Yıl: 2007 Cilt: 2007 Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 157 - 168 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki

Öz:
Bu çalışmanın amacı, öğrencilerin öğrenilmiş güçlülük düzeyleri ile otomatik düşünce biçimleri arasında bir ilişki olup olmadığı, varsa bunun cinsiyete bağlı olarak değişip değişmediğini incelemektir. Bu amaçla, Çocuklar İçin Öz Denetim Ölçeği (Ç-ÖDÖ) ve Çocuklar İçin Bilişsel Üçlü Envanteri (Ç-BÜE) Ankara’daki iki ilköğretim okulunun 5. sınıfında okuyan 232 öğrenciye uygulanmıştır. Veriler, Ç-BÜE puanlarına uygulanan 2 (öğrenilmiş güçlülük düzeyi) X 2 (cinsiyet) faktörlü, çoklu varyans analizi ile çözümlenmiştir. Bulgular, yüksek öğrenilmiş güçlülük düzeyine sahip öğrencilerin gerek “kendine, geleceğine ve dünyaya olumsuz bakış açısına sahip olmak” gerekse “kendine, geleceğine ve dünyaya karşı olumlu bakış açısına sahip olmak” alt testlerinde ve testin toplamında yüksek puan aldıklarına işaret etmiştir. Ancak, veriler hem testin toplamında hem de iki alt testte kız ve erkek öğrenciler arasında bir fark olmadığını göstermiştir. Bu bulgular, yüksek öğrenilmiş güçlülük düzeyine sahip çocukların kendilerine geleceğe ve dünyaya ilişkin bakış açılarının düşük öğrenilmiş güçlülük düzeyine sahip çocuklara oranla daha olumlu olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelime: öz denetim cinsiyet farklılıkları otomatik düşünce ilk öğretim öğrencileri öğrenilmiş güçlülük

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

The Relationship Between Learned Resourcefulness and Automatic Thoughts of Fifth Grade Elemantary Students

Öz:
The purpose of the present study was to investigate the relationship between learned resourcefulness level and automatic thought patterns of fifth grade Turkish elementary school students. Children’s Version of Self-Control Schedule (C-SCS) and Cognitive Triad Inventory for Children (CTI-C) were given to 232 fifth grade students in two elementary schools in Ankara. The differences among the automatic thought patterns (CTI-C) of the students by gender and learned resourcefulness (C-SCS) were explored using a 2 (high-low learned resourcefulness) X 2 (gender) factorial MANOVA. Results showed that students who were highly resourceful scored significantly higher in total, negative view of self, future and world and positive view of self, future and world subscales of CTI-C. The results also yielded that there is no significance difference between males and females in total, negative view of self, future and world and positive view of self, future and world subscales of CTI-C
Anahtar Kelime: learned resourcefulness self control gender differences automatic thoughts elementary school students

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akbağ, M. (2000). Stresle başa çıkma tarzlarının üniversite öğrencilerinde olumsuz otomatik düşünceler,transaksiyonel analiz ego durumları ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Aslan, H. (2006). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin öğrenilmiş güçlülük düzeylerine ve cinsiyetlerine göre mizah tarzlarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Bandura, A. (1977). Self-efficacy: A unifying theory of psychological change. Psychological Review, 84, 191-215.
  • Bandura, A. (1978). Reflections on self-efficacy. Advances in Behavior Research and Therapy, 1, 237-269.
  • Bilge, F. ve Arslan, A. (2000). Akılcı olmayan düşünce düzeyleri farklı üniversite öğrencilerinin problem çözme becerilerini değerlendirmeleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(13), 7-18.
  • Bozkurt, N. (1998). Lise öğrencilerinin okul başarısızlıklarının altında yatan, depresyonla ilişkili otomatik düşünme kalıpları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Calvete, E., ve Connor-Smith, J. K. (2005). Automatic thoughts and psychological symptoms: A cross-cultural comparison of American and Spanish students. Cognitive Therapy and Research, 29(2), 201-217.
  • Cenkseven, F. (2004). Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Chang, H. (2004). Test of a model to predict adaptive functioning and depression in school-aged children. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Case Western Reserve University, Cleveland, OH.
  • Chien, Y. L. (2005). Learned resourcefulness, cognitive processes and adaptive functioning in depressed adults.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Case Western Reserve University, Cleveland, OH.
  • Clanton, L. D., Rude, S. S., ve Taylor, C. (1992). Learned resourcefulness as a moderator of burnout in a sample of rehabilitation providers. Rehabilitation Psychology, 37, 1131-140
  • Dağ, İ. (1990). Kontrol odağı, stresle başa çıkma stratejileri ve psikolojik belirti gösterme ilişkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara
  • Daly, M. J. ve Burton, R. L. (1983). Self-esteem and irrational beliefs: An exploratory investigation with implications for counseling. Journal of Counseling Psychology, 30(3), 361-366.
  • Demir-Akman, P. (2003). Denetim odakları farklı üniversite öğrencilerinin akılcı olmayan inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Demirci, S. (1998). Düşünme ihtiyacı ölçeği psikometrik özellikleri: Düşünme ihtiyacı, kontrol odağı inancı ve öğrenilmiş güçlülük ilişkilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Franklin, D. J. (2002). Cognitive therapy for depression. http:// www. psychologyinfo.com. adresinden alınmıştır.
  • Goodhart, D. E. (1985). Some psychological effects associated with positive and negative thinking about stressful event outcomes: Was Pollyanna right? Journal of Personality and Social Psychology, 48(1), 216-232.
  • Gözene, Ö. (2002). Riskli alkol kullanan üniversite öğrencileri ile riskli alkol kullanmayanlarda, stresli yaşam olayları, iç-dış kontrol odağı inancı ve öğrenilmiş güçlülük değişkenlerinin ilişkilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Güloğlu, B. (2006). The effect of a cognitive behavioral group counseling program on the learned resourcefulness level and automatic thought patterns of elementary school students. Yayımlanmamış doktora tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
  • Hamana, R., Ronen, T. ve Feigin, R. (2000). Self-control, anxiety, and loneliness in siblings of children with cancer. Social Work in Health Care, 31(1), 63-83.
  • Hogg, J. A., ve Deffenbacher, J. L. (1986). Irrational beliefs, depression, and anger among college students. Journal of College Student Personnel, 27, 349-353.
  • Hoglund, C. L. ve Collison, B. B. (1989). Loneliness and irrational beliefs among college students. Journal of College Student Development, 30, 53-57.
  • Huang, C., Sousa, V. D., Tu, S. ve Hwang, M. (2005). Depressive symptoms and learned resourcefulness among Taiwanese female adolescents. Archieves of Psychiatric Nursing, 19(3), 133-140.
  • Kanfer, F. H. (1970). Self-regulation: Research, issues and speculations. In C. Neuringer ve J. L. Michael (Eds.), Behavior modification in clinical psychology (pp. 178-220). New York: Appleton-Century-Crofts.
  • Kanfer, F. H. (1977). The many faces of self-control or behavior modification changes its focus. In R. B. Stuart (Eds.),Behavioral self-management: Strategies, techniques, and outcome. New York: Brunner, Mazel.
  • Kaslow, N. J., Stark, K. D., Printz, B., Livingston, R., ve Tsai, S. L. (1992). Cognitive Triad Inventory for Children:development and relation to depression and anxiety. Journal of Clinical Child Psychology, 21(4), 339-347.
  • Lazarus, R. S., ve Folkman, S. (1984). Stress, appraisal and coping. New York: Springer Publishing.
  • Maraşlı, M. (2003). Lise öğretmenlerinin bazı özeliklerine ve öğrenilmiş güçlülük düzeylerine göre tükenmişlik düzeyleri.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Maslow, A. H. (1970). Motivation and personality. New York: Harper & Row.
  • McWhirter, B. T. (1997). Loneliness, learned resourcefulness, and self-esteem in college students. Journal of Counseling and Development, 75(6), 460-469.
  • Owen-Richard, L. (1994). “Thinking positive” as a stress buffer: The role of positive automatic cognitions in depression and happiness. Journal of Counseling Psychology, 41(3), 325-334.
  • Öztütüncü, F. (1996). Liseli ergenlerdeki irrasyonel olumsuz otomatik düşüncelerin ana-baba tutumları ve aile-içi ilişkiler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Preechawong, S. (2004). Self-esteem, learned resourcefulness and self-management behavior of Thai adolescents with asthma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Case Western Reserve University, Cleveland, OH.
  • Rimon, D. (1980). Children’s assessment of the self-control: Development of a scale. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Tel Aviv University, Israel.
  • Rosenbaum, M. (1980). A schedule for assessing self-control behaviors: Preliminary findings. Behavioral Therapy, 11, 109-121.
  • Rosenbaum, M. (1983). Learned resourcefulness as a behavioral repertoire for the self-regulation of internal events: Issues and speculations. In M.
  • Rosenbaum, C. M. Franks, ve Y. Jaffe (Eds.), Perspectives on behavior therapy in the eighties (pp. 54-73). New York: Springer.
  • Rosenbaum, M. (1988). Learned resourcefulness, stress, and self-regulation. In S. Fischer & I. Reason (Eds.), Handbook of life stress, cognition, and health (pp. 483-496). Chichester: John Wiley & Sons.
  • Rosenbaum, M. (1989). Self-control under stress: The role of learned resourcefulness. Advances in Behavioral Research and Therapy, 2, 249-258.
  • Rosenbaum, M. (1990). The role of learned resourcefulness in the self-control of health behavior. In M. Rosenbaum (Eds.),Learned resourcefulness: On coping skills, self-control, and adaptive behavior (pp.3-30). New York: Springer.
  • Rosenbaum, M. (1993). The three functions of self-control behavior:redressive, reformative, and experiential. Work and Stress, 7, 33-46.
  • Rosenbaum, M. ve Ben-Ari, K. (1985). Learned helplessness and learned resourcefulness: Effects of non-contingent success and failure on individuals differing in self-control skills. Journal of Personality and Social Psychology, 48, 198-215.
  • Rosenbaum, M., ve Jaffe, Y. (1983). Learned helplessness: The role of individual differences in learned resourcefulness.British Journal of Social Psychology, 22, 215-225.
  • Rosenbaum, M., ve Palmon, N. (1984). Helplessness and resourcefulness in coping with epilepsy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 52, 244-253.
  • Sinha, S. P., Nayyar, P. ve Sinha, S. P. (2002). Social support and self-control as variables in attitude toward life and perceived control among older people in India. The Journal of Social Psychology, 142(4), 527-540.
  • Siva, N. A. (1991). İnfertilite’de stresle baş etme, öğrenilmiş güçlülük ve depresyonun incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Stiles, T. C. ve Götestam, K. G. (1989). The role of automatic negative thoughts in the development of dysphoric mood: An analogue experiment. Cognitive Therapy and Research, 13(2), 161-170.
  • Yıldız, Ç. (1997). Yüksek ve düşük öğrenilmiş güçlülük düzeyine sahip bireylerin başarı ya da başarısızlık durumlarına ilişkin nedensel yüklemeler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Yurttal - Dinç, F. (1999). Üniversite öğrencilerinin akılcı olmayan inançlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi,Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Zausniewski, J. A. (1995). Resourcefulness: A conceptual analysis. Issues in Mental Health Nursing, 16(1), 13-31.
  • Zausniewski, J. A., Chung, C., Chang, H., ve Krafcik, K. (2002). Predictors of resourcefulness in school-aged children.Issues in Mental Health Nursing, 23, 385-401
  • Zausniewski, J. A., McDonald, P. E., Krafcik, K.,ve Chung, C. (2002). Acceptance, cognitions, and resourcefulness in women with diabetes. Western Journal of Nursing Research, 2002, 24(7), 728-750.
  • Zausniewski, J. A., Picot, S. J., Roberts, B. L., Debanne, S. M., ve Wykle, M. L. (2005). Predictors of resourcefulness in African American women. Journal of Aging and Health, 17, 609-633.
  • Zwemer, W. A. ve Deffenbacher, J. L. (1984). Irrational beliefs, anger, and anxiety. Journal of Counseling Psychology,31(3), 391-393.
APA Guloglu B, AYDIN G (2007). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki. , 157 - 168.
Chicago Guloglu Berna,AYDIN Gül İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki. (2007): 157 - 168.
MLA Guloglu Berna,AYDIN Gül İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki. , 2007, ss.157 - 168.
AMA Guloglu B,AYDIN G İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki. . 2007; 157 - 168.
Vancouver Guloglu B,AYDIN G İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki. . 2007; 157 - 168.
IEEE Guloglu B,AYDIN G "İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki." , ss.157 - 168, 2007.
ISNAD Guloglu, Berna - AYDIN, Gül. "İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki". (2007), 157-168.
APA Guloglu B, AYDIN G (2007). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2007(33), 157 - 168.
Chicago Guloglu Berna,AYDIN Gül İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2007, no.33 (2007): 157 - 168.
MLA Guloglu Berna,AYDIN Gül İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.2007, no.33, 2007, ss.157 - 168.
AMA Guloglu B,AYDIN G İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2007; 2007(33): 157 - 168.
Vancouver Guloglu B,AYDIN G İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2007; 2007(33): 157 - 168.
IEEE Guloglu B,AYDIN G "İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2007, ss.157 - 168, 2007.
ISNAD Guloglu, Berna - AYDIN, Gül. "İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük ve Otomatik Düşünce Biçimi Arasındaki İlişki". Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2007/33 (2007), 157-168.