Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları

bilgin, mehmet

Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları

Mehmet BİLGİN (Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Anabilim Dalı, Adana, Türkiye)

Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi

8 0

Yıl: 2004 Cilt: 3 Sayı: 21 Sayfa Aralığı: 35 - 41 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları

Öz:

Bu araştırmanın amacı, çocuk ve ergenlerin kendilerine yönelik bilişsel tutumlarını etkileyen ve bilişsel üçlü öğeleri olarak bilinen, bireyin, kendisine, yaşantısına ve geleceğine yönelik düşüncelerini ölçebilecek bir araç geliştirmektir. Bilişsel Üçlü Ölçeği (BÜÖ) 30 maddeden oluşmaktadır ve likert tipi bir ölçektir. 637 ilköğretim ikinci kademe, lise ve üniversite öğrencisinden veri toplanarak geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. 30 maddeli BÜÖ toplam vary ansın %53.98' sini açıklayan üç faktörlü bir yapıya sahiptir. Ölçek bütünü için bulunan iç tutarlılık katsayısı .93, ölçeğin maddelerinin madde-toplam korelasyonları ise .02 ile .71 arasında bulunmuştur. 8 hafta ara ile testin tekrarı yöntemi kullanılarak bulunan korelasyon katsayısının .58, testi yarılama yöntemiyle hesaplanan güvenirlik katsayısının ise .80 olduğu saptanmıştır. Ölçeğin ölçüt geçerliği Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği kullanılarak yapılmış ve iki ölçek arasındaki korelasyon .47 olarak bulunmuştur. Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarına ilişkin bulgular Bilişsel Üçlü Ölçeği'nin geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelime: lise öğrencileri bilişsel ölçek geçerlik ölçek geliştirme bilişsel yaklaşım üniversite öğrencileri güvenirlik ergenlik faktör analizi çocuk psikolojisi ilk öğretim ikinci kademe öğrencileri likert ölçeği bilişsel tutum bilişsel gelişim benlik algısı işlevsel olmayan davranış ölçeği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Allison, C.W., & Hayes, J. (1996). The cognitive style Index: A measure of intuition analysis for organizational research. Journal of Managment Studies, 33(1), 119-135.
Balcı, A. (1995). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Teknik-Yöntem ve tikeler. Ankara: 72 TDFO, s.123.
Beck, A.T. (1967). Depression: Clinical, Experimental, And Theoretical Aspects. New York: Harper &Row Press.
Beck, J.S. (1995). Cognitive therapy: basics and beyond. New York: Guiford Pres. 166-193
Beck, J.S. (2001). Bilişsel terapi temel ilkeler ve ötesi. (Ed. Şahin.N.H). Ankara: Detamat. Türk Psikologlar Derneği Yayınlan No: 22.
Büyüköztürk, Ş. (1996). Türk yükseköğretiminde araştırma eğitimi (Doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Büyüköztürk , Ş .(2002). Sosyal Bilimler tçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık. 117-136.
Derubes, R.J., & Beck, A.T. (1988). Cognitive Therapy. In: Dobson, K, S., Editor., 1988. Handbook of cognitive-behavioral therapies, New York, Guilford Press, 273-306.
Eidelson, R, J., & Epstein, N. (1982). Cognition and relationship maladjustment: development of a measure of dysfunctional relationship beliefs. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 50, 715-720.
Hollon, S.D., & Kendall, P.D. (1980). Cognitive selfstatements in depression: Development of an AutomaticThoughts Questionnaire. Cognitive Therapy and Research. 4, 383-395.
Leitenberg, H., Yost, L.W., & Carroll-Wilson, M. (1986). Negative cognitive errors in children. Questionnaire development, normative data and comparisons between children with and without self-reported symptoms of depression. Low self-esteem and evaluation anxiety. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 54, 528-536.
Malouff, J.M., Schutte, N.S. & Mcclelland, T.(1992). Examination of the relationship between irrational beliefs and state anxiety. Personality and Individual Differences. 13 (4), 451-456.
Nelson, R.E. (1977). Irrational beliefs in depression. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 45 (6), 1190-1191.
Oei, T,P,S., Anne, C, Etchells & Michael L.F. (1993). The relationship between irrational beliefs and depressed mood in clinically depressed outpatients. Psychologia. 37 (4), 219-226.
Savaşır, L, Boyacıoğlu, G., & Kabakçı. E. (1996). Bilişsel-davranışçı terapiler. Ankara: Özyurt Matbaacılık.
Savaşır I., & Şahin, N.H. (1997). Bilişsel-davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Ankara: Özyurt Matbaacılık.
Stackert, A.R., & Bursik, K. (2003). Why ami unsatisfied? Adult atachment style, gendered irrational relationship beliefs, and young adult romantic relationship satisfaction. Personality and Individual Differences. 34, 1419-1429.
Şahin, N.H., & Şahin, N. (1992). Reliability and validity of the turkish version of the Automatic Thoughts Questionnaire. Journal of Clinical Pyschology. 48, 334-340.
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayınevi.
Teğin, B. (1980). Depresyonda bilişsel bozukluklar: Beck modeline göre bir inceleme. Psikoloji Dergisi, 6 (21), 116-123.
Yurtal, F. (2001). Akılcı olmayan inançların bazı değişkenlere göre incelenmesi. Türk Psikolojik Damşma Ve Rehberlik Dergisi, 2 (15), 41-48.
Weems, C.F., Berman, S.L., Silverman, W.K., & Saavedra, L.M. (2001). Cognitive errors in youth with anxiety disorders: The linkages between negative cognitive errors and anxious symptoms. Cognitive Therapy and Research. 25 (5). 559-575.
Weisman, A.N., & Beck, A.T. (1978). Development and validation of the Dysfunctional Attitute Scale: A preliminary investigation. Paper presented at the Annual Meeting of The American Educational Research Association. Toronto, Ontario.
Zwemer, W. A. & Deffenbacher, J.L. (1984). Irrational beliefs, anger and anxiety. Journal of Counseling Psychology. 31, 391-393

APA	bilgin m (2004). Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları. , 35 - 41.
Chicago	bilgin mehmet Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları. (2004): 35 - 41.
MLA	bilgin mehmet Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları. , 2004, ss.35 - 41.
AMA	bilgin m Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları. . 2004; 35 - 41.
Vancouver	bilgin m Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları. . 2004; 35 - 41.
IEEE	bilgin m "Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları." , ss.35 - 41, 2004.
ISNAD	bilgin, mehmet. "Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları". (2004), 35-41.

APA	bilgin m (2004). Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(21), 35 - 41.
Chicago	bilgin mehmet Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3, no.21 (2004): 35 - 41.
MLA	bilgin mehmet Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, vol.3, no.21, 2004, ss.35 - 41.
AMA	bilgin m Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2004; 3(21): 35 - 41.
Vancouver	bilgin m Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2004; 3(21): 35 - 41.
IEEE	bilgin m "Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları." Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3, ss.35 - 41, 2004.
ISNAD	bilgin, mehmet. "Bilişsel Üçlü Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Güvenirlik Çalışmaları". Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3/21 (2004), 35-41.