Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi

Sezai DEMİR, (Anadolu Kız Meslek Lisesi, Malatya, Türkiye)
Alim KAYA (İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Malatya, Türkiye)
İlköğretim Online (elektronik)
6 0
Yıl: 2008 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 127 - 140 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi

Öz:
Bu araştırmada arkadaşlık becerilerini geliştirmeye dönük, yapılandırılmış,-amaç yönelimli grup rehberliği programının ergenlerin sosyal kabul düzeyleri ve sosyometrik statülerine etkisi incelenmiştir. Deney ve kontrol gruplarının oluşturulması için 244 öğrenciye sosyometrik test uygulanmış, veriler Coie, Dodge ve Coppotelli'nin klasik sosyometrik sınıflama yöntemine göre analiz edilerek öğrenciler sosyometrik statülere ayrılmıştır. Deney ve kontrol gruplar on altışar öğrenciden oluşmuştur. Deney grubundaki öğrenciler sekiz hafta süreyle arkadaşlık becerilerini geliştirmeye dönük grup rehberliği sürecine katılmışlardır. Kontrol grubuna herhangi bir işlem yapılmamıştır. Programdan sonra sosyometrik test tekrar uygulanmış ve sosyometrik sınıflama yeniden yapılmıştır. Grupların ön-test ve son-test puanları arasındaki fark tekrarlanmış ölçümler için 2x2 varyans analizi ile analiz edilmiştir. Sonuçlar programın etkili olduğunu, deney grubundaki öğrencilerin sosyal kabul düzeylerinin yükseldiğini ve sosyometrik statülerinde olumlu yönde değiştiğini göstermiştir. Bulgular literatürdeki bilgiler ışığında tartışılmıştır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akgül, H. (2000). Öfke denetimi eğitiminin ilköğretim II. kademe öğrencilerinin öfke denetimi becerilerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Asher, S. R., Parkhurst, J., Hymell, S., & Williams, G. (1990). Peer rejection and loneliness in childhood. In S. R. Asher & J. D. Coie (Eds.), Peer rejection in childhood (pp. 253-273). New York: Cambridge University Press.
  • Asher. S., & Wheeler V. (1985). Children's loneliness: A comparison of rejected and neglected peer status. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 53, 500-505.
  • Avşaroğlu, S. ve Üre, Ö. (2005). Grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin kendini açma davranışlarına etkisi. (Editörler: Erkan, S ve Kaya, A). Deneysel Olarak Sınanmış Grupla Psikolojik Danışma ve Rehberlik Programları-II, 151-188, Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Bierman, K.L. & Erath, S. A. (2004). Prevention and intervention programs promoting positive peer relations in early childhood education. [In.Trembley R.E, Barr, R.G, Peters, RDeV, Eds.] Encyclopedia on early childhood development. [Online]. Montreal, Quebec: Centre of Excellence for Early Child Development; 2004: 1-5, [Online] Retrieved on 08.01.2005, at URL: http://www.excellence-earlychildhood.ca/Bierman-ErathANGxp.pdf.
  • Bilgiç, N. (2000). Arkadaşlık becerisi eğitiminin ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yalnızlık düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Boivin, M., & Begin, G. (1989). Peer status and self-perception among early middle school children: The case of the rejected children. Child Development, 60, 591-596.
  • Buhrmester, D. (1990). Intimacy of friendship, interpersonal competence, and adjustment during preadolescence and adolescence. Child Development, 61, 1101-1111.
  • Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel desenler: Öntest-sontest kontrol gruple desen ve veri analizi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Cerrahoğlu, S. (2002). Sosyal beceri eğitiminin ilköğretim öğrencilerinin öz kavramı düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, 19 Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
  • Coie, D. A. (1990). Relation of social and academic competence to depressive symptoms in childhood. Journal of Abnormal Psychology, 99, 422-429.
  • Coie, J.D., & Dodge, K.A. (1988). Multiple sources of data on social behavior and social status in the school: A cross-age comparison. Child Development, 59, 815-829.
  • Coie, J. D., Dodge, K. A., & Coppotelli, H. (1982). Dimensions and types of social status: A cross-age perspective. Developmental Psychology, 18, 557-569.
  • Çakır, M.A. (2005). Bir mesleki grup rehberliği programının lise I.sınıf öğrencilerinin mesleki kararsızlık düzeylerine etkisi. (Editörler: Erkan, S ve Kaya, A). Deneysel Olarak Sınanmış Grupla Psikolojik Danışma ve Rehberlik Programları-II, 297-338, Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Çeçen, A.R. ve Koçak, E. (2007). Deneysel bir çalışma: İlköğretim II. kademe öğrencilerine uygulanan benlik saygısı programının benlik saygısı üzerindeki etkisi. Eğitim Araştırmalar, 27, 59-68.
  • Çoban, R. (2002). Çatışma çözümü eğitiminin ilkokul öğrencilerinin çatışma çözümleme stratejileri üzerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • DeRosier, M. E., Kupersmidt, J. B., & Patterson, C. J. (1994). Children's academic and behavioral adjustment as a function of the chronicity and proximity of peer rejection. Child Development, 65, 1799-1813.
  • Dodge, K. A. (1983). Behavioral antecedents of peer social status. Child Development, 54, 1386-1399.
  • Franz, D.Z. & Gross, M.A (2001) Child sociometric status and parents behavior. Behavior Modification, 25 (1), 3-18.
  • Grossmann, Karin & Klaus Grossmann (2005) The impact of atachment to mother and father at an early children's psychooscial development through young adulthood. [In.Trembley R.E, Barr, R.G, Peters, RDeV, Eds.] Encyclopedia on early childhood development. [Online] Montreal, Quebec: Centre of Excellence for Early Child Development; 2005: 1-6, [Online] Retrieved on 20.06.2005, at URL: http://www.excellence-earlychildhood.ca/GrossmannANGxp.pdf.
  • Guralnick, M.J. (2005). Strutting young adolescent's peer relation. [In.Trembley R.E, Barr, R.G, Peters, RDeV, Eds.] Encyclopedia on early childhood development. [Online] Montreal, Quebec: Centre of Excellence for Early Child Development; 2005: [Online] Retrieved on 11.02.2005, at URL: http://www.excellence-earlychildhood.ca/GuralnickANGxp.pdf.
  • Hartup, W.W.(1989). Social relationship and their developmental significiance. American Psychologist, 44(2), 120-126.
  • Hartup, W.W. (1983). Peer relations. In Handbook of Child Psychology: Vol. IV. Socialization, Personality, and Social Development, Hetherington E.M (Ed.). Wiley: New York; 103-196.
  • Hartup, W.W., Glazer, J.A & Charlesworth, R. (1967). Peer reinceforcemen and sociometric status. Child Development, 38 (4), 1017-1024.
  • Hatipoğlu, Z.S. (1999). The effect of social skills training on percieved dimensions of social skills and sociometric status of primary school students. Yayınlanmamış doktora tezi, Orta Doğu teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Hay, D.F (2005). Early peer relations and their impact on children's develpment. [In.Trembley R.E, Barr, R.G, Peters, RDeV, Eds.] Encyclopedia on early childhood development. Montreal, Quebec: Centre of Excellence for Early Child Development; 2005: 1-6, [Online] Retrieved on 15.04.2005, at URL: http://www.excellence-earlychildhood.ca/GrossmannANGxp.pdf.
  • Juffer, F., Stams, J. Ve Van Ijezndoorn, M (2004). Adopted children's problem behavior is sifnificantly related their ego resilency, ego control and sociometric status. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45(4), 697-706.
  • Kaya, A (2005) Farklı sosyometrik statülerdeki ilköğretim II.kademe öğrencilerinin benlik kavramı ve yalnızlık düzeyleri Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi,.23, 7-19.
  • Kaya, A ve Saçkes, M. (2004). Benlik saygısını geliştirme programının ilköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin benlik saygısı düzeylerine etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (21), 49-56.
  • Koivusaari, R. (2004). Children's sociometric membership group computer and supported interaction in school settings. Educational Psychology, 24(3), 359-373.
  • Kupersmidt, J. B., Coie, J. D., & Dodge, K. A. (1990). The role of poor peer relationships in the development of disorder. In S. R. Asher & J. D. Coie (Eds.), Peer rejection in childhood (pp. 274-305). New York: Cambridge University Press.
  • Ladd, G.W. (2005) Children's peer relations and social competence. Yale University Pres.
  • LaGreca, A. M., Dandes, S. K., Wick, P., Shaw, K., & Stone, W. L. (1988). Development of the social anxiety scale for children: Reliability and concurrent validity. Journal of Clinical Child Psychology, 17, 84-91.
  • Mize, J (2005). Social skils intervention and peer relationship difficulties in early childhood: Comments on Bierman and Erath, Manz, Mc Wayne and Odom. [In.Trembley R.E, Barr, R.G, Peters, RDeV, Eds.] Encyclopedia on early childhood development. [Online] Montreal, Quebec: Centre of Excellence for Early Child Development; 2005: 1-7, [Online] Retrieved on 15.08.2005, at URL: http://www.excellence-earlychildhood.ca/MizeANGxp.pdf.
  • Özdemir, A ve Ergene, T. (2005). Sınav kaygısıyla başa çıkma programının lise Il.sınıf öğrencilerinin sınav kaygısı düzeyine etkisi. (Editörler: Erkan, S ve Kaya, A). Deneysel Olarak Sınanmış Grupla Psikolojik Danışma ve Rehberlik Programları-II, 273-296, Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Pakaslahti, L., Karjalainen, A., & Keltikangas,-Jarvinen, L. (2002). Relationships between adolescent prosocial problem-solving strategies, prosocial behaviour, and social acceptance International Journal of Behavioral Development, 26 (2), 137-144.
  • Palancı, M ve Özbay, Y. (2005). Lise ve üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı problemlerini gidermeye yönelik gerçeklik terapisi oryantasyonlu yardım programı. (Editörler: Erkan, S ve Kaya, A). Deneysel Olarak Sınanmış Grupla Psikolojik Danışma ve Rehberlik Programları-II, 99-150, Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Parkhurst, J. T. & Asher, S. R. (1992). Peer rejection in middle school: Subgroups differences in behaviour, loneliness and interpersonal concerns. Developmental Psychology, 28, 231-241.
  • Peretti, P. O., & McNair, A. (1987). Psychological and social self-perceptions of the sociometric isolate. Social Behavior and Personality, 15, 53-57.
  • Prinstein, M. J., & LaGreca, A. M. (2002). Peer crowd affiliation and internalizing distress in adolescence: A longitudinal follow-back study. Journal of Research on Adolescence, 12, 325351.
  • Reijntjes, A., Stegge, H., & Meerum, M. (2006). Children's coping with peer rejection: The role of depressive symptoms, social competence, and gender. Infant and Child Development, 15, 89107.
  • Rubin, K. H. & Mills, R. L. (1988). The many faces of social isolation in childhood. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56, 916-924.
  • Smead Morganett, R (2005) Yaşam becerileri: Ergenler için grupla psikolojik danışma uygulamaları. (Çev: Güçray, S; Kaya, A ve Saçkes, M). Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Stuart, D. L., Gresham, F. M., & Elliott, S. N. (1991). Teacher ratings of social skills in popular and rejected males and females. School Psychology Quartely 6, 16-26.
  • Şeyhun, H. (2000). Karar verme becerileri eğitim programının ilköğretim son sınıf öğrencilerinin karar verme becerilerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Wentzel, K.R. (2003). Sociometric status and adjustment in middle school: A longitudinal study. Journal of Early Adolescence. 23(1), 5-28.
  • Yurdabakan, İ. (1999). Grup rehberliği programının ilköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin sınav kaygı düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
  • Yüksel, G. (1997). Sosyal beceri eğitiminin üniversite öğrencilerinin sosyal beceri düzeyine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Yüksel-Sahin, F. (1997). Grupla iletişim becerileri eğitiminin üniversite öğrencilerinin iletişim beceri düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
APA DEMİR S, KAYA A (2008). Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi. , 127 - 140.
Chicago DEMİR Sezai,KAYA Alim Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi. (2008): 127 - 140.
MLA DEMİR Sezai,KAYA Alim Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi. , 2008, ss.127 - 140.
AMA DEMİR S,KAYA A Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi. . 2008; 127 - 140.
Vancouver DEMİR S,KAYA A Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi. . 2008; 127 - 140.
IEEE DEMİR S,KAYA A "Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi." , ss.127 - 140, 2008.
ISNAD DEMİR, Sezai - KAYA, Alim. "Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi". (2008), 127-140.
APA DEMİR S, KAYA A (2008). Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik), 7(1), 127 - 140.
Chicago DEMİR Sezai,KAYA Alim Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik) 7, no.1 (2008): 127 - 140.
MLA DEMİR Sezai,KAYA Alim Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik), vol.7, no.1, 2008, ss.127 - 140.
AMA DEMİR S,KAYA A Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik). 2008; 7(1): 127 - 140.
Vancouver DEMİR S,KAYA A Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik). 2008; 7(1): 127 - 140.
IEEE DEMİR S,KAYA A "Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi." İlköğretim Online (elektronik), 7, ss.127 - 140, 2008.
ISNAD DEMİR, Sezai - KAYA, Alim. "Grup Rehberliği Programının Ergenlerin Sosyal Kabul Düzeyleri ve Sosyometrik Statülerine Etkisi". İlköğretim Online (elektronik) 7/1 (2008), 127-140.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 13:19

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları