Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci

ÖZÇELİK, Eda; TUNÇ, Taner; KIZILTAN, Nalan

Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci

Nalan KIZILTAN, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Yabancı Diller Eğitimi Bölümü, İngiliz Dili Eğitimi Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Taner TUNÇ, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Yabancı Diller Eğitimi Bölümü, İngiliz Dili Eğitimi Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Eda ÖZÇELİK (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Yabancı Diller Eğitimi Bölümü, İngiliz Dili Eğitimi Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Dilbilim Araştırmaları Dergisi

7 0

Yıl: 2008 Cilt: 0 Sayı: Sayfa Aralığı: 91 - 110 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci

Öz:

Bu çalışma, çocukların Türkçe yazınsal metinlerde kullanılan sözcelerdeki göndergeleri kavrama edincini tartışmaktadır. Bu nedenle, 52 tane orta katmandan gelen ilköğretim sekizinci sınıfta okuyan çocuğa, kavrama edinçlerini sınamak amacıyla konuşma metinlerinde geçen 225 göndergenin yoklandığı iki tane öykü verilmiş ve veriler t-testi ve oran testi ile çözümlenmiştir. Bulgular, çocukların göndergeleri tam olarak anlayamadıklarını ortaya koymuştur. Gönderge türlerine göre çocukların kavrama edinçlerine bakıldığında ise çocuklar, artgönderge ve öngöndergeleri metindışı göndergelerden daha iyi anlamışlardır. Bulgular, ayrıca kızların erkeklere oranla işlevsel göndergeleri daha iyi anladıklarını ortaya koymuştur. Bu nedenle, çocuklara yönelik yazınsal türde metin yazanların, çocukların dil edinimine yardımcı olabilecek düzeyde göndergeleri kullanmaları çocuk okurların yararına olacaktır.

Anahtar Kelime: göstergebilim okuduğunu anlama gönderge çocuklar gönderim ilk öğretim öğrencileri metindilbilimi dil kazanımı kavrayış dilbilim türkçe çocuk edebiyatı

Konular: Dil ve Dil Bilim

Children's Comprehension Competence of Referents in the Utterances in Literary Texts

Öz:

This study discusses children’s comprehension competence of the referents in the utterances in Turkish literary texts. Therefore, 52 eight graders from middle classes have been given two stories from where 225 referents have been taken from the dialogues in order to test the children’s comprehension competence of the referents and the data have been analyzed by t-tests and ratio tests. The findings indicate that the children cannot be said to have comprehended the referents well. In terms of the types of the referents, the children seem to have understood anaphoric and cataphoric referents better than exophoric referents The findings also show that the female children have understood functional referents better than the male children. Therefore, authors who write for children should give importance to the use of referents so as to help the comprehension competence of children.

Anahtar Kelime: text linguistics language acquisition comprehension linguistics turkish children's literature semiotics reading comprehension referent children reference elementary school students

Konular: Dil ve Dil Bilim

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aksan, Doğan, 1998. Anlambilim: Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. Ankara: Engin Yayınevi.
Clark, E.V. and B.F. Hecht. 1983. “Comprehension, production, and language Acquisition.” Annual Review of Psychology. 34:325-49.
Crain, Stephen and Paul Pietroski. 2001. “Nature, Nurture, and Universal Grammar”. Linguistics and Philosophy. 24:139-185.
De Beaugrande Robert-Alain ve Wolfgang Ulrich Dressler. 1981. Introduction to Text Linguistics. London:Longman
Halliday, MAK. 1985. An Introduction to Functional Gramar. London: Edward Arnold(publishes) Ltd.
Halliday, MAK. ve Ruquaiye Hasan. 1977. Cohesion in English. London: Longman.
Keçik, İlknur ve Leyla Uzun Subaşı. 2001. Türkçe Sözlü ve Yazılı Anlatım. Eskişehir Anadolu Üniversitesi.
Kempson, R. 1988. Grammar and Conversational Priciples. F.J. Newmeyer içinde). Linguistics. The Cambridge Survey 2. Linguistic Theory: Extensions and Implications. Cambridge: CUP, 117-139.
Kızıltan, Nalan. 1995. “A Linguistic Study of the Language in the Turkish Children’s Literature”. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi.
Kızıltan, Nalan. 2006. “Fıkra Metinlerinin Kız ve Erkek Çocuklar tarafından Algılanışı”. Dil Dergisi. Language Journal. Sayı 134 Ekim-Kasım-Aralık:7-30.
Krashen, S ve T.D. Terrell. 1993. The Natural Approach: Language Acquisition in the Classroom. Oxford: Pergamon.
Oktar, Lütfiye. 1997. “Söylemsel Artgönderim Örüntülerinde İletişimsel Etkenler”. Dilbilim Araştırmaları. 1997. Ankara:Kebikeç Yayınları: 127-132.
Oktar, L. Ve S. Yağcıoğlu. 1996. “Türkçe’de Söylem Yapısı ve Artgönderim”. VIII. International Conference on Turkish Linguistics. Ankara: Ankara Üniversitesi.
Özünlü, Ünsal 1997. Edebiyatta Dil Kullanımları. Ankara: Doruk Yayımcılık.
Safran, Jenny, R., Ann Senghas, and John C. Trueswell. 2001. “The Acquisition of Language by Children.” [Online]. PNAS. 28(23). http:www.pnas.org/cgi/reprint/98/23/12874.
Trueswell, J., I. Sekerina, N. Hill, and M. Logrip. 1999. “The kindergarten-path effect: Studying on-line sentence processing in children”. Cognition. 73, 89-134.
Türkçe Sözlük. 2005. Dil Derneği Ankara: Ertem Basın Yayın Ltd. Şti.
Vygotsky, L.S. 1985. Düşünce ve Dil. Çev. S. Koray. İstanbul: Kaynak Yayınları.

APA	KIZILTAN N, TUNÇ T, ÖZÇELİK E (2008). Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci. , 91 - 110.
Chicago	KIZILTAN Nalan,TUNÇ Taner,ÖZÇELİK Eda Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci. (2008): 91 - 110.
MLA	KIZILTAN Nalan,TUNÇ Taner,ÖZÇELİK Eda Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci. , 2008, ss.91 - 110.
AMA	KIZILTAN N,TUNÇ T,ÖZÇELİK E Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci. . 2008; 91 - 110.
Vancouver	KIZILTAN N,TUNÇ T,ÖZÇELİK E Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci. . 2008; 91 - 110.
IEEE	KIZILTAN N,TUNÇ T,ÖZÇELİK E "Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci." , ss.91 - 110, 2008.
ISNAD	KIZILTAN, Nalan vd. "Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci". (2008), 91-110.

APA	KIZILTAN N, TUNÇ T, ÖZÇELİK E (2008). Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 0(), 91 - 110.
Chicago	KIZILTAN Nalan,TUNÇ Taner,ÖZÇELİK Eda Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci. Dilbilim Araştırmaları Dergisi 0, no. (2008): 91 - 110.
MLA	KIZILTAN Nalan,TUNÇ Taner,ÖZÇELİK Eda Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, vol.0, no., 2008, ss.91 - 110.
AMA	KIZILTAN N,TUNÇ T,ÖZÇELİK E Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci. Dilbilim Araştırmaları Dergisi. 2008; 0(): 91 - 110.
Vancouver	KIZILTAN N,TUNÇ T,ÖZÇELİK E Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci. Dilbilim Araştırmaları Dergisi. 2008; 0(): 91 - 110.
IEEE	KIZILTAN N,TUNÇ T,ÖZÇELİK E "Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci." Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 0, ss.91 - 110, 2008.
ISNAD	KIZILTAN, Nalan vd. "Çocukların Yazınsal Metinlerde Kullanılan Sözcelerdeki Göndergeleri Kavrama Edinci". Dilbilim Araştırmaları Dergisi (2008), 91-110.