TY - JOUR TI - The Expectations of Student Teachers About Cooperating Teachers, Supervisors, and Practice Schools AB - Problem Durumu: Hizmetöncesi öğretmen eğitimi programları genel kültür, alan bilgisi ve meslek bilgisi olmak üzere üç kategoriden oluşmaktadır. Hizmetöncesi öğretmen eğitimi programlarının kategori biçimindeki düzenlemelerinin yanı sıra aynı zamanda kimi derslerin işlendiği yer açısından da sınıflandırıldığı görülmektedir. Sözgelimi Okul Deneyimi I, Okul Deneyimi II ve Öğretmenlik Uygulaması dersleri hem meslek bilgisi kategorisinde hem de Okul Uygulama Çalışmaları olarak tanımlanabilmektedir. Bu derslerin içerisinde Öğretmenlik Uygulaması dersi, öğretmen adayına fakültede ve uygulama okulunda öğrendiği ve geliştirdiği tüm bilgilerini, becerilerini kullanma ve mesleğe ilişkin değerleri sınama olanağı vermesi ve aynı zamanda bunların önemli bir kısmını gerçek bir ortam olan uygulama okulunda yapma olanağı sağlaması bakımından oldukça kritik bir öneme sahiptir. Dersin kritik olmasını sağlayan bir başka konu, öğretmen adayının gerek kendisine gerekse kendisine mesleki rehberlik yapmak üzere görevlendirilen kişilere mesleki yeterlikleri kazandığını kanıtlama olanağı vermesidir. Nitekim öğretmen adaylarının Öğretmenlik Uygulaması dersini diğer tüm derslerin içerisinde en işlevsel ve en etkili ders olarak değerlendirmeleri dersin kritik olmasını açıklayan önemli göstergelerdendir. Ancak özellikle hizmetöncesi öğretmen eğitimi sınıf öğretmenliği programı son sınıfındaki öğretmen adaylarının bu denli önemli olarak değerlendirdikleri Öğretmenlik Uygulaması dersinin yürütülmesinde kendilerine mesleki rehberlik yapmak üzere görevlendirilenlere dönük beklentileri konusunun alanyazında henüz tanımlanmadığı anlaşılmaktadır. Bu araştırma, bu gereksinimi karşılamak üzere gerçekleştirilmiştir. Amaçlar ve Sorular: Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının önemli olarak gördükleri Öğretmenlik Uygulaması ders programındaki bileşenlere dönük beklentilerini ve bu beklentilerin önceliklerini tanımlamaktır. Buradan hareketle araştırmada, (1) öğretmen adaylarının uygulama öğretmenlerinden beklentileri nelerdir, (2) öğretmen adaylarının öğretim elemanlarından beklentileri nelerdir ve (3) öğretmen adaylarının uygulama okullarından beklentileri nelerdir, sorularına yanıt aranmıştır. Araştırmanın Yöntemi: Betimsel tarama modelinin kullanıldığı nitel araştırmada veriler, öğretmen adaylarından odak grup görüşmeleri yoluyla elde edilmiştir. Görüşmeler, birbirini izleyen iki günde ve dört oturumda gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya sınıf öğretmenliği programı son sınıfların birinci ve ikinci öğretimlerinde yer alan ikisi ikinci öğretim olmak üzere dört ayrı sınıftan 56’sı kadın toplam 106 öğretmen adayı katılmıştır. Öncelikle, öğretmen adaylarından araştırmacının yürütücülüğünde Öğretmenlik Uygulaması dersi çerçevesinde sırayla uygulama öğretmenlerinden, uygulama okullarından ve uygulama öğretim elamanlarından beklentilerinin neler olduğunu tartışmaları istenmiş, sonrasında beklentilerini üçe bölünmüş ve her bir bölümde meslektaşlık ilişkileri ile mesleki rehberlik konusundaki beklentilerini ifade etmesine olanak ve recek biçimde hazırlanmış kâğıtlara yazmaları istenmiştir. Görüşmeler, öğretmen adaylarının henüz Öğretmenlik Uygulaması dersiyle ilgili hiç bir etkinlik yapmadığı dönemin ilk haftasında gerçekleştirilmiştir. Her bir görüşme yaklaşık olarak 45 dakikalık süreler içerisinde gerçekleştirilmiş, yazma için ayrıca 30 dakikalık zaman ayrılmıştır. Verilerin kodlanmasında kullanılacak tema ve kategoriler, bu konuda yapılmış yeterli araştırma olmaması nedeniyle betimleme sürecinde oluşturulmaya çalışılmıştır. Buna göre veriler, uygulama öğretmeni, uygulama öğretim elamanı ve uygulama okulu olmak üzere üç beklenti kaynağına göre betimlenmiştir. Her bir beklenti kaynağından elde edilen kodlar temalar altında düzenlenmiş, öncelik sırasını belirlemek için yüzde istatistiği kullanılmış ve elde edilen sayısal bulgular tablolar halinde sunulmuştur. Betimleme sonrasında temalar genel olarak değerlendirilmiş iki kategori altında yorumlanmıştır. Bulgular ve Yorumları: Öğretmen adaylarının uygulama öğretmenlerinden sırasıyla birinci olarak (% 57.6) kendilerine karşı meslektaş gibi davranmaları, ikinci olarak (%50) rehberlik etmeleri, üçüncü olarak (% 35.8) kendilerini iletişimde paydaş olarak görmeleri, son olarak (% 33) kendilerine model olmaları ve liderlik yapmaları beklentisi içerisinde oldukları anlaşılmaktadır. Öğretmen adaylarının uygulama öğretim elemanlarından beklentilerinin birinci sırasında (% 45.2) uygulama okuluyla ve kendileriyle sürekli iletişim içerisinde olmalarını sağlayacak biçimde aracı olmaları, ikinci sırasında (% 38.6) rehberlik yapmaları, üçüncü sırasında (% 36.8) sıcak bir iletişim ortamı yaratmaları ve dördüncü sırasında ise (%20.7) çalışmalarını denetlemeleri gelmektedir. Öğretmen adaylarının uygulama okullarından beklentilerinin birinci sırasını (% 38.6) kendilerini meslektaş olarak görmeleri, ikinci sırasını (%36.7) rahat bir ortam sağlamaları ve üçüncü sırasını da (% 22.6) okulda uyulması gereken kurallar konusunda kendilerini bilgilendirmeleri oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının Öğretmenlik Uygulaması dersinde görev alan uygulama öğretmenlerinden, uygulama öğretim elamanlarından ve uygulama okullarından beklenti temalarının gerçekte “meslektaş olarak kabul edilme” ve “öğrenme sürecinde destek” kategorileri adı altında toplanabileceği anlaşılmaktadır. Öğretmen adayları meslektaşlık olarak tanımlanabilecek kategori içerisinde her üç bileşenden öncelikle aynı mesleği paylaşmaları nedeniyle kendilerini bir öğretmen olarak görmeleri ve kendilerine karşı eşitlikçi bir tavır ve tutum içerisinde olmaları beklentisi içerisindeler. Destek olarak tanımlanabilecek kategori içerisinde öğretmen adaylarının bu üç bileşenden beklentilerinin ise henüz öğretmenlik mesleğinde yeni olduklarının farkında olmaları, gereksinim duydukları bilgileri sağlamaları, öğretmenlik uygulaması çalışmalarını izlemeleri, yapıcı bir üslup kullanarak değerlendirmeleri, bunları da cesaretlendirici ve destekleyici bir ortam içerisinde AU - sağ, Ramazan PY - 2008 JO - Eurasian Journal of Educational Research VL - 0 IS - 32 SN - 1302-597X SP - 117 EP - 132 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/78543 ER -