Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi

Saka, Günay; SUCAKLI, M.Bahadır

Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi

M.Bahadır SUCAKLI, (İl Sağlık Müdürlüğü, Diyarbakır, Türkiye)

Günay SAKA (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Türkiye Parazitoloji Dergisi

19 2

Yıl: 2007 Cilt: 31 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 165 - 169 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi

Öz:

Dünyada yılda 1,5 milyondan fazla şark çıbanı (KL) olgusu ortaya çıkmaktadır ve hastalık ülkemizin güney ve güneydoğu bölgelerinde endemiktir. Bu çalışmada Diyarbakır'da bildirilen olguların epidemiyolojik özelliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Beş yıl içinde 1990 KL olgusu bildirilmiştir. Hastalık en sık kadınlarda (yüzbinde 25,6) ve 5–9 (yüzbinde 32,0), 10–14 (yüzbinde 40,3) yaş gruplarında görülmektedir. En fazla bildirim Dicle (%52,9) ve Hani (%37,7) ilçelerinden, en fazla ilkbahar aylarında (%47,2), en az ise sonbahar (%11,6) aylarında yapılmıştır. Hastalık tespitine ve hizmet kalitesine yönelik müdahalelerle birlikte bildirim sayısının arttığı görülmüştür. KL morbidite hızı, Türkiye'den daha fazla olmuştur. Hastalığın çocuklarda ve kadınlarda daha fazla görülmesi, diğer çalışmaların bulgularıyla uyumludur. Farklı olarak 15–44 yaş grubunda hastalık sıklığı düşerken, 45 yaş ve üstündekilerde yine artış olduğu görülmüştür. Diyarbakır KL'nin endemik olduğu bir ildir. KL ile mücadele özel programlarla desteklenmeli, halkın sağlık eğitimi ve kişisel korunma önlemlerinin desteklenmesinin yanında tanı ve tedavi olanaklarına ulaşılabilirlik artırılmalıdır.

Anahtar Kelime: Diyarbakır Endemik hastalıklar Epidemiyoloji Yaş dağılımı Türkiye Yaygınlık Hastalık oranı Şark çıbanı, kutanöz Leishmania

Konular: Halk ve Çevre Sağlığı Parazitoloji Tropik Tıp

Epidemiology of cutaneous leishmaniasis in Diyarbakir (2002-2006)

Öz:

It is estimated that more than 1.5 million new cutaneous leishmaniasis (CL) cases occur throughout the world every year and the disease is endemic in southern and southeastern Turkey. The aim of this study was to evaluate the epidemiological characteristics of the CL cases reported in Diyarbakir. A total of 1990 cases were reported during the 5 year period. CL was most frequent in women (25.6 in 100.000) and in the age groups 5-9 and 10-14 (32.0 and 40.3 in 100.000 respectively). CL was most often reported in the Dicle (52.9%) and Hani (37.7%) districts; most were reported in the spring (47.2%) and fewer in the autumn (11.6%). It was observed that reporting increased after diagnosis and the quality of health services improved. Morbidity in Diyarbakir was higher than in the rest of Turkey. The higher prevalence found in children and in women was compatible with other studies. A difference from the other studies was that while morbidity decreased in the 15-44 age-group, there was an increase in the 45 or more age group. CL is endemic in the province of Diyarbakir. The fight against CL must be supported by special programs. Health education of the public and self protection measures should be encouraged along with a greater accessibility of diagnosis and treatment

Anahtar Kelime: Age Distribution Turkey Prevalence Morbidity Leishmaniasis, Cutaneous Leishmania Diyarbakır Endemic Diseases Epidemiology

Konular: Halk ve Çevre Sağlığı Parazitoloji Tropik Tıp

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1) Akkafa F, Şimşek Z, Dilmeç F, Bulut K, 2002. Şanlıurfa ilinde kutanöz leishmaniasis epidemiyolojisi. Türkiye Parazitol Derg, 26(2): 34–37.
2) Aksoy S, Aritürk S, Armstrong MYK, Chang KP, Dörtbudak Z, Gottlieb M, Özcel MA, Richards FF, Western K, 1995. The GAP Project in southeastern Turkey: the potential for emergence of diseases. Emerg Infect Dis, 1(2): 62–63.
3) Aytekin S, Ertem M, Yağdıran O, Aytekin N, 2006. Clinico-epidemiologic study of cutaneous leishmaniasis in Diyarbakir Turkey. Dermatol Online J, 12(3): 14.
4) Çetin ET, Anğ Ö, Töreci K, 1995. Tıbbi Parazitoloji. 5. Baskı. İstanbul: İ.Ü. Basımevi ve Film Merkezi. s. 109–113.
5) Çulha G, Akçalı C, 2006. Hatay ve çevresinde saptanan kutanöz leishmaniasis olguları. Türkiye Parazitol Derg, 30(4): 268–271.
6) Ertem M, Aytekin S, Acemoğlu H, Akpolat N, Aytekin N, 2004. Diyarbakır Dicle ilçesi Dedeköy ve Durabeyli'de kutanöz leishmaniasis olgularının incelenmesi. Türkiye Parazitol Derg, 28(2): 65–68.
7) Ertuğ S, Aydın N, Gültekin B, Doyuran SE, 2002. Aydın ilindeki deri leishmaniasisi olgularının retrospektif incelenmesi. Türkiye Parazitol Derg, 26(2): 140–142.
8) Ertuğ S, Aydın N, Gültekin B, Doyuran ES, 2002. 2001 yılında Aydın İl Sağlık Müdürlüğü'ne ihbar edilen iç organ ve deri leishmaniasis olguları. ADÜ Tıp Fak Derg, 3(1): 9–12.
9) Gurel MS, Ulukanlıgil M, Ozbilge H, 2002. Cutaneous leishmaniasis in Sanliurfa: epidemiologic and clinical features of the last four years (1997–2000). Int J Dermatol, 41: 32–37.
10) Köktürk A, Baz K, Aslan G, Kaya Tİ, Yazıcı AC, İkizoğlu G, Çamdeviren H, 2002. İçel'de kutanöz leishmaniasisin durumu. Türkiye Parazitol Derg, 26(4):367–369.
11) Murray HW, Berman JD, Davies CR, Saravia NG, 2005. Advances in leishmaniasis. Lancet, 366:1561–77.
12) Ok ÜZ, Balcıoğlu İC, Taylan Özkan A, Özensoy S, Özbel Y, 2002. Leishmaniasis in Turkey. Acta Tropica, 84:43–48.
13) T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, 2002. 2000 Genel Nüfus Sayımı, Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri, Diyarbakır. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası Yayın No: 2721. s. 59–95.
14) TDR Scientific Working Group, 2004. Report on leishmaniasis. Geneva: WHO. p. 5.
15) Türkiye İstatistik Kurumu, 2007. İstatistikler: Nüfus, Konut ve Demografi. http://www.tuik.gov.tr, 25.02.2007.
16) Uzun S, Uslular C, Yücel A, Acar MA, Özpoyraz M, Memişoğlu HR, 1999. Cutaneous leishmaniasis: evaluation of 3074 cases in the Çukurova region of Turkey. Br J Dermatol, 140: 347–350.
17) WHO, 2002. Urbanisation: an increasing risk factor for leishmaniasis. Wkly Epidemiol Rec, 77:365–370.
18) Yanik M, Gurel MS, Simsek Z, Kati M, 2004. The psychological impact of cutaneous leishmaniasis. Clin Exp Dermatol, 29: 464–467.
19) Yeğenoğlu Y, Sütlaş M, Yüksel A, 1998. Tokat-Reşadiye ilçesi ve köylerinde şark çıbanı taraması. İnfekt Derg, 12(2): 229–232.

APA	SUCAKLI M, Saka G (2007). Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi. , 165 - 169.
Chicago	SUCAKLI M.Bahadır,Saka Günay Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi. (2007): 165 - 169.
MLA	SUCAKLI M.Bahadır,Saka Günay Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi. , 2007, ss.165 - 169.
AMA	SUCAKLI M,Saka G Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi. . 2007; 165 - 169.
Vancouver	SUCAKLI M,Saka G Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi. . 2007; 165 - 169.
IEEE	SUCAKLI M,Saka G "Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi." , ss.165 - 169, 2007.
ISNAD	SUCAKLI, M.Bahadır - Saka, Günay. "Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi". (2007), 165-169.

APA	SUCAKLI M, Saka G (2007). Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 31(3), 165 - 169.
Chicago	SUCAKLI M.Bahadır,Saka Günay Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi. Türkiye Parazitoloji Dergisi 31, no.3 (2007): 165 - 169.
MLA	SUCAKLI M.Bahadır,Saka Günay Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi. Türkiye Parazitoloji Dergisi, vol.31, no.3, 2007, ss.165 - 169.
AMA	SUCAKLI M,Saka G Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2007; 31(3): 165 - 169.
Vancouver	SUCAKLI M,Saka G Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2007; 31(3): 165 - 169.
IEEE	SUCAKLI M,Saka G "Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi." Türkiye Parazitoloji Dergisi, 31, ss.165 - 169, 2007.
ISNAD	SUCAKLI, M.Bahadır - Saka, Günay. "Diyarbakır'da şark çıbanı epidemiyolojisi". Türkiye Parazitoloji Dergisi 31/3 (2007), 165-169.