Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme

Tonus, Özgür

Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme

Özgür TONUS (Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

7 1

Yıl: 2007 Cilt: 0 Sayı: 17 Sayfa Aralığı: 193 - 214 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme

Öz:

Türkiye ve Avrupa Birliği arasındaki Gümrük Birliği, 1980 yılında baslayan ticarî serbestlesme sürecinin önemli bir asamasını olusturmaktadır. 1990’lı yılların sonlarına doğru küresel ekonomideki gelismeler ve Türkiye’nin izlediği yapısal uyum programları serbest ticaret ortamında imalat sanayi için dönüsüm ortamı yaratmıstır. 2000’li yıllarda imalat sanayinin üretim hacminin ve ihracatının artmasına rağmen ekonomi içindeki nisbi ağırlığının değismemesi sanayilesme süreci açısından sorgulanmalıdır. Bu çalısmada 1996–2006 döneminde, Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki ticaret ile imalat sanayi göstergeleri arasındaki iliski arastırılmıstır.

Anahtar Kelime: endüstrileşme imalat sektörü ekonomik politikalar imalat sanayii Türkiye ekonomisi ekonomik serbestlik gümrük birliği ihracat payı küresel rekabet Uluslararası Para Fonu (IMF) ekonomik analizler dış ticaret ticaret liberizasyonu

Openness and Industrialization in Turkey After Customs Union

Öz:

The Customs Union between Turkey and the European Union was the milestone to complete the process of trade liberalization, which had already started in the early 1980s. Global economic environment and Turkey’s Structural Adjustment Programs, which has been supervised by International Monetary Found, had created transformation stage of Turkish manufacturing industry in the trade liberalization period in the late 1990s. The sector’s relative size to GDP has not changed remarkably during the last decade, while the Turkish manufacturing sectors production and export capacity have been growing. In this paper, we try to analyse the causal relationship between trade with European Union and Turkish manufacturing sector indicators over the period of 1996-2006.

Anahtar Kelime: financial liberalization customs union export share global competition International Monetary Fund (IMF) economic analysis foreign trade trade liberalization industrialization manufacturing sector economic policies manufacturing industry Turkish economy

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Agenor P., Üçer M. ve McDermott J. (1997). Fiscal Imbalances, Capital Flows and the Real Exchange Rate: The case of Turkey, IMF Working Paper, No: 97/1.
2. Bağımsız Sosyal Bilimciler (2006). IMF Gözetiminde On Uzun Yıl: 1998– 2008 Farklı Hükümetler Tek Siyaset, BSB 2006 Yılı Raporu, http://www.bagimsizsosyalbilimciler.org/Yazilar_BSB/ BSB2006_Final.pdf, (Erisim: 15 Haziran 2006).
3. Bekmez S. (2002). “Sectoral Impacts of Turkish Accession to the European Union”, Eastern European Economics, 40 (2), ss. 57–84.
4. Cizre Ü. ve Yeldan E. (2005). “Turkey: Economy, Politics and Society in the Post-Crisis Era”, Review of International Political Economy, Vol. 12, No: 3, ss. 387–408.
5. Dasgupta S. ve Singh A. (2006). Manufacturing, Services and Premature De- Industrialization in Developing Countries: A Kaldorian Emprical Analysis, University of Cambridge, Centre for Business Research Working Paper, No: 327
6. DPT (2006). Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007–2013), DPT yayınları, Ankara.
7. Ertuğrul A. ve Selçuk F. (2001). “A Brief History of the Turkish Economy, 1990–2000”, Russian and East European Finance and Trade, Vol 10, No.37, ss. 6–28.
8. Erzan R. ve Filiztekin A. (1997). “Competitiveness of Turkish SMEs in the Customs Union”, European Economic Review, 41, ss. 881–892.
9. Harrison G., Rutherford T. ve Tarr D. (1997). “Economic implications for Turkey of a Customs Union with the European Union”. European Economic Review, Vol. 41(3–5), Elsevier, ss. 861–870.
10.Hartler C. ve Laird S. (1999). The EU Model and Turkey - A Case for Thanksgiving?, World Trade Organization: Staff Working Paper, TPRD-99- 01.
11.Karluk S. Rıdvan (2005a). Avrupa Birliği ve Türkiye, 8. baskı, Beta Yayınları, Đstanbul.
12.Karluk S. Rıdvan (2005b). Türkiye Ekonomisinde Yapısal Dönüsüm, 10. baskı, Beta Yayınları, Istanbul.
13.Kaya Y. (1998). Sermaye Hareketleri ve Kısa Vadeli Sermaye Hareketlerinin Modellenmesi, Ankara: DPT Yayınları, No: 2487.
14.Mercenier J. ve Yeldan E. (1997). "On Turkey’s Trade Policy: Is a customs union with Europe enough?", European Economic Review, No. 41, ss. 871- 880.
15.Neyaptı B., Taskın F. ve Üngör M. (2003). “Has European Customs Union Agreement Really Affected Turkey's Trade?” METU International Conference in Economics IV, 06–09 September 2003, Ankara.
16.Önis Z. ve Bakır C. (2005). “Turkey’s Political Economy in the Age of Financial Globalization: The Significance of the EU Anchor”, Yayımlanmamış tebliğ, http://home.ku.edu.tr/~zonis/ONIS_BAKIR.pdf, (Erisim: 6 Ekim 2006)
17.Rodrik D. (1990). Premature Liberalization, Incomplete Stabilization: The Ozal Decade in Turkey, NBER Working Paper, No: W3300.
18.Rowthorn R. ve Ramaswamy R. (1997). Deindustrialization: Causes and Implications, IMF Working Paper, WP/97/42.
19.Soğuk H. (2002). Gümrük Birliği’nin Türkiye Ekonomisine Etkileri, Đstanbul: ĐKV Yayınları No: 159.
20.Soyak A. (2005). “AB Sürecinde Türkiye Sanayi Politikası Üzerine Elestirel Bir Yaklasım”, TMMOB Ölçü Dergisi, Aralık, ss. 61–69.
21.Sönmez M. (2005). Türkiye’nin Dıs Ticaretinin Sektörel Analizi: 2000– 2004, Ege Bölgesi Sanayi Odası Yayını.
22.Şenses F. ve Taymaz E. (2003). Unutulan Bir Toplumsal Amaç:Sanayileşme Ne Oluyor? Ne Olmalı? ERC Working Papers in Economics,03/01.
23.Şıklar Đ. ve Tonus Ö. (2006). “Is it Possible to Deindustrialize before Industrialization? The Turkish Case”, Yayımlanmamıs makale, http://home.anadolu.edu.tr/~otonus/pub/deindustrialization.pdf
24.TEPAV (2006). Büyüyen Sektörlerin artan Đthalatı ve Cari Açığa Đliskin Gelismeler, TEPAV Ekonomi Politika Notları, http://www.tepav.org.tr/ (Erisim: 15 Subat 2006)
25.TUSĐAD (2003). Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Gümrük Birliği'nin Dıs Ticarete Etkileri, Yayın No. 364.
26.Türkan E. (2006). Üretimde Üretimin Đthalat ve Đhracat Bağımlılığı, TCMB Working Papers.
27.UNCTAD (2003). Trade and Development Report: Capital Accumulation, Growth and Structural Change, New York: United Nation’s Pub.
28.Yeldan E. (2001). Küresellesme Sürecinde Türkiye Ekonomisi: Bölüsüm, Birikim, Büyüme. Đletisim Yayınları, Đstanbul.
29.Yeldan E. (2006). “Đsgücü Piyasalarında Yapısal Dönüsüm”, Cumhuriyet, 29 Mart 2006.
30.Yeldan E. ve Köse A. H. (1998). “Turkish Economy in the 1990’s: An Assessment of Fiscal Policies, Labor Markets and Foreign Trade”, New Perspectives on Turkey, No: 18, ss. 51 – 78.
31.Yeldan E. ve Özlale Ü. (2004). “Measuring Exchange Rate Mis-alignment in Turkey”, Applied Economics, 36: 1839–1849.
32.Yentürk Nurhan (1999). “Short-term Capital Inflows and their Impact on Macroeconomic Structure: Turkey in the 1990s” The Developing Economies, Vol. 37-38, ss. 89–113.
33.Yılmaz B. (2003). Turkey's competitiveness in the EU: Turkey and the Candidate Countries. Berlin: Eastward Enlargement of the Euro-zone Working Papers, No:12.
34.Yükseler Z. ve Türkan E. (2006). “Türkiye’de Üretim ve Dıs Ticaret Yapısında Dönüsüm: Küresel Yönelimler ve Yansımalar”, TÜSĐAD-Koç Üniversitesi Arastırma Forumu Çalısma Raporu, Istanbul.

APA	Tonus Ö (2007). Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme. , 193 - 214.
Chicago	Tonus Özgür Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme. (2007): 193 - 214.
MLA	Tonus Özgür Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme. , 2007, ss.193 - 214.
AMA	Tonus Ö Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme. . 2007; 193 - 214.
Vancouver	Tonus Ö Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme. . 2007; 193 - 214.
IEEE	Tonus Ö "Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme." , ss.193 - 214, 2007.
ISNAD	Tonus, Özgür. "Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme". (2007), 193-214.

APA	Tonus Ö (2007). Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(17), 193 - 214.
Chicago	Tonus Özgür Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.17 (2007): 193 - 214.
MLA	Tonus Özgür Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.17, 2007, ss.193 - 214.
AMA	Tonus Ö Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2007; 0(17): 193 - 214.
Vancouver	Tonus Ö Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2007; 0(17): 193 - 214.
IEEE	Tonus Ö "Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme." Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.193 - 214, 2007.
ISNAD	Tonus, Özgür. "Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye'de Dışa Açıklık ve Sanayileşme". Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17 (2007), 193-214.