Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi

Özden Şükran ÜNERİ, (Sami Ulus Çocuk Hastanesi, Çocuk Ruh Sağlığı Polikliniği, Ankara, Türkiye)
Nursu ÇAKIN MEMİK (Kocaeli Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Kocaeli, Türkiye)
Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi
143 36
Yıl: 2007 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 48 - 56 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi

Öz:
Amaç: Yaşam Kalitesi (YK) tanımlaması ve ölçümü oldukça zor bir kavram olup, kısaca bireyin o anki durumunu, kendi kültür ve değerler sistemi içinde algılaması olarak tanımlanmaktadır. Son yirmi yıldır çocuklarda YK ile ilgili yapılan çalışmalarda artma gözlenmektedir. Bu yazıda çocuk ve ergen yaş grubunda YK kavramı ve yaygın olarak kullanılan YK ölçeklerinin gözden geçirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Konuyla ilgili Medline ve Türk Tıp Dizini "yaşam kalitesi, çocuk, ölçek" anahtar sözcükleri kullanılarak taranmış, tam metin olarak ulaşılabilen makaleler gözden geçirilmiştir. Sonuçlar: Tıp alanında kullanılan yaşam kalitesi ölçekleri hastaların yaşamlarının hastalıklarından ne ölçüde etkilendiğini anlamamıza, tedavi protokollerinde bu alanları dikkate alarak değişiklikler yapmamıza ve böylece hasta-hekim ilişkisinin güçlenmesine olanak sağlamaktadır. Çocuk ve ergen yaş grubunda YK ile ilgili sorun alanlarının belirlenmesi ve bunların düzeltilmesi ileri yaşlarda ortaya çıkabilecek YK ile ilgili zorlukları azaltmaktadır. Tartışma: Yazın incelendiğinde, son 20 yılda çocuk ve ergen yaş grubu için hazırlanan YK ölçek sayısının arttığı izlenmiştir. Ancak 8 yaş altı küçük çocuk grubu ile yapılmış çalışmaların az sayıda olduğu dikkat çekmektedir. Çalışmalar incelendiğinde Türkçe geliştirilmiş çocuk ve ergen yaş grubunda kullanılan yalnızca bir ölçeğe rastlanılmıştır. Ayrıca Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan ölçek sayısının azlığı da dikkat çekmektedir. Bu ölçeklerin yazında yaygın kullanılan ölçekler olması olumlu bir özellik olarak değerlendirilmiştir. Türk çocuklarının yaşam kalitesinin hangi alanlarda desteklenmeye gereksinimi olduğunun anlaşılması, yapılan girişimlerin gereksinimler doğrultusunda yönlendirilmesi için Türkçe geliştirilmiş ölçeklere ve Türkçe geçerlik, güvenirlik çalışması yapılmış ölçeklerle, geniş örneklem gruplarında yapılacak çalışmalara gereksinim bulunmaktadır.
Anahtar Kelime: Çocuk Anketler Donanım ve gereçler Yaşam kalitesi Veri tabanı

Konular: Temel Sağlık Hizmetleri Pediatri

Concept of Quality of Life in Children and Review Inventories About Quality of Life

Öz:
Objective: Definition and the measurement of the concept of quality of life is a difficult issue and it is briefly defined as the self-perception of a person's well being in his own culture and values system. During the last two decades studies about health related quality of life (HRQOL) in pediatric population have increased in number. This review aimed to give an overview about the concept of quality of life and HRQOL inventories developed for children and adolescents. Method: The Medline and Turkish Medicine Index was searched by using "quality of life", "children", "inventories" and "questionnaires" as the key words and papers that can be reached as full text were taken into consideration. Results: The use of health related quality of life questionnaires in medicine helps proffesionals to better understand how the illness and therapies affect a patient's life and how to improve the patient -physician relationship. Identification of problems in children's and adolescents' quality of life may provide a decline in the potential problems about the quality of life during adulthood. Discussion: Although studies about HRQOL in pediatric population increased in number during the last two decades, studies about HRQOL in children younger than 8 years old age are very few. Only one inventory -questionnaire in Turkish language exists to measure quality of life in children and adolescents. Also validity and reliability studies of HRQOL questionnaires in Turkish children and adolescents are very few. Fortunately, inventories which their validity and reliability had been studied in Turkish population are the widely used ones all over the world. Studies investigating the validity and reliability of quality of life inventories conducted in larger sample of Turkish population are needed.
Anahtar Kelime: Child Questionnaires Equipment and Supplies Quality of Life Database

Konular: Temel Sağlık Hizmetleri Pediatri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Belek İ (1998) Sınıf, sağlık, eşitsizlik İstanbul. Sorun Yayınları, s.26-34.
  • Beşer N (2001) Kemoterapi alan hastaların yaşam kalitesi. Basılmamış Uzmanlık Tezi. H.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Bruil J (1999) Development of quality of life instrument for children with chronic illness. Health Psychol 95-141.
  • Christie MJ, French D, Sowden A ve ark. (1993) Development of child-centered disease-specific questionnaires for living with astma. Psychosom Med 73(4): 321-326.
  • Clarke S-A, Eiser C (2004) The measurement of healthrelated quality of life in pediatric clinical trials: a systematic review. Health Qual Life Outcomes 2: 66.
  • Cramer JA, Westbrook L, Devinsky O (1999) Development of quality of life inventory for adolescents: The QOLIE-AD-48. Epilepsia 40:1114-1121.
  • Colliger J, MacKinlay D, Philips D (2000) Norm values for the generic children's quality of life measure from large school-based sample. Qual Life Res 9: 617-623.
  • Çakın Memik N (2005) Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Basılmamış Uzmanlık Tezi. KOÜTF, Kocaeli.
  • Ditesheim JA, Templeton JMJ (1987) Short-term vs long term quality of life in children following repair of high imperforate anus. J Pediatr Surg 22:581-587.
  • Dolgun G, Savaşer S (2004) Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan 8-12 yaş grubu çocuklarda yaşam kalitesi ölçeğinin geliştirilmesi (Poster Bildiri). 1. Sağlıkta Yaşam Kalitesi Sempozyumu Program ve Özet Kitabı, s.84 .
  • Duffy CM, Arsenault L, Duffy KN ve ark. (1997) The Juvenile Arthritis Quality of Life Questionnaire-development of a new responsive index for juvenile rheumatoid arthritis and juvenile spondyloarthritides. J Rheumatol 24:738-746.
  • Eiser C (1997) Children’s quality of life measures. Arch Dis Child 77:350-354.
  • Eiser C Cotter I, Oades P ve ark. (1999) Health-related quality of life measures for children. Int J Cancer 12:87-90.
  • Eiser C, Mohay H, Morse R (2000) The measurement of quality of life in young children. Child Care Health Dev 26:401-414.
  • Eiser C, Morse R (2001a) Quality-of-life measures in chronic diseases of childhood. Health Technol Assess 5:1-156.
  • Eiser C, Morse R (2001b) A review of measures of quality of life for children with chronic illness. Arch Dis Child 84:205-211.
  • Eser E (2004a). Yaşam kalitesinin sınıflandırılması ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin ölçümü.1. Sağlıkta Yaşam Kalitesi Sempozyumu Program ve Özet Kitabı, s. 4-6.
  • Eser E, Yüksel H, Baydur H ve ark. (2004b) KID-KINDL yaşam kalitesi ölçeği çocuk formu Türkçe sürümü geçerlilik ve güvenirlik sonuçları. (Poster Bildiri). 1. Sağlıkta Yaşam Kalitesi Sempozyumu Program ve Özet Kitabı, s.79.
  • Eser E, Yüksel H, Baydur H ve ark. (2004c) KIDDOKINDL (KINDL ergen formu) yaşam kalitesi ölçeği Türkçe sürümü geçerlilik ve güvenirlik sonuçları. (Poster Bildiri). 1. Sağlıkta Yaşam Kalitesi Sempozyumu Program ve Özet Kitabı, s.78.
  • Fekkes M, Theunissen NCM, Brugman E (2000) Development and psychometric evaluation of the TAPQOL: A health-realited quality of life instrument for 1-5 year old children. Qual Life Res 9:961-272.
  • Felder-Puig R, Frey E, Proksch K (2004) Validation of the German version of the Pediatric Quality of Life InventoryTM (PedsQL TM) in childhood cancer patients off treatment and children with epilepsy. Qual Life Res 13:223-234.
  • Fidaner C (2004) Sağlıkta yaşam kalitesi kavramı. 1. Sağlıkta Yaşam Kalitesi Sempozyumu Program ve Özet Kitabı, s.1-3.
  • Fidaner H, Elbi H, Fidaner C ve ark. (1999) Yaşam kalitesinin ölçülmesi, WHOQOL-100 ve WHOQOLBREF. 3PDergisi 7:5-13.
  • Goodwin DA, Boggs SR, Graham-Pole J (1994) Development and validation of the Pediatric Oncology Quality of Life Scale. Psychol Assess 6: 321-328.
  • Graham P, Stevenson J, Flynn D (1997) A new measure of health-related quality of life for children: preliminary findings. Psychol Health 12:655-665.
  • Harding L (2001) Children's quality of life assessment: A review of generic and health related quality of life measures completed by children and adolescents. Clin Psychol Psychother 8:79-96.
  • Henning P, Tomlinson L, Rigden SPA ve ark. (1988) Long-term outcome of treatment of end stage renal failure. Arch Dis Child 63:35-40 .
  • Herndon DN, LeMaster J, Beard S ve ark. (1986) The quality of life after major thermal injury in cildren: an analysis of 12 survivors with greater than or equal to 80% total body, 70% third-degree burns. J Trauma 26:609-619.
  • Ingersoll GM, Marrero DG (1991) A modified quality-oflife measure for youths: psychometric properties. Diabetes Educ 17:114-118.
  • Juniper EF, Buist AS, Cox FM ve ark. (1999) Validation of a standardized version of the Astma Quality of Life Questionnaire. Chest 115:1265-1270.
  • Kolsteren M, Koopman HM, Schalekamp G (2001) Quality of life in children with celiac disease. J Pediatr 138:593-595.
  • Landgraf JM, Abetz LN (1997) Functional status and well-being of children representing three cultural groups: initial self-reports using the CHQ-CF87. Psychol Health 12:839-854.
  • Lewis-Jones MS, Finlay AY (1995) The Children's Dermatology Life Quality Index (CDLQI): initial validation and practical use. Br J Dermatol 132:942-949.
  • Lindström B, Eriksson B (1993) Quality of life among children in Nordic countries. Qual Life Res 2:23-32.
  • Manificat S, Dazord A, Langue J (1999) A new instrument to evaluate infant quality of life. Qual Life News 23: 8-9.
  • Matza LS, Swensen AR, Flood EM ve ark. (2004) Assesment of Health-Related Quality of Life in Children: A review of conceptual, metodolological and regulatory issues. Value Health 7:79-92.
  • Mishoe SC, Baker RR, Poole S ve ark. (1998) Development of an instrument to assess stress levels and quality of life children with astma. J Astma 35:553-563.
  • Mogotsi M, Kaminer D, Stein DJ (2000) Quality of life in the anxiety disorders. Harv Rev Psychiatry 8:273-82.
  • Özdoğan H, Ruperto N, Kasapçopur O ve ark (2001) The Turkish version of the Childhood Health Assesment Questionnaire (CHAQ) and the Child Health Questionnaire (CHQ). Clin Exp Rheumatol 19:158-162.
  • Phipps Dunavant M, Jayawardane D, Srivastiva DK (1999) Assesment of health related quality of life in acute in-patient settings: use of the BASES Scales in children undergoing bone marrow transplantation. Int J Cancer 12:18-24.
  • Rajmil L, Herdman M, Fernandez de Sanmamed M-J ve ark. (2004) Kidscreen group. Generic health-related quality of life instruments in children and adolescent: a qualitative analysis of content. J Adolesc Health 34:37-45.
  • Ravens-Sieberer U, Bullinger M (1998) Assessing health-related quality of life in chronically ill children with the German KINDL: first psychometric and content analytic results. Qual Life Res 7:399-407.
  • Rebok G, Riley A, Forrest C ve ark. (2001) Elementary school-aged children's reports of their health: a cognitive interviewing study. Qual Life Res 10:59-70.
  • Reid DT, Renwick RM (1994) Preliminary validation of a new instrument to measure life satisfaction in adolescents with neuromuscular disorders. Int J Reh Res 17:184-188.
  • Sawyer MG, Reynould KE, Couper JJ ve ark. (2004) Heallth-Related Quality of Life of children and adolescent with chronic illness- A two year prospective study. Qual Life Res 13:1309-1319.
  • Schmeck K, Poustka F (1997) Quality of life and child psychiatric disorders. Quality of Life in Mental Disorders içinde, H Katching , H Freeman, N Sartorius (ed) Chichester, England: Wiley, s. 179-191.
  • Simeoni MC, Auquier P, Antoniotti S (2000) Validation of a French health-related quality of life instrument for adolescents: The VSP-A. Qual Life Res 9: 393-403.
  • Starfield B, Bergner M, Ensminger M ve ark. (1993) Adolescent health status measurement: development of the child health and illness profile. Pediatrics 91:430-435.
  • Stein REK, Jessop DJ (1990) Functional Status II(R): A measure of child health status. Med Care 28:1041-1055.
  • Theunissen NC, Vogels TG, Koopman HM ve ark. (1998) The proxy problem: child versus parent report in health-related quality of life research. Qual Life Res 7:387-397.
  • Üneri ÖŞ (2005) Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği'nin 2-7 yaşlarındaki Türk çocuklarında geçerlik ve güvenirliği. Basılmamış Uzmanlık Tezi. KOÜTF,Kocaeli.
  • Varni JV, Setoguchi Y (1992) Screening for behavioral and emotional problems in children and adolescents with congenital or acquired limb deficiencies. Am J Dis Child 146:103-107.
  • Varni JW, Katz ER, Colegrove R ve ark. (1995) Adjustment of children with newly diagnosed cancer: cross-informant variance. J Psychosoc Oncol 13:23-38.
  • Varni JW, Katz ER, Seid M ve ark (1998a) The Pediatric Cancer Quality of Life Inventory (PCQL): I. Instrument development, descriptive statistics, and cross-informant variance. J Behav Med 21:179-204.
  • Varni JW, Katz ER, Seid M ve ark. (1998b) The Pediatric Cancer Quality of Life Inventory-32 (PCQL- 32): I. Reliability and validity. Cancer 82 (6) : 1184-96
  • Varni JW, Seid M, Rode CA (1999) The PedsQL: measurement model for the Pediatric Quality of Life Inventory. Med Care 37:126-139.
  • Vogels T, Verrips GH, Verloove-Vanhorick SP ve ark. (1998) Measuring health-related quality of life in children: the development of the TACQOL parent form. Qual Life Res 7:457-465.
  • Wallander JL, Schmitt M, Koot HM (2001) Quality of life measurement in children and adolescents: Issues, instruments and applications. J Clin Psychol 57:571-585.
  • Yüksel H, Eser E, Çelik C ve ark. (2004) Çocukluk Çağı için Astım Yaşam Kalitesi Ölçeği (PAQLQ) Türkçe çevirisinin geçerliği ve güvenirliği (Poster Bildiri). 1. Sağlıkta Yaşam Kalitesi Sempozyumu Program ve Özet Kitabı s.77.
APA ÜNERİ Ö, ÇAKIN MEMİK N (2007). Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi. , 48 - 56.
Chicago ÜNERİ Özden Şükran,ÇAKIN MEMİK Nursu Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi. (2007): 48 - 56.
MLA ÜNERİ Özden Şükran,ÇAKIN MEMİK Nursu Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi. , 2007, ss.48 - 56.
AMA ÜNERİ Ö,ÇAKIN MEMİK N Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi. . 2007; 48 - 56.
Vancouver ÜNERİ Ö,ÇAKIN MEMİK N Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi. . 2007; 48 - 56.
IEEE ÜNERİ Ö,ÇAKIN MEMİK N "Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi." , ss.48 - 56, 2007.
ISNAD ÜNERİ, Özden Şükran - ÇAKIN MEMİK, Nursu. "Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi". (2007), 48-56.
APA ÜNERİ Ö, ÇAKIN MEMİK N (2007). Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 14(1), 48 - 56.
Chicago ÜNERİ Özden Şükran,ÇAKIN MEMİK Nursu Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 14, no.1 (2007): 48 - 56.
MLA ÜNERİ Özden Şükran,ÇAKIN MEMİK Nursu Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, vol.14, no.1, 2007, ss.48 - 56.
AMA ÜNERİ Ö,ÇAKIN MEMİK N Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2007; 14(1): 48 - 56.
Vancouver ÜNERİ Ö,ÇAKIN MEMİK N Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2007; 14(1): 48 - 56.
IEEE ÜNERİ Ö,ÇAKIN MEMİK N "Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi." Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 14, ss.48 - 56, 2007.
ISNAD ÜNERİ, Özden Şükran - ÇAKIN MEMİK, Nursu. "Çocuklarda Yaşam Kalitesi Kavramı ve Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Gözden Geçirilmesi". Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 14/1 (2007), 48-56.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 21:34

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları