleki etik olarak da tanımlanan geniş bir alanı kapsamaktadır. Hayvan gönenci ise çiftlik, pet, arkadaş, egzotik, laboratuar ve vahşi hayvanların bakımı, beslenmesi, barındırılması, yetiştirilmesi, nakliyesi, kesimi, tedavisi ya da bilimsel araştırmalarda kullanımı sırasında ağrı, acı ve ıstıraptan uzak sağlık, mutluluk ve iyilik hallerinin sağlanmasıdır. Veteriner hekimler, hayvan gönenci konusunda hayvan sahibi ve hayvanlar arasında bağlantı kuran önemli bir pozisyondadırlar. Hayvan gönenciyle ilgili yeni yaklaşımlar, dünyadaki gelişmelere paralel olarak Türkiye'de de güncel bir konu haline gelmiştir. Veteriner hekim, hekimlik hizmetleri sırasında hayvan gönenci sorunuyla karşılaştığında karar verebilmesi için yasal durumu çok iyi bilmesi gerekmektedir. Mevzuatta cevap bulamadığı durumlarda veteriner hekimliği etiği bilgisine dayanarak, etik karar verme süreci içerisinde karar verebilir. Bu çalışmada, kavramsal açıdan hayvan gönenci ve veteriner hekimliği etiği değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelime: yabani hayvanlar çiftlik hayvanları veteriner uygulama etik hayvan refahı hayvan taşıma hayvan sağlığı

Konular: Veterinerlik

Relationship on animal welfare-veterinary ethics

Öz:
Summary: Nowadays stockbreeding became an activity aimed to consumption by changing rapidly beyond the traditional production. Its reason is to show interest to animal welfare at the same time together with demands of consumer for quality and safety. It can be said that "veterinary ethics" is related to animals just as veterinary medicine is related to animals. Considering this, any type of issue concerning animals-whether or not it involves veterinarians would be an issue of veterinary ethics. On the other hand, "veterinary ethics", as its name applies directly relates to veterinarians and any person involved in providing veterinary care. Animal welfare can be defined as "To ensure that all animals (farm, pet, companion, exotic, laboratory and wild animals) are healthy, happy and feel well and they do not feel pain, ache and suffering when they are cared, fed, bred, transported, slaughtered, treated or used in scientific researches". Veterinarians function is important between animal owners and animals in such a way related to animal welfare. New approaches related to animal welfare became topical subjects in Turkey as parallel to developments in the world. A veterinarian should be well informed on legislations related to animal welfare in order to make correct decisions when he encounters problems in this field during his duty. If there is no provision in the legislation he can make decision by using an ethical decision making process and veterinary medicine ethics. This study was discussed to be conceptual of veterinary ethics and animal welfare.
Anahtar Kelime: livestock veterinary practice ethics animal welfare transport of animals animal health wild animals

Konular: Veterinerlik
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anon. (1995). Welfare. Collins Cobuild English Dictionary, Harper Collins Publishers, p.1898, London
  • Anon. (2000). Wellfare. The New International Webster's Dictionary Thesaurus (Encyclopedic Edition), p.1112, Trident Press International, Canada
  • Appleby, M.C. and Hughes B.O. (1997). Introduction. In: Animal Welfare. Eds. Michael C. Appleby and Barry O. Hughes, pp. XI-XII, University Press, Cambridge- UK
  • Birbeck, R. (1991). A European Perspective on Farm Animal Welfare. JAVMA 198 (8): 1377-1380
  • Briese, A. (2005). Animal Welfare as part of the Veterinary Curriculum and to the European Legal Basis for Teaching Animal Welfare in the Veterinary Sciences. "TR02/AB/AG- 01 nolu Twinning Sözleşmesi: Türkiye'de Hayvan Refahı Müfredatının Avrupa Birliği Müktesebatma Uygunlaştırıiması" Konulu Seminer Toplantıları. 13-14 Nisan 2005, Ankara
  • Bruce, D.M. and Bruce, A. (2000). Animal Welfare and Use. In: Livestock, Ethics and Quality of Life. Eds: John Hudges ve In K. Han, pp:53-77, Edinburgh, UK
  • Christiansen, S. and Sandoe, P. (2000). Bioethics: Limits to the Interference with Life. Animal Reproduction Science, 60-61: 15-29
  • Dinçer, F. (2001). Tıp ve Veteriner Hekimliği Etiğine Komparatif Bir Yaklaşım. II. Ulusal Tıbbi Etik Kongresi Bildiri Kitabı, Türkiye Biyoetik Yayınları, Ankara. s:10-17
  • Dinçer, F. ve Menteş, A. (1994). Veteriner Hekimliği ve Hayvan Hakları Açısından Etik Kurullar. T. Klin. Tıbbi Etik Derg.,2(3):148-150
  • Duncan, I.J.H. and Fraser, D. (1997). Understanding Animal Welfare. In: Animal Welfare. Eds. Michael C. Appleby ve Barry O. Hughes, pp: 19-31, Univ. Press, Cambridge- UK Hewson, C. (2004). What's Animal Welfare Science All About? Can Vet J 45: 254-258
  • Morrow, J. (2001). Evaluating Management Practices for Their Impact on Welfare. JAVMA 219: 1374 - 1376
  • Odendal, J.S.J. (1998). Animal Welfare in Practice. Applied Animal Behaviour Science, 59: 93-99
  • Özen, R. (2005). Hayvan Gönencinde Etik Karar Verme Süreci ve Temel Etik İlkeler. Türkiye'de Birinci Hayvan Refahı ve Veteriner Hekimliği Eğitimi Konferansı Bildiriler Kitabî, Pozitif Matbaacılık, Ankara, s. 83-92
  • Rowan, A. (1997). The Concept of Animal Welfare and Animal Suffering, Animal Alternatives, Welfare and Ethics, L.F.M. van Zuphten and M. Balls, editors, p: 1-57-167, Published: Elsevier Science B.V., Amsterdam
  • Rowan, A.N., O'brien H., Thayer, L. and Patronek, G.J. (1999). Farm Animal Welfare - The Focus of Animal Protection in The USA in the 21st Century Farm Animal Welfare. Tufts University School of Veterinary Medicine, pp. 1-99. http://www.tufts.edu/vet/cfa/faw.pdf, Erişim Tarihi: 25.05.2005
  • Sandoe, P. and Crisp, R. (1997). Ethics. In: Animal Welfare. Eds. Michael C. Appleby and Barry O. Hughes, pp. 3-17, University Press, Cambridge- UK
  • Sinclair J, Hanks P, ve Fox G (1988). Welfare, Metro Collins Co-build Essential Dictionary, s.1184 (Çev. Önder Renkliyıldırım) Metro Kitap Yay. ve Paz., İstanbul
  • Smith, C.H.B. (1998). Veterinarians and Animal Welfare - A New Zealand Perspective. Applied Animal Behaviour Science 59: 207-218
  • Steawart, M. (1989). Teaching of Animal Welfare to Veterinary Students. In: The Congress Book of the Status of Animals: Ethics, Education and Welfare. Eds. David Paterson and Mary Palmer, pp. 201-206, BPCC Wheaton's Ltd., UK
  • Tandy, J. (1989). The Role of the Veterinarian in Animal Welfare - Practical Dilemmas. In: The Congress Book of the Status of Animals: Ethics, Education and Welfare. Eds. David Paterson and Mary Palmer, pp. 182-190, BPCC Wheaton's Ltd., UK
  • Tannenbaum, J. (1991). Ethics and Animal Welfare: The Inextrable Connection, JAVMA 198(8): 1360-1376
  • Tannenbaum, J. (1995). The nature and Importance of Veterinary Ethics-Fundamental Concepts. In: Veterinary Ethics: Animal Welfare, Client Relations, Competition and Collegiality. Mosby-Year Book, Inc., USA. pp:1-13, 171- 175
  • World Veterinary Association (1990-1991). Policy Statement on Animal Welfare, Well-Being and Ethology. WVA Bulletin, 7(2): 38-39
  • Yaşar, A. (2005a). Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nde Hayvan Gönenci Eğitimi. Türkiye'de Birinci Hayvan Refahı ve Veteriner Hekimliği Eğitimi Konferansı Bildiriler Kitabı, Pozitif Matbaacılık, Ankara, s. 37-47
  • Yaşar, A. (2005b). Tarihsel Bir Bakış Açısıyla Hayvan Gönenci: Veteriner Hekimliği Etiği, Hayvan Kullanım Etiği, Hayvan Gönenci ve Veteriner Hekim İlişkisi. Türkiye'de Birinci Hayvan Refahı ve Veteriner Hekimliği Eğitimi Konferansı Bildiriler Kitabı, Pozitif Matbaacılık, Ankara, s. 53-66
  • Yaşar, A. ve Yerlikaya, H. (2004). Hayvan Gönenci - Veteriner Hekimliği İlişkisi ve Avrupa Birliğindeki Yasal Düzenlemeler Üzerine Bir Araştırma. Vet. Bil. Derg., 20(4): 17-24
APA İZMİRLİ S, YASAR A (2006). Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi. , 25 - 29.
Chicago İZMİRLİ Serdar,YASAR ASKIN Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi. (2006): 25 - 29.
MLA İZMİRLİ Serdar,YASAR ASKIN Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi. , 2006, ss.25 - 29.
AMA İZMİRLİ S,YASAR A Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi. . 2006; 25 - 29.
Vancouver İZMİRLİ S,YASAR A Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi. . 2006; 25 - 29.
IEEE İZMİRLİ S,YASAR A "Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi." , ss.25 - 29, 2006.
ISNAD İZMİRLİ, Serdar - YASAR, ASKIN. "Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi". (2006), 25-29.
APA İZMİRLİ S, YASAR A (2006). Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 22(3-4), 25 - 29.
Chicago İZMİRLİ Serdar,YASAR ASKIN Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences 22, no.3-4 (2006): 25 - 29.
MLA İZMİRLİ Serdar,YASAR ASKIN Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences, vol.22, no.3-4, 2006, ss.25 - 29.
AMA İZMİRLİ S,YASAR A Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences. 2006; 22(3-4): 25 - 29.
Vancouver İZMİRLİ S,YASAR A Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi. Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences. 2006; 22(3-4): 25 - 29.
IEEE İZMİRLİ S,YASAR A "Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi." Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 22, ss.25 - 29, 2006.
ISNAD İZMİRLİ, Serdar - YASAR, ASKIN. "Veteriner Hekimliği etiği-hayvan gönenci (refahı) ilişkisi". Veteriner Bilimleri Dergisi . Eurasian Journal of Veterinary Sciences 22/3-4 (2006), 25-29.