Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey
Yıl: 2007 Cilt: 31 Sayı: 5 Sayfa Aralığı: 335 - 347 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey
Öz: Türkiye’de Leguminosae familyasına ait türler, yaygın olarak yetiştirilmektedir. Barbunya fasulyesi, ülkemizde üreticiler tarafından yerel çeşitlerden tohumları seçilerek yetiştirilen bir üründür. Samsun İlinde; barbunya fasulyesi taze, iç bakla ve kuru baklagil olarak tüketilir. Bu çalışma, 2003-2004 yıllarında Samsun İli ekolojik koşullarından toplanan 44 barbunya fasulye (Phaseolus vulgaris L. var. Pinto) populasyonun oluşturduğu genetik kaynak içerisinden değerli olan genotiplerin seçilmesi amacıyla yürütülmüştür. Morfolojik özellikler, erkencilik ve verimlilik yönünden incelenen genotipler arasında, bakla uzunluğu, genişliği, şekli, et kalınlığı, rengi, kılçıklılık durumu ve kıvrıklılığı bakımından belirgin farklılıklar olduğu saptanmıştır. Tartılı derecelendirme yönteminin kullanıldığı bu değerlendirmenin sonucunda gerek taze gerekse de iç bakla (tane) özellikleri yönünden 10 üstün tip belirlenmiştir. Ertesi yıl ise bunlardan; taze barbunya için 4 genotip (55ÇA07, 55ÇA15, 55TE15 ve 55TE20) ve taze iç bakla için de 5 genotip (55ÇA01, 55ÇA05, 55ÇA15, 55ÇA24 ve 55TE15) ümitvar genotipler seçilmiştir. Yapılan bu çalışma ile seçilen genotiplerin yakın gelecekte yeni barbunya fasulye çeşitlerinin geliştirilmesinde kaynak olarak yararlanılabilecekleri anlaşılmıştır.
Anahtar Kelime: Konular:
Samsun ili ekolojik koşullarda barbunya fasulyesi (Phaseolus vulgaris L. var. Pinto) populasyonlarından üstün genotiplerin seleksiyonla belirlenmesi
Öz: Species belonging to the family Leguminosae are widely grown in Turkey. Pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var. Pinto) is a traditional crop in Turkey and farmers grow local varieties that they select and maintain. Pinto bean is an important food in Samsun province, Turkey. Its crop is consumed as fresh pods, and fresh pod seed or dry seeds. This study was conducted in order to select valuable genetic resources of the pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var. Pinto) under the ecological conditions of Samsun in 2003 and 2004. In the first year, 44 pinto bean populations were collected and evaluated according to their morphological, earliness, and yield traits. The results showed that populations were significantly different in pod length, width, longitudinal section shape, shell thickness, color, suture string, and curvature. From the observations, 10 genotypes were evaluated as superior using a weight-based ranking method for fresh pod and fresh grain pod in the first year of the study. In the second year, from these selected genotypes 4 genotypes (55ÇA07, 55ÇA15, 55TE15, and 55TE20) for fresh pods and 5 genotypes (55ÇA01, 55ÇA05, 55ÇA15, 55ÇA24, and 55TE15) for fresh grain pods were determined as promising genotypes. At the end of this research, selected genotypes will be used in the development of new promising pinto bean varieties.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Balkaya, A. and R. Yanmaz. 1999. Karadeniz Bölgesi taze fasulye populasyonlarından teksel seleksiyon yoluyla geliştirilen çeşit adayları. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Sayfa: 504- 508, Ankara.
- Balkaya, A., R. Yanmaz, H. Bozoğlu and A. Gülümser. 1999. Samsun ilinin taze fasulye yetiştiriciliği yönünden durumunun belirlenmesi. Karadeniz Bölgesi Tarım Sempozyumu. Bildiriler. Cilt:1, Sayfa: 51-62, Samsun.
- Balkaya, A. and R. Yanmaz. 2001. Bitki genetik kaynaklarının muhafaza imkanları ve tohum gen bankalarının çalışma sistemleri. Ekoloji Çevre Dergisi. 39: 25-30.
- Balkaya, A. and S. Odabaş. 2004. Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phaseolus vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine olan etkilerinin belirlenmesi. Bah軻 Dergisi. 33: 7-15.
- Balkaya, A. and R. Yanmaz. 2005. Promising kale (Brassica oleracea L. var. acephala ) populations from Black Sea region in Turkey. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science. 33: 1-7.
- Baş, T., J. Koludar and Z. Caymazer. 1991. Fasulye Araştırmaları Projesi (Ege Dilimi). 1991 Yılı Gelişme Raporu. Menemen - İzmir.
- Bayraktar, K. 1981. Sebze Yetiştirme. Cilt-III. Sebzelerde Tohum Üretimi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Yayınları No: 244. 356s. Bornova- İzmir.
- Bliss, F.A. 1980. Common Bean. In: Hybridization of Crop Plants (Eds. W.R. Fehr and H.H. Handley), American Society of Agronomy- Crop Science Society of America, Madison, Wisconsin, pp. 273- 284.
- DİE, 2005. Tarımsal Yapı ve Üretim. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayın No: 2949. Ankara.
- DMİGM, 2005. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Samsun İl Müdürlüğü Kayıtları.
- Escribano, M.R., M. Santalla and A.M. Ron. 1997. Genetic diversity in pod and seed quality traits of common bean populations from northwestern Spain. Euphytica. 93: 71-81.
- Gepts, P. and F.A. Bliss. 1986. Phaseolin variability among wild and cultivated common beans (Phaseolus vulgaris) from Colombia. Econ. Bot. 40: 469-478.
- Gepts, P. and F.A. Bliss. 1988. Dissemination paths of common bean (Phaseolus vulgaris) deduced from phaseolin electrophoretic variability. II. Europe and Africa. Econ. Bot. 42: 86-104.
- Gil, J. and A.M. Ron. 1992. Variation in Phaseolus vulgaris in the northwest of the Iberian Peninsula. Plant Breeding. 109: 313-319.
- Günay, A. 1992. Özel Sebze Yetiştiriciliği. Cilt 4. Sayfa: 81-91, Ankara
- Martins, S.R., F.J. Vences, L.E. Miera, M.R. Barroso and V. Carnide. 2006. RAPD analysis of genetic diversity among and within Portuguese landraces of common white bean (Phaseolus vulgaris L.). Scientia Horticulturae. 108: 133-142.
- McCormack, J. 2004. Bean Seed Production. An Organic Seed Production Manual for Seed Growers in the Mid-Atlantic and Southern U.S. (available on-line at: www.savingourseed.org/pdf/ BeanSeedProduction)
- Özçelik, N. 1999. Örtüaltı yetiştiriciliğine elverişli sırık taze fasulye çeşit ıslahı. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Sayfa: 902-906, Ankara.
- Rodino, A.P., M. Santalla, I. Montero, P.A. Casquero and A.M. De Ron. 2001. Diversity of common bean (Phaseolus vulgaris L.) germplasm from Portugal. Genetic Resources and Crop Evolution. 48: 409-417.
- TTSM, 1998. Farklılık, Yeknesaklık ve Durulmuşluk Testleri İçin Bitki Özellik Belgesi. Fasulye.9s. Tarım ve Köy işleri Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü Ankara.
- Tunar, M. and S. Kesici. 1998. İlkbahar yetiştiriciliği için sırık ve bodur Ayşe fasulyelerin teksel seleksiyon yöntemi ile ıslahı. 2. Sebze tarımı Sempozyumu. Sayfa: 209-212, Tokat.
- Türkes, T. 1989. Şeker, Boncuk Ayşe, Karaayşe ve Ferasetsiz fasulyelerinde seleksiyon ıslahı. Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü 14s. Yalova.
- Yanmaz, R. 2002. Türkiye Sebzecilik Bibliyografyası (1923-1999). Sayfa: 242-253, Ankara.
| APA | BALKAYA A, ERGÜN A (2007). Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey. , 335 - 347. |
| Chicago | BALKAYA Ahmet,ERGÜN Ahmet Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey. (2007): 335 - 347. |
| MLA | BALKAYA Ahmet,ERGÜN Ahmet Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey. , 2007, ss.335 - 347. |
| AMA | BALKAYA A,ERGÜN A Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey. . 2007; 335 - 347. |
| Vancouver | BALKAYA A,ERGÜN A Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey. . 2007; 335 - 347. |
| IEEE | BALKAYA A,ERGÜN A "Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey." , ss.335 - 347, 2007. |
| ISNAD | BALKAYA, Ahmet - ERGÜN, Ahmet. "Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey". (2007), 335-347. |
| APA | BALKAYA A, ERGÜN A (2007). Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 31(5), 335 - 347. |
| Chicago | BALKAYA Ahmet,ERGÜN Ahmet Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 31, no.5 (2007): 335 - 347. |
| MLA | BALKAYA Ahmet,ERGÜN Ahmet Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, vol.31, no.5, 2007, ss.335 - 347. |
| AMA | BALKAYA A,ERGÜN A Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 2007; 31(5): 335 - 347. |
| Vancouver | BALKAYA A,ERGÜN A Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 2007; 31(5): 335 - 347. |
| IEEE | BALKAYA A,ERGÜN A "Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey." Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 31, ss.335 - 347, 2007. |
| ISNAD | BALKAYA, Ahmet - ERGÜN, Ahmet. "Determination of superior pinto bean (Phaseolus vulgaris L. var.Pinto) genotypes by selection under the ecologicalconditions of Samsun province,Turkey". Turkish Journal of Agriculture and Forestry 31/5 (2007), 335-347. |
