Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma

GÜL, İSMAİL; KILIÇ, HASAN

Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma

Hasan KILIÇ, (Güneydoğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Diyarbakır, Türkiye)

İsmail GÜL (Dicle Üniversitesi, Ziraat Fakültesi,Tarla Bitkileri Bölümü, Diyarbakır, Türkiye)

Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi

31 3

Yıl: 2007 Cilt: 11 Sayı: 3-4 Sayfa Aralığı: 43 - 52 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma

Öz:

Bu çalışmanın amacı; mısır çeşitlerinde (Furio, TTM 813, TTM 8119, TTM 815 ve Arifıye) hasat zamanının verim ve verim komponentleri ile silaj kalitesine etkilerinin belirlenmesidir. Araştırma; 1996 ve 1997 yıllarında Diyarbakır ikinci ürün koşullarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Parseller tam çiçeklenme (TÇ), süt olum (SO) ve sert hamur olum (SHO) döneminde hasat edilmiştir. Mısır çeşitlerinden elde edilen yeşil ot verimi değerleri 4519.3-6956.8 kg/da arasında değişim göstermiştir. En yüksek yeşil ot verimi TTM-815 çeşidinden elde edilmiştir. İncelenen bütün karakterler, hasat zamanları ve çeşitler arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Hasat zamanlarının etkisi DLG puanlarına göre önemlidir. Verim ile sap çapı, bitki boyu arasındaki ilişki önemli ve olumludur (p<0.01). Bununla birlikte verim ile kuru madde oranı ve koçan oram arasında olumsuz ve önemli (p<0.01) ilişkiler saptanmıştır. Araştırmada; mısırda en yüksek kuru madde ve silaj kalitesi elde etmek için en uygun hasat zamanının sert hamur olum dönemi, en uygun çeşidin ise TTM-815 çeşidi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime: verim ögeleri toprak özellikleri mısır yeşil ot verimi silaj Türkiye kültür çeşitleri hasat zamanı ikinci ürün Diyarbakır

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Tarımsal Ekonomi ve Politika Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Orman Mühendisliği Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Effect of harvesting stages on silage quality, some yield components and yield of the silage maize cultivars grown as second crops under Diyarbakir conditions

Öz:

The aim of this study was to evaluate the yield, the components of the yield and the silage quality of maize cultivars (Furio, TTM 813, TTM 8119, TTM 815 and Arifıye) and harvesting stages. This study was carried out in a split plot design with four replicates in Diyarbakır during the second crop season in 1996 and 1997. Plots were harvested at full-flowering, milking and hard dough stages. The biomass yields of maize cv. were ranged from 4519.3 to 6956.8 kg da'1. The highest biomass yield was obtained from TTM-815 maize cv. Among observed characters, statistically significant differences were determined as in influence by cultivars and cutting times. Effect of harvesting stages were significant in terms of DLG scores. The positive and significant relationships were determined between the yields and stem diameter, plant heights (pO.Ol). However, the negative and significant relationships were determined between the dry matter percentages of whole plants and ear percentages (p<0.01). Our study showed that the hard dough stage is the most appropriate harvesting stage to obtain high dry matter and the best silage quality in maize. TTM-815 maize cv. gave the best quality silages and highest yields.

Anahtar Kelime: soil properties maize herbage yield silage Turkey cultivars harvesting date secondary crop Diyarbakir yield components

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akyıldız, A.R. 1986. Yemler Bilgisi ve Teknolojisi. (2.Tıpkı Basım), Ankara Ü. Z. F. Yayınları No:974, Ders Kitabı:286, Ankara Ü. Basımevi, Ankara, 411 s.
Alçiçek, A. ve Özdoğan, M. 1997. Çiftçi Koşullarında Yapılan Mısır ve Arpa Silo Yemlerinde Silaj Kalitesinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma. Hayvansal Üretim Ege Zootekni Derneği, Ocak, Sayı:37, 94-102.
Anonim. 2002. SAS Institute Inc. All JMP, A Business Unit OF SAS. ABD
Budak,B. ve Soya, H. 2003. İkinci ürün olarak yetiştirilen farklı mısır {Zea mays L.) çeşitlerinin hasıl verimleri üzerinde bir araştırma. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır, 1. cilt, 529-532
Comberg, G. 1974. Garfutter: Betriebswirtschaft, Erzeugung, Verfütterung. Verlag Eugen Ulmer: Stuttgart, Germany, 260 s.
Danley, M.M., Vetter, R.L. ve Wedin, W.F. 1973. Modified laboratory silo unit for studying the fermentation of corn (Zea ays L.) grain. Agronomy Journal, 65, 621-624.
D.L.G. 1987. Bewertung von Grünfutter, Silage und Heu, Merkblatt, No:224, DLG-Verlag, Deutschland.
Doğan, R., Turgut, İ. ve Yürür, N. 1997. Bursa koşullarında yetiştirilen at dişi mısır çeşitlerinin silajlık verim ve kalitesine bitki sıklığının etkisi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi. 22-25 Eylül, , Samsun, 143-145.
Geren, H. ve Avcıoğlu, R. 2000. Ana ve İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Silajlık Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinde Ekim Zamanlarının Hasıl Verimleri île Silaja İlişkin Tarımsal Özelliklere Etkisi Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri A.B.D., Doktora Tezi, 251 s.
Geren, H. 2001. Bornova Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Farklı Mısır Çeşitlerinde Ekim Zamanlarının Silaj Özelliklerine Etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 38(2-3), 47-54
Geren, H., Avcıoğlu, R., Kır, B. ve Demiroğlu, G., 2003. İkinci ürün olarak yetiştirilen bazı mısır (Zea mays L.) çeşitlerinde ekim zamanlarının silaj özelliklerine etkisi. Türkiye 5.Tarla Bitkileri kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır, 2. cilt, 74-78.
Geren, H., Avcıoğlu, R., Cevheri, A.C., Değirmenci, R. ve Erekul, O. 2003. İkinci Ürün olarak yetiştirilen bazı mısır çeşitlerinde farklı ekim zamanlarının morfolojik özelliklere etkisi. Türkiye 5.Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır, 2. cilt, 484-488.
Gücük, T. ve Baytekin, H. 1999f Bozova koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen silaj mısır, silaj sorgum ve sorgum- sudanotu melez çeşitlerinde hasat zamanının verim ve verim unsurlarına etkisi. GAP I. Tarım Kongresi, 26-28 Mayıs, Şanlıurfa, 683-691.
Gücük, T. ve Baytekin, H. 1999. Bozova sulu koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen silaj mısır, silaj sorgum ve sorgum-sudanotu melez çeşitlerinde hasat zamanının verim ve bazı silaj özelliklerine etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt III, 15-18 Kasım, Adana, 178-183.
İptaş, S. 1993. Tokat Şartlarında Birinci Ürün Silajlık Mısır fZea mays), Sorgum fSorghum vulgare). Sudanotu fSorghum sudanensej ve Sorgum-Sudanotu Melezinin Değişik Olgunluk Devrelerinde Yapılan Hasatların Verim ve Silajlık Özellikler İle Kaliteye Etkileri Üzerinde Araştırmalar, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri A.B.D.,Doktora Tezi, 133 s.
İptaş, S. ve Acar, A.A. 2003. Silajlık mısırda genotip ve sıra aralığının verim ve bazı agronomik özelliklere etkisi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 2. cilt, 13-17 Ekim, Diyarbakır, 458-462.
Kılıç, A. 1986. Silo Yemi (Öğretim, Öğrenim ve Uygulama Önerileri). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Bilgehan Basımevi: Bornova-İzmir, 327 s.
Kılıç, H., Gül, İ. ve Baytekin, H. 1999. Diyarbakır sulu koşullarında bazı ön bitkilerin ikinci ürün mısırda verim ve bazı tarımsal karakterlere etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım, Adana, 1. cilt, 423-428.
Koç, F., Özdüven, M.L. ve Yurtman, İ.Y. 1999. Yaş bira posası-mısır karışımı silajlarda kalite özellikleri ve aerobik dayanıklılık üzerinde çalışmalar, Uluslararası Hayvancılık'99 Kongresi, 21- 24 Eylül, İzmir, 149-156.
Konak, C. 1993. Mısırın silajlık verim ve kapasitesine, çeşidine ekim ve biçme zamanının etkisi üzerinde bir araştırma. Türkiye 1. Tarla Bitkileri Kongresi. 25- 29 Nisan, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, İzmir.
Manga, N., Tansı, V. ve Sağlamtimur, T. 1991. Çukurova koşullarında 2.ürün olarak yetiştirilen değişik mısır çeşitlerinde hasat zamanının hasıl verimi ve bazı tarımsal karakterlere etkisi üzerinde araştırmalar. Türkiye 2. Çayır-mer'a ve Yembitkileri Kongresi, 28-31 Mayıs, İzmir, 399-408.
Mc Donald, P., Henderson, A.R. ve Heron, S.J.E. 1991. The Biochemistry of Silage. 2nd Edition, Chalcombe Publications: Aberystwyth, UK, 327 p.
Özdüven, M.L., Koç, F. ve Yurtman, İ.Y. 1999. Mikrobiyal inokulantlann mısır silajlarında kalite ve aerobik dayanıklılık üzerindeki etkileri. Uluslararası Hayvancılık'99 Kongresi, 21-24 Eylül, İzmir, 157-163.
Tansı, V. 1987. Mısır silajı. Çiftçi Dergisi, 1(4), 13-15.
Türemiş, A., Kızılşimşek, M., Kızıl, S. ve Sağlamtimur, T. 1997. Çukurova koşullarında yetiştirilen bazı yem bitkileri ve karışımlarına değişik katkı maddeleri ilave edilerek hazırlanan silajların farklı açım zamanlarındaki kalitelerinin Konigsberg Anahtarı ile değerlendirilmesi. Türkiye Birinci Silaj Kongresi, 16-19 Eylül, Hasad Yayıncılık Ltd.Şti.: İstanbul, 209-215.
Woolfort, M.K. 1984. The Silage Ferment. Grassland Research Institute Pres: Hurley, England, 350 p.
Yıldırım, Ö. ve Baytekin, H. 2003. Mısırda bitki sıklığının yeşil ot ve tane verimi ile bazı tarımsal karakterlere etkisi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 2. cilt, 13-17 Ekim, Diyarbakır, 448-452.
Yılmaz, İ., 1999. Van Koşullarında Silajlık mısır yetiştirme olanakları üzerinde bir araştırma. GAP I. Tarım Kongresi, 26- 28 Mayıs, Şanlıurfa, 703-710.
Yılmaz, Ş., Gözübenli, H., Can, E. ve Atış, İ. 2003. Amik ovası koşullarında yetiştirilen bazı mısır {Zea mays L.) çeşitlerinin silaj verimi ve adaptasyonu. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 1. cilt, 13-17 Ekim, Diyarbakır, 341-345

APA	KILIÇ H, GÜL İ (2007). Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma. , 43 - 52.
Chicago	KILIÇ HASAN,GÜL İSMAİL Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma. (2007): 43 - 52.
MLA	KILIÇ HASAN,GÜL İSMAİL Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma. , 2007, ss.43 - 52.
AMA	KILIÇ H,GÜL İ Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma. . 2007; 43 - 52.
Vancouver	KILIÇ H,GÜL İ Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma. . 2007; 43 - 52.
IEEE	KILIÇ H,GÜL İ "Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma." , ss.43 - 52, 2007.
ISNAD	KILIÇ, HASAN - GÜL, İSMAİL. "Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma". (2007), 43-52.

APA	KILIÇ H, GÜL İ (2007). Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(3-4), 43 - 52.
Chicago	KILIÇ HASAN,GÜL İSMAİL Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 11, no.3-4 (2007): 43 - 52.
MLA	KILIÇ HASAN,GÜL İSMAİL Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.11, no.3-4, 2007, ss.43 - 52.
AMA	KILIÇ H,GÜL İ Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2007; 11(3-4): 43 - 52.
Vancouver	KILIÇ H,GÜL İ Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2007; 11(3-4): 43 - 52.
IEEE	KILIÇ H,GÜL İ "Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma." Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11, ss.43 - 52, 2007.
ISNAD	KILIÇ, HASAN - GÜL, İSMAİL. "Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma". Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 11/3-4 (2007), 43-52.