Yıl: 2008 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 309 - 320 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi

Öz:
Zihin özürlü öğrencileri, bağımsız yaşama hazırlamak için işlevsel akademik becerilerin öğretilmesi gereklidir. İşlevsel akademik beceriler, günlük yaşam etkinliklerini yerine getirirken kullanılan becerilerdir. Temel matematik (para, zaman, işlem yapma) ve okuma-yazma becerileri her çocuk için işlevsel akademik becerilerdir. Alanyazın, sabit bekleme süreli öğretim yönteminin, bazı tek basamaklı matematik becerilerinin öğretiminde olduğu gibi, zincirleme matematik becerilerinin öğretiminde de etkili şekilde kullanılabileceğine ilişkin fikir vermektedir. Bu araştırmada, sabit bekleme süreli öğretim yönteminin, hafif düzeyde zihin özürlü bir öğrencinin eldeli toplama ve onluk bozarak çıkarma becerilerini edinimi üzerindeki etkilerini değerlendirmek amaçlanmıştır. Araştırmada, temel toplama ve çıkarma becerilerinin öğretiminde sabit bekleme süreli öğretim yönteminin etkililiğini sınamak amacıyla, tek denekli araştırma yöntemlerinden davranışlar arası çoklu başlama modeli kullanılmıştır. Araştırma sonunda, deneğin kendisine sabit bekleme süreli öğretim yöntemi kullanılarak öğretilen toplama ve çıkarma becerilerine ilişkin beceri basamaklarını edindiği ve sürdürdüğü belirlenmiştir. Araştırma verileri, toplama ve çıkarma işlemlerinin sonuçlarına dayalı olarak değil, beceri analizinde yer alan basamakların doğru olarak yerine getirilmesine dayalı olarak toplanmıştır. İleri araştırmalarda farklı matematik becerilerinin öğretiminde sabit bekleme süreli öğretimin etkililiği sınanabilir. Ayrıca, matematik becerilerinin öğretiminde sabit bekleme süreli öğretimin etkililiğinin yanı sıra verimliliği de, diğer yanlışsız öğretim yöntemlerine kıyasla irdelenebilir.
Anahtar Kelime:

Teaching Addition and Subtruction Via Constant Time Delay Procedure to a Student with Intellectual Disabilities

Öz:
Functional academic skills need to be taught to students with intellectual disabilities in order to prepare them for independent living. Functional academic skills are those utilized for implementing daily living activities. Basic math (money, time, facts) and reading-writing are functional skills for every child. The literature suggests that constant time delay procedure can be used for teaching chained math skills just like it is used for teaching some discrete math skills. It was aimed to evaluate the effects of constant time delay procedure on teaching basic addition and subtraction skills to a student with mild intellectual disabilities in this study. In order to analyze the effects of constant time delay on teaching basic addition and subtraction skills, multiple baseline design across behaviors which is a type of single-subject designs was utilized. It was found that the subject was able to attain and maintain the addition and subtraction steps taught to him via constant time delay procedure. The research data were collected based on the steps of the task analyses completed correctly rather than based on the results of the calculations. The effects of constant time delay procedure on teaching other math skills can be examination in the future research. Moreover, the efficiency of the constant time delay procedure in addition to its effectiveness can be analyzed in comparison to other errorless teaching procedures.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akmanoğlu, N. (2002). "Otistik Bireylere Adı Söylenen Rakamın Gösterilmesi Becerisinin Öğretiminde Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği." Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Alberto, A. A. ve Troutman, A. C. (1995). Applied Behavior Analysis for Teachers. (4. baskı). New Jersey: Prentice Hall.
  • DiPipi-Hoy, C. ve Jitendra, A. (2004). A parent-delivered intervention to teach purchasing skills to young adults with disabilities. The Journal of Special Education, 38, 144-157.
  • Gürsel, O. (1993). Zihinsel Engelli Çocukların Doğal Sayıları, Gerçek Nesneleri Kullanarak Eşleme, Resimleri İşaret Ederek Gösterme, Rakamlar Gösterildiğinde Söyleme Becerilerinin Gerçekleştirilmesinde Bireyselleştirilmiş Öğretim Materyalinin Basamaklandırılmış Yöntemle Sunulmasının Etkililiği. Eskişehir. Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 731.
  • Kırcaali-İftar, G. ve Tekin, E. (1997). Tek Denekli Araştırma Yöntemleri. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • MEB (2000). Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği.
  • MEB (2005). İlköğretim Matematik Dersi (1-5. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitaplan Müdürlüğü Basımevi.
  • Morton, R. C. ve Flynt, S. W. (1997). A comparison of constant time delay and prompt fading to teach multiplication facts to students with learning disabilities. Journal of Instructional Psychology, 24,3-14.
  • Schuster, J. W., Morse, T. E., Ault, M. J., Doyle, P. M., Crawford, M. R. ve Wolery, M. (1998). Constant time delay with chained tasks: A review of the literature. Education and Treatment of Children, 21,74-107.
  • Snell, E. M. ve Brown, F. (2000). Instruction of Students with Severe Disabilites. (5. baskı). New Jersey: Merrill Publishing Company.
  • Şahbaz, Ü. (2005). "Zihin Engelli Öğrencilere Çarpım Tablosunun Öğretiminde Sabit Bekleme Süreli Öğretimin Hata Düzeltmesiz ve Hata Düzeltmeli Uygulamalarının Karşılaştırılması." Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Tawney, W. J. ve Gast, D. L. (1984). Single Subject Research in Special Education. Colombus: Merrill Publishing Company.
  • Tekin-İftar, E., Kırcaali-İftar, G., Birkan, B., Uysal, A., Yıldırım, S. ve Kurt, O. (2002). Using a constant time delay to teach leisure skills to children with developmental disabilities. Mexican Journal of Behavior Analysis, 27, 337-362.
  • Tekin-İftar, E., ve Kırcaali-İftar, G. (2004). Özel Eğitimde Yanlışsa Öğretim Yöntemleri. (2. baskı). Ankara: Nobel.
  • Tuncer, T. (1994). "Görme Engelli Öğrencilere Basamak Değeri ve Eldeli Toplama Öğretiminde Basamaklı Öğretim Yöntemiyle Sunulan Bireyselleştirilmiş Öğretim Materyalinin Etkililiği." Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Varol, N. (1992). Zihinsel Engelli Çocuklara Kırmızı, Sarı, Büyük, Daire, Üçgen, Uzun, Bir Tane, İki Tane ve Kalın Kavramlarını Kazandırmada Açık Anlatım Yöntemiyle Sunulan Bireyselleştirilmiş Kavram Öğretim Materyalinin Etkililiği. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 637.
  • Wolery, M., Ault, M. J. ve Doyle, P. M. (1992). Teaching Students with Moderate to Severe Disabilities: Use of Response Prompting Strategies. New York: Longman.
  • Yıkmış, A. (1999). "Zihin Engelli Çocuklara Temel Toplama ve Çıkarma İşlemlerinin Kazandırılmasında Etkileşim Ünitesi ile Sunulan Bireyselleştirilmiş Öğretim Materyalinin Etkililiği." Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Zhang, J., Cote, B., Chen, S. ve Liu, J. (2004). The effect of a constant time delay procedure on teaching an adult severe mental retardation a recreation bowling skill. Physical Educator, 61, 63-75.
APA İFTAR KIRCAALİ G, Ergenekon Y, UYSAL A (2008). Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi. , 309 - 320.
Chicago İFTAR KIRCAALİ Gönül,Ergenekon Yasemin,UYSAL Ayten Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi. (2008): 309 - 320.
MLA İFTAR KIRCAALİ Gönül,Ergenekon Yasemin,UYSAL Ayten Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi. , 2008, ss.309 - 320.
AMA İFTAR KIRCAALİ G,Ergenekon Y,UYSAL A Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi. . 2008; 309 - 320.
Vancouver İFTAR KIRCAALİ G,Ergenekon Y,UYSAL A Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi. . 2008; 309 - 320.
IEEE İFTAR KIRCAALİ G,Ergenekon Y,UYSAL A "Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi." , ss.309 - 320, 2008.
ISNAD İFTAR KIRCAALİ, Gönül vd. "Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi". (2008), 309-320.
APA İFTAR KIRCAALİ G, Ergenekon Y, UYSAL A (2008). Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 309 - 320.
Chicago İFTAR KIRCAALİ Gönül,Ergenekon Yasemin,UYSAL Ayten Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8, no.1 (2008): 309 - 320.
MLA İFTAR KIRCAALİ Gönül,Ergenekon Yasemin,UYSAL Ayten Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.8, no.1, 2008, ss.309 - 320.
AMA İFTAR KIRCAALİ G,Ergenekon Y,UYSAL A Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2008; 8(1): 309 - 320.
Vancouver İFTAR KIRCAALİ G,Ergenekon Y,UYSAL A Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2008; 8(1): 309 - 320.
IEEE İFTAR KIRCAALİ G,Ergenekon Y,UYSAL A "Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, ss.309 - 320, 2008.
ISNAD İFTAR KIRCAALİ, Gönül vd. "Zihin Özürlü Bir Öğrenciye Sabit Bekleme Süreli Öğretimle Toplama ve Çıkarma Öğretimi". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8/1 (2008), 309-320.