Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler

ÇAKIR, HAMZA

Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler

Hamza ÇAKIR (Erciyes Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Kayseri, Türkiye)

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

5 0

Yıl: 2006 Cilt: 0 Sayı: 15 Sayfa Aralığı: 161 - 172 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler

Öz:

Sanayi Devrimi, Batı'da siyasal mücadeleyi getirirken beraberinde gazeteciliği de getirdi. Bunun doğal sonucu olarak çizgi ile mizah gazetede buluştu. Mizahın çizgi ile anlatılması anlamına gelen karikatürün Türkiye’de doğuşunda ve gelişmesinde de aynı çizgiyi görürüz. Basın tarihimizde bu bağlamda ilk mizah dergisi 1870 yılında yayımlanan Diyojen dergisidir. Dergi, yayımladığı siyasi karikatürler ve mizahi yazılarla o dönemin Osmanlı yönetimini eleştirmiş; eşitlik, özgürlük, adalet ve meşrutiyetten yana tavır koymuştur. Ağır sansürün yeni başladığı sıralarda mutlakıyet yönetimini siyasi mizah yoluyla eleştirmesi üç kez kapatma cezası almasına ve 183. sayıdan sonra da bir daha yayımlanmamak üzere yasaklanmasına yol açmıştır. Çalışmamızda Kayserili Teador Kasap'ın çıkarmış olduğu Diyojen dergisi hakkında genel hatlarıyla bilgi verdikten sonra derginin hangi yazılarından dolayı kapatma cezalarına çarptırıldığını ve bu kapatma cezalarına kendi üslubuyla ne türden yanıtlar verdiğini ortaya koymaya yönelik olacaktır

Anahtar Kelime: geç osmanlı dönemi siyasi mizah Diyojen sansür mizah siyasi hiciv türk basın tarihi 19. Yüzyıl basın yasak mizah dergileri karikatür

Öz:

The industrial revolution in the West led to political struggles and changes in the understanding of journalism. Humour and drawing met in the newspaper and it was called cartoon or caricature. The same understanding in Turkey developed in the same direction and the first humour magazine in our press history was born in 1870 and it was named Diyojen The magazine was highly critical with its articles and political cartoons about the Ottoman Government in favour of equality, freedom, justice and the constitutional monarchy. It was closed down three times by the autocratic government due to its political caricatures and humorously critical articles and finally it ended up being banned permanently after its 183rd issue. Which articles and cartoons led to the closures of this magazine and how did the magazine react to it? This is what we are trying to demonstrate in our study in addition to a general introduction of the magazine Diyojen published by Theodore Kasap from Kayseri.

Anahtar Kelime: press ban humor magazines caricature late ottoman period political humor Diyojen censorship humor political satire turkish press history 19th Century

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Diyojen, 24 Kasım 1870
Diyojen, 14 Aralık 1870 / 2 Kanun-ı Evvel 1286
Diyojen, 4 Şubat 1871 / 23 Kanun-ı Sani 1286
Diyojen, 6 Nisan 1871 / 25 Mart 1287
Diyojen, 19 Nisan 1871 / 7 Nisan 1287
Diyojen, 9 Mayıs 1871 / 27 Nisan 1287
Diyojen, 2 Aralık 1871 / 20 Teşrinisani 1287
Diyojen, 24 Mayıs 1872 / 12 Mayıs 1288
Diyojen, 1 Haziran 1872 / 20 Mayıs 1288
Diyojen, 1 Ağustos 1872 / 20 Temmuz 1288
Diyojen, 1 Ağustos 1872 / 20 Temmuz 1288
Ebuzziya, Ziyad (1994). “Diyojen”, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 9
Kabacalı, Alpay (1990). Başlangıçtan Günümüze Türkiye’de Basın Sansürü, İstanbul, Gazeteciler Cemiyeti Yayınları

APA	ÇAKIR H (2006). Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler. , 161 - 172.
Chicago	ÇAKIR HAMZA Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler. (2006): 161 - 172.
MLA	ÇAKIR HAMZA Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler. , 2006, ss.161 - 172.
AMA	ÇAKIR H Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler. . 2006; 161 - 172.
Vancouver	ÇAKIR H Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler. . 2006; 161 - 172.
IEEE	ÇAKIR H "Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler." , ss.161 - 172, 2006.
ISNAD	ÇAKIR, HAMZA. "Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler". (2006), 161-172.

APA	ÇAKIR H (2006). Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(15), 161 - 172.
Chicago	ÇAKIR HAMZA Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.15 (2006): 161 - 172.
MLA	ÇAKIR HAMZA Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.15, 2006, ss.161 - 172.
AMA	ÇAKIR H Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2006; 0(15): 161 - 172.
Vancouver	ÇAKIR H Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2006; 0(15): 161 - 172.
IEEE	ÇAKIR H "Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.161 - 172, 2006.
ISNAD	ÇAKIR, HAMZA. "Tarihimizin İlk Mizah Dergisi Diyojen'in Kapatma Cezalarına Yine Mizahi Yoldan Gösterdiği Tepkiler". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 15 (2006), 161-172.