Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri

KAYA, Alim

Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri

Alim KAYA (İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik ve Rehberlik Anabilim Dalı, Malatya, Türkiye)

Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi

5 0

Yıl: 2005 Cilt: 3 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 7 - 19 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri

Öz:

Bu araştırmada, ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sosyometrik statüleri ile benlik kavramı ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini altı, yedi ve sekizinci sınıfa devam eden 407 öğrenci oluşturmuştur (193 kız, 214 erkek; 6. sınıf 114, 7. sınıf 148, 8. sınıf 145; 12 yaş 85, 13 yaş 147, 14 yaş 175). Öğrencilerin yalnızlık düzeyleri Russel, Peplau ve Ferguson tarafından geliştirilen ve Demir (1989) tarafından Türk kültürüne uyarlanan UCLA Yalnızlık Ölçeği, benlik kavramı düzeyleri ise Özyürek (1983) tarafından Türk kültürüne uyarlanan Piers-Harris Benlik Kavramı Envanteri ile ölçülmüştür. Sosyometrik verilerin toplanması ve sosyometrik sınıflamanın yapılmasında Coie, Dodge ve Coppotelli (1982) tarafından önerilen klasik sosyometrik sınıflama yöntemi kullanılmış ve buna göre öğrenciler popüler, reddedilen, ihmal edilen, ihtilaflı ve ortalama öğrenciler olmak üzere beş sosyometrik kategoriye ayrılmıştır. Sonuçlar farklı sosyometrik statüdeki öğrencilerin benlik kavramı ve yalnızlık düzeylerinin anlamlı düzeyde farklı olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelime: ergenler yalnızlık UCLA Yalnızlık Ölçeği popülerlik sosyometrik statü benlik kavramı ilk öğretim ikinci kademe öğrencileri akran ilişkileri psikolojik gelişim deneysel çalışma

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Asher, S.R., Hymel, S. ve Renshaw, P.D.(1984). Loneliness in children. Child Development, 55, 1456-1464
Asher, S.R ve Wheeler, V.A. (1985). Children's loneliness: A comparison of rejected and neglected peer status. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 53 (4), 500-505.
Asher, S. R. ve Dodge, K.A.(1986). Identfying children who are rejected by their peers. Developmental Psychology, 22(4), 444-449
Bilbay, A. A. (1999). Effectiveness of a social skills training program to enhance the peer relations of low accepted fourth grade children. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, istanbul.
Bilgiç, N. (2000). Arkadaşlık becerisi eğitiminin İlköğretim II. Kademe öğrencilerinin yalnızlık düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
Bagwell, C.L., Newcomb, A. F. ve Bukowski, W.M. (1998). Preadolescent friendship and peer rejection as predictors of adult adjustment. Child Development, 69, 140-153.
Boivin, M. ve Hymel, S. (1997). Peer experiences and social self-perceptions: A sequental model. Developmental Psyvhology, 33, 135-145.
Coie, J.D., Dodge, K.A. ve Coppotelli, H. (1982). Dimensions and types of social status: A crossage perspective. Developmental Psychology, 18(4), 557-570.
Coie, J. D, Terry, R., Lenox, K. ve Lochman, J. E. (1995). Childood peer rejection and agression as a predictors of stable patterns of adolescent disorder. Development and Psychopathology, 7, 697-713.
Crick, N.R. ve Ladd, G.W. (1993). Children's perceptions their peer experiences: Attributions, lonelines, social anxiety and social avoidance. Developmental Psychology, 29, 244-254.
Demir, A. (1989). U.C.L.A Yalnızlık ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 7 (23), 14-18.
Demir, A. ve Tarhan, N. (2001). Loneliness and social dissatisfaction in Turkish adolescents. The Journal of Psychology, 135(1), 113-123.
Dodge, K.A., Lansford, J.A., Burks, V.S., Bates, J.E., Pettit, G.S., Fontaine, R. ve Price, J.M.(2003). Peer rejection and social information processing factors in the development of agressive behavior problems in children. Child Development, 74 (2), 374-393
French, D.C. ve Waas, G.A (1985). Behavior problems of peer-neglected and peer-rejected elementary- age children: Parent and teacher perspectives. Child Development, 56, 246-252.
Güçray, S. (1989). Çocuk yuvası ve ailelerinin yanında kalan 9-10-11 yaşlarındaki çocukların benlik saygısını etkileyen bazı faktörler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Güngör, A. (1989), Lise öğrencilerinin özsaygı düzeylerini etkileyen etmenler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Güven, M. (1996). Yatılı ilköğretim bölge okulunda ve ailesinin yanında kalan öğrencilerin benlik kavramı düzeyleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Harter, S. (1999). The construction of the self: A developmental perspective. New York: Guilford Pres
Hartup, W.W., Glazer, J.A. ve Charlesworth, R. (1967). Peer reinforcement and sociometric status. Child Development, 38(4), 1017-1024.
Hartup, W.W.(1989). Social relationship and their developmental significiance. American Psychologist, 44(2), 120-126.
Hatipoğlu-Sümer, Z. (1999). The effect of social skills training on percieved dimension of social skills and sociometric status of primary school syudents. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Hay, I., Ashman, A.F. ve Van Kraayenoord, C.E. (1997). Investigating the influence of achievement on self-concept using an intra-class design and comparison of the PASS and SDQ-1 self-concept tests. British Journal of Educational Psychology, 67, 311 -321
H a y v r e n , M. v e H y m e l l , S. ( 1 9 8 4 ) . E t h i c a l i s s u e s i n s o - c i o m e t r i c t e s t i n g : The i m p a c t o f s o c i o m e t - r i c m e a s u r e s on i n t e r a c t i v e b e h a v i o r . Devel o p m e n t a l P s y c h o l o g y , 2 0 , 8 4 4 - 8 4 9
H e l p e r , J . B . ( 1 9 9 7 ) . Social d e v e l o p m e n t of c h i l d r e n : T h e r o l e o f p e e r s . S o c a i l W o r k i n E d u c a t i - o n , 19(4),
H y m e l , S., W a g n e r , E. ve B u t l e r , L. ( 1 9 9 0 ) . R e p u t a t i - o n a l b i a s : V i e w f r om t h e p e e r g r o u p s . In. S. A s h e r & J. C o i e ( E d s ) . , P e e r r e j e c t i o n in c h i l d h o o d ( p p : 156-182). N e w Y o r k : C a m b - r i d g e U n i v e r s i t y P r e s .
K u p e r s i m i d t , J . B., C o i e , J . D . ve D o d g e , K.A. ( 1 9 9 0 ) . T h e r o l e o f p o o r p e e r r e l a t i o n s h i p i n t h e d e - v e l o p m e n t of d i s o r d e r . In S.R A s h e r & J . D . C o i e ( A d s . ) P e e r r e j e c t i o n i n c h i l d o o d ( p p . 2 7 4 - 3 0 5 ) N e w Y o r k : C a m b r i d g e U n i v e r - s i t y P r e s .
La G r e c a , A. M. v e P r i n s t e i n , M . J . ( 2 0 0 4 ) . C h i l d h o o d p e e r r e j e c t i o n a n d a g r e s s i o n a s p r e d i c t o r s of a d o l e s c e n t g i r l s ' e x t e r n a l i z i n g a n d h e a l t h r i s k b e h a v i o r s : A 6-years l o n i t u d i n a l s t u d y . J o u r - nal o f C o n s u l t i n g a n d C l i n i c a l P s y c h o l o g y , 7 2 ( 1 ) , 103-112.
M o r i s o n , P . v e M a s t e n , A . M . ( 1 9 9 1 ) . P e e r r e p u t a t i o n i n m i d d l e c h i l d o o d as a p r e d i c t o r s of a d a p d a t i - on in a d o l e s c e n c e : A s e v e n - y e a r f o l l ow up. C h i l d D e v e l o p m e n t , 6 2 , 9 9 1 - 1 0 0 7 .
O l l e n d i c k , T . H . , W e i s t , M . D . , B o r d e n , M . C . v e G r e n e , R.W. ( 1 9 9 2 ) . S o c i o m e t r i c s t a t u s a n d a c a d e - m i c , b e h a v i o r a l , and p s y c h o l o g i c a l adjustm e n t : A five-year l o n g i t u d i n a l study. Journal o f C o n s u l t i n g a n d C l i n i c a l P s y c h o l o g y , 6 0 ( 1 ) , 80-87.
Öy, B. (1991). Çocuklar için depresyon ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması, Türk Psikyatri Dergisi, 2 (2), 132-135.
Özyürek, M. (1983). Birlikte ve ayrı eğitimin etkililiği. A.Ü Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. No: 123.
Pakaslahti, L., Karajalainen, A. ve Keltikangas-Jarvinen, L.(2002). Relationship between adolescent prosocial problem-solving strategies, prosocial behavior, and social acceptence. International Journal of Behavioral Development, 26(2), 137-144
Parker, J.G. ve Asher, S.R.(1987). Peer relations and later personal adjustment: Are low-acceptable children at risk? Psychological Bulletin, 102,357-389.
Parkhurst, J.T. ve Asher, S.R. (1992). Peer rejection and middle school: Subgroup differences in behavior, loneliness and interpersonel concerns. Developmental Psychology, 28(2), 231-241.
Rubin, K.H., Bukowski, W. ve Parker, J.G. (1998).Peer interactions, relationship, and groups. In W Damon (Series ed.), N. Eisenberg (Volume ed.), Handbook of Child Psychology: Social, Emotional and Personality Development (5 th ed, vol:3, pp.619-700). Newyork: Wiley.
Tani, F. ve Schneider, B. (1997). Self-report symptomatology of socially rejected and neglected Italian elementary-school school children. Child Study Journal, 27(4), 301-317
Tarhan, N. (1996). The relationship of sociometric status, sex, academic achievement, school type, and grade level with loneliness levels of secondary school students. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Taylor, S.E. ve Brown, J.D. (1988). Illusion and wellbeing: A social psychological perspective on mental health. Psychological Bulletin, 103, 193-210.
Xinyin, C, Chang, L. ve He, Yunfeng (2003). The peer group as a context: Mediating and moderating effects on relations between academic achievement and social functioning in Chinesee children. Child Development, 74(3), 710-727.

APA	KAYA A (2005). Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri. , 7 - 19.
Chicago	KAYA Alim Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri. (2005): 7 - 19.
MLA	KAYA Alim Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri. , 2005, ss.7 - 19.
AMA	KAYA A Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri. . 2005; 7 - 19.
Vancouver	KAYA A Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri. . 2005; 7 - 19.
IEEE	KAYA A "Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri." , ss.7 - 19, 2005.
ISNAD	KAYA, Alim. "Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri". (2005), 7-19.

APA	KAYA A (2005). Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(23), 7 - 19.
Chicago	KAYA Alim Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3, no.23 (2005): 7 - 19.
MLA	KAYA Alim Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, vol.3, no.23, 2005, ss.7 - 19.
AMA	KAYA A Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2005; 3(23): 7 - 19.
Vancouver	KAYA A Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2005; 3(23): 7 - 19.
IEEE	KAYA A "Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri." Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3, ss.7 - 19, 2005.
ISNAD	KAYA, Alim. "Farklı Sosyometrik Statülerdeki İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Benlik Kavramı ve Yalnızlık Düzeyleri". Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3/23 (2005), 7-19.