Yıl: 2007 Cilt: 0 Sayı: 28 Sayfa Aralığı: 1 - 8 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi

Öz:
Problem Durumu: Yapılan araştırmalar göstermiştir ki, tutumlar, başarının kestirilmesinde ve geliştirilmesinde önemli bir role sahiptir. Bu da tutumların geçerli ve güvenilir bir şekilde ölçülmesini zorunlu kılmaktadır. İlgili alanyazın incelendiğinde fen alanına yönelik tutumların ölçümü, genel bazda olabildiği gibi, fizik, kimya ve biyoloji derslerine yönelik tutumları şeklinde de olabilmektedir. Fen alanındaki ölçek geliştirme çalışmaları incelendiğinde genellikle yapı geçerliliğinin belirlenmesinde açımlayıcı faktör analizinin kullanıldığı görülmektedir. Bununla birlikte açımlayıcı faktör analizinden sonra eldeki modelin beklenen kuramsal yapıyı destekleyip desteklemediği ise ancak doğrulayıcı faktör analizi ile test edilebilmektedir. İşte bu çalışmada, genel bir fen tutumu yerine daha özelde biyoloji dersine yönelik bir tutum ölçeği geliştirirken alandaki boşluğu doldurmak için açımlayıcı faktör analizi ile birlikte doğrulayıcı faktör analizi de kullanılmıştır. Araştırmanın Amacı: Bu çalışmanın amacı, biyoloji dersine yönelik Likert tipi bir tutum ölçeği geliştirmek ve bu ölçeğin yapı geçerliliğini açımlayıcı faktör analizi ile inceledikten sonra ortaya çıkan yapının doğruluğunu ve model olarak uygunluğunu dogrulayıcı faktör analizi ile sınamaktır. Araştırmanın Yöntemi: Araştırmanın verileri Edirne ili merkezinde yer alan üç liseden toplanmıştır. Toplam 270 öğrenciye uygulama yapılmış; fakat eksik ve çift işaretleme gibi nedenlerle 32 öğrencinin verileri değerlendirme dışı bırakılmıştır. Geriye kalan 238 öğrencinin verileri değerlendirmeye alınmıştır. Öğrencilerin 148’i erkek, 98’i ise kız öğrencidir. Öğrencilerin yaşları 15 ile 19 arasında değişmektedir ( X = 16.42, S = .57). Bulgular ve Sonuçlar: Gerçekleştirilen açımlayıcı faktör analizleri ile ölçeğin tek boyutlu bir yapıyı temsil ettiği düşünülmüş ve bu model üzerine kurulan yapının doğruluğu daha gelişmiş bir analiz tekniği olan doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiştir. Elde edilen bulgular, ölçeğin tek boyutlu bir yapı gösterdiğini destekler yöndedir. Aynı zamanda iç tutarlılık güvenirlik analizi de gerçekleştirilmiş ve elde edilen alfa değerinin (.94) yüksek iç tutarlılığa işaret ettiği görülmüştür. Böylece ‘Biyoloji Dersi Tutum Ölçeği’nin ilk psikometrik sonuçlarının yapı geçerliliğini ve yüksek iç tutarlılık güvenirliğini gösterdiği kabul edilmiştir. Öneriler: Bu ölçeğin farklı araştırmacılar tarafından farklı örneklemler üzerinde uygulanması, geçerlilik ve güvenirlik özelliklerinin analiz edilmesi, ölçeğe ve dolayısıyla da alana önemli bir katkı olacaktır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Altınok, H. (2004). İşbirlikli öğrenme, kavram haritalama, fen başarısı, strateji kullanımı ve tutum. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Bitner, B.(1994, March 28). Revised science attitude scale for preservice elementary teachers: Reexamined. Paper presented at the Annual Meeting of the National Association for Research in Science Teaching, Anaheim, CA.
  • Brown, T.A. (2006). Confirmatory factor analysis: For applied research. NY: Guilford Press.
  • Browne, M.W. ve Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. K.A.Bollen ve
  • J.S.Long (Ed.ler), Testing Structural Models içinde. Newbury Park: Sage. DeCoster, J. (1998). Overview of factor analysis. 21/12/2006 tarihinde http://www.stathelp. com/notes.html sitesinden alınmıştır.
  • Doğru, M. ve Kıyıcı, F. K. (2005): “Fen eğitiminin zorunluluğu”, M. Aydoğdu ve T. Kesercioğlu (ed.ler), İlköğretim Fen ve Teknoloji Öğretimi içinde, Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Ekici, G.(2002). Biyoloji dersine yönelik tutum ölçeği. Egitim Araştırmaları Dergisi, 8. 21/12/2006 tarihinde http://www.aniyayincilik.com.tr/dergi/default.asp adresinden ulaşılmıştır.
  • Kara, A. ve Özden, M. (2005 Eylül). Ortaöğretim öğrencilerinin kimya dersine ilişkin tutumları. XIV Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Kitabı. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 450-456.
  • Karasar, N. (1996). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler (7. Baskı). Ankara: 3A Araştırma, Eğitim, Danışmanlık Ltd. Şti.
  • Ilgaz, G. (2006). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin fen bilgisi dersine yönelik tutumları ve kullandıkları öğrenme stratejileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi, Edirne.
  • Russell, J. & Hollander, S. (1975). A biology attitude scale. The American Biology Teacher, 37 (5), 270-273.
  • Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2007). Using multivariate statistics. (Fifth edition). NY: Allyn and Bacon.
  • Weston, R. ve Gore, Jr.P.A. (2006). A brief guide to structural equation modeling. The Counseling Psychologist, 34(5), 719-751.
  • Wheeler, G.F.(2006). Strategies for science. Educational Leadership. 64(4), 30-34. Yıldırım, B. ve Çirkinoğlu, A. G. (2005 Eylül). Ortaöğretim 1. ve 2. sınıf öğrencilerinin fizik ersine yönelik tutumları ile öğrenme stilleri arasındaki ilişki. XIV Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Kitabı. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 535-539.
APA ARICAK O, ILGAZ G (2007). Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi. , 1 - 8.
Chicago ARICAK O. Tolga,ILGAZ GOKHAN Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi. (2007): 1 - 8.
MLA ARICAK O. Tolga,ILGAZ GOKHAN Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi. , 2007, ss.1 - 8.
AMA ARICAK O,ILGAZ G Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi. . 2007; 1 - 8.
Vancouver ARICAK O,ILGAZ G Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi. . 2007; 1 - 8.
IEEE ARICAK O,ILGAZ G "Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi." , ss.1 - 8, 2007.
ISNAD ARICAK, O. Tolga - ILGAZ, GOKHAN. "Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi". (2007), 1-8.
APA ARICAK O, ILGAZ G (2007). Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research, 0(28), 1 - 8.
Chicago ARICAK O. Tolga,ILGAZ GOKHAN Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research 0, no.28 (2007): 1 - 8.
MLA ARICAK O. Tolga,ILGAZ GOKHAN Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research, vol.0, no.28, 2007, ss.1 - 8.
AMA ARICAK O,ILGAZ G Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research. 2007; 0(28): 1 - 8.
Vancouver ARICAK O,ILGAZ G Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research. 2007; 0(28): 1 - 8.
IEEE ARICAK O,ILGAZ G "Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi." Eurasian Journal of Educational Research, 0, ss.1 - 8, 2007.
ISNAD ARICAK, O. Tolga - ILGAZ, GOKHAN. "Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi". Eurasian Journal of Educational Research 28 (2007), 1-8.