Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

ERGİN, Ömer; YILDIZ, Eylem

Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Eylem YILDIZ, (Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi, İzmir, Türkiye)

Ömer ERGİN (Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi, İzmir, Türkiye)

Eurasian Journal of Educational Research

16 0

Yıl: 2007 Cilt: 0 Sayı: 28 Sayfa Aralığı: 123 - 133 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz:

Problem Durumu: Alan yazın incelendiğinde, Türkiye’de fen eğitiminde sınıf çevrelerini üst bilişe yönelimleri açısından inceleyen bir ölçme aracının olmadığı görülmektedir. Bu nedenle, fen eğitiminde öğrencilerin sınıf çevrelerini üst bilişe yönelimi açısından nasıl algıladıklarını ortaya çıkarabilecek bir ölçme aracına gereksinim olduğu düşünülmektedir. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı, Thomas (2003) tarafından öğrencilerin fen sınıflarını üst bilişe yönelimleri açısından nasıl algıladıklarını, fen sınıflarında üst bilişle ilgili ne tür deneyimlere sahip olduklarını değerlendirmek amacıyla geliştirilen Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)’nin, Türkçe’ye uyarlanması ve geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılmasıdır. Araştırmanın Yöntemi: Çalışmaya İzmir ili Buca ilçesinde 7. sınıfta öğrenim gören 372 öğrenci katılmıştır. ÜBYSÇÖ-F’nin yapı geçerliğini belirlemek amacıyla açıklayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) uygulanmıştır. Ölçeğin güvenirliğini belirlemek için madde-toplam korelâsyonları, toplam puana göre belirlenmiş üst % 27 ve alt % 27’lik grupların madde puanları arasındaki farkın anlamlılığı için t-testi ve faktörlerin Croanbach alfa iç tutarlılık katsayısı incelenmiştir. Ayrıca, ölçeğin faktör puanlarının ortalama ve standart sapma değerleri incelenmiş, faktörler arasındaki korelâsyonlar Pearson Momentler Çarpımı Korelâsyon tekniği ile hesaplanmıştır. Bulgular: AFA ve DFA analizi sonuçları, ÜBYSÇÖ-F’nin beş faktörlü bir yapıya sahip olduğunu göstermiştir. Ölçeğin tümüne ilişkin Croanbach alpha iç tutarlılık katsayısı 0.87 olarak hesaplanmıştır. Her bir alt ölçek için hesaplanan iç tutarlılık katsayıları şunlardır: Duygusal Destek için 0.78; Paylaşılan Kontrol için 0.87; Öğrenci-Öğrenci Diyalogu için 0.81; Öğrencinin Sesi için 0.72; Üst Bilişsel Talepler için 0.57’dir. Böylece, orijinal ölçekte yer alan yedi faktörden beş tanesiyle, bu araştırmada belirlenen beş faktörün uyumlu olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, orijinal ölçekte, “Üst Bilişsel Talepler” olarak isimlendirilen faktörde beş madde yer almasına karşın, bu araştırmada madde sayısı ikiye düşmüştür. Ayrıca orijinal ölçekte yer alan Öğretmenin Teşviki ve Desteği ve Öğrenci-Öğretmen Diyalogu isimli faktörlerin, bu çalışmada ölçekten çıktığı görülmüştür.Öneriler: ÜBYSÇÖ-F, fen sınıflarının üst bilişe yöneliminin incelenmesinde, üst bilişe dayalı yapılacak deneysel araştırmalarda ve üst bilişle ilgili olduğu düşünülen başka değişkenlerle yapılacak korelasyonel çalışmalarda, öğretmenler ve araştırmacılar tarafından kullanılabilir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Açıkgöz, K. (2000). Etkili öğrenme ve öğretme (3. Baskı). İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
Albayrak, A. S. (2006). Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (1. Baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Baird, J.R. (1990). Metacognition, purposeful enquiry and conceptual change. In E. Hegarty-Hazel (Ed.), The Student Laboratory and The Science Curriculum (pp. 183-200). London:Routledge.
Brown, A.L. (1987). Metacognition, executive control, self-regulation, and other mysterious mechanisms. In F. E. Weinert and R. H. Kluwe (Eds.), Metacognition, motivation, and understanding (pp. 65–116). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
Butler, D.L., & Winne, P.H. (1995). Feedback and Self-Regulated Learning: A Theoretical Synthesis. Review of Educational Research, 65(3), 245–281.
Büyüköztürk, Ş. (2002b). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (1. Baskı) Ankara: Pegem A Yayıncılık. Çepni, S. (Ed.). (2005). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi (4. Baskı). Pegema Yayıncılık: Ankara.
Çetinkaya, (2000). Assessment of metacognition and its relationship with reading comprehension, achievement, and aptitude. Unpublished master thesis, Boğaziçi University.
Çiçekoğlu, D. (2003). The effects of direct and integrated instruction of cognitive and metacognitive reading strategies at awareness-raising level on reading proficiency and strategy use. Unpublished master thesis, Middle East Technical University.
Deryakulu, D. (2000). Yapıcı öğrenme. Retrived December 18, 2006 from http://www.egitim.aku.edu.tr/yapici.doc
Diana, R.A., & Reder, L.M. (2004). Visual versus verbal metacognition: are they really different?. In Daniel T. Levin (Ed.) Thinking and seeing visual metacognition in adults and children (pp. 187–201). Westport, CT: Greenwood/Praeger.
Feitler, F.C., & Hellekson, L.E. (1993). Active verbalization plus metacognitive awareness yields positive achievement gains in at-risk first graders. Reading Research and Instruction, 33(1), 1-11.
Flavell, J.H. (1987). Speculations about the nature and the development of metacognition. In F.E. Weinert & R.H. Kluwe (Eds.), Metacognition, motivation, and understanding (pp. 21-29).
Hillsdale, New Jersey: Lawrance Erlbaum Associates, Publishers Hair, J.F., Anderson, R.E., Tahtam, R.L., & Black, W.C. (1998). Multivariate data analysis. (5th ed.). New Jersey: Printice-Hall.
Hennessey, M.G. (1993). Students’ ideas about their conceptualization: Their elicitation through instruction, Retrieved March 24, 2006 from ERIC database.
Kirby, J.R., & Ashman, A.F. (1984). Planning skills and mathematics achievement: Implications regarding learning disability. Journal of Psychoeducational Assessment, 2: 9-22.
Leech, N.L., Barrett, K.C., & Morgan, G.A. (2005). SPSS for intermediate statistics; use and interpretation (Second Edition). Lawrence Erlbaum Associates: Mahwah, NJ. Pintrich, P.R. (2002). The role of metacognitive knowledge in learning, teaching, and assessing. Theory into Practice, 41(4), 219-225.
Schraw, G. & Moshman, D. (1995). Metacognitive theories. Educational Psychological Review, 7: 351-371.
Tabanlıoğlu, S. (2003). The relationship between learning styles and language learning strategies of pre-intermediate eac students. Unpublished Master of Arts dissertation, Middle East Technical University.
Thomas, G. P. (2002a). The social mediation of metacognition. In D. McInerny & S. Van Etten (Eds.), Sociocultural influences on motivation and learning: Vol. 2. Research on sociocultural influences on motivation and learning (pp. 225–247). Greenwich, CT: Information Age Publishing.
Thomas, G.P. (2003). Conceptualisation, development and validation of an instrument for investigating the metacognitive orientation of science classroom learning environments: The Metacognitive Orientation Learning Environment Scale-Science (MOLES-S). Learning Environments Research, 6: 175-197.
Thomas, G.P., & McRobbie, C.J. (2001). Using a Metaphor for Learning to Improve Students' Metacognition in the Chemistry Classroom. Journal of Research in Science Education, 38(2), 222-259.
Victor, A.M. (2004). The effects of metacognitive instruction on the planning and academic achievement of first and second grade children. Unpublished doctoral dissertation, Illinois Institute of Technology.
White, R.T. (1998). Decisions and problems in research on metacognition. International handbook of science education. In Barry J. Fraser and Kenneth G. Tobin (Eds.). Kluwer Academic Publishers. London. 1207 – 1213.
Yur dugül , H . ( 2 0 0 6 , F e b . 2 1 ) . R e t r i ve d F e b r u a r y 2 1 , 2 0 0 6 , f romhttp:// yunus.hacettepe.edu.tr/~yurdugul/3/indir/OlcekGelistir1.pdf
Yürük, N. (2005). An analysis of the nature of students’ metaconceptual process and the effectiveness of metaconceptual teaching practices on students’ conceptual understanding of force and motion. Unpublished doctoral dissertation, Ohio State University.

APA	YILDIZ E, ERGİN Ö (2007). Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 123 - 133.
Chicago	YILDIZ Eylem,ERGİN Ömer Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (2007): 123 - 133.
MLA	YILDIZ Eylem,ERGİN Ömer Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 2007, ss.123 - 133.
AMA	YILDIZ E,ERGİN Ö Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2007; 123 - 133.
Vancouver	YILDIZ E,ERGİN Ö Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2007; 123 - 133.
IEEE	YILDIZ E,ERGİN Ö "Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." , ss.123 - 133, 2007.
ISNAD	YILDIZ, Eylem - ERGİN, Ömer. "Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". (2007), 123-133.

APA	YILDIZ E, ERGİN Ö (2007). Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eurasian Journal of Educational Research, 0(28), 123 - 133.
Chicago	YILDIZ Eylem,ERGİN Ömer Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eurasian Journal of Educational Research 0, no.28 (2007): 123 - 133.
MLA	YILDIZ Eylem,ERGİN Ömer Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eurasian Journal of Educational Research, vol.0, no.28, 2007, ss.123 - 133.
AMA	YILDIZ E,ERGİN Ö Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eurasian Journal of Educational Research. 2007; 0(28): 123 - 133.
Vancouver	YILDIZ E,ERGİN Ö Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eurasian Journal of Educational Research. 2007; 0(28): 123 - 133.
IEEE	YILDIZ E,ERGİN Ö "Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." Eurasian Journal of Educational Research, 0, ss.123 - 133, 2007.
ISNAD	YILDIZ, Eylem - ERGİN, Ömer. "Üst Bilişe Yönelimli Sınıf Çevresi Ölçeği-Fen (ÜBYSÇÖ-F)'in Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Eurasian Journal of Educational Research 28 (2007), 123-133.