504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi

CEVİZ, Münacettin; KOCAK, Hikmet; ÇOLAK, Abdurrahim; Erkut, Bilgehan; BECİT, Necip; ÜNLÜ, Yahya; Ateş, Azman

504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi

Bilgehan ERKUT, (Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Necip BECİT, (Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Yahya ÜNLÜ, (Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Abdurrahim ÇOLAK, (Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Azman ATEŞ, (Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Münacettin CEVİZ, (Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Hikmet KOÇAK (Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Damar Cerrahi Dergisi

9 1

Yıl: 2007 Cilt: 16 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 5 - 12 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi

Öz:

Amaç: Mayıs 1993-Haziran 2006 tarihleri arasında Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı’na müracaat eden ve akut arter embolisi tanısı konan 504 hastaya uygulanan toplam 581 cerrahi müdahalenin erken dönem sonuçları değerlendirilerek; aterosklerotik zeminin, şikâyetlerin başlaması ile hastaneye başvuru arasındaki sürenin, re-embolektominin, hiperbarik oksijen tedavisinin ve ileomedin tedavisinin amputasyon ve mortalite üzerine olan etkileri analiz edilmiştir. Yöntem: Olguların yaşları 21-93 yıl olup (ortalama 58 yıl), 267’i (% 53) erkek, 237’ü (% 47) kadın idi. Olguların şikâyetlerin başlaması ile hastaneye başvuru arasındaki süre 2-168 saat (ortalama 52 saat) idi. 322 (% 63,8) olguda atrial fibrilasyon saptandı. 417 (% 82,7) olguda alt ekstremite embolisi, 5 olguda hem alt hem üst ekstremite (% 1), 82 (% 16,3) olguda ise sadece üst ekstremite embolisi mevcuttu. 17 (% 3,3) hastaya bypass prosedürü, 11 (% 2,1) hastaya fasiotomi, 4 (% 0,8) hastaya patchplasti, 3 (% 0,6) hastaya endarterektomi, 11 (% 2,1) hastaya tibialis posterior, tibialis anterior veya radial arterden embolektomi yapıldı. Cerrahi uygulama şansı kalmayan 10 (% 2,0) hastaya 2004 yılı mayıs ayından sonra embolektomi sonrası ilomedin, son 1 yıl boyunca da 8 (% 1,6) hastaya embolektomi sonrası hiperbarik oksijen tedavisi uygulandı. Bulgular: Erken dönemde 77 (% 15,3) hasta re-embolektomiye alındı. Postoperatif ilk 24 saat içinde ölüm 21 (% 4,2) vakada görüldü. Hastaların 75’ine (% 14,8) amputasyon yapıldı. Hastaneye başvuru zamanının 6 saatten fazla olması amputasyon ve mortalite, re-embolektominin ise amputasyon açısından önemli risk faktörü olduğu saptanmıştır. Sonuç: Akut arter embolisinin hızlı ve teknik olarak kolay bir tedavi şekli olan embolektomi zamanında ve deneyimli cerrahi ekip tarafından uygulanırsa emboliye bağlı gelişebilecek komplikasyonlar önlenmiş olacaktır. Ayrıca akut arteriyel embolilerde gecikmiş cerrahi müdahale ve tekrarlanan re-embolektomiler morbidite ve mortalite üzerinde önemli rol oynamaktadır.

Anahtar Kelime: Zaman Risk faktörleri Ölüm oranı Hiperbarik oksijenleme Yaş dağılımı Embolektomi Emboli Balon dilatasyonu Cinsiyet dağılımı Ampütasyon Geriyedönük çalışma Atriyal fibrilasyon Reoperasyon

Konular: Anestezi Kalp ve Kalp Damar Sistemi Cerrahi

Analysis of risk factors for amputation and mortality in 504 cases with acute arterial emboli

Öz:

We retrospectively examined the records of 504 patients who underwent a total of 581 operations for acute peripheral arterial occlusion of the upper or lower extremities at the Atatürk University Medical Faculty, Cardiovascular Surgery Department between 1993 and 2006. We analyzed the effects of atherosclerotic structure, the time of admission to hospital, recurrence re-embolectomies, hyperbarique oxygen theraphy, ileoprost treatment on amputation and mortality in the early postoperative period. Methods: The patients ranged in age from 21 to 93 years old. There were 267 (% 53) men and 237 (% 44) women, with an average age of 58 years old. The time of admission to hospital was 2–168 hours (range; 52 hours). The underlying cause of arterial embolism was atrial fibrillation in most 322 (% 63,8) patients. There was lower extremity, both lower and upper extremity and upper extremity emboli in 417 (82,7 %), 5 (1 %), and 82 (16,3 %) in patients, respectively. Bypass procedures were done in 17 (% 3,3) patients. Fasciotomy, patchplasty, and endarterectomy were made in 11 (2,1 %), 4 (0,8 %) and 3 (0,6 %) patients, respectively. Additive embolectomies from posterior and anterior tibial artery and radial artery were carried out. Ileoprost and hyperbaric oxygen treatment were applied in the 10 (2,0 %) and 8 (1,6 %) patients, respectively. Results: Early revision was performed in 77 (15,3 %) patients. Postoperative early death occurred in 21 (% 4,2) patients. Amputation was performed in 75 (14,8 %) patients. Delay after six hours from the onset of complaints increased the risk of amputation and mortality. Also re-embolectomies increased the amputation rate. Conclusion: If the embolectomy, which is a rapid and easy technique for treatment of acute arterial emboli, is performed by experienced surgeons without delay, the complications associated to emboli might be prevented. Otherwise, delayed operation and repeated re-embolizations in acute arterial emboli play important roles on morbidity and mortality. (Turkish J Vasc Sur 2007;16(1):5-12)

Anahtar Kelime: Hyperbaric Oxygenation Age Distribution Embolectomy Embolism Balloon Dilation Sex Distribution Amputation Retrospective Studies Atrial Fibrillation Reoperation Time Risk Factors Mortality

Konular: Anestezi Kalp ve Kalp Damar Sistemi Cerrahi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Eliot JPJ, Hageman JH, et al. Arterial embolization problembs of source multiplicity recurrence & delayed treatment. Surgery 1980; 88:833-5.
2. Haimovici H. Arterial embolism of the extremities & technique of embolectomy. Vascular Surgery Haimovici (ed) 4th ed, 1996;423-4.
3. Fogarty TJ, Biswas A. Acute arterial occlusion: Sabiston’s Text-book of Surgery 15th ed, 1997:723-30.
4. Keçeligil HT, Küsdül M, Gökgözoğlu G ve ark. Akut Periferik Arteryel Tıkanıklıklar: 179 Olgunun Sunumu. Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi 1999;7:319-3.
5. Fogarty TJ, Cranley JJ. A method for extraction of arterial emboli and thrombi. Surg Gynecol Obstet 1963; 166:241-5.
6. Unlu Y, Ceviz M, Karaoglanoglu N, et al. Arterial embolism caused by a ruptured hydatid cyst in the heart: report of a case. Surg Today 2002;32:989-91.
7. Vrtik L, Zernovicky F, Kubis J, et al. Arterial embolism in the extremities. Rozhl Chir 2001;9: 465-9.
8. Taviloğlu K, Günay K, Asoğlu O ve ark. 10 yıllık periferik arteryel tıkanıklık olgularımızın analizi. Damar Cerrahisi Dergisi 1995;4:17-21.
9. Brewster DC, Chin AK, Fogarty TJ. Arterial thromboembolism. in: Rutherford RB; Vascular Surgery. Philadelphia, W. B. Saunders Company, Third Edition, 1989,546-64.
10.Kailarouma MI, Kärkölä P, Larmi TKI. Surgical treatment of arterial embolism. Ann Chir Gynaecol 1976;65:163-7.
11.Raithel D. Spätergebnisse nach arterieller Embolektomie. Vasa 1980;9:211-8.
12.Hernandez-Richter T, Angele MK, Helmberger T, et al. Acute ischemia of the upper extremity: long-term results following thrombembolectomy with the Fogarty catheter. Langenbecks Arch Surg 2001;386:261-6.
13.Bergqvist D, Ericsson BF, Konrad P, Bergentz SE. Arterial surgery of the upper extremity. World J Surg 1983;7:786-91.
14.Poluektov LV, Kaigarodova NV, Danilenko VN, Ereshchenko IuR, Vasilevich VV. Arterial embolism and acute thrombosis in patients with arteriosclerosis and rheumatic heart disease. Kardiologiia 1983;23:43-6.
15.Romanoff H, Floman Y. Peripheral arterial embolectomy in the aged. J Cardiovasc Surg (Torino) 1976;17:224-9.
16.Freund U, Romanoff H, Floman Y. Mortality rate following lower limb arterial embolectomy: causative factors. Surgery 1975;77:201-7.
17.Nawaz I. A study of thirty-nine cases of arterial embolectomy. Ann Acad Med Singapore 1994;23:844-7.
18.Klausner JM, Paterson IS, Kobzik L, Valeri CR, Shepro D, Hechtman HB. Oxygen free radicals mediate ischemia-induced lung injury. Surgery 1989;105:192-9.
19.Englund R, Magee HR. Peripheral arterial embolism: 1961- 1985. Aust N Z J Surg 1987;1:27-31.
20.Shifrin EG, Anner H, Eid A, Romanoff H. Practice and theory of delayed embolectomy. A 22-year perspective. J Cardiovasc Surg (Torino) 1986;5:553-6.
21.Kretz JG, Weiss E. Arterialemboli of the upper extremity: a persisting problem. J Cardiovasc Surg 1984;25:233-5.
22.Staudacher M, Böhm C, End A, Haberzettl C, Müller MR, Vodrazka M. Der embolische Verschluß der oberen Extremitätenarterien. Vasa 1991;20:358-64.
23.Fogarty TJ, Daily PO, Shumway NE, Krippaehne W. Experience with balloon catheter technique for arterial embolectomy. Am J Surg 1971;122:231-7.
24.Zühlke HV, Häring R, Heißmeyer V, Hager K. Embolische Gefäßverschlüsse im Bereich der Extremitätenarterien. Aktuelle Chir 1990;25:45-51.
25.Panetta T, Thompson JE, Talkington CM, Garrett WV, Smith BL. Arterial embolectomy: a 34-year experience with 400 cases. Surg Clin North Am 1986;66:339-53.
26.Dale WA. Differential management of acute peripheral arterial ischemia. J Vasc Surg 1984;1:269-78.
27.Mihaljevic S, Mihaljevic L, Majeric-Kogler V, Oremus K. Hyperbaric oxygenation combined with streptokinase for treatment of arterial thromboembolism of the lower leg. Wien Klin Wochenschr 2004;116:140-2.

APA	Erkut B, BECİT N, ÜNLÜ Y, ÇOLAK A, Ateş A, CEVİZ M, KOCAK H (2007). 504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. , 5 - 12.
Chicago	Erkut Bilgehan,BECİT Necip,ÜNLÜ Yahya,ÇOLAK Abdurrahim,Ateş Azman,CEVİZ Münacettin,KOCAK Hikmet 504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. (2007): 5 - 12.
MLA	Erkut Bilgehan,BECİT Necip,ÜNLÜ Yahya,ÇOLAK Abdurrahim,Ateş Azman,CEVİZ Münacettin,KOCAK Hikmet 504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. , 2007, ss.5 - 12.
AMA	Erkut B,BECİT N,ÜNLÜ Y,ÇOLAK A,Ateş A,CEVİZ M,KOCAK H 504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. . 2007; 5 - 12.
Vancouver	Erkut B,BECİT N,ÜNLÜ Y,ÇOLAK A,Ateş A,CEVİZ M,KOCAK H 504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. . 2007; 5 - 12.
IEEE	Erkut B,BECİT N,ÜNLÜ Y,ÇOLAK A,Ateş A,CEVİZ M,KOCAK H "504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi." , ss.5 - 12, 2007.
ISNAD	Erkut, Bilgehan vd. "504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi". (2007), 5-12.

APA	Erkut B, BECİT N, ÜNLÜ Y, ÇOLAK A, Ateş A, CEVİZ M, KOCAK H (2007). 504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. Damar Cerrahi Dergisi, 16(1), 5 - 12.
Chicago	Erkut Bilgehan,BECİT Necip,ÜNLÜ Yahya,ÇOLAK Abdurrahim,Ateş Azman,CEVİZ Münacettin,KOCAK Hikmet 504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. Damar Cerrahi Dergisi 16, no.1 (2007): 5 - 12.
MLA	Erkut Bilgehan,BECİT Necip,ÜNLÜ Yahya,ÇOLAK Abdurrahim,Ateş Azman,CEVİZ Münacettin,KOCAK Hikmet 504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. Damar Cerrahi Dergisi, vol.16, no.1, 2007, ss.5 - 12.
AMA	Erkut B,BECİT N,ÜNLÜ Y,ÇOLAK A,Ateş A,CEVİZ M,KOCAK H 504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. Damar Cerrahi Dergisi. 2007; 16(1): 5 - 12.
Vancouver	Erkut B,BECİT N,ÜNLÜ Y,ÇOLAK A,Ateş A,CEVİZ M,KOCAK H 504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. Damar Cerrahi Dergisi. 2007; 16(1): 5 - 12.
IEEE	Erkut B,BECİT N,ÜNLÜ Y,ÇOLAK A,Ateş A,CEVİZ M,KOCAK H "504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi." Damar Cerrahi Dergisi, 16, ss.5 - 12, 2007.
ISNAD	Erkut, Bilgehan vd. "504 akut arteriyel emboli olgusunda amputasyon ve mortaliteye etki eden faktörlerin değerlendirilmesi". Damar Cerrahi Dergisi 16/1 (2007), 5-12.