TY - JOUR TI - Hemodiyaliz hastalarındaki depresiflik düzeyinin yordanmasında kontrol odağı, öğrenilmiş güçlülük ve sosyotropi-otonomi AB - Amaç: Araştırmada, kronik hemodiyaliz hastalarında, kontrol odağı, öğrenilmiş güçlülük ve sosyotropi-otonomi kişilik değişkenlerinin depresif belirti düzeyi üzerinde etkisinin olup olmadığını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni depresyon tanısı değil ama Beck Depresyon Envanteri puanlarının gösterdiği depresif belirti düzeyidir. Yöntem: Araştırmaya Ankara'da özel bir diyaliz merkezine sürekli devam eden 71 hemodiyaliz hastası katılmıştır. Katılımcıların 43'ü kadın, 28'i erkektir. Yaş ortalamaları da sırasıyla 44 (Ss= 9.68) ve 52.6 (Ss= 7.8)'dır. Beck Depresyon Envanteri, Rotter'in İç-Dış Kontrol Odağı Ölçeği, Rosenbaum'un Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği, Sosyotropi-Otonomi Ölçeği ve Bilgi Toplama Formu araştırmacı tarafından araştırma için uygun olan hastalara bizzat uygulanmıştır. Analizlerde önce cinsiyet ve yaş grupları etkilerine bakmak üzere tek yönlü ANOVA, sonra da depresif belirti düzeylerinin yordanmasında Aşamalı Bileşik Regresyon Analizi kullanılmıştır. Bulgular: Daha büyük yaş grubundakilerle (56-70 yaş), kadın diyaliz hastalarının daha yüksek depresif belirti puanına sahip oldukları; yaş, cinsiyet ve toplam diyaliz süresi kontrol edildiğinde, hemodiyaliz hastalarındaki depresif belirti düzeyinin yordayıcıları arasında başa çıkma becerilerini gösteren düşük öğrenilmiş güçlülüğün ve dış kontrol odağının bulunduğu görülmüştür. Öte yandan, sosyotropi-otonomi değişkenleri ise anlamlı yordayıcı olarak bulunmamıştır. Sonuç: Literatür ile tutarlı olarak kadın hemodiyaliz hastaları ile daha büyük yaş grubundaki hemodiyaliz hastalarının anlamlı olarak daha depresif oldukları görülmüş ve bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmıştır. AU - BAYDOĞAN, Misli AU - DAĞ, İhsan PY - 2008 JO - Türk Psikiyatri Dergisi VL - 19 IS - 1 SN - 1300-2163 SP - 19 EP - 28 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/82267 ER -