Yaşlılarda uyku bozuklukları

ÖZKAN, İshak; GÖKTAŞ, Kasım

Yaşlılarda uyku bozuklukları

Kasım GÖKTAŞ, (Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Konya, Türkiye)

İshak ÖZKAN (Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Konya, Türkiye)

Türk Geriatri Dergisi

60 10

Yıl: 2006 Cilt: 9 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 226 - 233 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Yaşlılarda uyku bozuklukları

Öz:

Uyku bozuklukları yaşlılarda yaygın ve önde gelen sorunlardan biridir. Bir çok çalışmada yaşlıların yaklaşık %40'ının uyku kalitesinden hoşnut olmadığını ve kronik uyku problemi yaşadığını göstermiştir. Yaşlılarda uykuyu pek çok faktör etkiler. Bunlardan bazıları; eşlik eden bedensel ve psikiyatrik hastalıklar, kullanılan ilaçlar, sirkadiyen ritim değişiklikleri, yaşa bağlı uyku değişiklikleri ve birincil uyku bozukluklarıdır. Uyku apne sendromu, huzursuz bacak sendromu, periyodik bacak hareketleri, REM uykusu davranış bozukluğu gibi birincil uyku bozukluklarının sıklığı yaşlılarda artar. Uyku bozukluklarından kaynaklanan uyku kaybı gündüz uykululuğuna, süregen yorgunluğa, kaza ve düşme riskinde artmaya neden olur. Uyku bozukluklarının yaşam kalitesi üzerine olumsuz etkisi vardır. Yaşlılarda uyku şikayetinin değerlendirilmesinde dikkatli hikaye ve bedensel incelemeye uyku günlüğü eklenmesi gerekir. Altta yatan nedenlerin tedavisi ve ilaç dışı uygulamalar (uyku hijyeni) ilk tedavi tercihi iken bazen benzodiazepin, antidepresanlar gibi ilaçlar gerekebilir.

Anahtar Kelime: Yaşlı Uyku bozuklukları Uyku bozuklukları, günlük ritim

Konular: Cerrahi

Sleep disorders in the elderly

Öz:

Sleep disorders is one of the leading problems of elderly. Numerous population-based studies have indicated that up to %40 of old people are dissatisfied with the quality of their sleep and complain of chronic sleep problems. Their sleep may be affected by a number of factors, such as medical illness, psychiatric disorders, medication use, circadian rhythm changes, age-related sleep changes or primary sleep disorders. Prevalance of primary sleep disorders such as sleep apnea syndrome, restless leg syndrome, periodic leg movements, REM sleep behavior disorder are increased in elderly. The sleep loss resulting from sleep disturbances can lead to daytime sleepiness, chronic fatigue, and increased risk of falls and accidents. Sleep disorders has a strong, negative effect on the quality of life. Evalaution of sleep disorders in the older patients requires a careful history and physical examination, supplemented by a sleep diary. Treatment of underlying conditions and nonpharmacologic improvement (sleep hygiene) are first-line therapy, but pharmacologic agents such as benzodiazepines or antidepressants may be needed.

Anahtar Kelime: Sleep Disorders Sleep Disorders, Circadian Rhythm Aged

Konular: Cerrahi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1. Bilir N. Yaşlanan Toplum, in: Gökçe Kutsal Y (ed). Geriatri. Modern Tıp Seminerleri: 30. Güneş Kitabevi, Ankara, 2004;1-7.
2. Vitiello MV. Sleep disorders and aging. Current Opinion in Psychiatry 1996; 9: 284-9
3. Maggi S, Langlois JA, Minicuci N, Grigoltto F, et al. Sleep complaints in community-dwelling older persons: prevalence, associated factors, and reported causes. J Am Geriatr Soc 1998; 46(2): 161-8.
4. Beck-Little R, Weinrich SP. Assessment and management of sleep disorders in the elderly. J Gerontol Nurs 1998; 24(4): 21-9.
5. Ancoli-Israel S. Sleep disorders in older adults. A primary care guide to assessing 4 common sleep problems in geriatric patients. Geriatrics 2004; 59(1): 37-40
6. Chiu HF, Leung T, Lam LC, Wing YK, Chung DW, Li SW, et al. Sleep problems in Chinese elderly in Hong Kong. Sleep 1999; 22(6): 717-26.
7. Ancoli-Israel S, Roth T. Characteristics of insomnia in the United States: results of the 1991 National Sleep Foundation Survey. I. Sleep. 1999; 22 (Suppl 2): S347-53.
8. Vitiello MV. Sleep disorders and aging: understanding the causes. J Gerontol 1997; 52A(4): M189-91.
9. Sukegawa T, Itoga M, Seno H, Miura S, Inagaki T, Saito W, et al. Sleep disturbances and depression in the elderly in Japan. Psychiatry Clin Neurosci 2003; 57(3): 265-70.
10. Cricco M, Simonsick EM, Foley DJ. The impact of insomnia on cognitive functioning in older adults. J Am Geriatr Soc 2001; 49(9): 1185-89.
11. Moran MG, Thompson TL 2nd, Nies AS. Sleep disorders in the elderly. Am J Psychiatry 1988; 145(11): 1369-78.
12. Swift CG, Shapiro CM. ABC of sleep disorders. Sleep and sleep problems in elderly people. BMJ 1993; 29; 306(6890):1468-71.
13. Neubauer DN. Sleep problems in the elderly. Am Fam Physician 1999; 59(9): 2551-8
14. Atay T. Yaşlılıkta uyku. T Klin Psikiyatri 2001; 2(2): 91-97.
15. Schubert CR, Cruickshanks KJ, Dalton DS, Klein BE, Klein R, Nondahl DM. Prevalence of sleep problems and quality of life in an older population. Sleep 2002; 25(8): 889-93.
16. Eker E. Yaşlılıkta uyku bozuklukları ve tedavi, in: Çelikkol A (ed). Uyku bozuklukları. Ege Psikiyatri Sürekli Yayınları; 1(1). Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, 1996; 75-86.
17. Albarede JL, Morley JE, Roth T, Vellas BJ. Sleep Disorders and Insomnia in the Elderly. Springer Pub Co, New York, USA 1993; 33-68.
18. Aşkın R, Altan A, Kaya N, Akütiz Y, Kucur R, et al. Yaşlılarda uyku bozuklukları. Türkiye Tıp Derg 1994; 1(1): 47-51.
19. Örnek T, Bayraktar E, Özmen E. Geriatrik Psikiyatri. Özgün Psikiyatrik Bozukluklar Dizisi:I. Saray Tıp Kitabevleri. izmir, Türkiye, 1992; 111-25.
20. Kryger M, Monjan A, Bliwise D, Ancoli-Israel S. Sleep, health and aging. Geriatrics 2004; 59(1): 24-30.
21. Aydın H, Özgen F. Psikiyatrik bozukluklarda uyku çalışmaları. Klinik Psikiyatri 1998; 2: 89-97.
22. Schechtman KB, Kutner NG, Wallace RB,Buchner DM, Ory MG. Gender, self-reported depressive symptoms, and sleep disturbance among older community-dwelling persons. J Psychosom Res 1997; 43(5):513-27.
23. Aydın H, Özgen F. Uyku bozuklukları. In: Psikiyatri Temel Kitabı Cilt 2. Güleç C, Köroğlu E (ed). Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 1998; 681-97.
24. Aslan S, Işık E. Depresyonda uyku özellikleri ve antidepresan tedavilerin uyku üzerine etkileri. Türkiye'de Psikiyatri 1999: 1;80-96.
25. Roberts RE, Shema SJ, Kaplan GA, Strawbridge WJ. Sleep complaints and depression in an aging cohort: a prospective perspective. Am J Psychiatry 2000; 157(1): 81-8.
26. Reynolds CF 3rd, Buysse DJ, Kupfer DJ. Treating insomnia in older adults: taking a long-term view. JAMA 1999; 281(11):1034-5.
27. Foley D, Monjan A, Masaki K, Ross W, Havlik R, White L, Launer L. Daytime sleepiness is associated with 3-year incident dementia and cognitive decline in older Japanese-American men. J Am Geriatr Soc. 2001; 49(12): 1628-32.
28. Schneider DL. Safe and effective therapy for sleep problems in the older patient. Geriatrics 2002; 57(5): 24-35.
29. Pallesen S, Nordhus IH, Kvale G, Havik OE, Nielsen GH, et al. Psychological characteristics of elderly insomniacs. Scand J Psychol 2002; 43(5): 425-32.
30. Köktürk O, Çiftçi TU. Yaşlılarda uykuda solunum bozuklukları. Türk Geriatri Derg 2004; 7(1): 9-14.
31. Ancoli-Israel S. Sleep problems in older adults: Putting myths to bed. Geriatrics 1997; 52(1): 20-7.
32. Homyak M, Terankwalder C. Restless legs syndrome and periodic limb movement disorder in the elderly. J Psychosom Res 2004; 56(5): 543-8
33. Aksu M. Restless legs syndrome: clinical overview and treatment. Erciyes Tip Derg 2000; 22(1): 58-64.
34. Youngstedt SD, Kripke DF, Klauber MR, et al. Periodic leg movements during sleep and sleep disturbances in elders. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 1998; 53(5): M391-4.
35. Ferini-Strambi L, Zucconi M. REM sleep behavior disorder. Clin Neurophysiol 2000; 111, suppl 2: 136-40.
36. Olson EJ, Boeve BF, Silber MH. REM sleep behaviour disorder: demographic, clinical and laboratory findings in 93 cases. Brain 2000; 123: 331-9.
37. Ohayon MM, Caulet M. Insomnia and psychotropic drug consumption. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry.1995; 19(3): 421-31.
38. Morgan K, Dallosso H, Ebrahim S, Arie T, et al. Prevalence, frequency, and duration of hypnotic drug use among the elderly living at home. B M J 1988; 27(296): 601-2.

APA	GÖKTAŞ K, ÖZKAN İ (2006). Yaşlılarda uyku bozuklukları. , 226 - 233.
Chicago	GÖKTAŞ Kasım,ÖZKAN İshak Yaşlılarda uyku bozuklukları. (2006): 226 - 233.
MLA	GÖKTAŞ Kasım,ÖZKAN İshak Yaşlılarda uyku bozuklukları. , 2006, ss.226 - 233.
AMA	GÖKTAŞ K,ÖZKAN İ Yaşlılarda uyku bozuklukları. . 2006; 226 - 233.
Vancouver	GÖKTAŞ K,ÖZKAN İ Yaşlılarda uyku bozuklukları. . 2006; 226 - 233.
IEEE	GÖKTAŞ K,ÖZKAN İ "Yaşlılarda uyku bozuklukları." , ss.226 - 233, 2006.
ISNAD	GÖKTAŞ, Kasım - ÖZKAN, İshak. "Yaşlılarda uyku bozuklukları". (2006), 226-233.

APA	GÖKTAŞ K, ÖZKAN İ (2006). Yaşlılarda uyku bozuklukları. Türk Geriatri Dergisi, 9(4), 226 - 233.
Chicago	GÖKTAŞ Kasım,ÖZKAN İshak Yaşlılarda uyku bozuklukları. Türk Geriatri Dergisi 9, no.4 (2006): 226 - 233.
MLA	GÖKTAŞ Kasım,ÖZKAN İshak Yaşlılarda uyku bozuklukları. Türk Geriatri Dergisi, vol.9, no.4, 2006, ss.226 - 233.
AMA	GÖKTAŞ K,ÖZKAN İ Yaşlılarda uyku bozuklukları. Türk Geriatri Dergisi. 2006; 9(4): 226 - 233.
Vancouver	GÖKTAŞ K,ÖZKAN İ Yaşlılarda uyku bozuklukları. Türk Geriatri Dergisi. 2006; 9(4): 226 - 233.
IEEE	GÖKTAŞ K,ÖZKAN İ "Yaşlılarda uyku bozuklukları." Türk Geriatri Dergisi, 9, ss.226 - 233, 2006.
ISNAD	GÖKTAŞ, Kasım - ÖZKAN, İshak. "Yaşlılarda uyku bozuklukları". Türk Geriatri Dergisi 9/4 (2006), 226-233.