Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar

AŞKIN, Ayşe; OZAN, Sirel

Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar

Sirel OZAN, (Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Ayşe AŞKIN (Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Bitki Koruma Bülteni

22 1

Yıl: 2006 Cilt: 46 Sayı: 1-4 Sayfa Aralığı: 65 - 75 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar

Öz:

Örtü altı sebze yetiştiriciliği yapılan alanlarda ekonomik düzeyde ürün kayıplarına neden olan zararlı etmen gruplarından biri de funguslardır. Özellikle bölgemiz şartlarında hem sera hem de yetiştirme tekniği açısından önemli eksiklikler söz konusudur. Serada bitkiler, kış şartlarında ve kendi klasik yetiştirilme zamanlarının dışında üretilmeye çalışıldığından, sebzelerde çok sayıda fungal hastalık ortaya çıkmakta ve önemli ekonomik zararlar meydana gelmektedir.Bu nedenle Orta Anadolu bölgesinde örtü altında sebze yetiştiriciliği yapılan illerde görülen fungal hastalıklar ile bunların yaygınlık oranlarını belirlemek amacıyla 2003 ve 2004 yıllarındafide-çiçek-meyve dönemlerinde Ankara, Çankırı, Zonguldak ve Bartın illerinde sürvey çalışmaları yürütülmüştür. Yapılan çalışmalar sonunda örtü altında yetiştirilen domateslerde görülen fungal hastalıklar; Kök ve kök boğazı çürüklüğü Fusarium oxysporum Snyder & Hansen ve Rhizoctonia solani (Kühn); Yaprak küfü [Cladosporium fulvum Cooke., (Fulvia fulva)], Erken yanıklık Alternaria solani (Ell. and G. Martin) Sar., Gri küf (Botrytis cinerea F.), Geç yanıklık (Phytophthora infestans Mont. de Bary.); biberlerde Kök boğazı yanıklığı (Phytophthora capsici Leon.); hıyarlarda Mildiyö Pseudoperonospora cubensis (Berk. Curt.) Rustow, Gri küf (Botrytis cinerea F.), Fusarium solgunluğu (Fusarium oxysporum f.sp. cucumerinum); fasülyelerde Kök çürüklüğü Fusarium oxysporum Snyder & Hansen ve Rhizoctonia solani (Kühn), Gri küf (Botrytis cinerea F.); patlıcanlarda ise Külleme Leveillula taurica (Lev.) Arnaud olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelime: örtü altı yetiştiriciliği sebze yetiştiriciliği mantar hastalıkları bulaşma etüt etme sera toprakları İç Anadolu

Konular: Ziraat Mühendisliği

Studies on fungal diseases of protected vegetable areas in central Anatolia region

Öz:

Fungi are important pest groups causing important economic losses in protected vegetable areas. There are important lacks in both growing technique and greenhouse conditions in central Anatolia provinces. Vegetables grown in greenhouses are affected by the fungal pathogens that cause economic losses. Ror that, a study has been performed in 2003-2004 in Ankara, Çankırı, Zonguldak and Bartın provinces to detect the fungal pathogens and their prevelance in seedling, flower and fruit stages of the plant. At the end, root rot Fusarium oxysporum Snyder & Hansen and Rhizoctonia solani (Kühn); leaf mold [Cladosporium fulvum Cooke., (Fulvia fulva)], early blight Alternaria solani (Ell. and G. Martin) Sar., gray mold (Botrytis cinerea F.), late blight (Phytophthora infestans Mont. de Bary.); Phytophthora root rot (Phytophthora capsici Leon.); are downy mildew Pseudoperonospora cubensis (Berk. Curt.) Rustow, gray mold (Botrytis cinerea F.), Fusarium wilt (Fusarium oxysporum f.sp. cucumerinum); are root rot Fusarium oxysporum Snyder & Hansen and Rhizoctonia solani (Kühn), gray mold (Botrytis cinerea F.) in bean; are powdery mildew Leveillula taurica (Lev.) Arnaud in eggplants are detected under protected conditions.

Anahtar Kelime: contamination surveying greenhouse soils Central Anatolia protected cultivation vegetable growing fungal diseases

Konular: Ziraat Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aksu, F. 1984. Çubuk Kazası Sebzeliklerinde Biber, Domates ve Patlıcanda Hastalık Oluşturan Etmenlerin Türleri, Belirtileri ve Yayılışları Üzerinde Araştırmalar. A. Ü. Zir. Fak. Bitki Koruma Bölümü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
Akteke, Ş. and Eraslan, F. 1985. Studies on the early blight of tomato (Alternaria solani Ell. and Martin) in the greenhouse of province İçel. The Journal of Turkish Phytopathology, Vol. 14 (3): 102 p.
Anonim, 2004. Ülkesel Tohumluk Tedarik Dağıtım ve Üretim Programı. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
Barış, M., Gülsoy, E., Güncü, M., Maden, S., Sağır, A., Şenyürek, M., Ulukuş, İ., Yalçın, O. ve Zengin, H. 1986. Biberlerde Kökboğazı Yanıklığı Hastalığı (Phytophthora capsici Leon.)’nın Primer İnokulum Kaynakları ve Savaş Yöntemleri Üzerinde Araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 26 (3-4):59-95 s.
Basım, E., Yardımcı, N., Arıcı, E. ve Söğüt, M. A. 2002. Isparta İlinde Sera Sebzeliklerindeki Bakteriyel, Viral ve Fungal Hastalıklar İle Nematod Zararlılarının Belirlenmesi. S. D. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6-3 (2002) 92-105, Isparta
Benlioğlu, S. and Delen, N. 1988. Studies on the Sporulation of the Early Blight Agent Alternaria solani (Ell. and Mart.) of Tomatoes. J. Turk. Phytopath. 17 (3):108 p.
Benlioğlu, S. and Delen, N. 1996. Studies on the Sporulation of the Early Blight Agent Alternaria solani (Ell. and Mart.) Jones and Grout of Tomatoes. The Journal of Turkish Phytopathology, Volume:25, Number:1-2, Jan.-May., 25-28 p.
Bora, T., Karaca, İ. 1970. Kültür Bitkilerinde Hastalık ve Zararın Ölçülmesi. Ege Üniversitesi Yayınları, No:167, İzmir.
Çınar, A. and Biçici, M. 1977. Control of Phytophthora capsici Leon. On Red Peppers. J. Turk. Phytopath. 6 (3):119-124 p.
Delen, N. and Yıldız, M. 1982. Fungicide Resistance of Some Fungal Pathogens Isolated From Greenhouses In Turkey. J. Turk. Phytopath. 11 (1-2):33-40 p.
Erper, İ., Hatat, G. 1998. Samsun İli Sebze Seralarında Solgunluk Hastalığının Yayılışının, Yoğunluğunun ve Hastalığa Neden Olan Etmenlerin Belirlenmesi. Türkiye VIII. Fitopatoloji Kongresi Bildirileri, 21-25 Eylül 1998, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü, Ankara.
Ferguson, G. 2006. Use of Decree (Fenhexamid) for Botrytis Control in Greenhouse Tomato. Ministry of Agriculture, Food and Rural Affairs. Greenhouse Vegetable IPM, Omafra.
Güncü, M. 1986. Effectiveness of Some Chemicals Against to Downy Mildew (Pseudoperonospora cubensis) on Muskmelon. J. Turk. Phytopath. 15 (2):83-87 p
Güncü, M. 1989. Güney Anadolu Bölgesinde Kültür Bitlilerinde Zarar Yapan Phytophthora Türlerinin Saptanması, Bunların Morfolojik ve Biyokimyasal Yöntemlere Göre Tanılanması. Araştırma yayınları Serisi, Yayın No:60, 141 s.
İren, S., Maden, S. ve Kocabıyık, S. 1979. Domateslerde Phytophthora parasitica Dast.’nın Saptanması, Phytophthora capsici Leon. ile Karşılaştırmalı Kültürel ve Morfolojik Özellikleri, Domates ve Biberdeki Patojenlikleri Üzerinde Araştırmalar. A. Ü. Zir. Fak. Yıllığı, Cilt:29 Fasikül 1‘den ayrı basım.
Jones, P. and Overman, A. J. 1986. Management of Fusarium wilt, Fusarium crown rot, Verticillium wilt, Southern Blight and Root-Knot of Tomato on Fine Sandy Soils. Rew. Plant Pathology, 66-3.
Karaca, İ. 1974. Sistematik Bitki Hastalıkları, III. Cilt. E. Ü. Zir. Fak. Yayın No: 143, 240.
Karaca, İ. 1979. Sistematik Bitki Hastalıkları, IV. Cilt. E. Ü. Zir. Fak. Yayın No: 217, 272. Karahan, O. 1965. Muhtelif Sebzelerde Zararlı Hastalık Amilleri ve Mücadeleleri. Ayyıldız Matbaası, 52 s., Ankara.
Karahan, O. 1971. Sebze Hastalıkları ve Mücadele Usülleri. Ayyıldız Matbaası, 142 s., Ankara.
Oran, K. Y. 1967. Orta Anadolu Külleme Mantarlarının Türleri, Yayılış Alanları, Konukçuları, Taksonomileri ve Ekonomik Önemleri Üzerinde Araştırmalar. Şehir Matbaası, 101 s, Ankara.
Ozan, S. 2005. Ankara İli Domates Ekiliş Alanlarında Görülen Fungal Hastalıkların Tespiti. A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi (Yayınlanmamıştır).
Reuveni, R. and Raviv, M. 1997. Control of Downy Mildew In Greenhouse-Grown Cucumbers Using Blue Photoselective Polyethylene Sheets. Plant Dis. 81:999-1004.
Roberts, P. D., Mcgovern, R. J., Kucharek, T. A., Mitchell, D. J. 1994. Vegetables Diseases Caused by Phytophthora capsici In Florida. Plant Pathology Department, Florida Cooperative Extension Service, Institue of Food and Agricultural Sciences, University of Florida. Original Publication Date:May 1994.
Shetty, N. V., Wehner, T. C., Thomas, C. E., Doruchoewski, R. W. and Vasanth Shetty, K. P. 2002. Evidence For Downy Mildew Races In Cucumber Tested In Asia, Europa and North America. Scientia Horticulturae, 94 (2002), 231-239 p.
Turak, S. ve Aslan, A. 1988. Erzincan İli Fasulye Ekiliş Alanlarında Kök Çürüklüğüne Neden Olan Fungal Etmenler Üzerinde Ön Çalışmalar. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, 1989-1990 (136-137 s).
Tüzel, Y. 2004. V. Sebze Tarımı Sempozyumu Bildirileri. 21-24 Eylül 2004. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi, 13-18 s.
Yalçın, O. ve Öz, S. Ege Bölgesinde Örtüaltında Yetiştirilen Sebzelerde Görülen Fungal Hastalıkların Saptanması Üzerinde Araştırmalar. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, 1993-1994 (143-144 s).
Yıldız, M. ve Delen, N. 1977. Studies on the Occurrence of Fusarium Wilt of Cucumber in Ege Region of Turkey. J. Turk. Phytopath. 6 (3): 111-117 p
Yıldız, M., Yıldız, F. ve Delen, N. 1991. Türkiye’de Sera Domateslerinde Kök Hastalıkları Etmenlerinin Saptanmasına Yönelik Çalışmalar. VI Türkiye Fitopatoloji Kongresi, 7-11 Ekim 1991.183-186 s, İzmir.
Yıldız, M. 2001. Örtü Altı Sebze Yetiştiriciliğinde Fungal Hastalıklar. Bülten (Zir. Müh. Oda. Yay. Org.), Mayıs-Haziran; 3-11 s., İzmir.
Yıldız, A. ve Döken, T. 2001. Aydın ili Domates Ekim Alanlarında Saptanan Fusarium spp. ve Bazı Domates Çeşitlerinin Bu Etmenlere Karşı Reaksiyonlarının Belirlenmesi Üzerinde Çalışmalar. Türkiye IX. Fitopatoloji Kongresi 3-8 Eylül, Trakya Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları No: 45 (364-371 s.).
Yücel, S. ve Çınar, A. 1989. Domates Fusarium Solgunluğuna (Fusarium oxysporum Schl. f. sp. lycopersici) Karşı Biyolojik Kontrolde Antagonistlerin ve Toprak Solarizasyon Uygulamasının Etkileri. Doğa Bilim Dergisi, 13 (36):1372-1393 s).
Yücel, S. 1994. Akdeniz Bölgesi Örtü Altı Sebze Alanlarında Görülen Fungal Hastalıklar. Bitki Koruma Bülteni, Cilt 34 (1-2): 23-34 s.
Yücel, S. ve Güncü, M. 1989-1990. Akdeniz Bölgesi Yemeklik Baklagillerde Görülen Fungal Hastalıklar. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, 138-139 s.

APA	OZAN S, AŞKIN A (2006). Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar. , 65 - 75.
Chicago	OZAN Sirel,AŞKIN Ayşe Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar. (2006): 65 - 75.
MLA	OZAN Sirel,AŞKIN Ayşe Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar. , 2006, ss.65 - 75.
AMA	OZAN S,AŞKIN A Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar. . 2006; 65 - 75.
Vancouver	OZAN S,AŞKIN A Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar. . 2006; 65 - 75.
IEEE	OZAN S,AŞKIN A "Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar." , ss.65 - 75, 2006.
ISNAD	OZAN, Sirel - AŞKIN, Ayşe. "Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar". (2006), 65-75.

APA	OZAN S, AŞKIN A (2006). Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 46(1-4), 65 - 75.
Chicago	OZAN Sirel,AŞKIN Ayşe Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni 46, no.1-4 (2006): 65 - 75.
MLA	OZAN Sirel,AŞKIN Ayşe Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, vol.46, no.1-4, 2006, ss.65 - 75.
AMA	OZAN S,AŞKIN A Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni. 2006; 46(1-4): 65 - 75.
Vancouver	OZAN S,AŞKIN A Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni. 2006; 46(1-4): 65 - 75.
IEEE	OZAN S,AŞKIN A "Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar." Bitki Koruma Bülteni, 46, ss.65 - 75, 2006.
ISNAD	OZAN, Sirel - AŞKIN, Ayşe. "Orta Anadolu bölgesi örtü altı sebze alanlarında görülen fungal hastalıklar üzerine çalışmalar". Bitki Koruma Bülteni 46/1-4 (2006), 65-75.