Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği)

Yıl: 2008 Cilt: 37 Sayı: 178 Sayfa Aralığı: 44 - 64 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği)

Öz:
Demokrasi insan haklarına saygı göstermeyi, bireyin özgürlüğünü ve yönetime etkin biçimde katılımını esas alan bir yaşam tarzı ve yönetim biçimidir. Demokrasinin gelişmesi bireylerde demokratik tutum ve davranışlarının geliştirilmesiyle mümkündür. Bireylere demokratik tutum ve davranışlarının kazandı rılmasında öğretmenlerin rolü ve önemi büyüktür. Bu açıdan bakıldığında öğretmen yetiştiren kurumlarda öğrenim gören öğretmen adaylarının demokratik tutum ve davranışlara sahip olacak biçimde yetiştirilmeleri önem kazanmaktadı r. Bu araştırmanın temel amacı Eğitim Fakültesi ile Fen-Matematik ve Sosyal alanlar Tezsiz Yüksek Lisans Programlarında öğrenim gören öğretmen adayları nın demokratik tutumlarını belirlemektir. Araştırmada Gözütok (1995) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Demokratik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma ile öğrencilerin demokratik tutumları arasında, öğrenim gördükleri bölümlere, cinsiyetlerine, anne-babalarının eğitim düzeylerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Buna göre, tüm gruplarda kız öğrencilerin demokratik tutum puanları erkek öğrencilerin demokratik tutum puanlarından daha yüksek çıkmıştır. Anne-babanın eğitim düzeyi arttıkça bireylerin demokratik tutumları da olumlu yönde artmaktadır. Eğitim fakültesi öğrencilerinin demokratik tutumları tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin tutum puanlarından daha yüksek çıkmıştır. Benzer olarak, sosyal alanlardaki öğretmen adaylarının fen ve matematik alanlarındaki öğretmen adaylarının demokratik tutumlarından daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ailenin gelir düzeyine göre grupların demokratik tutumları arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır.
Anahtar Kelime: fırat üniversitesi tezsiz yüksek lisans demokrasi eğitim fakülteleri öğrencileri öğretmen adayları demokratik tutum ölçeği demokratik tutumlar değerlendirme

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AÇIKALIN, Aytaç (1995). “2020 Yılında Benim Okulum” Eğitim Yönetimi, Kış 1995, S.1, ss. 7-21.
  • ARABACI, İ. Bakır (2005). “Öğretme Öğrenme Sürecinde Öğrencilerin Katılımı ve Sınıfta Demokrasi”, Çağdaş Eğitim, Ocak 2005, S. 316, ss. 20-27.
  • ASHLEY, M. ve BARNES, S. (1999). “Citizenship: A New Word For Humanities”, In Improving Learning And Teaching In The Humanities, (Ed. Martin Ashly) ss. 139-161.
  • AYTAÇ, Kemal (1998). Avrupa Eğitim Tarihi, DTCF Yayınları, Ankara.
  • BALCI, Ali (1995). Sosyal Bilimlerde Araşştırma, Yöntem Teknik ve İlkeler, Bilgisayar-Yayıncılık San. Ltd. şti, Ankara.
  • BRIDGE, Berna (2004). Etik Değerler Eğitimi, İkinci Baskı, Beyaz Yayınları, Eren Ofset, İstanbul
  • BLOOM, Lisa A. ve HERZOG, M. J. R. (1994). “The Demokratic Process in Teacher Education: Two Case Studies”, in Demokratik Teacher Education: Programs, Processes, Problems and Prospect, State University of New York Pres, Albany, New York, USA.
  • BROWN, Ken (2001). Right To Learn:Alternatives For A Learning Society, London, Uk:Routledgefalmer.
  • BÜYÜKDÜVENCİ, Sabri (1990). “Demokrasi Eğitim ve Türkiye” Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi,23(2), ss. 583-597.
  • BÜYÜKKARAGÖZ, Savaş (1990). Orta Öğretimde Demokrasi Eğitimi. Türk Demokrasi Vakfı Yayınları, Ankara.
  • CAN, Niyazi (1997). “Eğitim Öğretimde Etkili Öğretmen ve Yöneticinin Nitelikleri”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(3), Kasım 1997, ss. 1-16.
  • DOĞAN, İsmail (2001). Modern Toplumda Vatandaşşlık, Demokrasi ve İnsan Hakları, İnsan Haklarının Kültürel Temelleri, 2. Baskı, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
  • DUMAN, Bilal (2004). “Öğrenme Öğretme Sürecindeki Entelektüel şizofrenizm”, Uluslararası Demokrasi Eğitim Sempozyumu, 20-21 Mayıs 2004, Elif ofset, Çanakkale, ss.94-108.
  • EĞİTİMSEN (2005). “Eğitimde Değerler Merkez Komisyonu Raporu”,4. Demokratik Eğitim Kurultayı,2. Cilt, 1-5 Aralık 2004, Eğitimsen Yayınları, Ankara.
  • EKİZ, Durmuş (2003). “Öğretmen Adaylarının Öğretim Elemanları ve Dersler Hakkındaki Olumsuz Algılarının Tespit Edilmesi: Etnograşk Bir Araştırma”, Eğitim Araşştırmaları, Yaz 2003, S.12, ss. 91-103.
  • ERGİNER, Akif (1997). AİBÜ Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Bölümünde Öğretim Hizmeti Veren Öğretim Elemanlarının Yeterlilikleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
  • ERTÜRK, Selahattin (1985). Diktacı Tutum ve Demokrasi, Dördüncü Baskı, Yelkentepe Yayınları:8, Sistem Ofset Matbaası, Ankara.
  • GÖMLEKSİZ, Müfit (1988). Demokratik Bir Sınıf Ortamı Açısından Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Elemanlarının ve Öğrencilerinin Davranışşlarının Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • GÖZÜTOK, Dilek (1995). Öğretmenlerin Demokratik Tutumları, Türk Demokrasi Vakfı, Ekin Matbaacılık-Yayıncılık, Ankara.
  • GÖZÜTOK, F. Dilek (1988). Öğretmen Eğitiminde Meslek Formasyonu Öğretiminin Öğretim Elemanı Davranışşlarına Yansıması, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • GUTMANN, Amy (1987). Democratic Education, Ewing, NJ, Princeton University Pres, USA.
  • GÜRŞİMŞEK, Işık (1998). “Öğretmen Eğitiminde Yeni Yaklaşımlar”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 14, ss. 25-28.
  • GÜVEN, İsmail (2004a). “Etkili Bir Öğretim İçin Öğretmenden Beklenenler” Milli Eğitim, Güz 2004, S. 164, ss. 127-141.
  • GÜVEN, İsmail (2004b). “Sosyal Bilgiler Alan Öğretmen Adaylarının Okul Uygulamalarına Yönelik Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma”, Kuramdan Uygulamaya Eğitim Bilimleri,Kasım 2004, ss.270-299.
  • IZGAR, H. ve KESİCİ, ş. (2004). “Demokratik Sistem ve Demokratikleşmede Fonksiyonel Bir Yaklaşım: Hayat Boyu Eğitim”, Eğitime İlişkin Çeşitlemeler-I, (Edt. Musa Gürel), Birinci Basım, Eğitim Kitabevi, Konya.
  • KAPTAN, Saim (1989). Bilimsel Araşştırma ve Gözlem Teknikleri, Tekışık A.ş. Veb Ofset Tesisleri,Ankara.
  • KARAMUSTAFAOĞLU, O. ve HALUK, Ö (2004). “Toplumumuzda ve Öğretmen Adayları Arasında Öğretmenlik Mesleğine Verilen Değer Üzerine Bir Araştırma”, Değerler Eğitimi Dergisi, Nisan 2004, 2(6), ss. 35-48.
  • KIZILTEPE, Zeynep (2002). “İyi ve Etkili Öğretmen”, Eğitim ve Bilim, 27(126), ss. 10-14.
  • KONGAR, Emre (1983). Demokrasi ve Kültür, Hil Yayın, Gümüş Basımevi, Ankara.
  • NOVAK, John M. (1994). Demokratic Teacher Education: Programs, Processes, Problems and Practices, (Ed. John Novak), Albany, New York, USA: State University of New York Press.
  • OSLER, Audrey (2002). “Citizenship Education and the Strengthening of Democracy: Is Race on the Agenda?”, Citizenship, Education and the Curriculum, (Edt. David Scott), Greenwood Publishing Group, Westport, CT, USA.
  • OMERUSTAOĞLU, Adnan (2004). “Felsefe Grubu Öğretmenliği ve Diğer Anabilim Dallarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Demokratik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Nisan 2004, Sayı 7, ss.216-226.
  • ÖZDEN, Yüksel (2000). Eğitimde Dönüşşüm- Eğitimde Yeni Değerler, 3. Baskı, Pegem A Yayıncılık, Önder Matbaası, Ankara.
  • ÖZSOY, Seçkin (2004). “Demokrasi Eğitiminin İmkansızlığı Üzerine”, Uluslararası Demokrasi Eğitimim Sempozyumu, 20-21 Mayıs 2004, Elif Ofset, Çanakkale, ss. 150-161.
  • PEKTAŞ, Suat (1989). “Sözel Olmayan Öğretmen Davranışlarının Öğretime Etkileri”, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1), ss. 225-240.
  • PURKEY, W. W. ve NOVAK, S. (1984). Inviting School Success: A Self-Concept Approach to Teaching, Learning And Demokratik Practice, Third Edition. Belmont, CA: Wadrworth
  • RICHERT, E. Anna (1997).Teaching TeachersFor The Challenge of Change, about Teaching: Purpose, Passion and Pedagogy in Teacher Education, ss. 73-94 (Edt. J. John Loughran). Routledge Falmer, London, United Kingdom.
  • SABANCI, Ali (2005). “Çağdaş Okul Liderliği Açısından Karizmatik, Dönüşümcü ve Vizyoner Liderlik Yaklaşımları”, Çağdaşş Eğitim, Mart 2005, S. 318, ss. 26-33.
  • SAN, Coşkun (1985). “Gençlik ve Demokrasi Eğitimi”, Gençliğin Eğitimi ve Sorunları, Türk Eğitim Derneği IX Eğitim Toplantısı, 20-21-22 Kasım 1985, Ankara.
  • Saracaloğlu, Asuman Seda. (2001). “Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Demokratik Tutumları”. Ege Eğitim Dergisi. 1, 1: 23-30.
  • SARACALOĞLU, A. S., EVİN, İ. ve VAROL, S. R. (2004). “İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Kasım 2004, 4 (2), ss.335-364.
  • SARIOĞLU, H., ÖZDEMİR, M. ve YETİM, F. (2005). “Mesleki Eğitim Fakültesi El Sanatları Eğitimim Bölümü Öğretmen Adaylarının Alan Bilgisi ve Öğretmenlik Meslek Dersleri ile Öğretmenlik Uygulaması Dersi Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Milli Eğitim, Kış 2005, S. 165, ss. 79-87.
  • STRONGE, James H. (2002). Qualities of Effective Teachers, Alexandria, VA, USA.
  • TİTİZ, M. Tınaz (2000). Okulda Yeni Eğitim, Beyaz Yayınları, İstanbul.
  • TURAN, M. ve, TAşPINAR M. (2004). “Vatandaşlık ve İnsan Hakları Dersinin Öğrencilerin Demokrasi ve İnsan Haklarına İlişkin Görüşlerine Etkisi”, Uluslararası Demokrasi Eğitimim Sempozyumu, 20-21 Mayıs 2004, Elif Ofset, Çanakkale, ss. 229-246.
  • TÜRKOĞLU, Adil (1993). “Eğitim Yüksekokulu Programlarında Karşılaşılan Sorunlar” Eğitim Bilimleri I. Ulusal Kongresi Bildirileri, ss. 179-189, Milli Eğitim Basımevi, Ankara.
  • ÜNAL, Işıl (2004). “Demokrasinin Eğitimi”, Uluslararası Demokrasi Eğitimim Sempozyumu, 20- 21 Mayıs 2004, Elif Ofset, Çanakkale, ss. 274-282.
  • WHEELER, Harvey (1971). Democracy in a Revolutionary Era- The Political Order Today, Pelican Boks, C. Nicholls and Company Ltd., Great Britain.
  • YAĞCI, Esed (1998). “Demokrasi ve Eğitim”, Eğitim ve Bilim, Ocak 1998, 22(107), ss. 15-22.
  • YAVUZ, Mustafa (2003). İlköğretim Okullarında Demokrasi, Eğitime Yeni Bakışşlar 2, (Ed. Ali Murat Sünbül), Mikro Yayınşları, Anakra.
  • YEŞİL, Rüştü (2002). “İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi” Çağdaşş Eğitim, S. 290, ss. 31-36.
  • YEŞİL, Rüştü (2004). “Demokrasi Eğitiminde Tartışmanın Yeri ve Önündeki Engeller”, Uluslararası Demokrasi Eğitimim Sempozyumu, 20-21 Mayıs 2004, Elif Ofset, Çanakkale, ss. 295- 302.
  • YÜKSEL, Sedat (2004a). “Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Meslek Bilgisi Derslerine Yönelik Direnç Davranışları” Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Mayıs 2004, 4(1), ss. 171-200.
  • YÜKSEL, Sedat (2004b). “Tezsiz Yüksek Lisans Programının Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin tutumlarına Etkisi” Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), ss. 355-379.
APA Gömleksiz M, KAN A (2008). Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği). , 44 - 64.
Chicago Gömleksiz Mehmet Nuri,KAN Ayşe Ülkü Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği). (2008): 44 - 64.
MLA Gömleksiz Mehmet Nuri,KAN Ayşe Ülkü Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği). , 2008, ss.44 - 64.
AMA Gömleksiz M,KAN A Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği). . 2008; 44 - 64.
Vancouver Gömleksiz M,KAN A Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği). . 2008; 44 - 64.
IEEE Gömleksiz M,KAN A "Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği)." , ss.44 - 64, 2008.
ISNAD Gömleksiz, Mehmet Nuri - KAN, Ayşe Ülkü. "Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği)". (2008), 44-64.
APA Gömleksiz M, KAN A (2008). Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği). Milli Eğitim, 37(178), 44 - 64.
Chicago Gömleksiz Mehmet Nuri,KAN Ayşe Ülkü Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği). Milli Eğitim 37, no.178 (2008): 44 - 64.
MLA Gömleksiz Mehmet Nuri,KAN Ayşe Ülkü Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği). Milli Eğitim, vol.37, no.178, 2008, ss.44 - 64.
AMA Gömleksiz M,KAN A Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği). Milli Eğitim. 2008; 37(178): 44 - 64.
Vancouver Gömleksiz M,KAN A Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği). Milli Eğitim. 2008; 37(178): 44 - 64.
IEEE Gömleksiz M,KAN A "Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği)." Milli Eğitim, 37, ss.44 - 64, 2008.
ISNAD Gömleksiz, Mehmet Nuri - KAN, Ayşe Ülkü. "Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği)". Milli Eğitim 37/178 (2008), 44-64.