İpek Yolu Ticareti ve Erzurum

Bilgehan PAMUK (Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Erzurum, Türkiye)
Tarih İncelemeleri Dergisi
50 6
Yıl: 2007 Cilt: 22 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 125 - 143 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İpek Yolu Ticareti ve Erzurum

Öz:
Anadolu’nun coğrafi ve stratejik açıdan fevkalade önemli merkezlerinden olan Erzurum, XI. yüzyıldan itibaren giderek artan İpek Yolu ticareti potansiyeli ile dikkat çekmektedir. Osmanlı idaresi altında özellikle Tebriz-İzmir İpek Yolu güzergâhının kullanılması ile Erzurum’un aktif bir ticarî merkez olmasında önemli rol oynadı. Nitekim XVII. yüzyılda Osmanlı hazinesinin %1-2’lik gelirini teşkil eden üçüncü büyük gümrüğün Erzurum’da olması, ekonomik pozisyonu hakkında bir fikir vermektedir. İpek Yolu ticareti sayesinde müreffeh bir konumda olan Erzurum’da ilerleyen zaman içerisinde ticaretin işlevselliğini kaybetmesiyle birlikte gelişme ve refah seviyesinde gözle görülür bir düşüş yaşanmıştır.
Anahtar Kelime: ticaret yolları Erzurum ipek yolu ticaret merkezleri gümrük Osmanlı İmparatorluğu safevi devleti

Konular: Tarih Coğrafya Kültürel Çalışmalar Sanat

Silk Road Trade and Erzurum

Öz:
Erzurum, being one of the most important centres in Asia Minor both strategically and geographically, attracts attention with the gradually increasing potential of Silk Road since eleventh century. Under the Ottoman rule, especially the use of İzmir-Tebriz Silk Road route played an important role in making an active trade centre. Due to the fact that the third biggest customs that occupied nearly 1 to 2 percent of Ottoman Empire’s treasury in the seventeenth century was in Erzurum, gives enough information about its economic position. There was seen a clear decline in the development and welfare level of prosperous days in Erzurum with the lost of its function as a trade centre.
Anahtar Kelime: trade centers customs Ottoman Empire safavid state trade routes Erzurum silk road

Konular: Tarih Coğrafya Kültürel Çalışmalar Sanat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Pegolotti 1936,Francesco Balducci Pegolotti, La pratica della mercatura, edited by Allan Evans, Cambridge, Mass.
  • Evliya Çelebi 1999, Evliya Çelebi Seyahatnamesi II, (Haz. Zekeriyya Kurşun, Seyyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı), İstanbul: Yapı Kredi Bank. Yay.
  • Feridün Bey 1274,Feridun Bey 1274, Feridun Bey, Münşeatü 's - Selâtin I, İstanbul.
  • Gelibolulu Mustafa Ali 1997,Gelibolulu Mustafa Âli Efendi, Kitabü 't-Târih-i Künhü 7- Ahbâr, c. VII Kısım, (Haz. Ahmet Uğur-Mustafa Çuhadar-Ahmet Gül-İbrahim Hakkı Çuhadar), Kayseri:Erciyes Ün. Yay.
  • İbn Bibi 1996, İbn BibiEl-Evamirü'l- Ala'iye Fi'l-Umuri'l-Ala'iye (Selçukname), (çev. Mürsel Öztürk), Ankara: Kültür Bak. Yay.
  • Majer 1984,,Hans George Majer, Das Osmanische Registerburch der Beschwerden (Şikayet Defteri), Von Jahre 1675 Österreichische National bibliothek cod. mixt. 638 Wien
  • Mandeville 1987,Sir John Mandeville, Travels of Sir John Mandeville, trans, by C. W. R. D. Moseley, Middlesen, Penguin Books.
  • Marco Polo 1946,Marco Polo, Travels of Marco Polo, London: Cockerel Press.
  • Matrakçı Nasuhü's-Silahî 1976,Matrakçı Nasuhü's-Silahî, Beyân-ı Menâzil-i Sefer-i Irakeyn-i Sultan Süleyman,*Hân, (Haz. Hüseyin G. Yurdaydm), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
  • Peçevi İbrahim Efendi 1283, Peçevi İbrahim Efendi, Peçevi Tarihi I, İstanbul.
  • Ruy Gonzales de Clavijo 1993, Ruy Gonzales de Clavijo, Anadolu Orta Asya ve Timur: Timur Nedzine Gönderilen İspanyol Sefiri Claviyo'nun Seyahat ve Sefaret İzlenimleri, (Çev. Ömer Ziya Doğrul), İstanbul: Ses Yay.
  • Şah Tahmasb-ı Safevî 2001, Şah Tahmasb-ı Safevî, Tezkire, (Çev. Hicabi Kırlangıç), İstanbul: Anka Yay.
  • Tavemier 1676,1, Jean Baptiste Tavernier, Les Six Voyages de Jean Baptiste Tavernier, Ecuyer Baron Daubonne Qu'il a farten Turquie en Perse et aux. Indes I, Paris.
  • Tournefort 1718, II, Joseph P. De Tournefort A. Voyage into Levant II, London.
  • 3. Araştırma ve İncelemeler
  • Aydın 1970,Dündar Aydın, "Erzurum Şehrinin Osmanlı Fethini Müteakip Yeniden İmar, İskân ve İlk Sakinleri", Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi 7/7, 101-114.
  • Aydın 1999,Dündar Aydın, Erzurum Beylerbeyliği ve Teşkilatı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
  • Aykut 1991,Nezihi Aykut, "Osmanlı İmparatorluğu'nda XVII. Asır Ortalarına Kadar Yapılan Sikke Tashihleri", Prof. Dr. Bekir Kütükoğlu 'na Armağan, 343-360.
  • Barkan 1955-1956,Ömer Lütfı Barkan, 1079-1080 (1669-1670) Mali Yılına Ait Bir Osmanlı Bütçesi ve Ekleri", İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası C. XVII, Sayı. 1-4, İstanbul 225-303.
  • Bariashvili 2004,Liana Beriashvili "The Role of Georgia in "Great Silk Road's"Trade and Caravan Movements",1th International Silk Road Symposium 25 27 June Tbilisi/Georgia, İzmir, 76-78.
  • Bozkurt 2000,Nebi Bozkurt, "İpek Yolu", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi XXII, 369-372.
  • Braudel 1990,1,Fernand Braudel, Akdeniz ve Akdeniz Dünyası I, İstanbul: Eren Yay.
  • Cahen 1984,Claude Cahen, Osmanlılardan Önce Anadolu 'da Türkler, İstanbul: Tarih Vakfı Yay.
  • Erim 1984,Neşe Erim, Onsekizinci Yüzyılda Erzurum Gümrüğü, (İstanbul Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
  • Faroqhi 1994,Suraiya Faroqhi, Osmanlı 'da Kentler ve Kentliler, (Çev. Neyyir Kalaycıoğlu), İstanbul: Tarih Vakfı Yay.
  • Ferrier 1975,R. W. Ferrier, "An English View Of Persian Trade in 1618, Journal of Economic and Social History of the Orient", 18, 182-197
  • Goffman 1995,Daniel Goffman, İzmir ve Levanten Dünya 1550-1650, (Çev. Ayşen Anadol-Neyyir Kalaycıoğlu), İstanbul: Tarih Vakfı Yay.
  • Gerber 1988,Haim Gerber, Economy and Society in an Ottoman City: Bursa, 1600-1700, Jeruselam: The Hebrew Un. Press.
  • Gündoğdu 1989, Hamza Gündoğdu, "Geçmişten Günümüze Erzurum ve Çevresindeki Tarihi Kalıntılar",Şehr-i Mübarek Erzurum, Ankara, 137-240.
  • Haussing 2000,Hans Wilhemn Haussing, İpek Yolu ve Orta Asya Kültür Tarihi, (Çev. Müjdat Karayerli), İstanbul: Ötüken Neşr.
  • Heyd 1975,W. Heyd, Yakındoğu Ticaret Tarihi, (Çev. Enver Ziya Karal), Ankara: Türk Tarih Kur. Yay.
  • Ierusalimskaya 2002,Anna A. Ierusalimskaya, "İpek Yolunda Kafkaslar", Türkler ///, 243-250.
  • İnalcık 1951,Halil İnalcık, "Osmanlı İmparatorluğu'nun Kuruluş ve İnkişafı Devrinde Türkiye'nin İktisadi Vaziyeti Üzerinde Bir Tetkik Münasebetiyle", Belleten XVI60, 629-690
  • İnalcık 1965,Halil İnalcık 1965, "Harir", El2 III, s.209-218.
  • İnalcık 1978,Halil İnalcık, "The Ottoman Economic Mind and Aspect of the Ottoman Economy", The Ottoman Empire: Conquest, Organization and Economy Collected Studies, London, 207-218.
  • İnalcık 1996,Halil İnalcık, "Bursa I. XV. Asır Sanayi ve Ticaret Tarihine Dair Vesikalar", Osmanlı İmparatorluğu Toplum ve Ekonomi, İstanbul: Eren Yay.
  • İnalcık 1997,Halil İnalcık, The Ottoman Empire, The Classic Age 1300-1600, London: Phoenix.
  • İnalcık ve Quataert 1994, Halil İnalcık-Donald Quataert, An Economic and Social History of the Ottoman Empire, Cambridge Un. Press.
  • Kallek 1992, Cengiz Kallek, “Batman”, DİA V, 199–200.
  • Konukçu 1989, Enver Konukçu, “Tarih’de Erzurum”, Şehr-i Mübarek Erzurum, Ankara, 1–133. Enver Konukçu, Selçuklulardan Günümüze Erzurum, Konukçu 1992, Ankara: Erzurum Tic. Ve San. Odası Araş. ve Geliş. Yay. Konukçu 1999, Enver Konukçu, “Şâhrâh-ı Garbi”, XII. Türk Tarih Kongresi (12–16 Eylül 1994), II, Ankara 1999, 649–654. Köprülü 1991, Fuat Köprülü, Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu, Ankara: Türk Tarih Kur. Yay.
  • Kütükoğlu 1993, Bekir Kütükoğlu, Osmanlı-İran Siyasi Münasebetleri, İstanbul: İstanbul Fetih Cem. Yay.
  • Lybyer 1987, Albert Howe Lybyer, “Osmanlı Türkleri ve Doğu Ticaret Yolları”, (Çev. Necmi Ülker), Tarih İncelemeleri Dergisi III, 141–157.
  • Mantran 1987, Robert Mantran “XVI. ve XVII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu ve Asya Ticareti”, Belleten LII/201, 1433 1443.
  • Orhonlu 1990, Cengiz Orhonlu, Osmanlı İmparatorluğu’nda Derbend Teşkilat.İstanbul: Eren
  • Özergin 1965, M.Kemal Özergin,Anadolu’da Selçuklu Kervansarayları”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, XV/20, 141–170.
  • Öztürk 2000, Yücel Öztürk, Osmanlı Hakimiyetinde Kefe 1475–1600, Ankara: Kültür Bak. Yay.
  • Pamuk 2006, Bilgehan Pamuk, XVII. Yüzyılda Bir Serhad Şehri Erzurum, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yay.
  • Pamuk 1999, Şevket Pamuk, Osmanlı İmparatorluğu’nda Paranın Tarihi, İstanbul: Tarih Vakfı Yay.
  • Pamuk 2002, Şevket Pamuk, “Kuruş”, DİA XXVI, 458–459.
  • Ramsay 1960, W. M. Ramsay, Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, (Trc. Mihri Pektaş), İstanbul: Milli Eğitim Bak. Yay.
  • Sanadze ve Beradze 2004, Manana Sanadze ve Tamaz Beradze, “The Great Silk Road and Georgia”, 1th International Silk Road Symposium 25–27 June Tbilisi/Georgia, İzmir, 187–189.
  • Stavisky 2002, Boris Ya. Stavisky, “İpek Yolu ve İnsanlık Tarihindeki Önemi”, (Çev. Mehmet Tezcan), Türkler III, 222–233.
  • Sümer 1985, Faruk Sümer, Yabanlu Pazarı Selçuklular Devrinde Milletlerarası Büyük Bir Fuar, İstanbul: Türk Dün. Araş. Vakfı Yay.
  • Sümer 1988, Faruk Sümer, “Abbas I”, DİA I, 17–19.
  • Tabakoğlu 1985, Ahmet Tabakoğlu, Gerileme Dönemine Girerken Osmanlı Maliyesi, İstanbul: Dergâh Yay.
  • Tezcan 2002, Mehmet Tezcan, “İpek Yolu ve XIV. Yüzyıla Kadar İpek Yolu Ticaretinde Trabzon’un Yeri”, Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih–Dil–Edebiyat Sempozyumu (3 -5 Mayıs 2001) I, 71–90.
  • Turan 1988, Şerafettin Turan, “ Karadeniz Ticaretinde Anadolu Şehirlerinin Yeri”, Birinci Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi Bildirileri (13–17 Ekim 1986), Samsun, 147 159.
  • Umar 1998, Bilge Umar, Türk Halkının Ortaçağ Tarihi, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
  • Woods 1993, John E. Woods, 300 Yıllık Türk İmparatorluğu Akkoyunlular, (Çev. Sibel Özbudun), İstanbul: Milliyet Yay.
  • Yerasimos 1991, Stephane Yerasimos, Les Voyageurs Dans L’ Empire Ottoman (XIVe - XVIe Siécle) Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
  • Yuvalı1997, Abdülkadir Yuvalı, İlhanlılar Tarihi I -Kuruluş Devri Kayseri: Erciyes Ün. Yay.
APA PAMUK B (2007). İpek Yolu Ticareti ve Erzurum. , 125 - 143.
Chicago PAMUK Bilgehan İpek Yolu Ticareti ve Erzurum. (2007): 125 - 143.
MLA PAMUK Bilgehan İpek Yolu Ticareti ve Erzurum. , 2007, ss.125 - 143.
AMA PAMUK B İpek Yolu Ticareti ve Erzurum. . 2007; 125 - 143.
Vancouver PAMUK B İpek Yolu Ticareti ve Erzurum. . 2007; 125 - 143.
IEEE PAMUK B "İpek Yolu Ticareti ve Erzurum." , ss.125 - 143, 2007.
ISNAD PAMUK, Bilgehan. "İpek Yolu Ticareti ve Erzurum". (2007), 125-143.
APA PAMUK B (2007). İpek Yolu Ticareti ve Erzurum. Tarih İncelemeleri Dergisi, 22(2), 125 - 143.
Chicago PAMUK Bilgehan İpek Yolu Ticareti ve Erzurum. Tarih İncelemeleri Dergisi 22, no.2 (2007): 125 - 143.
MLA PAMUK Bilgehan İpek Yolu Ticareti ve Erzurum. Tarih İncelemeleri Dergisi, vol.22, no.2, 2007, ss.125 - 143.
AMA PAMUK B İpek Yolu Ticareti ve Erzurum. Tarih İncelemeleri Dergisi. 2007; 22(2): 125 - 143.
Vancouver PAMUK B İpek Yolu Ticareti ve Erzurum. Tarih İncelemeleri Dergisi. 2007; 22(2): 125 - 143.
IEEE PAMUK B "İpek Yolu Ticareti ve Erzurum." Tarih İncelemeleri Dergisi, 22, ss.125 - 143, 2007.
ISNAD PAMUK, Bilgehan. "İpek Yolu Ticareti ve Erzurum". Tarih İncelemeleri Dergisi 22/2 (2007), 125-143.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 12:53

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları