Yıl: 2007 Cilt: 18 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 333 - 343 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri

Öz:
Amaç: Bu çalışmanın amacı, aleksitimi kavramının çok boyutluluğu üzerinde durularak, bu boyutların depresyon ve anksiyete yakınmalarıyla gösterecekleri farklı ilişkileri araştırmaktır. Aleksitimi boyutlarının bu iki değişken ile göstereceği farklı ilişkiler, depresyon ve anksiyetenin tanı ve tedavisi bakımından önemlidir. Aleksitiminin bu ayırtedici rolünü desteklemek amacıyla, aleksitimi boyutları ile pozitif ve negatif duygulanım arasındaki ilişkilerin de araştırılması hedeflenmiştir. Yöntem: Bu çalışmada, 145 üniversite öğrencisine Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ)?nin yanı sıra, Beck Depresyon Ölçeği , Beck Anksiyete Ölçeği ve Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği verilmiştir. Bulgular: Çalışmanın amacına yönelik olarak, madde sayısının daha fazla olması ve alt boyutlarının psikometrik açıdan görece sağlamlığı nedeniyle 26 maddelik Toronto Aleksitimi Ölçeği kullanılmıştır. TAÖ için yapılan faktör analizinde, iç tutarlığı yüksek 3 boyut elde edilmiş ve bu boyutlar ?Duygu İletişiminde Zorluk?, ?Duyguları Tanıma ve Tanımlamada Zorluk?, ve ?Hayal Kurmaktan Yoksun Olma? olarak isimlendirilmişlerdir. Yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonuçlarına göre, aleksitiminin sadece ?Duygu İletişiminde Zorluk? boyutundaki artış depresif yakınmalarla ilişkili bulunurken, anksiyete yakınmalarındaki artış ile ?Duyguları Tanıma ve Tanımlamada Zorluk? boyutundaki artışın yanı sıra, ?Duygu İletişiminde Zorluk? boyutundaki azalma ilişki göstermektedir.Sonuç: Bu çalışmada aleksitiminin boyutlarının depresyon ve anksiyete ile farklı ilişkiler gösterdiği ortaya konularak, bu kavramın çok boyutlu olduğu desteklenmiş, aynı zamanda depresyon ve anksiyete arasında ayrıştırıcı bir değişken olabileceği yolunda yapılacak çalışmalara yol gösterilmiştir. Tüm bu bulgular literatür ışığında tartışılmıştır.
Anahtar Kelime: Psikiyatrik durum derecelendirme ölçekleri Hastalık ciddiyet indeksi Duygusal semptomlar Depresif bozukluk

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aksu G, Hocaoğlu Ç (2004) Mastalji yakınmasıyla radyolojik incelemeye alınan bir grup hastada aleksitimi, anksiyete, kaygı ve depresyon düzeylerinin araştırılması. Klinik Psikiyatri Dergisi, 7:95-102.
  • Arık AC, Soylu E, Şahin AR (2000) Marmara Depreminden Sonra Gelişen Posttravmatik Stres Bozukluğunda Aleksitimik Özellikler. Gaziantep Devlet Hastanesi Anadolu Tıp Dergisi (Anatolian Journal of Medicine), 4, 20.
  • Aslan SH, Diler RS, Alparslan ZN ve ark. (1997) Diyabetik Hastalarda Depresyon, Kaygı, Aleksitimi ve Kan Şekeri Kontrolü. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 22:48-52.
  • Bagby RM, Parker JDA, Taylor GJ (1994a) The twenty-item Toronto Alexithymia Scale: I. Item selection and cross-validation of the factor structure. J Psychosom Res, 38:23-32.
  • Bagby RM, Taylor GJ, Parker JDA (1994b) The twenty-item Toronto Alexithymia Scale: II. Convergent, discriminant, and concurrent validity. J Psychosom Res, 38:33-40.
  • Bagby RM, Taylor GJ, Ryan D (1986) Toronto Alexithymia Scale: Relationship with Personality and Psychopathology Measures. Psychother Psychosom, 45:207¯215.
  • Bagby RM, Taylor GJ, Parker JDA (1988) Construct Validity of the Toronto Alexithymia Scale. Psychother Psychosom, 50:29-34.
  • Beck AT, Epstein N, Brown G ve ark. (1988) An Inventory for measuring clinical anxiety: Psychometric properties. J Consulting and Clinical Psychology, 56:893-7.
  • Beck AT, Rush AJ, Shaw BF ve ark. (1979) Cognitive therapy of depression, New York: Guilford.
  • Berthoz S, Consoli S, Perez-Diaz F ve ark. (1999) Alexithymia and Anxiety: Compounded Relationships? A Psychometric Study. Eur Psychiatry, 14:372-378.
  • Clark LA, Watson D (1991) Tripartite model of anxiety and depression: Psychometric evidence and taxonomic implications. J Abnorm Psychol, 100:316-336.
  • Cox BJ, Swinson RP, Shulman ID ve ark. (1995) Alexithymia in panic disorder and social phobia. Compr Psychiatry, 36:195-198.
  • Çelikel FÇ, Saatçioğlu Ö (2002) Marmara depreminden sonra gelişen posttravmatik stres bozukluğunda aleksitimik özellikler. Anadolu Tıp Dergisi, 4:20-23.
  • De Gucht V, Fischler B, Heiser W (2004) Neuroticism, alexithymia, negative affect, and positive affect as determinants of medically unexplained symptoms. Pers & Indiv Diff, 36:1655-1667.
  • Dereboy İF (1990) Aleksitimi Özbildirim Ölçeklerinin Psikometrik Özellikleri Üzerine Bir Çalışma (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi), Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi.
  • Dereboy İF (1991) Aleksitimi: Bir Gözden Geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi, 1:(3)157-165.
  • Devine H, Stewart SH ve Watt MC (1999) Relations between anxiety sensitivity and dimensions of alexithymia in a young adult sample. J Psychosom Res, 47:(2)145-158.
  • Evren CE, Can S, Evren B ve ark. (2002) Yatarak tedavi gören erkek alkol bağımlılarında aleksitiminin depresyon, anksiyete ve erektil işlev bozukluğu ile ilişkisi: Kontrollü bir çalışma. Bull Clin Psychpharmacol, 12:165-173.
  • Feldman JM, Lehrer PM, Hochron SM (2002) The Predictive Value of the Toronto Alexithymia Scale among Patients with asthma. J Psychosom Res, 53:1049-1052.
  • Gençöz T (2000) Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Türk Psikoloji Dergisi, 15(46):19-26.
  • Gençöz T (2002) Discriminant validity of low positive affect: Is it specific to depression? Pers and Indiv Diff, 32(6):991-999.
  • Graugaard PK, Holgersen K, Finset A (2004) Communicating with Alexithymic and Non-Alexithymic Patients: An Experimental Study of the Effect of Psychosocial Communication and Empathy on Patient Satisfaction. Psychother Psychosom, 73(2):92-100.
  • Güleç H, Sayar K, Özkorumak E (2005) Somatic symptoms of depression. Türk Psikiyatri Dergisi, 16: 90-96.
  • Haviland MG, MacMurray JP, Cummings MA (1988a) The relationship between alexithymia and depressive symptoms in a sample of newly abstinent alcoholic inpatients. Psychother Psychosom, 49:37-40.
  • Haviland MG, Shaw DG, Cummings MA ve ark. (1988b) Alexithymia: Subscales and relationship to depression. Psychother Psychosom, 50:164¯170.
  • Hendryx MS, Haviland MG, Shaw DG (1991) Dimensions of alexithymia and their relationships to anxiety and depression. J Pers Assess, 56:227¯237.
  • Hisli N (1988) Beck Depresyon Envanteri?nin geçerliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Dergisi, 6(22): 118-22.
  • Hisli N (1989) Beck Depresyon Envanteri?nin Üniversite Öğrencileri için Geçerliği Güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 7:3-13.
  • Honkalampi K, Saarinen P, Hintikka J ve ark. (1999) Factors associated with alexithymia in patients suffering from depression. Psychother Psychosom, 68:270¯275.
  • Honkalampi K, Hintikka J, Tanskanen A ve ark. (2000) Depression is strongly associated with alexithymia in the general population. J Psychosom Res, 48:99¯104.
  • Joukammaa M, Lepola U (1994) Alexithymic features in patients with panic disorder. Nordic J Psychiatry, 48:33-36.
  • Karlıdağ R, Ünal S, Yoloğlu S (1997) Hekimlerde tükenmişlik düzeylerinin aleksitimi düzeyleriyle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2:153-160.
  • Marchesi C, Brusamonti E, Maggini C (2000) Are alexithymia, depression, and anxiety distinct constructs in affective disorders?. J Psychosom Res, 49:143-49.
  • Nemiah J, Sifneos P (1970) Affect and fantasy in patients with psychosomatic disorders. In: Hill O, editor. Modern trends in psychosomatic medicine-2. London: Butterworths; p. 26?34.
  • Okyayuz ÜH (1993) Toronto Aleksitimi Ölçeği ile Courtauld Duygu Kontrol Ölçeğinin Bir Türk Örnekleminde Kullanılabilirlik Koşullarının Araştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi, 4:18-23.
  • Parker JDA, Taylor GJ, Bagby RM ve ark. (1993) Alexithymia in panic disorder and simple phobia: a comparative study. Am J Psychiatry, 150:1105¯1107.
  • Saarijärvi S, Salminen JK, Toikka TB (2001) Alexithymia and depression: A 1-year follow-up study in outpatients with major depression. J Psychosom Res, 51:(6)729-733.
  • Sayar K, Ak İ (2001) The predictors of somatization: A review, Bull Clin Psychophar, 11:266-271.
  • Sifneos PE (1996) Alexithymia: Past and present. Am J Psychiatry, 7:137-142.
  • Şentürk A, Levent BA, Lut T (2000) Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikopatoloji. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi, 17:163-172.
  • Taylor GJ (2000) Recent Developments in Alexithymia Theory and Research, Can J Psychiatry, 45:134-142.
  • Taylor GJ, Bagby RM, Parker JD (1991) The Alexithymia construct: A Potential Paradigm for Psychosomatic Medicine. Psychosomatics, 32: 153-164.
  • Taylor GJ, Bagby RM, Ryan D ve ark. (1988) Criterion Vality of the Toronto Alexithymia Scale. Psychosom Med, 50:500-509.
  • Taylor GJ, Ryan D, Bagby RM (1985) Toward the development of a new self-report alexithymia scale. Psychother Psychosom, 44:191-199.
  • Ulusoy M (1993) Beck Anksiyete Envanteri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması (Yayınlanmamış uzmanlık tezi). İstanbul; Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi.
  • Watson D, Clark LA, Tellegen A (1988) Development and validation of Brief measures of positive and negative affect: the PANAS scales. J Pers Soc Psychol, 54:1063-1070.
  • Yücel B, Turgay M, Gürel Y ve ark. (1998) İrritabl Barsak Sendromu ve Diabetes Mellitusta Aleksitiminin Değerlendirilmesi. İstanbul Tıp Fakültesi Mecmuası, 61:1.
  • Zeitlin SB, McNally RJ (1993) Alexithymia and anxiety sensitivity in panic disorder and obsessive-compulsive disorder. Am J Psychiatry, 150:658¯660.
  • Zimmermann G, Rossier J, Meyer de Stadelhefen F ve ark. (2005) Alexithymia Assessment and Relations with Dimensions of Personality. Eur J Psychol Assess, 21(1):23-33.
APA MOTAN İ, Gençöz T (2007). Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri. , 333 - 343.
Chicago MOTAN İrem,Gençöz Tülin Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri. (2007): 333 - 343.
MLA MOTAN İrem,Gençöz Tülin Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri. , 2007, ss.333 - 343.
AMA MOTAN İ,Gençöz T Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri. . 2007; 333 - 343.
Vancouver MOTAN İ,Gençöz T Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri. . 2007; 333 - 343.
IEEE MOTAN İ,Gençöz T "Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri." , ss.333 - 343, 2007.
ISNAD MOTAN, İrem - Gençöz, Tülin. "Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri". (2007), 333-343.
APA MOTAN İ, Gençöz T (2007). Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri. Türk Psikiyatri Dergisi, 18(4), 333 - 343.
Chicago MOTAN İrem,Gençöz Tülin Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri. Türk Psikiyatri Dergisi 18, no.4 (2007): 333 - 343.
MLA MOTAN İrem,Gençöz Tülin Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.18, no.4, 2007, ss.333 - 343.
AMA MOTAN İ,Gençöz T Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri. Türk Psikiyatri Dergisi. 2007; 18(4): 333 - 343.
Vancouver MOTAN İ,Gençöz T Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri. Türk Psikiyatri Dergisi. 2007; 18(4): 333 - 343.
IEEE MOTAN İ,Gençöz T "Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri." Türk Psikiyatri Dergisi, 18, ss.333 - 343, 2007.
ISNAD MOTAN, İrem - Gençöz, Tülin. "Aleksitimi boyutlarının depresyon ve anksiyete belirtileri ile ilişkileri". Türk Psikiyatri Dergisi 18/4 (2007), 333-343.