Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi

AYBEK, Birsel

Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi

Birsel AYBEK (Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Adana, Türkiye)

Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

9 1

Yıl: 2007 Cilt: 16 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 43 - 60 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi

Öz:

Bu çalışmada, Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimi ve düzeyine Edward De Bono’nun beceri temelli Cort1 düşünme programı ve Sosyal Bilgiler Öğretimi dersinde konu temelli bir yaklaşımla öğretilecek eleştirel düşünme programının etkisi araştırılmıştır. Araştırma, deneysel araştırma modellerinden biri olan ön test-son test kontrol gruplu deneme modeline göre desenlenmiştir. Çalışmada gruplar iki deney ve bir kontrol grubu desenine göre oluşturulmuştur. Araştırma, 2004-2005 öğretim yılı Bahar döneminde Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dalı ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencileri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Deney-1 grubunda 22, Deney-2 grubunda 27, Kontrol grubunda ise 27 öğrenci olmak üzere, toplam 76 öğrenci çalışma grubunda yer almıştır. Gruplar; California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği (CCTDI) ve Ennis-Weir Eleştirel Düşünme Yazılı Testi (E-WCTET) ön test sonuçları ile Kişisel Bilgi Formu sonuçları dikkate alınarak eşitlenmiştir. Araştırma sürecinde elde edilen veriler, SPSS 10.0 istatistik paket programı aracılığıyla çözümlenmiştir. Verilerin aritmetik ortalamaları, standart sapmaları betimsel olarak verildikten sonra, tek yönlü varyans analizleri (Anova) ve kovaryans analizleri (Ancova) yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda, Edward De Bono’nun beceri temelli Cort1 düşünme programı uygulanan birinci deney grubu, konu temelli eleştirel düşünme programı uygulanan ikinci deney grubu ve kontrol grubunun California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği (CCTDI) ve Ennis-Weir Eleştirel Düşünme Yazılı Testi (E-WCTET) ön test puanları kontrol edildiğinde son test puanları açısından; a) Deney grupları ve kontrol grubu arasında deney grupları lehine anlamlı bir fark bulunmuştur b) Deney grupları arasında, beceri temelli Cort1 düşünme programının uygulandığı Deney-1 grubu lehine anlamlı bir fark bulunmuştur

Anahtar Kelime: Ennis-Weir Eleştirel Düşünme Yazılı Testi eleştirel düşünme sosyal bilgiler öğretmenleri beceri temelli eleştirel düşünme De Bono CoRT düşünme programları çukurova üniversitesi konu temelli eleştirel düşünme öğretmen adayları kalifoniya eleştirel düşünme eğilimi ölçeği

Öz:

This study investigated the effects of teaching with Edward De Bono’s skill based Cort1 thinking programme and teaching with content based critical thinking programme in social studies subject on prospective teachers’ critical thinking disposition and level . The research was designed as an experimental pre-test/post-test control group design. There were two experiments and one control group in the research. Total of 76 students participated voluntarly to the study. There were 22 students in the first experimental group, 27 students in the second experimental group, 27 students in the control group. Groups are equalized on the basis of pre-test results of California Critical Thinking Disposition Inventory, Ennis-Weir Critical Thinking Essay Test and Personal Information Forms. Edward De Bono’s skill based Cort1 critical thinking programme was applied to the experimental group one; content based critical thinking programme was applied to the experimental group two. SPSS 10.0 is used as statistic sofware package to analyze data. First the data was analyzed by using descriptive statistics such as mean and standart deviation, then they were analyzed inferentially by using one-way anova and covariance techniques. The result of this study, covariating pre-test results for the post-test results of California Critical Thinking Disposition Inventory and Ennis-Weir Critical Thinking Essay Test the research results shows: a. Significant differences are found among experimental groups and control group in favor of experimental groups. b. Skill based experiment group one was significantly better than the content-based experiment group two.

Anahtar Kelime: prospective teachers california critical thinking disposition inventory(cctdi) Ennis-Weir Critical Thinking Essay Test critical thinking social science teachers skill based critical thinking De Bono CoRT thinking programs çukurova university content based critical thinking

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akınoğlu, O. (2001). “Eleştirel Düşünme Becerilerini Temel Alan Fen Bilgisi Öğretiminin Öğrenme Ürünlerine Etkisi”. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Beyer, B. (1991). Teaching Thinking Skills: A Handbook for Elementary School Teachers, Boston, USA, Allyn and Bacon, 1991.
Beyer, B. (1987). Practical Strategies for the Teaching of Thinking. Boston: Allyn and Bacon, INC.
Dam, G.; Volman, M. (2004). “Critical Thinking as a Citizenship Competence: Teaching Sstrategies”, Learning and Instruction. c.14, 359-379
Ennis, R.H. (1991). “Goals for a critical thinking curriculum” In A Costa (Ed.), Developing Minds (Vol.1). Alexandria: Virginia. ASCD
Facione, P. A.; Facione, N. C., ve Giancarlo, C.A.F. (1998). The California Critical Thinking Dispositions Inventory. California: Academic Pres.
Fisher, R. (1995). Teaching Children to Think UK, Stanley Thornes (Publishers) Ltd.
http://www.aare.edu.au/01pap/kon01173.htm, “Critical thinking of pre-service teachers in Singapore: A preliminary ınvestigation”, 2005.
İbşiroğlu, Z. (2002). “Eleştirel düşünme öğretilebilir mi?”, İnternet: http://www.felsefeekibi.com. (2002).
Kaasboll, J.J. (1998). “Teaching Critical Thinking and Problem Defining Skills”. Education and Information Technologies, c.3, 101-117.
Kazancı, O. (1989). Eğitimde Eleştirici Düşünme ve Öğretimi, İstanbul: Kazancı Kitap A.Ş.
Kökdemir,D.(2003). “Belirsizlik Durumlarında Karar Verme ve Problem Çözme” Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Lipman, M. (1988). Philosophy Goes to School. Philadelhia: Temple Universty Press.
Nisbett, R.E.; Peng, K.; Choi, I. Ve Norenzayan, A. (2001). “Culture and Systems of Thought: Holistic Versus Analytic Cognition”. Psychological Rewiew , c.108, s.2,.291-310.
Paul, R.W. (1991). “Staff development for critical thinking: lesson plan remodelling as the strategy”, A.L. Costa (Ed.). Developing Minds (A Reseource Book For Teaching Thinking). Revised Education, Volume1, Alexandria, Virginia:ASCD.
Plath, D.; English, B; Connors, L; Beveridge, A.(1999). “Evaluating the Outcomes of İntensive Critical Thinking İnstruction For Socila Work Students”, Social Work Education, c.18, 2.
Ross, D.D.; Bondy, E. (1993). “Clasroom management for responsible citizenship practical strategies for teachers”, Social Education, c.57,6, 326-328
Ruggiero, V.R. (1988). Teaching Thinking Across The Curriculum, State University of New York at Delhi, Harper and Row, Publishers, Inc.
Serter, N. (1997). 21. Yüzyıla Doğru İnsan Merkezli Eğitim, İstanbul: Kayhan Matbaası.
Wood, D. (1998). How Children Think And Learn Blackwell Publishers Ltd. 108 Cowley Road Oxford, UK.
Yeh,Y.( 2004). “Nurturing Reflective Teaching During Critical-Thinking Instruction in a Computer Simulation Program”, Computer and Education, c.42, 181-194.
Yim,W.; Lee, D.T.F.; Lee, I.F.K.; Chau, J.P.C.; Wootton, Y.S.Y.; Chang, A.M. (2000). “Disposition Towards Critical Thinking: a Study of Chinese Undergraduate Nursing Students”. Journal of Advanced Nursing, c.32, s.1, 84-90.

APA	AYBEK B (2007). Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. , 43 - 60.
Chicago	AYBEK Birsel Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. (2007): 43 - 60.
MLA	AYBEK Birsel Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. , 2007, ss.43 - 60.
AMA	AYBEK B Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. . 2007; 43 - 60.
Vancouver	AYBEK B Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. . 2007; 43 - 60.
IEEE	AYBEK B "Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi." , ss.43 - 60, 2007.
ISNAD	AYBEK, Birsel. "Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi". (2007), 43-60.

APA	AYBEK B (2007). Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 43 - 60.
Chicago	AYBEK Birsel Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16, no.2 (2007): 43 - 60.
MLA	AYBEK Birsel Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.16, no.2, 2007, ss.43 - 60.
AMA	AYBEK B Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2007; 16(2): 43 - 60.
Vancouver	AYBEK B Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2007; 16(2): 43 - 60.
IEEE	AYBEK B "Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi." Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, ss.43 - 60, 2007.
ISNAD	AYBEK, Birsel. "Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi". Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16/2 (2007), 43-60.