Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004)

CESUR, FATMA

Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004)

Fatma CESUR (Trakya Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Edirne, Türkiye)

Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

9 3

Yıl: 2006 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 85 - 104 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004)

Öz:

Uzun yıllardır Türkiye ekonomisi İnin en önemli sorununun enflasyon olduğu bilinmektedir. Yapılan birçok istikrar programla irinin öncelikli hedeflerinden biri de kronik hale gelmiş olan enflasyonu düşürmek ve kalıcı bir biçimde kontrol altına almaktır,. Enflasyon, kavram olarak genel fiyat düzeyindeki sürekli yükselmeyi veya paranın sürekli olarak satın alma gücünü kaybetmesini ifade etmektedir. Enflasyonun sonuçta para miktarındaki artışa bağlı olduğu veya bir diğer ifade ile enflasyonun parasal olduğu genel kabul görmektedir. Para arzı ve fiyat hareketleri arasındaki fonksiyonel ilişkinin dayandığı miktar teorisi ve buna bağlı olarak geliştirilen geniş bir literatürden kaynaklanmaktadır. Tartışmalara rağmen, para arzı ile fiyat hareketleri arasında fonksiyonel bir ilişkinin olduğu genel kabul görmektedir. Kuramsal olarak varlığı bilinen bu fonksiyonel ilişkinin Özelliklerinin araştırılmasında regresyon analizi anlamlı olacaktı. Bu çerçevede yapılan analiz sonucunda; Türkiye'de 1994 - 2004 döneminde para arzının (Mİ, M2, M2Y ve M3) fiyatlar genel düzeyini (TEFE ve TÜFE) etkileme derecesi ve süresi analiz edilmiştir. Yapılan regresyon analizi île ulaşılan sonuçta; para arzlarındakİ artışın tüketici ve toptan eşya fiyatlarını pozitif yönde etkilediği saptanmıştır. Ancak para arzındaki artışların tüketici fiyatlarını daha kuvvetli-bir şekilde yükselttiği görülmüştür. M2Y para arzının diğer para arzlarına göre enflasyonu arttırma yönünde daha etkili olmakta. Dolayısıyla para arzındaki artışların enflasyonu tetiklediği görülmektedir. Tüm İktisat okulları, paranın ekonomik faaliyeti etkilediği konusunda görüş birliği içindedirler. Görüş ayrılığı ise, sadece bu etkinin.derecesi konusunda, ortaya çıkmaktadır. Enflasyon olayının başlangıcı her zamao toplam talebi uyaran bir parasal genişleme olmaktadır. Sonuçta, parasal genişlemenin olduğu her ekonomide enflasyon uyarılmaktadır.

Anahtar Kelime: fiyatlar para arzı enflasyon para politikası ekonomik politikalar Türkiye ekonomisi parasal genişleme Türkiye ekonomik analizler

Relation Between Money Supply and Inflation: Case of Turkey (1994-2004)

Öz:

It is known that most important problem of Turkish economy is inflation. So many stabilization programs' which, aimed controlling and curing the inflation have been implemented. In this research, the relationship between money supply and inflation has been studied between the periods of 1994-2004. Inflation is a concept which defines a continuous general price level, escalation or a continuous attrition of purchasing power. If inflation is constant and high., it is generally accepted that the main reason for this situation is. accretion of money supply. The theory of quantity which depends on to the functional relationship of money supply and price movements is supported by various researches. Despite of the arguments, it is generally accepted that thers is a relationship between money supply and the price movements. While analyzing: the properties of this functional relationship what its existence known theoretically, regression analysis will be quite useful. In this study Turkish monetary supply's (Ml, M2, M2Y and M3) between the period of 1994-2004 effecting; strength and duration has been analyzed. It is. founded that escalation monetary supply impresses both consumer and wholesale prices positively. It also seen thai monetary supply escalation has a stronger effect on consumer prices than the wholesale prices. M2Y money supply has a stronger impress on the Inflation escalation. According to this, it is seen that accretion of monetary supply triggering the inflation. Every economic school generally accepts the money's effect on economic, activity. Disagreement cairne into while measuring the strength of this effect. Starting point of inflation phenomena is a monetary expansion which stimulates, aggregate demand. Consequently, in every economy which holds monetary expansion, inflation stimulates as well.

Anahtar Kelime: monetary expansion Turkey economic analysis prices money supply inflation monetary policy economic policies Turkish economy

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Beckerman Paul, (1994), The Economics of High Inflation, MacMillan
Beeg-David, Fisher Stanley,, Dornbusch Rudiger, (1994), Economics ,4.b. New York: McGraw-Hill
Butler Eamonn, (1985), Milton Freidman,New York: Universe Books
Bowden Elbert V., Bowden Judith H, (1995), Economics, Cincinnati: South-Western College Publihig.
Çubukçu Tuğrul,(1983)., Enflasyon Teorisi ve Türkiye'de Enflasyon, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınlan No: 2, Ankara
Dickey, D.A ve Fuller, W.A, (1979), "Distribution of the Estimators for Autoregressive Time: Series with a Unit Root", Jurnal of American Statistical Association
Doğruel, F., Doğruel A.S., (2006), Enflasyonun Tarihi, Tarih Vakfı ve TCMB
Dornbusch, R., Fischer S., (1981), Macroeconomics,, Second Eition, Me Graw-Hill
Ertuğrul,, Ahmet, (1992), Para Teorisi, Ajans-Türk Matbaacılık Sanayii A.Ş. Ankara
Friedman Milton,(1991) Monetarist Economics, Oxford:Institu of Economics Affairs
Friedman Milton,(1968) "The Rol Of Monetary Polisy", The American Economic Rewiev, Vol. LVIII, No.l
GottheiL M. Fred, (1996), Principles Of Economics, South-Western College Publihing,
Gujarati, N.Damodar,(1999), Temel Ekonometri, (Çev. Ümit Şenesen, Gülay Günlük Şenesen)., İstanbul, Literatür Yayıncılık
Gurley J.G., Shaw E.S.,(1964), Money in a Theory of Finance, The Brook Ins., Washington
KaufmanG. George, (1973)., Money, the Financial System, and the Economy 2.b. New York:Rand MCNally and Company
Kepenek, Y., Yentürk, N.,, (1997), Türkiye Ekonomisi, 9. baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul
Lipsey G.R., Steiner O. P..Purvis(1987), İktisat, 2.cilt, Bilim Teknik Yayınevi, İstanbul
Mankiw George N.,(1994) Economics 2.b. New york worth Publishers
MacKinnon, J.G.(1996), "Numerical Distribution Functions for a Unit Root and Çointegration Tests", Journal of Applied Econoetrics
Mcconnell Campbell R., BRUE Stanley L,, (1996) Economics, Principles, Problems, And Policies Thirteen Edition, McGraw Hill
Muth John F., "Rational .Expectations and The Theory of Price Movements", Econometrica,Vol: 29, No;3 (July, 1961 ),ss315-335
Osmsn, Z. Orhan, (1995), Başlıca Enflasyon Teorileri ve İstikrar Politikaları, Filiz Kitabevi, İstanbul
Pass Christoper; Lowes B.rayn; Robinson Andrew,(1995), Business and Macroeconomics, New York: Routledge by published
Robert H. Marshall, Rodney B. Swanson, (1980) Monetary Process; Essentials of Money and Banking, 2.b.Boston:Hougtcn Mifflin Company
Samuelson A.Paul; Ncrdhaus WilliarnD.,(1992), Ekonomics, 14.b, NewYork:McGraw-Hill
Scott Robert Haney, Nigro Nic, (1982) Principles of Macroeconomics, l.B. New York: w.w Norton and conpany
Shapiro Edward, (1975) Macroeconomic Analysis, 2.b. New York: Harcourt, Brace&World
Sönmez Atila,(2002) "Türkiye'de Enflasyonun Siyasal Ekonomisi", İşletme ve Finans, sayı: 199., 9-30
Wrıghtsman Daweyn, (1971) An Introduction to Monetary and Policy,Free Press, New York
www.tcmb.gov.tr

APA	CESUR F (2006). Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004). , 85 - 104.
Chicago	CESUR FATMA Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004). (2006): 85 - 104.
MLA	CESUR FATMA Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004). , 2006, ss.85 - 104.
AMA	CESUR F Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004). . 2006; 85 - 104.
Vancouver	CESUR F Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004). . 2006; 85 - 104.
IEEE	CESUR F "Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004)." , ss.85 - 104, 2006.
ISNAD	CESUR, FATMA. "Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004)". (2006), 85-104.

APA	CESUR F (2006). Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 85 - 104.
Chicago	CESUR FATMA Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8, no.2 (2006): 85 - 104.
MLA	CESUR FATMA Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.8, no.2, 2006, ss.85 - 104.
AMA	CESUR F Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2006; 8(2): 85 - 104.
Vancouver	CESUR F Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2006; 8(2): 85 - 104.
IEEE	CESUR F "Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004)." Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, ss.85 - 104, 2006.
ISNAD	CESUR, FATMA. "Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004)". Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8/2 (2006), 85-104.