TY  - JOUR
TI  - Retention and transport of hexavalent chromium in calcareous karst soils
AB  - Krom'un yüksek derecede zehirli (toksisiteli) ve çözünürlüklü bir türü olan krom(VI), dünyada birçok kirlenmiş sahada yaygın olarak bulunan toprak ve yeraltı suyu kirleticisidir; çevreye bırakıldığında insan sağlığı için ciddi bir risk teşkil etmektedir. Bu çalışmanın amacı, kirlenme riski yüksek bir karst akifer sistemi üzerindeki yüksek miktarda karbonat içeren alkali örtü toprağında Cr(VI) türlerinin taşınma ve tutunma davranışlarını belirlemektir. Statik tutunma (sorpsiyon) deneyleri ve ayrıca doygun ve doygun olmayan duraylı akım koşullarında gerçekleştirilmiş kolon deneyleri, alkali toprak koşullarında Cr(VI)'nın tutunma, geri bırakma (desorpsiyon) ve taşınımını değerlendirmede kullanılmışlardır. Statik tutunma deneylerinin sonuçları krom(VI)'nın sorpsiyonunun 200 mg $L^{-1}$ Cr(VI) başlangıç konsantrasyonuna kadar doğrusal olduğunu göstermiştir. Statik tutunma ve kolon deneylerinden elde edilen $K_d$ değerleri Cr(VI) sorpsiyonunun oldukça düşük olduğunu göstermiştir. Statik tutunma deneylerinden hesaplanan ortalama $K_d$ değeri (0.53 L $Kg^{-1}$) kolon deneylerinden elde edilen ortalama $K_d$ değerinden (0.09 L $Kg^{-1}$) altı kat daha büyüktür. Kolon deneylerinin sonuçları hem doygun hem de doygun olmayan akım koşullarında, krom(VI)'nın tepkili (reaktif) olmayan klora göre göreceli taşınımınin çok az derece gecikmeye uğradığını göstermiştir. Kolon toprakları üzerinde gerçekleştirilen katı-sıvı ayırma (ekstraksiyon) çalışmaları, Cr(VI) anyonlarının (baskın olarak $CrO_4^{-2}$, $HCrO_4^-$) topraktaki kolayca değişebilen tutunma yüzeylerine geri bırakmayla geçici olarak tutunduklarını ve tutunmanın tersinir olduğunu ayrıca ortaya koymuştur. Kolon deneylerinden elde edilen düşük gecikme (reterdasyon) katsayıları ve Kd değerleri, Cr(VI) türlerinin yüksek oranda karbonat içeren toprak koşullarında çok hareketli (mobil) ve biyolojik alım için oldukça elverişli olduklarını önermektedir. Bu durum krom(VI) ile kirlenmiş benzer topraklarda kirlenmenin yayılmasını ve yeraltı suyu kaynaklarını kirletme riskini artırmaktadır. Ancak, biyolojik alım için elverişli olmak, fitoiyileştirmede (fitoremediyasyonda) olduğu gibi, krom (VI) ile kirlenmiş toprakların temizlenip eski haline dönüşütülmesi için önemli bir etken ise bitki alımı için Cr(VI) elverişliliğinin artması Cr(VI)'nın topraktan uzaklaştırılmasını hızlandıracaktır.
AU  - YOLCUBAL, İRFAN
AU  - AKYOL, NİHAT HAKAN
PY  - 2007
JO  - Turkish Journal of Earth Sciences
VL  - 16
IS  - 3
SN  - 1300-0985
SP  - 363
EP  - 379
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/67425
ER  -