Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi

ARGAN, Metin; ARGAN TOKAY, Mehpare; KURULGAN, MESUT

Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi

Mehpare ARGAN TOKAY, (Bilecik Üniversitesi, Bozüyük Meslek Yüksek Okulu Bilecik, Türkiye)

Metin ARGAN, (Anadolu Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, Eskişehir, Türkiye)

Mesut KURULGAN (Anadolu Üniversitesi, Porsuk Meslek Yüksek Okulu Eskişehir, Türkiye)

Bilgi Dünyası

2 0

Yıl: 2008 Cilt: 9 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 179 - 206 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi

Öz:

Bu çalışmanın amacı, kitap seçimindeki biçimsel faktörleri ve bu biçimsel faktörlerin tutumlar üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. Araştırmada kullanılan anket Anadolu Üniversitesi’nde öğrenim gören 353 öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Çalışma sonucunda, kitap okumada etkili olan beş biçimsel faktör ve kitap okumayı etkileyen dört tutum faktörü ortaya çıkmıştır. Kitap okumada etkili olan biçimsel faktörler; cilt ve kâğıt türü, boyut ve yazım özelliği, sayfalardaki resim ve şekiller, kapağın şekli ve rengi ileiçindekiler ve kaynakçadır. Bunun yanı sıra, biçimsel özelliklerle ilgili dört tutum faktörü belirlenmiştir. Bunlar: Dikkat ve izlenim, isteklilik, okuma zevki ve kolaylaştırıcılıktır. Sonuçlar, biçimsel özelliklere ilişkin faktörlerin tutumlar ile ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Bu araştırmanın sonuçları, yayınevlerinin ve kitap tasarımcılarının kitap üretimini nasıl değerlendirmeleri gerektiği ve okuyucuların okuma işlevini nelerin etkilediği konusunda önemli çıkarımlar sunmaktadır.

Anahtar Kelime: okuyucu tutumları kitap tüketicisi kitap seçimi anadolu üniversitesi okuma okumaya yönelik tutum kitap tasarımı biçimsel özellikler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

2006 yılında Türkiye’de 35 bin kitap basıldı. (2007, 16 Ocak). 26 Kasım 2007 tarihinde http://kitabihayat.wordpress.com/2007 /01/16/2006-yilinda-turkiyede-35-bin-kitap-basildi/ adresinden erişildi.
Akınoğlu, O., Şahin, F. ve Gürdal, A. (2008). Fen bilgisi ders kitaplarının kavram haritası çizilerek değerlendirilmesi. 27 Şubat 2008 tarihinde http://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek-5/b_kitabi/PDF/Fen/Bildiri/t54d.pdf adresinden erişildi.
Altunışık, R, Torlak, Ö ve Özdemir, Ş. (2003). Ekonomik kriz ve değişen alışveriş alışkanlıkları üzerine bir araştırma. 8. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiriler Kitabı, 16-19 Ekim 2003 içinde (ss. 327-343). Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
Altunışık, R., Çoşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı (4.bs.). Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
Ayyıldız, M., Bozkurt, Ü. ve Canlı, S. (2006). Okuma kültürü üzerine bir araştırma. 28 Kasım 2007 tarihinde http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/169/mustafa.doc adresinden erişildi.
Babin, L. A., Babin, B. J. ve Boles, J. S. (1999). The effects of consumer perceptions of the salesperson, product and dealer on purchase intentions. Journal of Retailing and Consumer Services, 6, 91-97.
Blake, V.L.P. (1989). The role of reviews and reviewing media in the selection process: An examination of the research record. Collection Management, 11, 39.
Bowker News Release. (2004). U.S. book production soars to 175,000 new titles in 2003. 3 Ocak 2005 tarihinde http://www.bowker.com/press/2004_0527_bowker.htm adresinden erişildi.
Child, D. (1970). The essentials of factor analysis. London: Holt, Rhinehart and Winston.
D’Astous, A., Colbert, F. ve Mbarek, I. (2006). Factors influencing readers’ interest in new book releases: An experimental study. Poetics, 34, 134-147.
Edelman, H. ve Muller, K. (1987). A new look at the library market. Publishers Weekly, 23 (May 28): 32.
Erdoğan, İ. (1998). Araştırma dizaynı ve istatistik yöntemleri. Ankara: Emel Matbaası.
Futas, E. (1977). Library acquisition policies and procedures. Phoenix: Oryx Press.
İftar,G. K. (2000). Bilimsel araştırma yöntemleri. 18 Eylül 2006 tarihinde http://bde.anadolu.edu.tr/ (http://193.140.21.192 :8000/SCRIPT/bay2/scripts/student/serv_page.pl?970127244 +bay0401.html) adresinden erişildi.
İslamoğlu, A. H. (2006). Pazarlama yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları.
Kamphuis, J. (1991). Satisfaction with books: Some empirical findings. Poetics, 20, 471-485.
Kim, S. S., Lee, C. K. ve Klenosky, D. B. (2003). The influence push and pull factors at Korean national parks. Tourism Management, 24, 169-180.
Kurulgan, M. ve Argan, M. (2006). Yeni kitap seçiminde etkili olan biçimsel faktörlerin okuyucu perspektifinden değerlendirilmesi. Bilgi Dünyası, 7(2): 230-249.
Kurtuluş, K. (1998). Pazarlama araştırmaları. Genişl. 6. Baskı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yay. No: 274. Leemans, H. (1988). Who buys literary books? Cultural Economics, 88, 123-130.
Leemans, H.ve Stokmans, M. (1992). A descriptive model of the decision making process of buyers of books. Journal of Cultural Economics, 16, 25-50.
Lin, T. M. Y., Luarn, P. ve Huang, Y. K. (2005). Effect of internet book reviews on purchase intention: a focus group study. The Journal of Academic Librarianship, 31(5): 461-468.
McDonald, C. (1991). Sponsorship and the image of the sponsor. European Journal of Marketing 25, 31-38.
Meenaghan, T.(1983). Commercial sponsorship. European Journal of Marketing 17,5-73.
Nakip, M. (2004). Pazarlama araştırmalarına giriş (SPSS destekli). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Noyes, J., ve Garland, K. (2005). Students’ attitudes toward books and computers. Computers in Human Behavior. 21(2): 233-241.
Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory (2nd ed.). New York: McGraw-Hall.
Odabaşı, Y. ve Barış, G. (2002). Tüketici davranışı (4.bs.). MediaCat Yay., İstanbul.
Piters, R. ve Stokmans, M. (1997). The influence of typicality of book covers on preferences. G. Guzman, A. Jose ve S. Sanz (Ed.), The 22nd International Colloquium of Economic Psychology. 1, 37-50.
Richins, M. L. ve Bloch, P. H. (1991). Post-purchase product satisfaction: incorporating the effects of involvement and time. Journal of Business Research, 23, 145-158.
Schiffman, L. G. ve Kanuk, L. L. (2000). Consumer behavior (7th ed.). New Jersey: Prentice Hall.
Sever, S. (2007, Ağustos). Çocuk kitaplarında bulunması gereken yapısal ve eğitsel özellikler. 27 Kasım 2007 tarihinde http://www.egitim.aku.edu.tr/ssever.htm adresinden erişildi.
Stokes, R. C. (1985). The effect of price, package design, and brand familiarity on perceived quality. Lexington, MA: Lexington Books.
Stokmans, M. ve Hendrickx, M. (1994). The attention paid to new book releases on a display table. Poetics, 22, 185-197.
Tortop, R. ve Barışcan, H. (2007, 12 Temmuz), Türkçe 1. sınıf ders kitabı özellikleri. 27 Kasım 2007 tarihinde http://www.odevsel.com/egitim/2335/turkce-1-sinif-ders-kitabiozellikleri. html adresinden erişildi.
Uçak (Özenç) N. ve Güzeldere (Olşen), Ş. (2006). Bilişsel yapının ve işlemlerin bilgi arama davranışı üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 20, 7-28.
Wang, P. ve Soergel, D. (1998). A cognitive model of document use during a research project: Study 1. Document selection. Journal of the American Society for Information Science, 49(2), 115-133.
Yükselen, C. (2000). Pazarlama araştırmaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
Zhang, J. J., Pennington-Gray, L., Connaughton, D. P., Braunstein, J. R., Ellis, M. H., Lam, E. T. C. ve diğerleri. (2003). Understanding women’s professional football game spectators: sociodemographics, game consumption, and entertainment options. Sport Marketing Quarterly, 12(4): 228-243.

APA	ARGAN TOKAY M, ARGAN M, KURULGAN M (2008). Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi. , 179 - 206.
Chicago	ARGAN TOKAY Mehpare,ARGAN Metin,KURULGAN MESUT Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi. (2008): 179 - 206.
MLA	ARGAN TOKAY Mehpare,ARGAN Metin,KURULGAN MESUT Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi. , 2008, ss.179 - 206.
AMA	ARGAN TOKAY M,ARGAN M,KURULGAN M Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi. . 2008; 179 - 206.
Vancouver	ARGAN TOKAY M,ARGAN M,KURULGAN M Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi. . 2008; 179 - 206.
IEEE	ARGAN TOKAY M,ARGAN M,KURULGAN M "Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi." , ss.179 - 206, 2008.
ISNAD	ARGAN TOKAY, Mehpare vd. "Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi". (2008), 179-206.

APA	ARGAN TOKAY M, ARGAN M, KURULGAN M (2008). Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi. Bilgi Dünyası, 9(1), 179 - 206.
Chicago	ARGAN TOKAY Mehpare,ARGAN Metin,KURULGAN MESUT Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi. Bilgi Dünyası 9, no.1 (2008): 179 - 206.
MLA	ARGAN TOKAY Mehpare,ARGAN Metin,KURULGAN MESUT Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi. Bilgi Dünyası, vol.9, no.1, 2008, ss.179 - 206.
AMA	ARGAN TOKAY M,ARGAN M,KURULGAN M Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi. Bilgi Dünyası. 2008; 9(1): 179 - 206.
Vancouver	ARGAN TOKAY M,ARGAN M,KURULGAN M Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi. Bilgi Dünyası. 2008; 9(1): 179 - 206.
IEEE	ARGAN TOKAY M,ARGAN M,KURULGAN M "Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi." Bilgi Dünyası, 9, ss.179 - 206, 2008.
ISNAD	ARGAN TOKAY, Mehpare vd. "Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi". Bilgi Dünyası 9/1 (2008), 179-206.