Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

GÜRGAN, Uğur

Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Uğur GÜRGAN (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bölümü, Ankara, Türkiye)

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi

459 136

Yıl: 2006 Cilt: 39 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 45 - 74 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Öz:

Bu araştırmanın amacı kültürümüze uygun bir Yılmazlık Ölçeği geliştirmektir. Bu amaçla çeşitli yılmazlık ölçeklerinden aynen ya da değiştirilerek alınmış ve olası yılmazlık alanlarını büyük ölçüde kapsayan 228 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Bu madde havuzu ilk aşamada 419 üniversite öğrencisinden oluşan bir örnekleme uygulanmıştır. Analizler sonucunda belirlenen 50 maddeden oluşan Yılmazlık Ölçeği, ikinci aşamada 112 katılımcıdan oluşan yeni bir üniversite öğrencileri örneklemine uygulanmıştır. Bu örneklem grubuna ayrıca Rosenbaum’un Öğrenilmis Güçlülük Ölçeği, Kontrol Odağı Ölçeği, Beck Umutsuzluk Ölçeği, Problem Çözme Envanteri uygulanmıştır. Madde analizi, pearson korelasyon ve faktör analizi teknikleriyle elde edilen sonuçlar, YÖ’nin tüm güvenirlik ve geçerlik göstergelerinin yüksek bir ölçek olduğunu ortaya koymuştur. Özellikle üniversite öğrencileri örnekleminde güvenli ve kolay kullanılabilecek bir araç olduğu tartışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

American heritage dictionary, The second college edition (1982). Boston: Houghton Mifflin Co.
Anastasi, A., Urbina, S. (1997). Psychological testing (7. ed). NJ: Prentice- Hall.
Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma: yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem A Yayıncılık
Beck, A. T., Lester, D., Trexler, L. (1997). Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ). (Çev: I. Savaşır, N. H. Şahin) Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, No:9 (Orijinal eserin yayım tarihi 1974).
Benard, B. (1991). Fostering resiliency in kids: Protective factors in the family, school and community. Portland, Oregon, Western Center for Drug-Free Schools and Communities. ED335781.
Benneth, E.B., Novotny, J.A., Green, K.E., Kluever, R.C.(1998). Confirmatory factor analysis of the Resiliency Scale. U.S. Colorado. ED422372.
Büyüköztürk, S. (2005). Sosyal bilimler için veri analizi elkitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. (2. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Comas-Diaz, L., Luthar, S. S., Maddi, S.R., (Kit) O’Neil, Ph. D., Seakvitne, K., W., Tedeschi, R. G. (2006). The road to resilience. American Psychological Association (APA) Publication. [Online]: URL: http://www.apa.org
D’abreu, R. C. (1999). The resiliency of street children in Brazil. [Online]: URL: http://www.findarticles.com/cf0/m2248/13634/59810231/print. jhtml
Dağ, İ. (1990). Kontrol odağı ve stresle başa çıkma stratejileri ve psikolojik belirti gösterme ilişkileri. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Dağ, İ. (1991). Rosenbaum’un Öğrenilmiş Güçlülük Ölçegi (RÖGÖ)’nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 2, 4, 269-274.
Dag, İ. (2002). Kontrol odağı ölçeği (KOÖ): ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 17 (49), 77-92.
Durak, A. (1993). Beck Umutsuzluk Ölçeği’nin geçerliği üzerine bir çalışma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uygulamalı Psikoloji. Ankara.
Durak, A. (1994). Beck Umutsuzluk Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 9 (31), 1-11.
Fergusson, D. M., & Lynskey, M. T. (1996). Adolescent resiliency to family adversity. Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 37, 281-292.
Garmezy, N. (1985). Stress resistant children: the search for protective factors, in: J. E. Stevenson (Ed.) Recent Research in Developmental Psychology, Journal of Child Psychology and Psychiatry. Book supplement No: 4.
Garmezy, N., Rutter, M. (1985). Stress, coping and development in children. New York, Mc Graw-Hill.
Greene, R. (2002). Human behavior theory: A resilience orientation. In R. Greene (Ed.), Resiliency: An integrated approach to practice, policy, and research. (pp.1-28). Washington, DC: NASW Press.
Haynes, N. M. (2005). Personalized Leadership for Effective Schooling. [Online]: URL: www.atdp.berkeley.edu/haynes_keynote_04.ppt
Henderson, N., Milstein, M. M. (1996). Resiliency in schools: Making it happen for students and educators. Thousand Oaks, California: Corwin Press.
Heppner, P. P., Peterson, C. H. (1997). Problem Çözme Envanteri-A Formu (PÇE). (Çev: Savaşır, I., Şahin, N. H.) Ankara: Türk Psikologlar Dernegi Yayınları, No:9 (Orijinal eserin yayım tarihi 1982).
Hurtes, K. (2001). Measuring resiliency in youth: The resiliency attitudes and skills profile. Therapeutic Recreation Journal. 66, 89-98.
İngilizce-Türkçe Redhouse Sözlüğü (2002).İstanbul: Sev Matbaacılık ve Yayıncılık A.S.
Jew, C. L., Green, K. E., Kroger, J. (1999). Development and validation of a measure of resiliency. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 32, 75-89
Kline, P. (2000). An easy guide to factor analysis. London and New York: Routledge.
Krovetz, M. L. (1999). Fostering resiliency: Expecting all students to use their minds and hearts well. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Lambie, R. A., Leone, S. D. Martin, C. K. (2002). Fostering resilience in children and youth. In J. Carlson J. Lewis, (Eds.), Counseling the adolescent: Individual, family, and school interventions (pp. 87-120). Denver: Love Publishing Company.
Linquanti, R. (1992). Using community-wide collaboration to foster resiliency in kids: a conceptual framework. San Francisco, Western Regional Center for Drug-Free Schools and Communities, Far West Laboratory for Educational Research and Development.
Mangham, C., McGrath, P., Reid, G., & Stewart, M. (1995). Resiliency: Relevance to health promotion (detailed analysis) (Catalogue No. H39- 330/1-1995E). Ontario, Canada: Ministry of Supplies and Services, Office of Alcohol, Drugs and Dependence Issues.
Masten, A. (1994). Resilience in individual development: Successful adaptation despite risk and adversity. In Wang, M., Gordon, E. (Eds.) Educational resilience in inner-city America. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
Masten, A. S., Morison, P., Pellegrini, D. Teliegen, A. (1990). Competence under stress: risk and protective factors. In J. Rolf, A. S. Masten, D. Cicchetti, K. H. Nuechterlein S. Weintraub (Eds.), Risk and protective factors in the development of psychopathology (pp. 236-256). New York: Cambridge University Press.
Masten, A. S. Reed, M. J. (2002). Resilience in development. In C. R. Snyder S. J. Lopez (Eds.), The handbook of positive psychology (pp. 74-88). Oxford University Press.
Mrazek, P. J., & Mrazek, D. (1987). Resilience in child maltreatment victims: A conceptual exploration. Child Abuse and Neglect, 11, 357- 365.
Murphy, L. B. (1987). Further reflections on resilience. In E. J. Anthony B. J. Cohler (Eds.), The Invulnerable Child, (pp.84-105) New York: The Guilford Press.
O'Grady, D., & Metz, R. (1987). Resilience in children at high risk for psychological disorder. Journal of Pediatric Psychology, 12, 3--23.
Öğülmüş, S. (2001). Bir kişilik özelliği olarak yılmazlık. I. Ulusal Çocuk ve Suç Sempozyumu: Nedenler ve Önleme Çalışmalarında sunuldu (29-30 Mart 2001).
Rosenbaum, M. A. (1980). Rosenbaum’un Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği (RÖGÖ) (Kendini Denetleme Ölçeği). (Çev: Savaşır, I., Şahin, N. H.) Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, No:9 (Orijinal eserin yayım tarihi 1980).
Rotter, J. B. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement. Psychological Monographs, 80, No. 609.
Rutter, M. (1990). Psychosocial resilience and protective mechanisms. In J. Rolf, A. Masten, D. Cıcchetti, K. Neuchterlein, S. Weintraub (Eds.) Risk and protective factors in the development of psychopathology. New York, Cambridge University Press.
Seber, G. (1991). Beck Umutsuzluk Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği üzerine bir çalışma. Yayımlanmamış doçentlik tezi, Anadolu Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Bölümü. Eskisehir.
Seligman, E. P. M., Csikszentmihalyi, M.(2000). Positive psychology. American Psychologist, 55, 5-14.
Siebert, A. (1999). How Resilient Are You. New York: Guilford Press.
Siva, A. (1991). İnfertile’de stresle baş etme, öğrenilmiş güçlülük ve depresyonun incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Nörolojik ve Psikiyatrik Bilimler Enstitüsü. Ankara.
Şahin, N., Şahin, N. H., Heppner, P. P. (1993). Psychometric properties of the Problem Solving Inventory in a group of Turkish university students. Cognitive Therapy and Research, 17, 4, 379-396.
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın No: 399.
Taylan, S. (1990). Heppner’in Problem Çözme Envanterinin uyarlama, güvenirlik, ve geçerlik çalışmaları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
The Random House Dictionary of the English Language (1967). New York: Random House.
Turgut, F. ve Baykul, Y. (1992). Ölçekleme teknikleri. Ankara: ÖSYM Yayınları.
Wagnild, G. M., Young, H. M. (1993). Development and psychometric evaluation of the resilience scale. Journal of Nursing Measurement, 1, 165-178.
Webster Yeni Yirminci Yüzyıl İngilizce Sözlüğü (1958). New York: Webster Publishing Co.
Werner, E. E. (1989). High risk children in young adulthood: A longitudinal study from birth to 32 years. American Journal of Orthopsychiatry, 59, 72-81.
Werner, E. E., & Smith, R. S. (1982). Vulnerable but invincible: A longitudinal study of resilient children and youth. New York: McGraw Hill.
Werner, E. E., Smith, R. S. (1992). Overcoming the odds: High-risk children from birth to adulthood. New York: Cornell University Pres. (ED 344979)
Wolin, S., Wolin, S. (1993). The resilient self: How Survivors of troubled families rise above adversity. New York: Villard.
Yeşilyaprak, B. (1990). Gençlerde denetim odağı ve ön koşulları. V. Ulusal Psikoloji Kongresi: Psikoloji Seminer Dergisi Özel Sayısı, No: 8. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
Zimrin, H. (1986). A profile of survival. Child Abuse and Neglect, 10, 339- 349.

APA	GÜRGAN U (2006). Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. , 45 - 74.
Chicago	GÜRGAN Uğur Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. (2006): 45 - 74.
MLA	GÜRGAN Uğur Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. , 2006, ss.45 - 74.
AMA	GÜRGAN U Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. . 2006; 45 - 74.
Vancouver	GÜRGAN U Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. . 2006; 45 - 74.
IEEE	GÜRGAN U "Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması." , ss.45 - 74, 2006.
ISNAD	GÜRGAN, Uğur. "Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması". (2006), 45-74.

APA	GÜRGAN U (2006). Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(2), 45 - 74.
Chicago	GÜRGAN Uğur Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 39, no.2 (2006): 45 - 74.
MLA	GÜRGAN Uğur Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, vol.39, no.2, 2006, ss.45 - 74.
AMA	GÜRGAN U Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2006; 39(2): 45 - 74.
Vancouver	GÜRGAN U Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2006; 39(2): 45 - 74.
IEEE	GÜRGAN U "Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması." Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39, ss.45 - 74, 2006.
ISNAD	GÜRGAN, Uğur. "Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması". Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 39/2 (2006), 45-74.