Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi

Yıl: 2007 Cilt: 0 Sayı: 18 Sayfa Aralığı: 85 - 100 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi

Öz:
Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin bazı değişkenlere göre farklılaşma durumu incelenmiş ve benlik saygısının karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerini ne düzeyde açıkladığı incelenmiştir. Araştırma, Selçuk Üniversitesi’nin farklı fakültelerinde öğrenim görmekte olan öğrenciler üzerinde gerçekleştirilmiş ve örnekleme 1141 öğrenci alınmıştır. Araştırmada Melbourne Karar Verme Ölçeği, Stresle Başaçıkma Tutumları Envanteri ve Benlik Saygısı Ölçeği kullanılmıştır. İstatistiksel olarak t testi, varyans analizi, tukey testi ve regresyon analizi yapılmıştır.Öğrencilerin cinsiyetleriyle karar vermede özsaygıları ve karar verme stilleri arasında, sınıf değişkeni ile karar verme stilleri arasında farklılaşma yokken, cinsiyet, sınıf, yaşamın çoğunun geçirildiği yer ve mezun olunan lise değişkeni ile stresle başaçıkma stilleri arasında farklılaşmanın olduğu saptanmıştır. Benlik saygısının karar vermede özsaygı, karar verme stilleri ve stresle başaçıkma stillerini anlamlı düzeyde açıkladığı saptanmıştır.
Anahtar Kelime: stresle başa çıkma üniversite öğrencileri stresle başaçıkma stratejileri benlik saygısı karar vermede öz saygı karar verme stili öz saygı melbourne karar verme ölçeği (mkvö) Stresle Başaçıkma Tutumları Envanteri benlik saygısı ölçeği karar verme

-

Öz:
In this study, the differentiation of the styles of self-esteem, decision-making and coping with stress of university students on decision-making according to some variables were examined and on what level self-esteem clarified the styles of self-esteem, decision-making and coping with stress on decision making was surveyed. The research was carried out with the students attending different faculties of Selcuk University and the sampling included 1141 students.Melbourne Decision-Making Scale, Inventory of Attitudes to Coping with Stress and Self-esteem Scale were utilized in the research. t test, variance analysis, tukey test and regression analysis were statistically conducted.While there was no differentiation between the gender of the students and their styles of decision making and the self-esteem on decision making and also between class variable and their decision-making styles, it was seen that there was a differentiation between the variables for gender, class, the place where they spend most of their life and the high school they graduated from and the styles of coping with stress. The research concluded that self-esteem significantly clarified the decision self-esteem, the decision-making styles and the styles of coping with stress.
Anahtar Kelime: self esteem decisional self esteem decision making style self respect melbourne desicion making scale Stress Coping Attitudes Inventory self-esteem scale decision making coping with stress university students stress coping strategies

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adair, J. (2000). “Karar Verme ve Problem Çözme” (Çev: Kalaycı, N. Edit: Atay, M.T). Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Arıcak, O.T. (1999). “Grupla Psikolojik Danışma Yoluyla Benlik Saygısı ve Mesleki Benlik Saygısının Geliştirilmesi”. (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
  • İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Atkinson, L.R; Atkinson, C.R; Smith, E.E; Bem, J.S. (1999). “Psikolojiye Giriş”. (Çev: Yavuz Alogan). İstanbul: Arkadaş Yayınları.
  • Aysan, F. (1988). “Lise Öğrencilerinin Stres Yaşantılarında Kullandıkları Başaçıkma Stratejilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Balcı, A. (2000). “İş Stresi”. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Baltaş, Z., Baltaş, A. (2000). “Stres ve Başaçıkma Yolları”. İsatanbul: Remzi Kitabevi.
  • Binboğa, D. (2002). “Osmangazi Üniversitesi Sağlık Yüksek Okulu Öğrencilerinin Stresle Başaçıkma ve Genel Sağlık Durumlarının İncelenmesi”. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Bingöl, D. (2001). “İnsan Kaynakları Yönetimi”. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Burnett, P.C. (1991). “Decision-Making Style and Self-Concept”. Australian Psychologist. Vol: 26. 55-58.
  • Burnett, P.C; Mann, L; Beswick, G. (1989). “Validation of the Flinders Decision-Making Questionnaire on Course Decision Making by Students”. Australian Psychologist. Vol: 24. 285-292.
  • Burns, R. (1982). “Self-Concept Development and Education”. London: Holt Rinehanger Winston.
  • Campbell, C., Bowman, R.P. (1993). “The Fresh Start Support Clup: Small-group Counseling for Academicallay Retained Children”. Elementary School Guidance and Counseling. Vol: 27. 172-185.
  • Chang, E., Bridewell, W.B. (1998). “Irrational Beliefs, Optimism, Pessimism and Psychological Distress: A Preliminary Examination of Differential Effect in a College Population”. Journal of Clinical Psychology. Vol: 54 (2). 137-142.
  • Coopersmith, S. (1967). “The Antecedents of Self-Esteem”. San Francisco: W.H. Freeman and Company.
  • Cotton, D.G. (1990). “Stress Management”. New York: Brunner Mazel.
  • Çiftçi, M.P. (2002). “Bir Grup Lise Öğrencisinin Stresle Başaçıkma Yolları ile Strese Karşı Dayanıklılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Çuhadaroğlu, F. (1989). “Üniversite Gençliğinde Kimlik Bocalamaları”. Üniversite Genliğinde Uyum Sorunları Sempozyumu Bilimsel Çalışmaları. Ankara: Bilkent Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Araştırma Merkezi.
  • Dağ, İ. (1990). “Kontrol Odağı, Stresle Başaçıkma Stratejileri ve Psikolojik Belirti Gösterme İlişkileri”. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • David, J.P., Suls, J. (1999). “Coping Efforts in Daily Life: Role of Big Five Traits and Problem Appraisals”. Journal of Personality. Vol: 67. 265-294.
  • Demo, D.H., Saving-Williams, R.C (1992). “Self-Concept Stability and Change During Adolescence”. (Edit: Lipka, R.P and Brinithaupt, T.M.). New York: State University of New York Press.
  • Deniz, M.E. (2002). “Üniversite Öğrencilerinin Karar Verme Stratejileri ve Sosyal Beceri Düzeylerinin TA-Baskın Ben Durumları ve Bazı Özlük Niteliklerine Göre Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”. (Yayınlanmış Doktora Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Deniz, M.E. (2004). “Investigation of the Relation Between Decision Making Self-Esteem, Decision Making Style And Problem Solving Skills of University Students”. Eurasian Journal of Educational Research. Vol: 15. 23-35.
  • Edwards, A. (1959). “Edwards Personel Perference Schedule”. New York: The Psychological Corporation.
  • Eisenberg, S., Patterson, L.E. (1979). “Helping Clients With Special Concern”. Houghton; Houghton Mifflin Company.
  • Eldeleklioğlu, J. (1996). “Karar Stratejileri ile Ana-Baba Tutumları Arasındaki İlişki”. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ersever, H.Ö. (1996). “Karar Verme Becerileri Kazandırma Programının ve Etkileşim Grubu Deneyiminin Üniversite Öğrencilerinin Karar Verme Stilleri Üzerindeki Etkileri”. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Esenay, F.I. (2002). “Üniversite Öğrencilerinde Sağlık Davranışlarının Sosyal Destek ve Benlik Saygısı ile İlişkinin İncelenmesi”. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Fleming, R; Baum, A; Singer, J.E. (1984). “Towards an Integrative Approach to the Study of Stres”. Journal of Personality Social Psychology. Vol: 46. 939-949.
  • Folkman, S., Lazarus, R.S. (1980). “An Analysis of coping in a Middle- Aged Community Sample”. Journal of Healty and Social Behavior. Vol: 21. 219-239.
  • Folkman, S; Schaefer, C; Lazarus, R.S. (1979). “Cognitive processes of stress and coping. In: Human stress and cognition: An information processing approach”. (Edit: Hamilton, V., Warburton, D.M). New York: John Willey and Sons.
  • Friedman, A.I., Mann, L. (1993). “Coping Patterns in Adolescent Decision Making: An Israili-Australian Comparision”. Journal of Adolescense. Vol: 6. 187-199.
  • Hamarta, E. (2004). “Üniversite Öğrencilerinin Yakın İlişkilerindeki Bazı Değişkenlerin (Benlik Saygısı, Depresyon ve Saplantılı Düşünme) Bağlanma Stilleri Açısından İncelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Karaaslan, A. (1993). “Benlik Saygısı: Genel Bir Gözden Geçirme”. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. Cilt, 9. Sayı, 1. 71-74.
  • Kaya, A., Saçkes, M. (2005). “Deneysel Olarak sınanmış Grupla Psikolojik Danışma ve Rehberlik Programları”. (Edit: Erkan, S., Kaya, A.). Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Koç, M. (1997). “Rasyonel Emotif Terapinin Düşük Benlik Kabulünü Yükseltmedeki Etkinliğinin Araştırılması”. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Köse, A. (2002). “Psikolojik Danışma ve Rehberlik Birinci Sınıf Öğrencilerinin Cinsiyet ve Algılanan Sosyo-ekonomik Düzey Açısından Psikolojik İhtiyaçları ve Karar Verme Stratejilerinin İncelenmesi”. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
  • Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kuzgun, Y. (1989). “Sosyo-ekonomik Düzey ve Psikolojik İhtiyaçlar”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Sayı: 1-2. 55-67.
  • Kuzgun, Y. (1992). “Karar Stratejileri Ölçeği: Geliştirilmesi ve Standardizasyonu”. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. Ankara: Türk Psikologlar Derneği. s, 161-170.
  • Laing, R.D. (1993). “Bölünmüş benlik”. (Çev: Selçuk Çelik). İstanbul: Kabakçı Yayınevi.
  • Lazarus, R.S. (1993). “From Psychological Stress to The Emotions: A History of Changing Outlooks”. Annual Review of Psychology. Vol: 44. 1-21.
  • Osipow, S.H., Reed, R. (1985). “Decision-Making Styles and Career Indecision in College Students”. Journal of Vocational Behavior. Vol: 27. 368-373.
  • Özbay, Y., Palancı, M. (2000). “The Relationship Between Interpersonal Stress and Empathic Skills”. Bratislava: 21 St International Conference of the Stress and Anxiety Research Society. 20-22 July.
  • Özbay, Y., Şahin, B. (1997). “Stresle Başaçıkma Tutumları Envanteri: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. IV. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. Ankara: 1-3 Eylül.
  • Öztürk, O. (1997). “Ruh Sağlığı ve Hastalıkları”. Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
  • Palancı, M. (2004). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Kaygı Problemlerini Açıklama ve Gidermeye Yönelik Gerçeklik Terapisi Oryantasyonlu Bir Yardım Modelinin Geliştirilmesi”. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Payne, W.J; Bettman R.J; Johson, J.E. (1993). “The Adaptive Decision Maker”. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Pehlivan, İ. (2000). “İş Yaşamında Stres”. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Phelps, S.B., Jarvis, P.A. (1994). “Coping in Adolescense: Empirical Evidence for a Theoretically Based Approach to Assessing Coping”. Journal of Youth and Adolescence. Vol: 25. 359-371.
  • Radford, M.H.B.; Mann, L; Ohta, Y; Nakane, N. (1993). “Differences Between Australian and Japanese Students in Decisional Self-Esteem, Decisional Stress, and Coping Styles”. Journal of Cross-Culturel Psychology. Vol: 24. 284-297.
  • Randall, R.R., Altmair, E.M. (1994). “Intervention in Occupational Stress”. London: Sage Publication Ltd.
  • Rosenberg, M. (1986). “Conceiving the Self”. Florida: Krieger Publishing Company.
  • Salmivalli, C; Kaukiainen, L; Lagerspetz, K.M.J. (1999). “Self-Evaluated, Self-Esteem, Peer-Educated, Self-Esteem and Defensive Egoism as Predictor of Adolescents Participation in Bullying Situation”. Journal of Personality and Social Psychology. Vol: 3. 121-140.
  • Schotte, D., Clum, G. (1982). “Suicide Ideation in a College Population: A Test of a Model”. Journal of Counsulting and Clinical Psychology. Vol: 50. 690-696.
  • Scott, S.G., Bruce, R.A. (1995). “Decision Making Style: The Development and Assessment of a New Measure”. Educational and Psychological Measurement. Vol: 55. 818-831.
  • Shiloh, S; Koren, S; Zakay, D. (2001). “Individual Differences in compensatory decision making style and need for closure as correlates of subjective decision complexity and difficulty”. Personality and Individual Differences. Vol: 699-710.
  • Sinangil, H.K. (1992). “Yönetici Adaylarında Karar Verme ile Kaygı İlişkileri”. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını. s, 171-177.
  • Solomon, Z; Mikulincer, M; Avitzur, E. (1998). “Coping Locus of Control, Social Support and Combat-Related Post-traumatic Stress Disorder: A Prospective Study”. Journal Personality Social Psycholohy. Vol: 55. 279-285.
  • Stolle, C.D., Bravenec, L.L (1984). “Edwards Personel Preference Schedule Norms and College Students Accounting Majors”. The Journal of Psychology. Vol: 116. 81-87.
  • Sürük, N. (1994). “Üniversite Öğrencilerinin Stresle Başaçıkma Stratejilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Şahin, N; Rugancı, N; Taş, Y; Kuyucu, S; Sezgin, K. (1992). “Stress Related Factors and Effectiveness of Coping Among University Students”. International Journal of Psychology. Vol: 27. 355-364.
  • Taşdelen, A. (2002). “Öğretmen Adaylarının Farklı Psiko-sosyal Değişkenlere Göre Karar Verme Stilleri“. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Tiryaki, M.G. (1997). “Üniversite Öğrencilerinin Karar Verme Davranışlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Tufan, B. (1989). ”Yüksek Öğretim Yapan Bir Grup Öğrencinin Benlik Saygılarını Dört Yıl Ara İle İzleme Çalışması”. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Dergisi. Cilt, 7. 28-37.
  • Tufan, B., Yıldız, S. (1993). “Geri Dönüş Sürecinde İkinci Kuşak”. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi.
  • Türküm, S. (2001). “Stresle Başaçıkma Biçimi, İyimserlik, Bilişsel Çarpıtma Düzeyleri ve Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutumlar Arasındaki İlişkiler: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 1 (2), 1-16.
  • Uçman, P. (1990). “Ülkemizde Çalışan Kadınlarda Stresle Başaçıkma ve Psikolojik Rahatsızlıklar”. Psikoloji Dergisi. Sayı. 7:243. 58-75.
  • Uyanık Balat, G., Akman, B. (2004). “Farklı Sosyo-Ekonomik Düzeydeki Lise Öğrencilerinin Benlik Saygısı Düzeylerinin İncelenmesi”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı: 2. 175-183.
  • Wells, E., Marwel, G. (1976). “Self-Esteem: It’s Conceptualization and Measurement”. Beverly Hills: Sage Publications Inc.
  • Yeşilyaprak, B. (2003). “Eğitimde Rehberlik Hizmetleri Gelişimsel Yaklaşım”. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Yörükoğlu, A. (1986). “Gençlik Çağı”. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları Sosyal ve Felsefi Eserler Dizisi. No: 26.
APA AVŞAROĞLU S, ÜRE Ö (2007). Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. , 85 - 100.
Chicago AVŞAROĞLU Selahattin,ÜRE ÖMER Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. (2007): 85 - 100.
MLA AVŞAROĞLU Selahattin,ÜRE ÖMER Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. , 2007, ss.85 - 100.
AMA AVŞAROĞLU S,ÜRE Ö Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. . 2007; 85 - 100.
Vancouver AVŞAROĞLU S,ÜRE Ö Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. . 2007; 85 - 100.
IEEE AVŞAROĞLU S,ÜRE Ö "Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi." , ss.85 - 100, 2007.
ISNAD AVŞAROĞLU, Selahattin - ÜRE, ÖMER. "Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi". (2007), 85-100.
APA AVŞAROĞLU S, ÜRE Ö (2007). Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(18), 85 - 100.
Chicago AVŞAROĞLU Selahattin,ÜRE ÖMER Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.18 (2007): 85 - 100.
MLA AVŞAROĞLU Selahattin,ÜRE ÖMER Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.18, 2007, ss.85 - 100.
AMA AVŞAROĞLU S,ÜRE Ö Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2007; 0(18): 85 - 100.
Vancouver AVŞAROĞLU S,ÜRE Ö Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2007; 0(18): 85 - 100.
IEEE AVŞAROĞLU S,ÜRE Ö "Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.85 - 100, 2007.
ISNAD AVŞAROĞLU, Selahattin - ÜRE, ÖMER. "Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başaçıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 18 (2007), 85-100.