Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı

ÖZKANLAR, Yunus Emre; ÖZÇELİK, Semra; MAMAK, Nuri; GENÇER, LÜTFİYE

Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı

Nuri MAMAK, (Cumhuriyet Üniversitesi, Zara Ahmet Çuhadaroğlu Meslek Yüksek Okulu, Sivas, Türkiye)

Lütfiye GENÇER, (Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Anabilim Dalı, Sivas, Türkiye)

Yunus Emre ÖZKANLAR, (Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Semra ÖZÇELİK (Cumhuriyet Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dalı, Sivas, Türkiye)

Türkiye Parazitoloji Dergisi

1 0

Yıl: 2006 Cilt: 30 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 209 - 212 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı

Öz:

Bu çalışmada, bir yıl süresince Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerin kene enfestasyonu yönünden muayene edilmesi, bu bölgede kene türlerinin epizootiyolojisinin belirlenmesi ve enfeste hayvanların sağaltımının araştırılması amaçlandı. Zara yöresinde muayene edilen 240 sığırdan 71'inde (%29,6), 275 koyundan 66'sında (%24) ve 252 keçiden 50'sinde (%19,9) kene enfestasyonunun varlığı tespit edildi. Kene enfestasyonu bulunan sığırlarda; Haemaphysalis parva (%33,8), Dermacentor marginatus (%2,8), Boophilus annulatus (%21,1), Haemaphysalis concinna (%15,5), Hyalomma marginatum (%19,7), Rhipicephalus bursa (%7) türleri, koyunlarda; Dermacentor niveus (%18,2), Dermacentor marginatus (%31,8), Haemaphysalis parva (%13,6), Haemaphysalis concinna (%4,5), Hylomma marginatum (%4,5) ve Rhipicephalus bursa (%27,3) türleri, keçilerde; Dermacentor niveus (% 4), Dermacentor marginatus (%12), Haemaphysalis parva (% 40), Haemaphysalis concinna (%2), Boophilus annulatum (%4), Hyalomma marginatum (%6) ve Rhipicephalus bursa (%32) türleri tespit edildi. Enfeste olduğu tespit edilen hayvanlara 200 μg/kg dozda subkutan ivermectin uygulaması yapıldı. Ivermectin uygulamasının etkili olduğu tespit edildi. Sonuç olarak, Zara bölgesinde sığır, koyun ve keçi barınaklarında kene enfestasyonunun olduğu, kene türlerinin mevsimlere göre farklılıklar gösterdiği ve ivermectinin sağaltımda etkili olduğu tespit edildi.

Anahtar Kelime: Sivas Böcek öldürücüler Ivermektin Koyun hastalıkları Sığır hastalıkları Keçi hastalıkları Kene enfestasyonları

Konular: Biyoloji Veterinerlik Entomoloji

Determination of tick species and treatment of cows, sheep and goats in the Sivas-Zara region

Öz:

The purpose of this study was to examine tick infestation in cattle, sheep and goats in the Zara–Sivas region for one year and to determine the epizootiology of the tick species as well as to investigate treatment of the infested animals. Tick infestation was detected in 71 (29.6%) out of 240 cattle, 66 (24.0%) out of 275 sheep and 50 (19.9%) out of 252 goats in the Zara region. It has been shown that the tick infestation on cattle included Haemaphysalis parva (33.8%), Dermacentor marginatus (2.8%), Boophilus annulatus (21.1%), Haemaphysalis concinna (15.5%), Hyalomma marginatum (19.7%) and Rhipicephalus bursa (7%). Those on sheep included Dermacentor niveus (18.2%), Dermacentor marginatus (31.8%), Haemaphysalis parva (13.6%), Haemaphysalis concinna (4.5%), Hyalomma marginatum (4.5%) and Rhipicephalus bursa (27.3%). Those on goats included Dermacentor niveus (4%), Dermacentor marginatus (12%), Haemaphysalis parva (40%), Haemaphysalis concinna (2%), Boophilus annulatum (4%), Hyalomma marginatum (6%) and Rhipicephalus bursa (32%). Ivermectin was administered to the infested animals in a dose of 200 µg/kg subcutaneously. The administration of the ivermectin was effective. As a result, it has been shown that the tick infestation is present in cattle, sheep and goats in Zara region, the tick species differ according to the season and administration of ivermectin was an effective treatment.

Anahtar Kelime: Sheep Diseases Cattle Diseases Goat Diseases Tick Infestations Sivas Insecticides Ivermectin

Konular: Biyoloji Veterinerlik Entomoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1) Aydın L, 1984. Güney Marmara Bölgesi ruminantlarında görülen kene türleri ve yayılışları. Doktora Tezi.Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Parazitoloji Programı. Bursa.
2) Cramer LG, Bridi AA, Amaral NK, Gross SJ, 1988. Persistent activity of injectable ivermectin in the control of the cattle tick Boophilus microplus. Vet Rec 18:122; 611-612.
3) Göksu K, Tüzer E, 1981. Kenelerin ve neden oldukları hastalıkların önemi. İ. Ü. Vet. Fak. Derg., 7 (1): 69-113.
4) Güler S, 1982. Ankara ve civarındaki koyun ve keçilerde kış ixodidaeleri üzerinde araştırmalar. U. Ü. Vet. Fak. Derg., 1: 45-54.
5) Güler S, Özer E, Erdoğmuş SZ, Köroğlu E, Bektaş İ, 1993. Malatya ve bazı Güneydoğu Anadolu illerinde sığır, koyun ve keçilerde bulunan kene (Ixodidea) türleri. Doğa-Tr. J. of Veterinary and Animal Science. 17: 229-231.
6) Karaer Z, Yukarı, BA, Aydın L, 1997. Türkiye keneleri ve vektörlükleri. Özcel, M. A., Daldal, N. eds. Parazitolojide Artropod Hastalıkları ve Vektörler. İzmir: Türkiye Parazitoloji Derneği Yayın No: 13. p. 363-434.
7) Merdivenci A, 1969. Türkiye keneleri üzerine araştırmalar. İstanbul: Kutulmuş matbaası.
8) Nolan J, Schnitzerling HJ, Bird P, 1985. The use of ivermectin to cleanse tick infested cattle. Aust Vet J, 62: 386-8
9) Papadopoulos B, Morel PC, Aeschlimann A, 1996. Ticks of domestic animals in the Macedonia region of Greece. Vet Parasitol, 63: 25-40.
10) Pegram RG, Wilson DD, Hansen JW, 2000. Past and present national tick control programs. Why they succeed or fail. Ann N Y Acad Sci, 916: 546-54
11) Sayın F, Dumanlı, N, 1982. Elazığ bölgesinde evcil hayvanlarda görülen kene (Ixodidea) türleri ile ilgili epizootiyolojik araştırmalar. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 29: 344-362.
12) Zeybek H, Kalkan A, 1984. Ankara yöresinde mer'a kenelerinin yayılışı ve mevsimlerle ilişkisi. Etlik Vet Mikrobiol Enst Derg, 5: 14-21.

APA	MAMAK N, GENÇER L, ÖZKANLAR Y, ÖZÇELİK S (2006). Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı. , 209 - 212.
Chicago	MAMAK Nuri,GENÇER LÜTFİYE,ÖZKANLAR Yunus Emre,ÖZÇELİK Semra Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı. (2006): 209 - 212.
MLA	MAMAK Nuri,GENÇER LÜTFİYE,ÖZKANLAR Yunus Emre,ÖZÇELİK Semra Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı. , 2006, ss.209 - 212.
AMA	MAMAK N,GENÇER L,ÖZKANLAR Y,ÖZÇELİK S Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı. . 2006; 209 - 212.
Vancouver	MAMAK N,GENÇER L,ÖZKANLAR Y,ÖZÇELİK S Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı. . 2006; 209 - 212.
IEEE	MAMAK N,GENÇER L,ÖZKANLAR Y,ÖZÇELİK S "Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı." , ss.209 - 212, 2006.
ISNAD	MAMAK, Nuri vd. "Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı". (2006), 209-212.

APA	MAMAK N, GENÇER L, ÖZKANLAR Y, ÖZÇELİK S (2006). Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 30(3), 209 - 212.
Chicago	MAMAK Nuri,GENÇER LÜTFİYE,ÖZKANLAR Yunus Emre,ÖZÇELİK Semra Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı. Türkiye Parazitoloji Dergisi 30, no.3 (2006): 209 - 212.
MLA	MAMAK Nuri,GENÇER LÜTFİYE,ÖZKANLAR Yunus Emre,ÖZÇELİK Semra Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı. Türkiye Parazitoloji Dergisi, vol.30, no.3, 2006, ss.209 - 212.
AMA	MAMAK N,GENÇER L,ÖZKANLAR Y,ÖZÇELİK S Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2006; 30(3): 209 - 212.
Vancouver	MAMAK N,GENÇER L,ÖZKANLAR Y,ÖZÇELİK S Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2006; 30(3): 209 - 212.
IEEE	MAMAK N,GENÇER L,ÖZKANLAR Y,ÖZÇELİK S "Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı." Türkiye Parazitoloji Dergisi, 30, ss.209 - 212, 2006.
ISNAD	MAMAK, Nuri vd. "Sivas-Zara yöresindeki sığır, koyun ve keçilerde kene türlerinin belirlenmesi ve sağaltımı". Türkiye Parazitoloji Dergisi 30/3 (2006), 209-212.