Yıl: 2007 Cilt: 0 Sayı: 13 Sayfa Aralığı: 438 - 455 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi

Öz:
Bu çalışmada 1995-2005 döneminde Türkiye'de bankacılık sistemi ve hisse senedi piyasası ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki ampirik olarak analiz edilmektedir. Özellikle 1980 sonrası fınansal lîberalizasyon süreci ile birlikte bankacılık sektörü hızla gelişmeye başlamış ve özel sektörün ihtiyaç duyduğu fonların sağlanmasında önemli görevlen yerine getirmiştir. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (ÎMKB) ise 1986 yılında kurulmuş ve özellikle 1990 sonrasında hızla büyümüştür. Bankacılık sektöründeki gelişmeler ve menkul kıymet borsalarının gelişimi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler ekonomi literatüründe merak konusu olmuştur. Geleneksel büyüme modellerinin aksine içsel büyüme modellerinin ekonomik performansı ele alırken fınansal gelişmeler ve teknolojik gelişmeler ile de ilişkilendirmesi bu çalışmalara olan ilgiyi artırmıştır. Bu çalışmada, VAR modelleri kullanılarak bulunan ampirik sonuçlar, uzun dönemde fınansal piyasalar ve büyüme arasında tek taraflı doğrusal nedensellik bulunduğunu ortaya koymuştur. Errorcorrection modelleri ile bulunan sonuçlar, uzun dönemde, banka ve hisse senedi yolu ile fınanslamanın ekonomik büyümeyi artırabeleceğini, fakat bu etkinin küçük olduğunu göstermiştir. Ayrıca, hisse senedi piyasasının ekonomik büyümeye katkısının, bankacılık sektörü yoluyla fınanslamayla karşılaştırıldığında daha küçük olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelime: finansal piyasalar VAR analizi ekonomik büyüme İstanbul menkul kıymetler borsası İstanbul menkul kıymetler borsası (İMKB) bankacılık sektörü

-

Öz:
This paper empirically investigates the effects of Turkish banking system and stock market on economic growth for 1995-2005 period. In particular, with the financial liberalization process after 1980, banking sector advanced rapidly and become a prominent provider of monetary funds that is needed by private sector. Istanbul Stock Exchange (ISE) was established in 1986 and, especially, experienced fast growth during the 1990s. The effects of high developments in stock exchange market and in banking industry on economic growth attracted considerable attention among researchers. The fact that endogenous growth models relate the economic performance to financial advancements and technical change unlike the traditional growth models has further promoted this attention. Empirical findings acquired using the VAR model suggest that there is a one-way causality in the long run from financial markets to economic growth. The results from Error-correction models suggest that, in the long run, funding through banks and stock markets can increase economic growth, although this effect remains small. Moreover, it has been observed that the contribution of funding through stock market on economic growth has been smaller in comparison to the contribution of funding through banking sector.
Anahtar Kelime: Istanbul stock exchange Istanbul stock exchange (ISE) banking sector financial markets VAR analysis economic growth

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ABU-Bader, S. ve Abu-Qarn, A., "Financial Development and Economic Growth: Time Series Evidence from Egypt", Monaster Center for Economic Research, Ben-Gurion Universty of the Negeu, Discussion Paper, No. 05-14.
  • APAK, S. ve Uçak, A. (2007), "Ekonomik Büyümenin Anlamlılığı ve Gelişmişlik: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir İnceleme", Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:34, Nisan, 57-65.
  • ARESTİS, P. ve Demetriades, P. O. (1997), "Financial Development and Economic Growth", Economic Journal 107, 783-799.
  • ATJE, R. ve Jovanoviç, B. (1993)* "Stock Markets and Development", European Economic Review 37, 632-640.
  • CAPORALE, G. M., Howells, P. G. A., Soliman, A. M. (2005), "Endogenous Growth Models and Stock Market Development: Evidence from four Countries", Review of Development Economics, Vol. 9, No. 2, 166-176.
  • DEMETRİADES, P. O. ve Hussein, K, (1996), "Does Financial Development Cause Economic Growth?", Journal of Development Economics 51, 387-411.
  • DEMİRGÜÇ-Kunt, A. (1994), "Developing Country Capital Structure and Emerging Stock Markets", Policy Research Working Paper, WPS, No: 933.
  • DEMİRGÜÇ-Kunt, A. ve Levine, R. (1996), "Stock Markets, Corporate Finance and Economic Growth: an Overview, The World Bank Economic Review 10, 223-239.
  • DEMİRGÜÇ-Kunt, A. ve Levine, R. (1996b), "Stock Market Development and Financial Intermediaries: Stylized Facts, The World Bank Economic Review 10, 291 -321.
  • DOW, J. ve Gorton, G. (1995), "Stock Market Efficiency and Economic Efficiency: Is There a Connection? NBEN Working Paper, No: 5233.
  • GREENWOOD, J. ve Jovanoviç, B. (1990), "Financial Development, Growth and the Distrubition of Income", Journal of Political Economy, V: 98, 1076-1107.
  • GROSS, M. D. (2001), "Financial Intermediation: a Contrubuting Factor to Economic Growth and Employment", ilo.org/public/eng.
  • GÜRSOY, C. T. ve Hassa, Al-Aali (2000), "Causal Relationships Between Financial and Economic Development in Gulf Countries", Doğuş Üniversitesi Dergisi, V:1/1.
  • GÜRSOY, C. T. ve Müslümov, A. (2000), "Stock Market and Economic Growth: a Causality Test", Doğuş Üniversitesi Dergisi, V: 1/2.
  • HONDROYİANNİS, G., Lolos, S., Papapetrou, E. (2005), Financial Markets and Economic Growth in Greece, 1986-1999", Int. Fin. Markets, Inst. And Money, V: 15, 173-188.
  • KING, R. G. ve Levine, R. (1993a), "Finance and Growth: Schumpeter Might be Right", Quarterly Journal of Economics, 108, 717-738.
  • KING, R. G. ve Levine, R. (1993b), "Finance, Enterprenaurship and Growth: Theory and Evidence", Journal of Monetary Economics, 32, 513-542.
  • LEIGH, L. (1997), "Stock Market Equilibrium and Macroeconomic Fundementals" IMF Working Paper, WP/79/15.
  • LEVİNE, R. (1991), " Stock Markets, Growth and Tax Policy", Journal of Finance, V: 46, 1445-1465.
  • LEViNE, R. (1997), "Financial Development and Economic Growth: Views and Agenda", Journal of Economic Literature, Vol. 35,688-726.
  • LEVINE, R. ve Zervos, S. (1995), "Stock Market Development and Long-Run Growth", World Bank Economic Review, Vol. 182, No: 4, 942-963.
  • LEViNE, R. ve Zervos, S. (1996), "Stock Market Development and Long-Run Growth", World Bank Economic Review, 10(2), May, 323-339:
  • OBSTFELD, M. (1994), "Risk, Diversification, and Growth", The American Economic Review, Vol. 84, No. 5, (December), 1310-1329.
  • PAGANO, M. (1993), "Financial Markets and Growth: an Overview", European Economic Review 37; 613-622.
  • SİNG, H. (1995), "Some New Evidence on Determinants of Foreign Direct investment in Developing Countries, World Bank Policy Research Working Paper, No 1531, 15-16.
  • T. GHİRMAY (2004), "Financial Development and Economic Growth in Sub-Saharan African Countries: Evidence from Time Series Analysis", African Development Review, Vol. 16, 415-432.
  • WAGABACA, C. (2004), "Financial Develo nent and Economic Growth in Fiji", Economics Department Reserve BanK of Fiji, WP 2004/03.
APA demir Y, ÖZTÜRK E, ALBENİ M (2007). Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. , 438 - 455.
Chicago demir Yusuf,ÖZTÜRK Erdoğan,ALBENİ Mesut Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. (2007): 438 - 455.
MLA demir Yusuf,ÖZTÜRK Erdoğan,ALBENİ Mesut Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. , 2007, ss.438 - 455.
AMA demir Y,ÖZTÜRK E,ALBENİ M Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. . 2007; 438 - 455.
Vancouver demir Y,ÖZTÜRK E,ALBENİ M Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. . 2007; 438 - 455.
IEEE demir Y,ÖZTÜRK E,ALBENİ M "Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi." , ss.438 - 455, 2007.
ISNAD demir, Yusuf vd. "Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi". (2007), 438-455.
APA demir Y, ÖZTÜRK E, ALBENİ M (2007). Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0(13), 438 - 455.
Chicago demir Yusuf,ÖZTÜRK Erdoğan,ALBENİ Mesut Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 0, no.13 (2007): 438 - 455.
MLA demir Yusuf,ÖZTÜRK Erdoğan,ALBENİ Mesut Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.0, no.13, 2007, ss.438 - 455.
AMA demir Y,ÖZTÜRK E,ALBENİ M Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2007; 0(13): 438 - 455.
Vancouver demir Y,ÖZTÜRK E,ALBENİ M Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2007; 0(13): 438 - 455.
IEEE demir Y,ÖZTÜRK E,ALBENİ M "Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi." Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0, ss.438 - 455, 2007.
ISNAD demir, Yusuf vd. "Türkiye'de Finansal Piyasalar ile Ekonomik Büyüme İlişkisi". Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 13 (2007), 438-455.