Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi

HAMAMCI, Zeynep; ÇOBAN, Aysel Esen

Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi

Aysel Esen ÇOBAN, (Başkent Üniversitesi, Ankara, Türkiye)

Zeynep HAMAMCI (Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep, Türkiye)

İlköğretim Online (elektronik)

6 2

Yıl: 2008 Cilt: 7 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 600 - 613 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi

Öz:

Bu çalışmada, Stresle Başa Çıkma Programının okullarda çalışan psikolojik danışmanların mesleki tükenmişlik düzeyleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışmaya Gaziantep Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı okullarda görev yapan 21 psikolojik danışman katılmıştır. Araştırmada önce çalışmaya gönüllü katılmak isteyen psikolojik danışmanlar seçkisiz örneklem yöntemi ile deney ve kontrol gruplarına ayrılmış, daha sonra onlara Maslach Tükenmişlik Ölçeği ön test olarak verilmiştir. Ön test ölçümünün ardından deney grubunda yer alan bireylere 10 oturumdan oluşan Stresle Başa Çıkma Programı uygulanmıştır. Bu süre içerisinde kontrol grubundaki bireylerle hiçbir işlem yürütülmemi ştir. Uygulamaların bitiminden bir hafta sonra deney ve kontrol gruplarına aynı ölçme aracı son test olarak tekrar uygulanmıştır. Deney ve kontrol gruplarından elde edilen verilerin analizinde Kovaryans analizi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, deney grubundaki psikolojik danışmanların kişisel başarısızlık düzeylerinin anlamlı düzeyde azaldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji Davranış Bilimleri

Effect of Stress Coping Program on the Level of Vocational Burnout of Counselors

Öz:

In this study, the effect of Stress Coping Program on the level of vocational burnout of counselors was examined. 21 counselors working in Gaziantep participated to the study. Firstly, counselors were assigned to the experimental and control groups randomly. Stress Coping Program which was 10 sessions was conducted to the counselors in the experimental group, control group did not receive any treatment. Maslach Burnout Inventory was administered to all the participants beginning of the program and after implication of the program one week later. ANCOVA was used to examine the effectiveness of the treatment. The result indicated that the Stress Coping Program was effective on personal accomplishment dimension of burnout of counselors who are in experimental group.

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Agnew, T., Vaught, C. C., Getz, H. G., Fortune, J. (2000). Peer group clinical supervision program fosters confidence and professionalism. Professional School Counseling, 4(1), 6-12.
Burke. R. J. (1981). Increasing the professional effectiveness of school guidance counselors. School Guidance Worker, 37(7), 51-57.
Butler, S., Kent.C., ve Madonna G. (2005). Collectives self-esteem and burnout in professional school counselors. Professional School Counseling, 9, 55-62.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı İstatistik Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları. Pegem A Yayıncılık: Ankara.
Cherniss, C. (1982). Preventing burnout: From theory to practice. In J. W. Jones (Eds.), The burnout syndrome: Current research, theory, interventions (pp. 172-176). Park Ridge, IL: London House Press.
Cordes, C. L., ve Dougherty, T. W. (1993). A review and integration of research on job burnout.Academy of Management Review, 18(4), 621-658.
Çoban, A. E., Demir. A. (2007). The effect of structured peer consultation program on school counselor burnout in Turkey. Journal of Applied Sciences,7(23), 3774-3779.
Çoban, A. E., ve Demir, A. (2004). Güneydoğu Anadolu bölgesinde görev yapan psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeyleri ve bazı demografik değişkenlerle tükenmişlik arasındaki ilişkinin incelenmesi, Çukurova Üniversitesi Eğitim fakültesi Dergisi, 2(28), 20-28.
Çokluk, Ö. (1999). Zihinsel ve işitme engelliler okulunda görev yapan yönetici ve öğretmenlerde tükenmişliğin kestirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
De Jesus, S.N. ve Conbow, J. (2001). Stress management course to prevent teacher stress. The International Journal of Educational Management, 15, 131-137
Demir, A. (2003). Psikolojik danışmanlarda tükenmişlik. VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
Doğan, S. (1998). Counseling in Turkey: Current status and future challenges. The Education Policy Analysis Archives (On-line). Available: at http:// olam.ed.asu.edu/epaa.
Dolan, N. (1987). The relationship between burnout and job satisfaction in nurses. Journal of Advanced Nursing, 12(1), 3-12.
Dolunay, A. B. (2001) Keçiören ilçesi genel liseler ve teknik ticaret meslek liselerinde görevli öğretmenlerde tükenmişlik durumu araştırması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ensari, H., ve Tuzcuoğlu, S. (1996). Marmara Üniversitesi'ne bağlı Fakültelerde görev yapan yönetici ve öğretim elemanlarının meslekten yılgınlıklarında Kişilik Özelliklerinin Rolü. II. Ulusal Eğitim Bilimleri Sempozyumu, 18-20 Eylül, İstanbul.
Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. VII. Ulusal psikoloji kongresi bilimsel çalışmaları. Türk Psikologlar Derneği Yayını: Ankara.
Flathouse, P. R. (1995). Coping with stress: The comparative effectiveness of a group versus an audiocassette program for school counselors. Unpublished doctoral dissertation, Texas Tech University, Texas.
Freudenberger, H. J. (1974). Staff burn-out. Journal of Social Issues, 30(1), 159-165.
Gaab, N., Blattler, T., Menzi, B., Pabst, S. & Stoyer U. (2003). Randomized controlled evaluation of the effects of cognitive-behavioural stress management on responses to acute stress in healthy subjects, Psychoneuroendocrinology, 28, 767-779
Garland, B. (2002). Prison treatment staff burnout: consequences, causes and prevention. Corrections Today, 64, 116-122.
Green, T.H. (1992). A study of the levels of burnout as perceived by public school principals in the state of Maine. Ed. D. Peobody College for Teachers of Vanderbilt University, Dissertation Abstract International 53(7), 103.
Gündüz, B. (2000). Hemşirelerde stresle başa çıkma biçimleri ile tükenmişlik arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Hamamcı, Z., Murat, M., Çoban, A. E. (2004). Gaziantep'teki okullarda çalışan psikolojik danışmanların mesleki sorunlarının incelenmesi. VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
Higgins, N. C. (1986). Occupational stress and working women: The effectiveness of two stress reduction programs. Journal of Vocational Behavior, 29, 66-78.
Huebner, E.S. (1993a). Burnout among school psychologist in the USA. School Psychology International, 14(2), 99-109.
Huebner, E.S. (1993b). Professionals under stres: A review of burnout among the helping professions with implications for school psychologists. Psychology in the Schools, 30(1), 40-49.
Kesler, K. D. (1990). Burnout: A multimodal strategy to assessment and resolution. Elementary School Guidance & Counseling, 24(4), 303-311.
Maslach, C. (1982). Burnout: A social psychological analysis. In J. W. JONES (Eds.), The Burnout Syndrome: Current Research, Theory, Interventions (pp. 30-53). Park Ridge, IL: London House Press.
Maslach, C., ve Jackson, E. S. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2, 99-113.
Maslach C., ve Jackson, E. S. (1984). Burnout in organizational settings. Applied Social Psychology Annual, 5, 133-153.
Maslach, C., Schaufeli, W. B., ve Leiter, M. P. (2001). Job Burnout. Annual Reviews Psychology, 52, 397-422.
Meier, S. T. (1984). The construct validity of burnout. Journal of Occupational Psychology, 57, 211219.
Özer, R. (1998). Rehber öğretmenlerde tükenmişlik düzeyi, nedenleri ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
Özmen, H. (2001). Görme engelliler okullarında görev yapan öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Paksoy, Z. (2003). Rehber ve psikolojik danısmanlarda stres kaynaklarının incelenmesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Pines, A., ve Aronson, E. (1983). Combating burnout. Children and Youth Services Review, 5, 263275.
Pines, A., ve Aronson, E. (1988). Career burnout: Causes and cures. Newyork: Free Press.
Pines, A. (2003). Occupational burnout: A cross-cultural Israeli Jewish-Arap persectve and its implications for career counseling. Career Development International, 8(2), 97-106.
Ross, R. R., Altmaier, E. M., ve Russel, D. W. (1989). Job stress, social support, and burnout among counseling center staff. Journal of Counseling Psychology, 36(4), 464-470.
Rowe, M. M. (2006). Four-year longitudinal study of behavioral changes in coping with stres. American Journal of Health Behavior, 30(6), 602-612.
Savicki, V., Cooley, E. J. (1987). The relationship of work environment and client contact to burnout in mental health professionals. Journal of Counseling and Development, 65, 249-252.
Schaufeli, W. B. (1995). The evaluation of a burnout workshop for community nurses. Journal of Health and Human Resources Administration, 18, 11-40.
Schutte, N., Toppinen, S., Kalimo. R., ve Schaufeli. W. (2000). The factorial validity of the Maslach Burnout Inventory-General Survey (MBI-GS) across occupational groups and nations. Journal of Occupational & Organizational Psychology, 73(1), 53-66.
Stone, G. L., ve Archer, J. (1990). College and university counseling centers in the 1990s: Challenges and limits. Counseling Psychologist, 18(4), 539-607.
Stickel, S. A. (1991). A Study of burnout and job satisfaction among rural school counselors (On-line). Paper presented at the annual conference of the Easter Educational Research association, Boston, MA. Abstract from: EBSCOhost File: ERIC document no: ED 329823.
Swent, B. (1983). How administrators cope with stres. Theory Into Practice, 22(1), 70-74.
Wiseman, H. ve Egozi, S.(2006). Personal therapy for Israeli school counselors, Psychotherapy Research, 16, 3, 332-347.

APA	ÇOBAN A, HAMAMCI Z (2008). Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi. , 600 - 613.
Chicago	ÇOBAN Aysel Esen,HAMAMCI Zeynep Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi. (2008): 600 - 613.
MLA	ÇOBAN Aysel Esen,HAMAMCI Zeynep Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi. , 2008, ss.600 - 613.
AMA	ÇOBAN A,HAMAMCI Z Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi. . 2008; 600 - 613.
Vancouver	ÇOBAN A,HAMAMCI Z Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi. . 2008; 600 - 613.
IEEE	ÇOBAN A,HAMAMCI Z "Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi." , ss.600 - 613, 2008.
ISNAD	ÇOBAN, Aysel Esen - HAMAMCI, Zeynep. "Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi". (2008), 600-613.

APA	ÇOBAN A, HAMAMCI Z (2008). Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik), 7(3), 600 - 613.
Chicago	ÇOBAN Aysel Esen,HAMAMCI Zeynep Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik) 7, no.3 (2008): 600 - 613.
MLA	ÇOBAN Aysel Esen,HAMAMCI Zeynep Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik), vol.7, no.3, 2008, ss.600 - 613.
AMA	ÇOBAN A,HAMAMCI Z Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik). 2008; 7(3): 600 - 613.
Vancouver	ÇOBAN A,HAMAMCI Z Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi. İlköğretim Online (elektronik). 2008; 7(3): 600 - 613.
IEEE	ÇOBAN A,HAMAMCI Z "Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi." İlköğretim Online (elektronik), 7, ss.600 - 613, 2008.
ISNAD	ÇOBAN, Aysel Esen - HAMAMCI, Zeynep. "Stresle Başa Çıkma Programının Psikolojik Danışmanların Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi". İlköğretim Online (elektronik) 7/3 (2008), 600-613.