Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler

KARTAL, Asiye; ÇAĞIRGAN, Gülçin; GÜNGÖR, Yasemin; GELEN, Mevlüt; KARAKUŞ, Nilay; TIĞLI, Havane

Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler

Asiye KARTAL, (Pamukkale Üniversitesi, Denizli SYüksek Okulu, Denizli, Türkiye)

Gülçin ÇAĞIRGAN, (Pamukkale Üniversitesi, Denizli SYüksek Okulu, Denizli, Türkiye)

Havane TIĞLI, (Pamukkale Üniversitesi, Denizli SYüksek Okulu, Denizli, Türkiye)

Yasemin GÜNGÖR, (Pamukkale Üniversitesi, Denizli SYüksek Okulu, Denizli, Türkiye)

Nilay KARAKUŞ, (Pamukkale Üniversitesi, Denizli SYüksek Okulu, Denizli, Türkiye)

Mevlüt GELEN (Pamukkale Üniversitesi, Denizli SYüksek Okulu, Denizli, Türkiye)

TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni

15 2

Yıl: 2008 Cilt: 7 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 223 - 230 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler

Öz:

AMAÇ: Bu araştırma, Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumlarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı tipte planlanmıştır.YÖNTEM: 01 Mart- 15 Mayıs 2007 tarihlerinde Türk Diabet Cemiyeti Denizli Şubesi Diabet Merkezi’ne gelen toplam 110 diyabetli hasta araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak hastalığa ilişkin tanıtıcı özellikleri belirleme soru formu, bakım ve tedaviye yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla “Diyabet Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler SPSS 11,0 bilgisayar paket programında değerlendirilmiştir.BULGULAR: Hastaların %58,2’sini kadınlar, %41,8’ini erkekler oluşturmuştur. Hastaların %33,6’sı ilkokul mezunudur. Yaş ortalaması 56,44±12,12’dir. Hastaların %48,2’sinin tedaviye uyumu orta düzeydedir. Hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumlarının düşük düzeyde pozitif tutumda olduğu saptanmıştır. Kadınların ölçekten almış oldukları puan ortalaması 3,42±0,57, erkeklerin 3,61±0,29’dur. Yapılan istatistiksel analiz sonucu cinsiyet, tedaviye uyum düzeyi ve beslenmeye dikkat etme durumu ile diyabet tutumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir (p<0,05).SONUÇ: Sonuç olarak, erkeklerin bakım ve tedaviye yönelik tutumları kadınlara göre daha olumludur. Tedaviye uyum düzeyi ve beslenmeye dikkat etme durumu ile diyabet tutumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır.

Anahtar Kelime: Sağlık bilgisi, tutumları, uygulamaları Veri toplama Demografi Sağlık tutumu Yaş dağılımı Cinsiyet dağılımı Diabetes mellitus, tip 2

Konular: Acil Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Hemşirelik Psikoloji Davranış Bilimleri

Type 2 diabetic patients' attitudes about care and treatment and factors affecting the attitudes

Öz:

BACKGROUND: This research was planned as a descriptive study for the purpose of determining attitudes of Type 2 diabetic patients towards their care and treatment.METHOD: The sample was comprised of 110 diabetic patients who came to the Turkish Diabetes Society, Denizli Office, Diabetes Center between March 1 and May 15, 2007. Data collection tools used in the study was a questionnaire to determine the illness-related descriptive characteristics and the Diabetes Attitude Scale to determine the attitudes towards care and treatment. Data were analyzed using SPSS 11.0 software.RESULTS: In this study 58.2% of the patients were female, 41.8% were male and 33.6% were primary school graduates. Their mean age was 56.44 ± 12.12 years. Compliance with treatment for 48.2% of the patients was at the average level. The patients had a low level of positive attitudes towards their care and treatment. The female patients' mean score from the tool was 3.42 ± 0.57 and the male patients' was 3.61 ± 0.29. As a result of the statistical analysis it was determined that there were statistically significant relationships between level of compliance with treatment and status of being careful with diet and their diabetes attitude (p<0.05).CONCLUSION: In conclusion the male patients had more positive attitudes towards their care and treatment compared to the female patients. Statistically significant differences were found between diabetes attitude and level of compliance with treatment and status of being careful with diet.

Anahtar Kelime: Demography Attitude to Health Age Distribution Sex Distribution Diabetes Mellitus, Type 2 Health Knowledge, Attitudes, Practice Data Collection

Konular: Acil Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Hemşirelik Psikoloji Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Booth GL, Kapral MK, Fung K, Tu JV. Recent Trends in Cardiovascular Complications Among Men and Women With and Without Diabetes. Diabetes Care, 2006; 29: 32-37.
2. Watanabe M, Yamaoka K, Yokotsuka M, Tango T. Randomized Controlled Trial of a New Dietary Education Program to Prevent Type 2 Diabetes in a High –Risk Group of Japanese Male Workers. Diabetes Care. 2003; 26: 3209-3214.
3. Gillibranda R, Stevenson J. The Extended Helath Belief Model Applied to the Experience of Diabetes in Young People. British Journal of Health Psyshology. 2006; 11: 155-169.
4. Christensen NK, Steiner J, Whalen J, Pfister R. Contrubition of Medical Nutrition Therapy and Diabetes Self Management Education to Diabetes Control as Assessed by Hemoglobin A1c. Diabetes Spectrum. 2000; 13(2): 72-79.
5. Kara B.Tip 2 Diyabetes Mellitus Hastalarında Anksiyete ile Metabolik Kontrol Arasındaki İlişki. Sağlık ve Toplum. 2006; 16(1): 36-40.
6. Jones ED, Malone LK, Wideman L. Early Detection of Type 2 Diabetes Among Older African-American, Geriatric Nursing. 2004; 25(1):24-28.
7. King H, Aubert RE, Herman WH. Global Burden of Diabetes 1995-2025, Diabetes Care. 1998; 21:1414-1431.
8. Leontos C, Wong F, Gallivan J, Lisng M. National Diabetes Education Program, Journal of The American Dietetic Association. 1998; 98(1): 73-75.
9. Arslan P. Diyabetin Kronik Komplikasyonlarında ve Önlenmesinde Tıbbi Beslenme Tedavisi. Türk Diyabet Yıllığı. 2002-2003. Sayı:16. İstanbul. p.89-96.
10. Wild S, Roglic G, Gren A, Scree R, King H. Global Prevalence of Diabetes. Diabetes Care. 2004; 27(5): 1047-1053.
11. Satman İ,Yılmaz T, Sengül A, ve ark. Population –Based Study of Diabetes and Risk Characteristics in Turkey: Results of The Turkish Diabetes Epidemiology Study (TURDEP). Epidemiyology/Health Services/Pyschosocial Research. Diabetes Care. 2002; 25: 1551-1556.
12. Bahar A, Sertbaş G. Diyabetes Mellituslu Hastalarda Yaşam kalitesi ve Yetiyitimi. Sağlık ve Toplum. 2006; 16(4): 29-39.
13. Gergely M. Effective Diabetes Education. IDF Bulletin. 1992; (37): 9-10.
14. Basco MR. Perfectionizm and Diabetes Care. Diabetes Spectrum.1998; 11: 43-48.
15. Hannah JB, Alberts J. Motivators and Barriers to Attending a Diabetes Education Class and Its Impact on Beliefs. Behaviors, and Control Over Diabetes. Geriatric Nursing. 2005; 26(1): 50-58.
16. Daniel M, Messer LC. Perception of Disease Severity and Barriers to Self Care Predict Glysemic Control in Aboriginal Persons With Type 2 Diabetes Mellitus. Chronic Diseases in Canada. 2002; 23( 4): 130-128.
17. Hjelm K, Bard K, Nyberg P, Apelqvist J. Religious and Cultural Distance in Beliefs About Health and Illness in Women With Diabetes Mellitus of Different Origin Living in Sweden. International Journal of Nursing Studies. 2003; 40(6): 627-643.
18. Redding CA, Rossi JS, Rossi SR, Velicer WF, Prochaska JO. Health Behavior Models. The International Electronic Journal of Health Education. 2000; 3: 180-193.
19. Özcan Ş. Diyabetli Hastalarda Hastalığa Uyumu Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi, Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul. 1999.
20. Çelik SG. Tip 2 Diyabetli Hastaların Bakıma ve Tedaviye Yönelik Tutumlarının ve İyilik Hallerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul. 2002.
21. Kitiş Y. Diyabetlilerin Evde İzlenmesinin Diyabet Kontrolüne Etkisi. Yayınlanmış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.Ankara. 2004.
22. Skinner TC, Hampson SE. Personal Models of Diabetes in Relation to Self Care, Well Being, and Glycemic Control. Diabetes Care. 2001; 24: 828-833.
23. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı ve Avrupa Birliği, Ankara, Türkiye. 2003.
24. Özer E. Etkin Diyabet Hasta Eğitim Programlarının Geliştirilmesi. Diyabet Forumu.2005; 1: 61-66.
25. Chan MF, Wah Yee AS, Yee Leung EL, Christine M. The Effectiveness of a Diabetes Nurse Clinic in Treating Older Patients With Type 2 Diabetes for Their Glycaemic Control. Journal of Clinical Nursing. 2006; 15 (6), 770-781.
26. Sermez Y, Cankurtaran C, Özgen G ve ark. Tip 2 Diyabetes Mellitus ile Obesite ve Heredite Arasındaki İlişkinin İstatistiksel Olarak Değerlendirilmesi. Türk Diabet Yıllığı. İstanbul.1995; 11: 13-16.
27. Ovayolu N, Parlar S, Karakaş S. Diyabet ve Hipertansiyonu olan Hastalarda Erken Tedavi ve Hemşirelik Eğitiminin Önemi. Hemşirelik Forumu.2003; 6(4): 19-23.
28. Baan CA, Stolk RP, Grobbee DE, Wittteman JCM, Feskens EJM. Physical Activity in Elderly Subjects With Impaired Glucose Tolerance and Newly Diagnosed Diabetes Mellitus. A.J.E. 1999;149(3): 219- 227.
29. Lamonte MJ, Blair SN, Church TS. Physical Activity and Diabetes Prevention. J Appl Physiol.2005, 99, 1205-1213.
30. American Diabetes Association, Physical Activity/Exercise and Diabetes.Diabetes Care,2004, 27(1): 58-62.
31. Kim JC, Hwong RA, Yoo SJ. The Impact of a Stage Matched İntervention to Promote Exercise Behavior in Participants With Type 2 Diabetes. İnternational Journal of Nursing Studies. 2004;41: 833-841.

APA	KARTAL A, ÇAĞIRGAN G, TIĞLI H, GÜNGÖR Y, KARAKUŞ N, GELEN M (2008). Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler. , 223 - 230.
Chicago	KARTAL Asiye,ÇAĞIRGAN Gülçin,TIĞLI Havane,GÜNGÖR Yasemin,KARAKUŞ Nilay,GELEN Mevlüt Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler. (2008): 223 - 230.
MLA	KARTAL Asiye,ÇAĞIRGAN Gülçin,TIĞLI Havane,GÜNGÖR Yasemin,KARAKUŞ Nilay,GELEN Mevlüt Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler. , 2008, ss.223 - 230.
AMA	KARTAL A,ÇAĞIRGAN G,TIĞLI H,GÜNGÖR Y,KARAKUŞ N,GELEN M Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler. . 2008; 223 - 230.
Vancouver	KARTAL A,ÇAĞIRGAN G,TIĞLI H,GÜNGÖR Y,KARAKUŞ N,GELEN M Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler. . 2008; 223 - 230.
IEEE	KARTAL A,ÇAĞIRGAN G,TIĞLI H,GÜNGÖR Y,KARAKUŞ N,GELEN M "Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler." , ss.223 - 230, 2008.
ISNAD	KARTAL, Asiye vd. "Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler". (2008), 223-230.

APA	KARTAL A, ÇAĞIRGAN G, TIĞLI H, GÜNGÖR Y, KARAKUŞ N, GELEN M (2008). Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 7(3), 223 - 230.
Chicago	KARTAL Asiye,ÇAĞIRGAN Gülçin,TIĞLI Havane,GÜNGÖR Yasemin,KARAKUŞ Nilay,GELEN Mevlüt Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 7, no.3 (2008): 223 - 230.
MLA	KARTAL Asiye,ÇAĞIRGAN Gülçin,TIĞLI Havane,GÜNGÖR Yasemin,KARAKUŞ Nilay,GELEN Mevlüt Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, vol.7, no.3, 2008, ss.223 - 230.
AMA	KARTAL A,ÇAĞIRGAN G,TIĞLI H,GÜNGÖR Y,KARAKUŞ N,GELEN M Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2008; 7(3): 223 - 230.
Vancouver	KARTAL A,ÇAĞIRGAN G,TIĞLI H,GÜNGÖR Y,KARAKUŞ N,GELEN M Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2008; 7(3): 223 - 230.
IEEE	KARTAL A,ÇAĞIRGAN G,TIĞLI H,GÜNGÖR Y,KARAKUŞ N,GELEN M "Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler." TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 7, ss.223 - 230, 2008.
ISNAD	KARTAL, Asiye vd. "Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler". TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 7/3 (2008), 223-230.