Yıl: 2008 Cilt: 49 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 43 - 51 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları

Öz:
Türkiye koyunlarının ıslahında yüksek damızlık değere sahip genetik materyale gereksinme vardır. Bu durum, işletmelerin yapısal özellikleri, pazar, doğa ve iklim koşullarından etkilenmektedir. Türkiye’de yerli koyun ırklarımızın düşük olan verimlerinin ıslahında izlenen yol genellikle melezleme olmuştur. Melezleme ile yapağı, et, süt ve/veya döl verim yönlü tipler oluşturulmuştur. Kamu yetiştirme kurumlarında elde edilen bu tiplerin uygulamaya aktarılması gerekmektedir. Bu nedenle, üniversiteler, araştırma kurumları, yayımcı ve yetiştiriciler arasında bir eşgüdümün olması zorunludur.
Anahtar Kelime: koyun ırkları melezleme ıslahı seleksiyon ıslahı koyun Türkiye

Konular: Biyoloji Ekoloji Ziraat Mühendisliği

Sheep crossbreeding studies in Turkey

Öz:
There is a requirement for genetic material proven for sheep breeding in Turkey. This situation has been affected by structural characteristics of farm, market, nature and climate conditions. Crossbreeding has been generally used as improvement tool for breeding of domestic sheep breeds in Turkey. New sheep types for milk, meat and/or wool production have been obtained by crossbreeding. The new sheep types obtained in state farms have to be spread out to field. Therefore, it is crucial to have links among universities, research centers, extension services and breeders.
Anahtar Kelime: sheep Turkey sheep breeds crossbreeding selective breeding

Konular: Biyoloji Ekoloji Ziraat Mühendisliği
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akçapınar, H. 1975. Ile de France x Türk Merinosu melezlemesi ile kaliteli kesim kuzuları elde etme imkanları. TÜBİTAK 5. Bilim Kongresi Bildirisi, Ankara.
  • Akçapınar, H. 2000. Koyun yetiştiriciliği. Yenilenmiş 2. baskı. İsmat Matbaacılık Ankara.
  • Anonim, 1996. Kar-Et AŞ. Bülteni. İstanbul.
  • BDUTAE, 2008. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü. http://www.bahridagdas.gov.tr. Erişim:10.06.2008.
  • Ceyhan, A. 2007. Türkiye’de hayvan genetik kaynaklarını koruma çalışmaları. http://ayhanceyhan.blogou.com Erişim: 10.06.2008
  • Ceyhan, A., Erdoğan, E., Sezenler, T., Hanoğlu, H. 2007. Marmara Bölgesi şartlarına uygun etçi tip geliştirme çalışmaları. TAGEM/HAYSÜD/98/10/03/12 Sonuç Raporu. http://www.marmarahae.gov.tr/index.php?sid=bt-52k Erişim:10.06.2008.
  • Düzgüneş, O., Pekel, E. 1968. Orta Anadolu şartlarında çeşitli Merinos x Akkaraman melezlerinin verimle ilgili özellikleri üzerine mukayeseli araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:312, Ankara.
  • Eliçin, A. 1977. Koyunlarda canlı ağırlığın tekrarlanma derecesi üzerine araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:653, Ankara.
  • Eliçin, A., Ertuğrul, M., Cengiz, F. Aşkın, Y., Dellal, G. 1989. Karayaka ve B. Leicester x Karayaka F1 erkek kuzularında besi gücü ve karkas özellikleri. Ankara Üniversitesi Yayın No:123, Ankara.
  • Emsen, E. Gimenes, C.A., Yaprak, M. Emsen, H. 2007. Effect of prolific breed on reproductive performance of Turkish native sheep. Reproduction in Domestic Animals 42(2):141.
  • Ertuğrul, M., Cengiz, F., Eliçin, A. 1989. Akkaraman ve Dorset Down x Akkaraman F1 kuzularında besi gücü ve karkas özellikleri. Ankara Üniversitesi Yayın No:608, Ankara.
  • Gönül, T. 1974. Kasaplık kuzu üretimi için Dağlıç koyunları üzerinde melezleme denemeleri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:236, İzmir.
  • Karaca, O., Cemal, İ., Altın, T. 2008. Yerli Çine Çaparı koyun ırkının genetik olarak korunması çalışmaları. http://4uzbk.sdu.edu.tr Erişim:01.09.2004.
  • Karataş, Ş. 1967. Atatürk Üniversitesi Merinos sürüsünde bazı parametreler ve tahmini metodları. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ankara.
  • Kaymakçı, M. 2006. İleri koyun yetiştiriciliği. İzmir İli Damızlık Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği Yayınları No:1 Bornova-İzmir.
  • Kaymakçı, M. 2007. Küreselleş(tir)me süresince Zootekni bilimi ve eğitimi. 5. Zootekni Bilim Kongresi. 5–8 Eylül, Van. http://www.yyu.edu.tr/zootekni/index.aspx. Erişim:10.06.2008
  • Kaymakçı, M. Kızılay, E., Özkan, K., Taşkın, T. 1996. Suffolk x B.Leicester x Merinos melezi kuzularında besi güçleri ve karkas özellikleri üzerinde bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 33(2-3): 113-120.
  • Kaymakçı, M., Eliçin, A., Işın, F., Taşkın, T., Karaca, O., Tuncel, E., Ertuğrul, M., Özder, M., Güney, O., Gürsoy, O., Torun, O., Altın, T., Emsen, H., Seymen, S., Geren, H., Odabaşı, A., Sönmez, R. 2005. Türkiye küçükbaş hayvan yetiştiriciliği üzerine teknik ve ekonomik yaklaşımlar. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Teknik Kongre. 707-726 3-7 Ocak, Ankara.
  • Kaymakçı, M., Koşum, N., Taşkın,T., Akbaş, Y., Ataç, F. 2006. Menemen koyunlarında kimi verim özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 43(1):63-74.
  • Kaymakçı, M., Sönmez, R., Kızlay, E., Taşkın, T. 1999. Kasaplık kuzu üretimi için uygun baba hatlarının oluşturulması üzerine araştırmalar (1.araştırma projesi). Tr. J. Veterinary and Animal Sciences 23(3):255-261.
  • Kaymakçı, M., Taşkın, T., Koşum, N. 2002. Sönmez koyunlarında tip sabitleştirilmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 39(2): 87-101.
  • Kaymakçı, M., Taşkın, T. 1998. Acıpayam koyunlarının tip sabitleştirilmesinde seleksiyon ve akrabalı yetiştirme olanaklarından yararlanma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 35(1-2-3):34-48.
  • Özcan, H. 1965. Çeşme (Sakız) ve İmroz koyunlarında beden yapısı, süt ve yavru verimleri, yapağı karakterleri ve bunların diğer memleketlerdeki süt koyunları ile mukayesesi ve bilhassa sütçülük yönünden ıslahı tedbirleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:117, Ankara.
  • Özcan, H. 1975. Kıvırcık koyunlarının önemli verim özelliklerinin geliştirilmesinde Texel ırkından faydalanma imkânları. TÜBİTAK VHAG-51k Proje Kesin Raporu.
  • Özcan, L. 1990. Koyunculuk. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı. Ankara. Özder, M., Kaymakçı, M., Soysal, İ. Kızılay, E., Sönmez,R. 1996. Türkgeldi sürüsünde tipin sabitleştirilmesi. TÜBİTAK, VHAG-537 nolu Projenin Kesin Raporu, Tekirdağ.
  • Özkaya, T., Karaturhan, B., Boyacı, M. 2003. Kalıcı kırsal değerlendirme yaklaşımı.Menemen projesi uygulamaları. www.agr.ege.edu.tr/~tuam/katilimciyaklasimbulten.
  • Öznacar, K. 1973. Karacabey Merinoslarında yapağı yönünden seleksiyon imkanları. Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü Yayın No:32, Ankara.
  • Pekel, E., Düzgüneş, O., Güney, O. 1973. Gözlü devlet üretme çiftliği’nde yetiştirilen Anadolu Merinosları üzerinde tanıtıcı araştırmalar. Ankara Üniversitesi Adana Ziraat Fakültesi Yıllığı 3(1-2), Ayrı Basım.
  • Sönmez, R. 1955. İvesi koyunlarının vücut yapılışları, çeşitli verimleri ve bunların diğer yerli koyunlarda çeşitli verimler bakımından mukayeseleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 74:Ankara.
  • Sönmez, R. Alpbaz, A.G., Kaymakçı, M. 1975. Kıvırcık koyunlarının kimi özellikleri arasında fenotipik ilişkiler üzerine bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 12(3), Ayrı Baskı, İzmir.
  • Sönmez, R. 1962. Sakız koyunlarının ırk vasıfları, vücut yapılışları ve verimleri ile bunların diğer sütçü koyunlarla mukayeseleri üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Yıllığı, Ayrı Basım, Erzurum.
  • Sönmez, R., Alpbaz, A.G., Kızılay, E. 1975. Kıvırcık koyunlarının Texel ile melezleme yoluyla ıslahı imkanları. TÜBİTAK V. Bilim Kongresi Bildirisi, Ankara.
  • Sönmez, R., Kaymakçı, M. 1982. Türkiye koyunculuğunda damızlık sorunu ve çözümüne ilişkin kimi çalışmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 19(1):163-172.
  • Sönmez, R., Kaymakçı, M., Türkmut, L., Kızılay, E. 1975. Tahirova koyunlarında tipin sabitleştirilmesi ve halk elindeki Kıvırcık koyunlarının bu tipler ile ıslah olanakları. TÜBİTAK BAKKA-9 Kesin Rapor, İzmir.
  • Tekin, M.E., Gürkan, M., Karabulut, O., Düzgün, H. 2000. Merinos, Akkaraman ve İvesi ırklarının bazı etçi ırklar ile melezlerinde performans ve test ve seleksiyon çalışmaları (Tip Sabitleştirmesi: HASMER, HASAK, HASİV ve LİNMER). Konya Hayvancılık Araştırma Enstitüsü. Ayrı Basım, 1-51. http://papirus.ankara.edu.tr/tez/Saglikbilimleri/Doktora/2004/SAD2004_58/ozet_kaynaklar.pdf.
  • TİGEM, 2008. http://www.tigem.gov.tr.
  • Yalçın, B. C. 1979. The sheep breeds of Afghanistan, Iran and Turkey. FAO/LINEP PROJECT FB / 1108-76-02.
  • Yalçın, B. C., Ayabakan, Ş, Köseoğlu, H. 1977. Dağlıç koyunlarının et ve yapağı verimi özelliklerinin geliştirilmesinde Rambouillet ırkından yararlanma olanakları. TÜBİTAK, VHAG-51 G. Kesin Rapor, İstanbul.
  • Yalçın, B.C. 1969. Dağlıç kuzularının doğum ve sütten ağırlıklarının bazı genetik parametreleri. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 16(3):169–179.
APA Kaymakçı M, TASKIN T (2008). Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları. , 43 - 51.
Chicago Kaymakçı Mustafa,TASKIN TURGAY Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları. (2008): 43 - 51.
MLA Kaymakçı Mustafa,TASKIN TURGAY Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları. , 2008, ss.43 - 51.
AMA Kaymakçı M,TASKIN T Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları. . 2008; 43 - 51.
Vancouver Kaymakçı M,TASKIN T Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları. . 2008; 43 - 51.
IEEE Kaymakçı M,TASKIN T "Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları." , ss.43 - 51, 2008.
ISNAD Kaymakçı, Mustafa - TASKIN, TURGAY. "Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları". (2008), 43-51.
APA Kaymakçı M, TASKIN T (2008). Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları. Hayvansal Üretim, 49(2), 43 - 51.
Chicago Kaymakçı Mustafa,TASKIN TURGAY Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları. Hayvansal Üretim 49, no.2 (2008): 43 - 51.
MLA Kaymakçı Mustafa,TASKIN TURGAY Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları. Hayvansal Üretim, vol.49, no.2, 2008, ss.43 - 51.
AMA Kaymakçı M,TASKIN T Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları. Hayvansal Üretim. 2008; 49(2): 43 - 51.
Vancouver Kaymakçı M,TASKIN T Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları. Hayvansal Üretim. 2008; 49(2): 43 - 51.
IEEE Kaymakçı M,TASKIN T "Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları." Hayvansal Üretim, 49, ss.43 - 51, 2008.
ISNAD Kaymakçı, Mustafa - TASKIN, TURGAY. "Türkiye koyunculuğunda melezleme çalışmaları". Hayvansal Üretim 49/2 (2008), 43-51.