Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi

GÖNÇ ŞAVRAN, TEMMUZ

Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi

TEMMUZ GÖNÇ ŞAVRAN (Anadolu Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Sosyoloji Araştırmaları Dergisi

5 3

Yıl: 2007 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 114 - 140 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi

Öz:

Toplam Kalite Yönetimi (TKY), son yirmi yıldır hem dünyada hem de Türkiye’de giderek yaygınlaşan bir yönetim tarzıdır. TKY, içinde hem ürün kalitesini artırmaya yönelik teknik süreçlerden oluşan katı öğeleri, hem de çalışma ortamını demokratikleştirmeye, örgüt kültürünü geliştirmeye ve işçi kalitesini artırmaya yönelik çeşitli süreçlerden oluşan esnek öğeleri barındırmaktadır. Gerek katı, gerek esnek öğeler söz konusu olsun, yönetimin TKY uygulamalarında merkezi bir role sahip olduğu sıklıkla belirtilmektedir. Esnek öğelerin de katı öğeler kadar başarıyla uygulanması için yönetim, TKY’ye çalışan katılımı sağlama ve çalışanların özgür ve yaratıcı bir şekilde çalışabilecekleri bir çalışma ortamı yaratma görevini üstlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, yönetim ve çalışanlar arasında olduğu varsayılan biz/onlar ayrımının TKY uygulamalarının gerektirdiği şekilde ortadan kalkıp kalmadığının, örgütte “korku” ve gerilimi ortadan kaldıracak ve çalışanların daha yaratıcı ve katılımcı bir şekilde çalışabilecekleri bir çalışma ortamı yaratılıp yaratılmadığının Eskişehir’de yapılan alan araştırmasının verileri üzerinden incelenmesi ve TKY’nin endüstri ilişkilerinin demokratikleşmesine ne derece katkıda bulunduğunun ortaya konmasıdır.

Anahtar Kelime: örgütsel yönetim yönetim stratejileri örgütsel kültür çalışan katılımı yetkilendirme çalışma sosyolojisi anket Eskişehir toplam kalite yönetimi iş yükü demokratik katılım hiyerarşi işgören katılımı Türkiye endüstriyel demokrasi toplam kalite yönetimi uygulaması işçi sendikaları

Konular: Kamu Yönetimi Çevre Çalışmaları

Öz:

Total Quality Management (TQM) practices are widely being implemented in the developed and developing countries since 1980’s. TQM has hard and soft elements, which include in turn, technique processes aimed at increasing the quality of the products, and various processes aimed at increasing the worker quality, improving organizational culture and democratizing the work environment. It is frequently emphasized that management has a central role in the implementation of both hard and soft elements of TQM. In order to implement soft elements as successful as the hard elements, management is committed to provide employee involvement and to create a work environment in which workers could work creatively. Drawing upon the data of the fieldwork conducted in Eskişehir, the aim of this study is to examine whether the so-called us/them distinction between the managers and workers is eliminated, whether a work environment is created in which workers could work with more involvement and more creatively through the abolishment of the “fear” and tension in the organization and to put forward to what extent TQM contributes to the democratizing of industrial relations.

Anahtar Kelime: workload democratic participation hierarchy employee involvement Turkey industrial democracy total quality management implementation labor unions organizational management management strategies organizational culture worker participation authorization work sociology questionnaire Eskisehir total quality management

Konular: Kamu Yönetimi Çevre Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ACKERS, P., M. MARCHINGTON, A. WILKINSON ve T. DUNDON 2003 ‘Partnership and Voice, With or Without Trade Unions: Changing UK Management Approaches to Organizational Participation’. Lougborough University, Business School, Research Series Paper 4, 2003.
BİDDİS, J. T. ve A. WILKINSON 2001 ‘Pandoras Box or a Box of Delights: New Work Practices and the Lived Experience’ . International Employment Relations Journal 7 (2):88-112
BLACK, J. ve D. McCABE 1998 ‘Jointism and the Role of Workplace Union in the Auto-Components Industry’, New Technology, Work and Employment. 13(1):29-42.
BLACK, J.S. ve H.B. GREGERSEN 1997 ‘Participative Decision-Making: An Integration of Multiple Dimensions’. Human Relations 50: 861–878.
BOJE, D. M. ve R. D. WINSOR 1993 ‘The Ressurection of Taylorism: TQM’s Hidden Agenda’ . Journal of Organizational Change Mangement. 6(4):57-70.
COTTON, J. L., D.A. VOLLRATH, K.L. FROGGATT, M.L. LENGNICK-HALL ve K. R. JENNINGS 1988 ‘Employee Participation: Diverse Forms and Different Outcomes’, Academy of Management Review 13: 8–22.
CUNNINGHAM, I., J. HYMAN ve C. BALDRY. 1996 ‘Empowerment: The Power to Do What?’ . Industrial Relations Journal 27(2):143-154.
DEMING, W.E. 1986 Out of the Crisis: Quality Productivity and Competitive Position. Cambridge University.
DOW, D., D.SAMSON ve S.FORD 1999 ‘Exploding the Myth: Do All Quality Management Practices Contribute to Superior Quality Performance?’. Production and Operations Management 8(1):1-27.
FAIRHURST, G.T. ve R.F.WENDT 1993 ‘The Gap in Total Quality: A Commentary’. Management Communcation Quarterly 6(4):441-451.
FEIGENBAUM , A.V. 1991 Total Quality Control: Engineering and Management. Kırkıncı Yıl Özel Baskısı. New York McGrow-Hill.
FISHER ve Diğ., 1996 Human Resource Management. (3.baskı), Boston, Houghton Mifflin.
FREDERIC, Guy 2002 ‘High Involvement Work Practices and Employee Bargaining Power Discussion Papers’ ,http://www.bbk.ac.uk/manop/man/docs/0201_guy.pdf.
FREEMAN, R. B. ve M. M. KLEIER 2000 ‘Who benefits most from employee involvement: Firms or workers?’, American Economic Review 90(2):219-223.
FOY, N. 1999 Empowering People At Work. Aldershot, Gower, 1994 Harley, B. The Myth of Empowerment: Work Organizations, Hierarchy and Employee Autonomy in Contemporary Australian Workplaces . Work, Employment and Society 13(1):41-66.
FRIEDMAN, A. L. 1977 Industry and Labour: Class Strugle at Work and Monopoly Capitalism. Londra, MacMillan.
GARRAHAN, P., ve P. STEWART 1992 The Nissan Enigma: Flexibility at Work in a Local Economy. Londra, Mansell.
GILL, COLIN ve HUBERT KRIEGER 1999 ‘Direct and Representative Participation in Europe: Recent Survey Evidence’ The International Journal of Human Resource Management: 10(1): 572 –591.
HAMMER, TOVE HELLAND 1998 ‘Industrial Democracy’, içinde: Michael Poole ve Malcolm Warner (ed) The Handbook of Human Resource Management, Londra, International Thomson Business Press.
HARDY, C. ve S. LEIBA-O’SULLIVAN 1998 ‘The Power Behind Empowerment: Implications for Research and Practice’, Human Relations 51(4): 451-483.
HARLEY, B. 1994 ‘Post-Fordist Theory, Labour Process Flexibility and Autonomy in Australian Workplaces’ . Labour and Industry 6(1):107-129.
HELPER, S. 1995 Can Maqiulas Be Lean: The Case of Wiring Harness Production in Mexica. içinde: S. Babson (ed.) Lean Work, Employement and Exploitation in the Global Auto Industry, içinde: Nichols, T., ve Nadir Suğur (2004) Global Management, Local Labour: Turkish Workers and Modern Industry. Palgrave, MacMillan, GB, sf:120.
HILL, S. 1991a ‘How Do You Manage A Flexible Firm? The Total Quality Model’. Work, Employment and Society 5, 3:397-415.
HILL, S. 1991b ‘Why Quality Circles Failed But Total Quality Might Succeed’. British Journal of Industrial Relations 29(4):541-568.
IMAI, M. 1986 Kaizen: The Key to Japan’s Competitive Success, New York, McGraw-Hill.
ISHIKAWA, K. 1997 Toplam Kalite Kontrol. (ed:. S. Ordaş, N.Yayla) İstanbul, KalDer.
ISHIKAWA, K. 1985 What is Total Quality Control? The Japanese Way, New York, Prentice Hall.
KNIGHTS D. ve D. MCCABE 1998 ‘Dreams and Designs on Strategy: A Critical Analysis of TQM and Management Control’. Work, Employment and Society 12(3):433-456.
KNIGHTS D. ve D. MCCABE 1997 ‘How Would You Measure Something Like That? Quality in a Retail Bank’ . Journal of Management Studies 34(3): 371-388.
LASHEY, Conrad 2000 Empowerment Through Involvement: A case study of TGI Fridays Restaurant, Personnal Review. 29(6): 791-815
LAWLER, E.E. III 1999 ‘Employee Involvement Makes A Difference’, Journal of Quality Participation 22(5): 18-21.
MARCHINGTON, M. 1992 Managing the Team: A Guide to Successful Employee Involvement. Blackwell.
MARCHINGTON, M. ve A. WILKINSON 2000 ‘Direct Participation’, içinde: S.Bach ve K.Sisson (ed) Personel Management: A Comprehensive Guide to Theory and Practice. Oxford, Blackwell.
MCARDLE, L., M. ROWLINSON, S. PROCTER, J.HASSARD ve P.FORRESTER 1995 ‘Employee Empowerment or the Enhancement of Exploitation’ içinde: A. Wilkinson ve H.Wilmott (ed.) Making Quality Critical: New Perspectives on Organisational Change. Londra, Routledge.
McCABE, D. 1999 ‘Total Quality Management: Anti-Union Trojan Horse or Management Albatross?’ . Work, Employment and Society 13(4):665-691.
NICHOLS, T., ve N. SUĞUR 2004 Global Management, Local Labour: Turkish Workers and Modern Industry. Palgrave, MacMillan, GB.
OAKLAND, J.S. 1995 Total Quality Management. Londra,Heineman.
POOLE, Michael 1986 Towards a New Industrial Democracy. London: Routledge.
POOLE, M., R. LANSBURY ve N. WAILES 2001 'Participation and industrial democracy revisited: A theoretical perspective' içinde: R. Markey, P. Gollan, A. Hodgkinson, A. Chouraqui and U. Veersma (ed.) Models of employee participation in a changing global environment: diversity and interaction, Ashgate Publishing Company, Aldershot sf. 23-34.
POWER, D.J., S.S.AMRIK ve S.RAHMAN 2001 ‘Critical Success Factors in Agile Supply Chain Management’. Industrial Journal of Physical Distribution and Logistics Management 31(4):247-265.
RAHMAN, S. ve P. BULLOCK 2002 ‘Relationships Between Soft TQM, Hard TQM and Organizational Performance’. (ITS-WP-02-10http://WWW.its.usyd.edu.au/publications/ working_ papers /WP2002/ITS-WP-02-10.pdf).
ROTSCHILD, J. ve M. OLLILAINEN 1999 ‘Obscuring But Not Reducing Managerial Control: Does TQM Measure Up to Democracy Standarts’ . Economic and Industrial Democracy 43:397-428.
SEWELL, G. 1998 ‘The Discipline of Teams: The Control of Team-based Industrial Work Through Electronic and Peer Surveillance’, Administrative Science Quarterly 43(2): 397-428.
STEINGARD, D. S. ve D. E. FITZGIBBONS 1993 ‘A Postmodern Deconstruction of Total Quality Management (TQM)’ . Journal of Organisational Change Management 6:27-37.
TAYLOR, F.W. 1997 Bilimsel Yönetimin İlkeleri. Konya, Çizgi (Çev: H.B. Akın).
WAGNER III, J.A. 1994 ‘Participation’s Effects on Performance and Satisfaction. A Reconsideration of Research Evidence’. Academy of Management Review 19(2):312-30.
WARHURST, C. ve P. THOMPSON 1998 ‘Hands, Hearts and Minds: Changing Work and Workers at the End of the Century’ içinde: P.Thompson ve C. Warhurst (ed.) The Future Workplace. Londra, Macmillan.
WEBB, J. 1995 ‘Quality Management and the Management of Quality’ içinde: A. Wilkinson ve H.Willmott (ed.) Making Quality Critical: New Perspectives on Organisational Change. Londra, Routledge, sf.105-126.
WILKINSON, A., G.GODFREY ve M.ARCHINGTON 1997 ‘Bouqets, Brickbats and Blinkers: Total Quality Management and Employee Involvement in Practice’ Organization Studies 18(5):799-819
WILKINSON, A. 1999 ‘Managing People in a TQM Context’ içinde: B. G. Dale (ed) Managing Quality, 3.baskı, Oxford Blackwell Publishers.
YILDIRIM, E. 2000 ‘Türkiye’deki Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarının İşçiler ve Endüstri İlişkileri Üzerindeki Etkileri’. Toplum ve Bilim 86:260-280.

APA	GÖNÇ ŞAVRAN T (2007). Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi. , 114 - 140.
Chicago	GÖNÇ ŞAVRAN TEMMUZ Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi. (2007): 114 - 140.
MLA	GÖNÇ ŞAVRAN TEMMUZ Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi. , 2007, ss.114 - 140.
AMA	GÖNÇ ŞAVRAN T Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi. . 2007; 114 - 140.
Vancouver	GÖNÇ ŞAVRAN T Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi. . 2007; 114 - 140.
IEEE	GÖNÇ ŞAVRAN T "Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi." , ss.114 - 140, 2007.
ISNAD	GÖNÇ ŞAVRAN, TEMMUZ. "Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi". (2007), 114-140.

APA	GÖNÇ ŞAVRAN T (2007). Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 10(2), 114 - 140.
Chicago	GÖNÇ ŞAVRAN TEMMUZ Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 10, no.2 (2007): 114 - 140.
MLA	GÖNÇ ŞAVRAN TEMMUZ Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, vol.10, no.2, 2007, ss.114 - 140.
AMA	GÖNÇ ŞAVRAN T Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi. 2007; 10(2): 114 - 140.
Vancouver	GÖNÇ ŞAVRAN T Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi. 2007; 10(2): 114 - 140.
IEEE	GÖNÇ ŞAVRAN T "Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi." Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 10, ss.114 - 140, 2007.
ISNAD	GÖNÇ ŞAVRAN, TEMMUZ. "Toplam Kalite Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Demokratikleşme İkilemi". Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 10/2 (2007), 114-140.