İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi

YURDAKUL, MUSTAFA; IC, YUSUF TANSEL

İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi

Yusuf Tansel İÇ, (Ziraat Bankası A.Ş. Ticari-Kurumsal Krediler Daire Başkanlığı, Ankara, Türkiye)

Mustafa YURDAKUL (Gazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Ankara, Türkiye)

Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi

1 0

Yıl: 2008 Cilt: 23 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 85 - 95 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi

Öz:

Günümüz rekabet koşulları imalat firmalarını daha kaliteli, daha esnek ve daha hızlı üretime zorlamaktadır. İşleme merkezleri günümüzde sürekli değişen pazar koşullarına uyum sağlayabilmek ve artan ürün çeşitliliğini karşılamak zorunda kalan imalat sistemlerinin önemli bir parçası olmuştur. Ancak model ve çeşitlilik açısından oldukça geniş bir yelpazeye sahip olan işleme merkezleri arasından seçim yapabilmek oldukça karmaşık fakat önemli bir karar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada işleme merkezlerinin seçimine yönelik Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ve İdeal Çözümlere Yakınlık Yoluyla Tercihlerin Sıralanması Tekniği (TOPSIS) yöntemlerinin bulanık mantıkla uygulandığı bir karar destek sistemi (İMSEÇ) geliştirilmiştir. Program içerisinde veri tabanından aday tezgahları belirleyen ön eleme soruları tanımlanan işe uygun aday işleme merkezlerini belirlerken, Bulanık ÇKKV yöntemleri işleme merkezlerinin kendi aralarında sıralanmasını gerçekleştirmektedir. Esnek bir yapıda oluşturulan İMSEÇ, kullanıcıya kriter ağırlıklarını bulanık olarak verebilme ve kriterlerin ağırlıklandırmasında ise imalat sisteminin üretim tipine göre detaylı kriter ağırlıklandırma sürecini takip ederek (Bulanık AHS) veya kriter ağırlıklarını direkt olarak programa girerek (Bulanık TOPSIS) işleme merkezi seçme imkanını sunmaktadır.

Anahtar Kelime:

A decision support system for selection of machining centers

Öz:

The competitive environment forces manufacturing companies to produce cheaper products with higher qualities and to be more responsive to the needs of the customers along with reducing the lead times, all at the same time. The machining centers are key resources for manufacturing companies which are facing the described fierce competitive environment. However, selecting the most appropriate machining center among the available wide range of types and models is a difficult but very important decision for a manufacturing company. In this study, a Decision Support System (DSS) is developed using Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) and Fuzzy Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (FTOPSIS), which are extended versions of Multi-Criteria Decision Making approaches. Furthermore, to select the feasible set of machining centers which FAHP and FTOPSIS rank, fifteen questions are placed in the elimination (pre-selection) module of the developed DSS. The developed structure of the DSS has a flexible structure providing the user the opportunity of weighting the criteria as fuzzy or crisp numbers. The DSS is designed such that the user can use FAHP if he or she wants a detailed weighting of hierarchically structured criteria or prefer FTOPSIS if he or she prefers a faster individual weighting of criteria.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Kalpakjian, S., ve Schmid, S.R., Manufacturing Engineering and Technology, Prentice-Hall Inc,Upper Saddle River, NJ, 2001.
2. Tlusty, G., Manufacturing Processes and Equipment, Prentice Hall, USA, 2000.
3. Arslan, M.Ç., A Decision Support System For Machine Tool Selection,Yüksek Lisans Tezi, Sabancı Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2002.
4. Lin, Z-C. and Yang, C-B., “Evaluation of Machine Selection by the AHP Method”, Journal of Materials Processing Technology, Cilt 57, 253-258, 1996.
5. Oeltjenbruns, H., Kolarik, W.J. ve Schnadt- Kirschner, R., “Strategic Planning in Manufacturing Systems- AHP Application to an Equipment Replacement Decision”, International Journal of Production Economics, Cilt 38, 189-197, 1995.
6. Çimren. E., Budak, E., Çatay, B., “Development of a Machine Tool Selection System Using Analytic Hierarchy Process” in:R Teti (Ed.), Proc. Of the 4th CIRP International Seminar on Intelligent Computation in Munufacturing Engineering, Sorrento, Italy:193-198, 2004.
7. Çimren. E., Çatay, B., Budak, E., “Development of a Machine Tool Selection System Using Analytic Hierarchy Proces”, International Journal of Advanced Manufacturing Technology”, Baskıda-Online Erişim, 2007.
8. Yurdakul, M., “AHP as a Strategic Decision- Making Tool To Justify Machine Tool Selection”, Journal of Materials Processing Technology, Cilt 146, 365-376, 2004.
9. Chan F.T.S., Chan, M.H., and Tang, N.K.H, “Evaluation Methodologies For Technology Selection”, Journal of Material Processing Technology, Cilt 107, 330-337, 2000.
10. Cheng, C.-H., Lin, Y., “Evaluating the Best Main Battle Tank Using Fuzzy Decision Theory With Linguistic Criteria Evaluation” European Journal of Operational Research, Cilt 142, 174–186, 2002.
11. Lee W.B., Lau, H., Liu, Z., and Tam, S., “A Fuzzy Analytic Hierarchy Process Approach in Modular Product Design”, Expert Systems, Cilt 18, No 1, 32-42, 2001.
12. Chen, Y.-C., “An Application of Fuzzy Set Theory to the External Performance Evaluation of Distiribution Centers in Logistics”, Soft Computing, Cilt 6, 64-70, 2002.
13. Pegero A., and Rangone, A., “A Reference Framework for the Application of MADM Fuzzy Techniques to Selecting AMTS”, International Journal of Production Research, Cilt 36, No 2, 437-458, 1998.
14. Jiang, B. C., and Hsu, C.-H., “Development of a Fuzzy Decision Model For Manufacturability Evaluation”, Journal of Intelligent Manufacturing, Cilt 14, 169-181, 2003.
15. Chen, C.T., “Extensions of the Topsis For Group Decision-Making Under Fuzzy Environment”, Fuzzy Sets and Systems, Cilt 114, No 1-9, 2000.
16. Parkan, C., and Wu, M-L., “Decision Making and Performance Measurement Models with Applications to Robot Selection”, Computers and Industrial Engineering, Cilt 36, 503-523, 1999.
17. Yurdakul, M., İç, Y.T., “Development of a Performance Measurement Model for Manufacturing Companies Using the AHP and TOPSIS Approaches”, International Journal of Production Research, Cilt 43, 4609-4641, 2005.
18. Yurdakul, M., Çoğun C., “Development of a Multi-Attribute Selection Procedure for Non- Traditional Machining Processes” Journal of Engineering Manufacture, 217 Part B:993- 1009, 2003.
19. Chu, T.-C. and Lin, Y.-C. “A Fuzzy Topsis Method for Robot Selection”, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, Cilt 21, 284-290, 2003.
20. Byun, H. S., and Lee, K. H., “A Decision Support System for the Selection of Rapid Prototyping Process Using the Modified Topsis Method”, International Journal of Advanced Manufacturing Technology-Published Online, April:1-10, 2004.
21. Chen, C.-T., “Extensions of the Topsis for Group Decision-Making Under Fuzzy Environment”, Fuzzy Sets and Systems, Cilt 114, 1-9, 2000.
22. Doğramacı, T., CNC İşleme Merkezlerinin Seçimi İçin Bir Uzman Sistemin Geliştirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2005.
23. Gopalakrishnan, B., et al., “Decision Support System for Machining Center Selection”, Journal of Manufacturing Technology Management, Cilt 15, No 2, 144-154, 2004.
24. Layek, A-M., ano Lars, J., R., “Algorithm Based Decision Support System for the Concerted Selection of equipment in Machining/Assembly Cells”, International Journal of Production Research, Cilt 38, No 2, 323-339, 2000.
25. Çimren E, An Intelligent Decision Support System for Machine Tool Selection, Yüksek Lisans Tezi, Sabancı Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2004.
26. Çimren, E., Çatay, B, Budak, E., “Takım Tezgahları Seçimi İçin Bir Karar Destek Sistemi: Bölüm II”, Otomasyon, 1, 162-167, 2005.
27. Çimren, E., Çatay, B, Budak, E., “Takım Tezgahları Seçimi İçin Bir Karar Destek Sistemi: Bölüm I”, Otomasyon, 12, 132-135, 2004.
28. Arslan M.Ç., Çatay, B., Budak, E., “A Decision Support System for Machine Selection” Journal of Manufacturing Technology Management, Cilt 15, No 1,101-109, 2004.
29. Chen, S-J., and Hwang, C.-L., Fuzzy Multiple Attribute Decision Making, Springer-Verlag Berlin Heidelberg, Berlin, Germany, 1992.
30. Triantaphyllou, E., and Lin, C-T., “Development and Evaluation of Five Fuzzy Multiattribute Decision-Making Methods”, International Journal of Approximate Reasoning, Cilt 14:281-310, 1996.

APA	IC Y, YURDAKUL M (2008). İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi. , 85 - 95.
Chicago	IC YUSUF TANSEL,YURDAKUL MUSTAFA İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi. (2008): 85 - 95.
MLA	IC YUSUF TANSEL,YURDAKUL MUSTAFA İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi. , 2008, ss.85 - 95.
AMA	IC Y,YURDAKUL M İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi. . 2008; 85 - 95.
Vancouver	IC Y,YURDAKUL M İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi. . 2008; 85 - 95.
IEEE	IC Y,YURDAKUL M "İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi." , ss.85 - 95, 2008.
ISNAD	IC, YUSUF TANSEL - YURDAKUL, MUSTAFA. "İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi". (2008), 85-95.

APA	IC Y, YURDAKUL M (2008). İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(1), 85 - 95.
Chicago	IC YUSUF TANSEL,YURDAKUL MUSTAFA İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 23, no.1 (2008): 85 - 95.
MLA	IC YUSUF TANSEL,YURDAKUL MUSTAFA İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, vol.23, no.1, 2008, ss.85 - 95.
AMA	IC Y,YURDAKUL M İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2008; 23(1): 85 - 95.
Vancouver	IC Y,YURDAKUL M İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2008; 23(1): 85 - 95.
IEEE	IC Y,YURDAKUL M "İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi." Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23, ss.85 - 95, 2008.
ISNAD	IC, YUSUF TANSEL - YURDAKUL, MUSTAFA. "İşleme merkezi seçimine yönelik bir karar destek sisteminin geliştirilmesi". Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 23/1 (2008), 85-95.