Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi

ORHUN, REYHAN; Ayaz, Erol

Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi

Reyhan ORHUN, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu, Van, Türkiye)

Erol AYAZ (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dalı, Van, Türkiye)

Türkiye Parazitoloji Dergisi

10 0

Yıl: 2006 Cilt: 30 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 103 - 107 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi

Öz:

Bu çalışmada 2000-2002 tarihleri arasında, Van ilinin değişik mahallelerinde bulunan sahipli, sokak ve üç kuruma ait köpeklerde helmint enfeksiyonlarının yayılışı ve halk sağlığı açısından önemi amaçlanmıştır. Bu amaçla toplam 115 köpeğe ait dışkı numuneleri (61 sokak, 26 sahipli ve 28 kurum köpeği) Y.Y.Ü. Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Laboratuarına getirilerek doymuş tuzlu su ile hazırlanmış Fulleborn'un Flotasyon Yöntemiyle incelendi ve köpeklerin 69'unun (%60,0) bir veya birden fazla helmint türü ile enfekte olduğu gözlendi. Yapılan inceleme sonucunda iki cestod, dört nematod türü tespit edildi. Enfeksiyondan sorumlu parazitlerin sırasıyla; Toxascaris leonina (%23,5), Taenia spp. (%14,8), Ancylostoma caninum (%8,7), Dipylidium caninum (%3,5) ve Uncinaria stenocephala (%0,9) ve Toxocara canis (%13,9) olduğu gözlendi. Sokak köpeği (%59,0) ve kurum köpekleri (%46,4) arasındaki enfeksiyon oranları birbirine yakın gözlenirken, sahipli köpeklerdeki oran %76,9, Duncan t-test ile diğer iki gruba göre istatiksel olarak anlamlı bulundu (<0.05). Sonuç olarak; Van ilindeki köpeklerde helmint enfeksiyonlarının yayılışının çok yüksek olduğu, T. canis, Taenia spp. ve A. caninum'un yüksek oranda görülmesinin halk sağlığı açısından tehlikeli bir durum oluşturduğu, Van'da ilk defa yapılan bu çalışma ile köpeklerde helmint enfeksiyonlarının, halk sağlığı açısından yörede ciddi bir sorun oluşturabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelime: Van Köpekler Helmint enfeksiyonu Halk sağlığı Helmint enfeksiyonu, hayvan

Konular: Parazitoloji Veterinerlik

Prevalence of helminths in dogs in the region of Van and their potential public health significance

Öz:

This study was performed in order to determine the prevalence of helminth infections among dogs and to emphasize the importance of this concept for public health. All selected dogs were from the city of Van and a total of 115 fecal samples were examined. Of these, 61 were from stray dogs, 26 were breeders and the final 28 dogs were dogs belonging to institutions. All samples were examined in the laboratory of the parasitology laboratory of the Faculty of Veterinary Medicine, Yuzuncu Yil University. Fulleborn's flotation method was used. Sixty nine (60.0%) of the dogs were found to be infected by one or more helminth species. Two Cestoda species and 4 Nematoda species were detected. Toxascaris leonina (23.5%), Taenia spp. (14.8%), Ancylostoma caninum (8.7%), Dipylidium caninum (3.5%), Uncinaria stenocephala (0.9%) and Toxocara canis (13.9%) were responsible for infections. Although the rates of infection between stray (59.0%) and official dogs (46.4%) was not significant, the rate was statistically significant according to Duncan's t-test (<0.05) in breeder dogs as compared to the previous 2 groups. The results show that helminth infection in dogs in Van is very high. The high prevalence of T. canis, Taenia spp., and A. caninum in dogs in Van is considered to be critical from the view point of public health importance. In conclusion, helminth infection of dogs is still a very serious problem for public health in Van.

Anahtar Kelime: Helminthiasis Public Health Helminthiasis, Animal Van Dogs

Konular: Parazitoloji Veterinerlik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1) Abo-Shehada MN, Ziyadeh Y, 1991. Prevalence of endoparasites in dog faecal deposits in Jordan. J Helminthol., 65: 313-314.
2) Akyol ÇV, 2004. Echinococ türlerinin epidemiyolojisii.Altıntaş N, Tınar R, Çoker A, eds. Echinococcosis. Hidatidoloji Derneği, yayın No: 1. İzmir.
3) Aydenizöz M, 1997. Konya yöresi köpeklerinde helmintolojik araştırmalar. T Parazitol Derg., 21: 429-434.
4) Ayçiçek H, Sarımehmetoğlu H, Tanyüksel M, Özyurt M, Gün H, 1998. Ankara sokak köpeklerinde görülen bağırsak helmintlerinin yayılışı ve bunların halk sağlığı bakımından önemi. T Parazitol Derg., 22: 156-158.
5) Bowman DD, 1999. Georgis' Parasitology for veterinarians.W. B. Saunders Company, London. ISBN: 0-7216-7097-0.
6) Budak S, Sermet İ, Üner A, 1984. İzmir ve civarındaki sokak köpeklerinde askarid prevalansı, T Parazitol Derg., 1: 57-65.
7) Çerçi H, 1992. Ankara ili Elmadağ ilçesi kırsal yöre köpeklerinde görülen mide-bağırsak helmintlerinin yayılışı ve insan sağlığı yönünden önemi. T Parazitol Derg., 16: 59-67.
8) Değer S, Ayaz E, Gül A, Biçek K, Eraslan E, 2001.Van yöresinde kesilen sığır, koyun ve keçilerde hidatidozun yayılışı. Yüzüncü Yıl Üniv Sağlık Bil Derg., 7: 37-40.
9) Doğanay A, 1983. Ankara köpeklerinde görülen helmint türleri, bunların yayılış ve halk sağlığı yönünden önemi. Ankara Üniv Vet Fak Derg., 30: 550-561.
10) Doğanay A, Öge S, 1993. Türkiye'de kedi ve köpeklerde görülen parazitler. Ankara Üniv Vet Fak Derg., 39: 336-348.
11) Ekinci N, Özcan M, Şahin İ, Gödekmerdan A, Şen İ, 1993. Kayseri yöresi köpeklerinde Echinococcus granulosus (Batsch, 1786) ve diğer parazitlerin yayılışı. II. Echinococcus granulosus (Batsch, 1786) yaygınlığı, sağlık ve ekonomik önemi. T Parazitol Derg., 17: 83-87.
12) El-Shehabi FS, Abdel-Havez SK, Kamhawi SA, 1999. Prevalance of intestinal helminths of dogs and foxes from Jordan. Parasitol Res., 85: 928-934.
13) Fok E, Szatmari V, Busak K, Rozgonyi F, 2001. Prevalence of intestinal parasites in dogs in some urban and rural areas of Hungary. Veterinary Quarterly, 23: 96-98.
14) Güçlü F, Aydenizöz M, 1995. Konya'da köpeklerde dışkı bakılarına göre parazitlerin yayılışı. T Parazitol Derg., 19: 550- 556.
15) Güralp N,1981. Helmintoloji. 2.baskı . Ankara Üniv Vet Fak Yayın. No.368/266, Ankara.
16) Güralp N, Cantoray R, Taşan E, Kemer R, Dinçer Ş, 1977. Elazığ yöresi köpeklerinde görülen gastro-intestinal helmint türleriyle, bunların yayılış oranı ve halk sağlığı yönünden önemleri. Ankara ÜnivVet Fak Derg., 24: 241-249.
17) Haralabidis ST, Papazachariadou MG, Koutinas AF, Rallis TS, 1988. A survey on the prevalence of gastrointestinal parasites of dogs in the area of Thessaloniki, Greece. J Helminthol. 62 : 45-49.
18) Kabukçu MA, 1994. İstatistik. Merhaba Ofset, Konya.
19) Kahyaoğlu T, 1968. Kedi ve köpeklerin helmint invazyonları. Bornova Vet Araşt Ens Derg., 9: 148-173.
20) Luty T, 2001. Prevalence of species of Toxocara in dogs, cats and red foxes from the Poznan region, Poland. J Helmintol., 75: 153-156.
21) Mehrabani D, Oryan A, Sadjjadi SM, 1999. Prevalence of Echinococcus granulosus infection in stray dogs and herbivores in Shiraz, Iran. Vet Parasitol., 86: 217-220.
22) Mimioğlu M, Güralp N, Sayın F, 1960. Ankara köpeklerinde görülen parazit türleri ve bunların yayılış nisbeti. Ankara Üniv Vet Fak Derg., 6: 53-68.
23) Oliveria-Segueria TCG, Amarante AFT, Ferrari TB, Nunes LC, 2002. Prevalence of intestinal parasites in dogs from Sao Paulo State, Brazil. Vet Parasitol., 103: 19-27.
24) Overgaauw PA, Boersema JH, 1998. Nematode infections in dog breeding kennels in The Netherlands, with special reference to Toxocara. Veterınary Quarterly., 20: 12-15.
25) Saeki H, Masu H, Yokoı H, Yamamoto M, 1997. Longterm survey on intestinal nematode and cestode infections in stray puppies in Ibaraki Prefecture. J Vet Med Science., 59:725-726.
26) Saygı G, Özçelik S, Temizkan N, 1990. Sivas köpeklerinin ince barsaklarında bulduğumuz helmintler, T Parazitol Derg, 14: 81-93.
27) Soulsby EJL, 1986. Helminths, Arthropods and Protozoa of Domesticated Animals. 7th ed., Baillere Tindall, London.
28) Taşan E, 1983. Elazığ kırsal yöre köpeklerinde helmintlerin yayılışı ve insan sağlığı yönünden önemi. Doğa Bilim Derg., 3 : 160-167.
29) Tınar R, Coşkun ŞZ, Doğan H, Demir S, Akyol ÇV, 1989 . Bursa yöresi köpeklerinde görülen helmint türleri ve bunların yayılışı. T Parazitol Derg., 13: 113-120.
30) Turner T, Pegg E, 1977. A survey of patent nematode infestations in dogs. Vet Rec., 100: 284-285.
31) Umur Ş, Arslan Ö, 1998. Kars yöresi sokak köpeklerinde görülen helmint türlerinin yayılışı. T Parasitol Derg., 22: 188-193.
32) Üner A, Budak S, Sermet İ, 1986. İzmir ve civarındaki sokak köpeklerinde rastlanan Heterophyes heterophyes olguları. T Parasitol Derg., 9: 53-65.
33) Vanparijs O, Hermans L, Flaes L, 1991. Helminth and protozoan parasites in dogs and cats in Belgium.Vet Parasitol., 38: 67-73.
34) Vazquez Valdes F, Gonzalez Lopez A, Gutierrez Gonzalez MJ, Fernandez Martinez A, Llaneza Llaneza JJ, 1989. Intestinal parasitosis of the canine population in the principate of Asturias. Rev San Hig Publ., 63: 49-61.
35) Zeybek H, Tatar N, Tokay A, 1992. Ankara yöresi kırsal alan köpeklerinde görülen parazitler ve bunların yayılışı. Etlik Vet Mikrobiol Derg., 7: 17-27.

APA	ORHUN R, Ayaz E (2006). Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi. , 103 - 107.
Chicago	ORHUN REYHAN,Ayaz Erol Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi. (2006): 103 - 107.
MLA	ORHUN REYHAN,Ayaz Erol Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi. , 2006, ss.103 - 107.
AMA	ORHUN R,Ayaz E Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi. . 2006; 103 - 107.
Vancouver	ORHUN R,Ayaz E Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi. . 2006; 103 - 107.
IEEE	ORHUN R,Ayaz E "Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi." , ss.103 - 107, 2006.
ISNAD	ORHUN, REYHAN - Ayaz, Erol. "Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi". (2006), 103-107.

APA	ORHUN R, Ayaz E (2006). Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 30(2), 103 - 107.
Chicago	ORHUN REYHAN,Ayaz Erol Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi. Türkiye Parazitoloji Dergisi 30, no.2 (2006): 103 - 107.
MLA	ORHUN REYHAN,Ayaz Erol Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi. Türkiye Parazitoloji Dergisi, vol.30, no.2, 2006, ss.103 - 107.
AMA	ORHUN R,Ayaz E Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2006; 30(2): 103 - 107.
Vancouver	ORHUN R,Ayaz E Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2006; 30(2): 103 - 107.
IEEE	ORHUN R,Ayaz E "Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi." Türkiye Parazitoloji Dergisi, 30, ss.103 - 107, 2006.
ISNAD	ORHUN, REYHAN - Ayaz, Erol. "Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi". Türkiye Parazitoloji Dergisi 30/2 (2006), 103-107.