Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması
Yıl: 2008 Cilt: 19 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 283 - 291 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması
Öz: Amaç: Ortoreksiya nervoza, sağlıklı yiyeceğin tüketilmesi ile ilgili patolojik fiksasyonu ifade etmektedir. Resmi sınıflandırma sistemlerine henüz girmemiş ve literatürde yeni araştırılmaya başlanmış bir kavramdır. Bu çalışmada ortorektik eğilimleri değerlendirmek üzere Donini ve arkadaşları tarafından geliştirilen ORTO-15 ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması ve ortoreksiyanın yeme tutumu, obsesif belirtiler ve bazı demografik değişkenlerle olan ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya 994 kişi katılmıştır. Katılımcılar, dilimize çevrilen ORTO-15, yeme tutumunu değerlendiren Yeme Tutum Testi -YTT-40, obsesif kompülsif belirtileri değerlendiren Maudsley Obsesif Kompülsif Soru Listesi -MOKSL ve kişisel bilgi formunu doldurmuşlardır. Bulgular: ORTO-15'in psikometrik özelliklerini araştırmak üzere faktör analizi yapılmış ve iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. Üç faktörlü çözümle toplam varyansın % 40.62'si açıklanmış, faktör yükleri düşük olan 4 madde ölçekten çıkarıldığında Cronbach Alfa katsayısı 0.62 olarak belirlenmiştir. Bu örneklem için 11 madde ile en iyi işlerlik düzeyine ulaştığı düşünülen ölçek daha sora ORTO-11 adı ile anılmış ve araştırmanın diğer amaçları doğrultusunda yeme tutumu, obsesif kompülsif belirtiler ve bazı demografik değişkenlerle ilişkisine bakılmıştır. Yeme tutumundaki bozulma ve obsesif kompülsif belirtiler ortorektik eğilimlerle ilişkili bulunmuştur. Kadınların daha fazla ortorektik eğilimleri olabileceği gösterilmiştir. Beden kitle indeksine (BKİ) göre ORTO-11 puanları farklılaşmamış, ancak kadınlarda, yeme tutumu bozuldukça ve obsesif kompülsif belirtiler arttıkça yüksek BKİ'nin ortorektik eğilimleri yordadığı görülmüştür. Bulgular literatür ışığında tartışılmış, çalışmanın kısıtlılıkları belirtilmiştir.Sonuç: ORTO-11'in, yapısal özellikleri ve iç tutarlılık açısından kabul edilebilir düzeyde işlerliğe sahip bir ölçek olabileceği ayrıca, ortorektik eğilimlerin yeme tutumu ve obsesif kompülsif belirtilerle ilişkili olabileceği gösterilmiştir. Ancak gerek ORTO-11 gerekse ortoreksiya ile ilgili sonuçları genellenmeden önce başka çalışmalara da ihtiyaç duyulmaktadır.
Anahtar Kelime: Konular:
Orthorexia nervosa and adaptation of ORTO-11 into Turkish
Öz: Objective: Orthorexiaisa pathological fixation about the consumption of healthy food. The present study aimed to reveal the psychometric properties of the Turkish version of ORTO-15, which was developed to evaluate orthorexia, and to investigate the relationship betweenorthorexia, and eatingattitude, obsessive-compulsive symptoms, and some demographic variables.Method: The study included 994 participantsaged between 19 and 66 years. ORTO-15, the Maudsley Obsessive-Compulsive Inventory, and theEating Attitude Test-40 were administeredto the participants.Results: A 3-factor solution with varimax rotation explained 40.62% of the variance. When 4 items with factor loadings below± 0.50 were eliminated from ORTO-15, the Cronbach'salpha coefficient was 0.62. The remaining 11 items were thought to have statistically satisfactory properties for the Turkish version of ORTO and were collectively referred to as ORTO-11. This version was used to investigate the relationship between orthorexia, and eating attitude and obsessive-compulsive symptoms. Pathological eating attitude and obsessive-compulsive symptoms were related toorthorexia. Women exhibitedmore orthorexic symptomsthen men. In the present study high a body mass index was an important variable for orthorexia, but only together with gender (female), pathological eating attitude, and increased obsessive-compulsive symptoms. The results, implications, and limitations of the study arediscussed.Conclusion: ORTO-11 demonstrated statistically satisfactory properties. Orthorexia was related to pathological eating attitude and obsessive-compulsive symptoms; however, caution should be used whengeneralizing the reported results.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Andersen AE, Yager J (2005) Eating disorders. Comprehensive Textbook of Psychiatry, 8. baskı, cilt 1. B Sadock, V Sadock (Ed), Philadelphia. Lippincott Williams & Wilkins, s. 2005-2021.
- Batıgün, AD, Utku Ç (2006) Bir grup gençte yeme tutumu ve öfke arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 21(57): 65-78.
- Bosi ATB, Çamur D, Akın Ç ve ark. (2006) Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde çalışan araştırma görevlilerinin orthorexia nervosa sıklığı. V. International Nutrition and Dietetics Congress, 12-15 Nisan, Ankara.
- Bratman S, Knight D (2000) Health Food Junkies: Overcoming the Obsession with Healthful Eating. New York. Broadway Boks.
- Donini LM, Marsili D, Graziani MP ve ark. (2004) Orthorexia nervosa: A preliminary study with a proposal for diagnosis and an attempt to measure the dimension of the phenomenon. Eat. Weight Disord, 9(2):151-157.
- Donini LM, Marsili D, Graziani MP ve ark. (2005) Orthorexia nervosa: Validation of a diagnosis questionnaire. Eat. Weight Disord, 10 (June), e28-e32.
- Erol N, Savaşır I (1988) Maudsley Obsesif-Kompulsif Soru Listesi, 24. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışma Kitabı. Ankara, 107-114.
- Garner DM, Garfinkel PE (1979) The Eating Attitude Test: an index of the symptoms of anorexia nervosa. Psychol Med, 9:273-279.
- Hodgson RJ, Rachman S (1977) Obsessional-Compulsive complaints. Behav Res Ther, 15: 389-395.
- Mathieu J (Oct 2005) What is orthorexia? J Am Diet Assoc, 105(10):1510-1512.
- Savaşır I, Erol N (1989) Yeme Tutum Testi: Anoreksiya nervoza belirtileri indeksi. Türk Psikoloji Dergisi, 23: 19-25.
- Strand E (2004) A new eating disorder? Psychol Today, 37(5), 16, 1/3 p.
- Zamora MLC, Bonaechea BB, Sanchez FG ve ark. (2005) Orthorexia nervosa. A new eating behavior disorder? Actas Esp Psiquiatr, 33(1):66-68.
| APA | ARUSOĞLU G, KABAKÇI E, KÖKSAL G, Kutluay Merdol T (2008). Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması. , 283 - 291. |
| Chicago | ARUSOĞLU GÜLCAN,KABAKÇI Elif,KÖKSAL Gülden,Kutluay Merdol Türkan Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması. (2008): 283 - 291. |
| MLA | ARUSOĞLU GÜLCAN,KABAKÇI Elif,KÖKSAL Gülden,Kutluay Merdol Türkan Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması. , 2008, ss.283 - 291. |
| AMA | ARUSOĞLU G,KABAKÇI E,KÖKSAL G,Kutluay Merdol T Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması. . 2008; 283 - 291. |
| Vancouver | ARUSOĞLU G,KABAKÇI E,KÖKSAL G,Kutluay Merdol T Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması. . 2008; 283 - 291. |
| IEEE | ARUSOĞLU G,KABAKÇI E,KÖKSAL G,Kutluay Merdol T "Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması." , ss.283 - 291, 2008. |
| ISNAD | ARUSOĞLU, GÜLCAN vd. "Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması". (2008), 283-291. |
| APA | ARUSOĞLU G, KABAKÇI E, KÖKSAL G, Kutluay Merdol T (2008). Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 19(3), 283 - 291. |
| Chicago | ARUSOĞLU GÜLCAN,KABAKÇI Elif,KÖKSAL Gülden,Kutluay Merdol Türkan Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 19, no.3 (2008): 283 - 291. |
| MLA | ARUSOĞLU GÜLCAN,KABAKÇI Elif,KÖKSAL Gülden,Kutluay Merdol Türkan Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.19, no.3, 2008, ss.283 - 291. |
| AMA | ARUSOĞLU G,KABAKÇI E,KÖKSAL G,Kutluay Merdol T Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2008; 19(3): 283 - 291. |
| Vancouver | ARUSOĞLU G,KABAKÇI E,KÖKSAL G,Kutluay Merdol T Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2008; 19(3): 283 - 291. |
| IEEE | ARUSOĞLU G,KABAKÇI E,KÖKSAL G,Kutluay Merdol T "Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması." Türk Psikiyatri Dergisi, 19, ss.283 - 291, 2008. |
| ISNAD | ARUSOĞLU, GÜLCAN vd. "Ortoreksiya nervoza ve ORTO-11'in Türkçeye uyarlama çalışması". Türk Psikiyatri Dergisi 19/3 (2008), 283-291. |
